Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 sierpnia 2018 r.

Sąd w Częstochowie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Krystyna Mieszkowska

Protokolant: Marta Kluźniak

po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2018 r. w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w W.

przeciwko J. G.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda (...) z siedzibą w W. na rzecz pozwanego J. G. kwotę 5.417 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt IC 540/17

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 4 kwietnia 2017r. powód (...) z siedzibą w W. wystąpił przeciwko pozwanemu J. G. o zasądzenie kwoty 77 172 zł 39 gr wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód, że pozwany zawarł w dniu 6 czerwca 2008r. z (...) Bank S.A. (poprzednia nazwa (...) Bank S.A., będący następcą prawnym (...) Bank S.A., Bank (...) S.A. (...) Bank (...) S.A.) umowę kredytu nr (...) i nr (...), na podstawie której Bank przekazał pozwanemu środki pieniężne w wysokości i na zasadach określonych w umowie. Pomimo ciążącego na pozwanym obowiązku, ten nie wywiązywał się z postanowień umowy, nie dokonywał płatności w ustalonych kwotach i terminach. W związku z brakiem płatności Bank, stosownie do treści zapisów umowy, wypowiedział pozwanemu umowę kredytu, wzywając do spłaty całej pozostałej do zapłaty kwoty zadłużenia. Umowa uległa rozwiązaniu i roszczenie Banku wobec pozwanego wynikające z tej umowy stało się w całości wymagalne. Następnie Bank na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 30 lipca 2014r. zbył przysługującą mu wobec pozwanego wierzytelność na rzecz (...). Z kolei (...) na podstawie umowy przelewu z dnia 15 grudnia 2016r. zbył nabytą wierzytelność na rzecz powoda (...). Powód podniósł, że istnienie ciążącego po stronie pozwanej obowiązku spełnienia dochodzonego roszczenia jest dodatkowo stwierdzone wyciągiem z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego powoda nr (...) z dnia 4 kwietnia 2017r. Na dochodzone roszczenie składa się: niespłacony kapitał w wysokości 54 218 zł 30 gr, skapitalizowane odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia w kwocie 21 623 zł 15 gr od niespłaconego zobowiązania według stopy procentowej ustalonej w umowie za okres od dnia następnego po rozwiązaniu umowy kredytu do dnia 26.11.2016r. oraz skapitalizowane odsetki ustawowe w kwocie 1 330 zł 94 gr od niespłaconego zobowiązania za okres od dnia 27.11.2016r. do dnia poprzedzającego złożenie pozwu. Powód dochodzi dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie od całej kwoty zobowiązania od dnia wniesienia pozwu. Pomimo podjętych działań przez powoda, pozwany do dnia złożenia pozwu nie uregulował swojego zadłużenia (k.- 2-7, 47-49).

Postanowieniem z dnia 15 listopada 2017r. Sąd Rejonowy (...) w L. stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w C. (k.- 11).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w podwójnej wysokości (10 800 zł). Pozwany podniósł zarzut niewykazania wysokości roszczenia, zarzut niewykazania legitymacji czynnej powoda oraz zarzut przedawnienia roszczenia. Pozwany wskazał, że powód nie przedstawił żadnego uzasadnienia wysokości dochodzonego roszczenia, nie podał w jaki sposób zostały naliczone odsetki, w jaki sposób księgowano wpłaty, dokonywane przez pozwanego na rzecz pierwotnego wierzyciela. Pozwany powołał się na treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 lipca 2011r. P 1/10), w którym Trybunał orzekł, że art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004r. o funduszach inwestycyjnych jest niezgodny z Konstytucją w zakresie, w jakim nadaje moc dokumentu urzędowego wyciągom z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego w postępowaniu cywilnym. Przedstawiony przez powoda wyciąg z ksiąg rachunkowych należy traktować jako dokument prywatny powoda, czyli jest dowodem tylko tego, że powód złożył oświadczenie, iż przysługuje mu w stosunku do pozwanego wierzytelność w łącznej kwocie 77 172 zł 39 gr. Pozwany zaś kwestionuje tę okoliczność. Ponadto, pozwany zakwestionował także legitymację czynną powoda. Pozwany wskazał, że zgodnie z treścią art. 511 k.c. jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, jej przelew również powinien być stwierdzony pismem. Pismem takim może być umowa cesji, ale też inny pisemny dokument z którego wynika fakt przelewu, np. zawiadomienie dłużnika o cesji. W niniejszej sprawie rzekomy wierzyciel pierwotny ( (...) Bank S.A.) w ogóle nie zawiadomił pozwanego o rzekomy zbyciu jego zobowiązania. Z treści umowy cesji zawartej między (...) a powodem w żaden sposób nie wynika, aby powód nabył wierzytelność przysługującą rzekomo (...) Bank S.A. w stosunku do pozwanego; elektroniczny załącznik do umowy cesji nie stanowi dokumentu w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Powód nie przedstawił płyty CD stanowiącej załącznik do umowy cesji, a jedynie komputerowy wydruk z tejże płyty, który sam sporządził. Zdaniem pozwanego wydruk z załącznika nie może być dowodem na jakąkolwiek okoliczność mającą znaczenie w sprawie, gdyż jest zwykła tabelka, którą każdy może wydrukować, stąd powód nie udowodnił, że ów wydruk faktycznie pochodzi z oryginalnego załącznika do umowy cesji. Wszelkie wydruki sporządzone jednostronnie przez stronę powinny być traktowane jako jedynie jako twierdzenia tej strony, a nie jako dowód. Niezależnie od tych zarzutów, pozwany wskazał, że dochodzone przez powoda roszczenie jest przedawnione i z tego względu nie może zostać uwzględnione. Powołując się na aktualne stanowisko judykatury, pozwany podniósł, że czynności prawne podjęte przez (...) Bank S.A. na podstawie wydanego przez niego przeciwko pozwanemu Bankowego Tytułu Egzekucyjnego nie przerywają biegu terminu przedawnienia w stosunku do nabywcy wierzytelności niebędącego bankiem. Zgodnie z twierdzeniami powoda jego roszczenie stało się wymagalne w dniu 14 września 2010r. i z tym dniem rozpoczął się bieg terminu przedawnienia. Oznacza to, że termin ten upłynął w stosunku do powoda w dniu 15 września 2013r., a więc na długo przed wytoczeniem powództwa w niniejszej sprawie (k.- 160-165).

W piśmie procesowym z dnia 2 sierpnia 2018r., precyzującym treść pozwu, powód wyjaśnił, że dochodzone roszczenie wynika z niewykonania przez pozwanego względem pierwotnego wierzyciela (...) Bank S.A. (następcy prawnego (...) Bank S.A.) zobowiązań z dwóch umów: umowy konsolidacyjnego kredytu gotówkowego nr (...) z dnia 6 czerwca 2008r. oraz umowy kredytu konsumpcyjnego gotówkowego nr (...) z dnia 17 października 2008r. W wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu z dnia 4 kwietnia 2017r. nr (...) kwota 77 172 zł 39 gr została podana łącznie jako łączna kwota kapitału w wysokości 54 218 zł 30 gr i łączna kwota odsetek w wysokości 22 954 zł 09 gr. Powód wskazał, że pierwotny wierzyciel (Bank) wystawił dwa tytuły egzekucyjne: nr (...) z dnia 7 stycznia 2013r. oraz (...) z dnia 13 czerwca 2012r., stwierdzając i oświadczając w nich o wymagalnych roszczeniach Banku względem pozwanego. Następnie Sąd Rejonowy w L. w sprawach I Co (...) i I Co (...) nadał bankowym tytułom egzekucyjnym wydanym przez pierwotnego wierzyciela klauzulę wykonalności, postanowieniem z dnia 23 stycznia 2013r. i z dnia 21 sierpnia 2012r. Powód podniósł, że tym samym, na skutek wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, został skutecznie przerwany bieg przedawnienia. Natomiast postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności BTE korzysta z mocy dokumentu urzędowego, z którym wiąże się domniemanie autentyczności i prawdziwości tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone. W dalszej kolejności Bank podjął działania zmierzające do wyegzekwowania w drodze przymusu państwowego roszczenia objętego treścią w/w bankowych tytułów egzekucyjnych, składając wnioski o wszczęcie egzekucji, co po raz kolejny spowodowało przerwanie biegu przedawnienia roszczenia. Następnie, po zawarciu umowy przelewu, powód wystąpił w dniu 4 kwietnia 2017r. do Sądu Rejonowego (...) w L. z pozwem w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Zatem mając na uwadze przepis art. 123 k.c. w odniesieniu do roszczeń objętych pozwem doszło do skutecznego przerwania biegu przedawnienia i podniesiony przez pozwanego zarzut jest chybiony. Powód podniósł również, że istnieje zasadnicza wątpliwość, czy w świetle obowiązujących przepisów rzeczywiście uzasadniony jest wniosek, iż przerwa biegu przedawnienia w relacji dłużnika z wierzycielem pierwotnym, nie jest skuteczna w relacjach z cesjonariuszem. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami. Nabywca wierzytelności staje się na mocy przelewu podmiotem nie tylko cedowanej wierzytelności, ale uzyskuje on status strony wierzycielskiej w stosunku zobowiązaniowym, przelew powoduje sukcesję nie tylko samej wierzytelności, ale również obejmuje inne elementy składające się na sytuację wierzyciela. Rozwiązanie to ma służyć ochronie dłużnika, który zachowuje wobec cesjonariusza przysługujące mu wobec cedenta uprawnienia. Ochrona dłużnika przy przelewie wierzytelności nie przewiduje jednak dążenia do polepszenia jego pozycji, brak jest bowiem jakichkolwiek wskazań, aby w wyniku zmiany wierzyciela sytuacja dłużnika miała się przedstawić korzystniej. W związku z powyższym powód wskazał, że nabył nieprzedawnioną wierzytelność, przy czym zachowany trzyletni termin przedawnienia tej wierzytelności biegł najwcześniej od dnia 11 grudnia 2014r. Termin przedawnienia przedmiotowego zobowiązania upływałby najwcześniej z dnia 11 grudnia 2017r., a wobec wniesienia pozwu w dniu 4 kwietnia 2017r. zarzut przedawnienia podniesiony przez stronę pozwaną należy uznać za chybiony. Ponadto, pozwany przed wytoczeniem powództwa dokonał szeregu dobrowolnych wpłat na rachunek bankowy powoda, co stanowiło tzw. niewłaściwe uznanie długu, skutkujące przerwaniem biegu przedawnienia. Powód podniósł również, że wysokość dochodzonego roszczenia, wbrew stanowisku pozwanego, została udowodniona za pomocą wyciągu z ksiąg rachunkowych powoda (funduszu sekurytyzacyjnego), który stanowi dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c. i jako taki korzysta z domniemania autentyczności. Kserokopie, będące wiernym odzwierciedleniem oryginałów, jak również wydruki, będące odzwierciedleniem oryginałów posiadających postać cyfrową, nawet jeśli odmówić im waloru dokumentu w rozumieniu kodeksu postępowania cywilnego, stanowią mimo to inny środek dowodowy, który powinien być przeprowadzony stosując odpowiednio przepisy o dowodach z dokumentu. Powód wyjaśnił także, że wierzytelność objęta pozwem była przedmiotem dwóch umów cesji wierzytelności – z dnia 30 lipca 2014r. zawartej pomiędzy (...) Bank S.A. i (...) oraz z dnia 15 grudnia 2016r. zawartej pomiędzy (...) a (...). Pomimo ograniczenia w/w dokumentów o informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz o dane osobowe innych dłużników, zapisy załączników indywidualizują wierzytelność dochodzoną w niniejszym postępowaniu. Z oświadczeń stron tych umów wynika, że przedmiotowe załączniki stanowiły wykaz wierzytelności objętych przelewem wierzytelności, co oznacza, że ich treść była znana stronom przed podpisaniem umów i wprost objęta była złożonymi oświadczeniami woli (k.- 169-174).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 czerwca 2008r. została zawarta umowa konsolidacyjnego kredytu gotówkowego nr (...) pomiędzy powodem (...) Bank S.A. z siedzibą w K. a pozwanym J. G.. Na podstawie tej umowy Bank udzielił pozwanemu kredytu gotówkowego na spłatę innych kredytów oraz na sfinansowanie dowolnych potrzeb konsumpcyjnych w kwocie 30 358 zł 62 gr na okres do dnia 28 maja 2023r.

Zgodnie z § 4 ust. 1 i § 5 ust. 6 i 7 oprocentowanie kredytu wynosiło 18% w stosunku rocznym, przy czym w przypadku, gdy oprocentowanie to przekroczy czterokrotność stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polski (NBP), Bank zastosuje oprocentowanie równe czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. Stopa kredytu lombardowego na dzień zawarcia umowy wynosiła 7,25% w stosunku rocznym.

Natomiast stosownie do § 7 i § 5 ust. 6 i 7 umowy, w przypadku opóźnienia w terminowym regulowaniu rat kredytu, Bank będzie pobierał podwyższone odsetki naliczone według stopy procentowej w wysokości średniego oprocentowania WIBOR dla 3-miesięcznych lokat na rynku międzynarodowym z 10 ostatnich dni roboczych ostatniego miesiące poprzedniego kwartału, powiększonej o 25 punktów procentowych, przy czym nie wyższej niż czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego NBP.

Zgodnie z § 3 ust. 1 umowy, kredytobiorca J. G. zobowiązał się do terminowego dokonywania spłat kredytu i odsetek w równych miesięcznych ratach, tj. w kwocie 770 zł 91 gr (pierwsza rata nie wyższa niż 664 zł 65 gr).

W § 11 ust. 3, 4 i 5 umowy strony postanowiły, że Bank może wypowiedzieć umowę o kredyt nr (...) z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia między innymi w przypadku stwierdzenia, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane, w sytuacji gdy kredytobiorca nie zapłaci w terminie określonym w umowie rat za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim wezwaniu go do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytu, kredytobiorca został zobowiązany do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi za okres korzystania z kredytu.

Z uwagi na brak spłaty należności i dalszego niewywiązywania się z warunków umowy przez pozwanego, Bank z dniem 14 września 2010r. wypowiedział umowę kredytu z dnia 6 czerwca 2008r. i w dniu 13 czerwca 2012r. wystawił Bankowy Tytuł Egzekucyjny nr (...), w którym stwierdził, że na wymagalne zadłużenie pozwanego J. G. składają się: należność główna w kwocie 25 219 zł 78 gr (pkt 1), odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 18% rocznie od dnia 6.06.2008r. do dnia 14.09.2010r. w kwocie 397 zł 43 gr (pkt 2), odsetki za opóźnienie naliczane od kwoty niespłaconego kapitału w wysokości 25% rocznie od dnia 1.03.2010r. do dnia 13.06.2012r. w kwocie 8 558 zł 25 gr (pkt 3) oraz opłaty w kwocie 15 zł 12 gr (pkt 4). Zgodnie z bankowym tytułem egzekucyjnym, dalsze należne odsetki za opóźnienie od dnia 14 czerwca 2012r. miały być naliczane od kwoty kapitału w wysokości średniego oprocentowania WIBOR dla 3-miesięcznych lokat na rynku międzybankowym z 10 ostatnich dni roboczych ostatniego miesiąca, powiększonej o 25 punktów procentowych, przy czym nie mogą przekroczyć czterokrotności wysokości bieżącej stopy kredytu lombardowego NBP; na dzień wystawienia tytułu odsetki te wynosiły 25% w stosunku rocznym.

Postanowieniem z dnia 21 sierpnia 2012r. wydanym w sprawie ICo (...) Sąd Rejonowy w L. nadał Bankowemu Tytułowi Egzekucyjnemu nr (...) z dnia 13 czerwca 2012r. wystawionemu przez wierzyciela (...) Bank S.A. sądową klauzulę wykonalności co do świadczenia pieniężnego objętego tym tytułem w zakresie pkt 1, 3 i 4 przeciwko dłużnikowi J. G..

W 2014r. pierwotny wierzyciel (...) Bank S.A. wystąpił do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla (...) P. P. z wnioskiem o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikowi J. G. na podstawie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego nr (...) z dnia 13 czerwca 2012r., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Postanowieniem z dnia 11 grudnia 2014r. organ egzekucyjny umorzył postępowanie w sprawie KM (...) wobec stwierdzenia bezskutecznej egzekucji

/ dowód: kopia umowy kredytu nr (...) z dnia 6.06.2008r. wraz z wnioskiem o udzielenie kredytu (k.- 84-95), kopia BTE z dnia 13.06.2012r. (k.- 96), kopia postanowienia Sądu Rejonowego w L. z dnia 21.08.2012r. I Co (...) (k.- 97-98), postanowienie Komornika Sądowego P. P. z dnia 11.12.2014r. o umorzeniu egzekucji (k.- 193) /.

W dniu 17 października 2008r. została zawarta umowa kredytu konsumpcyjnego gotówkowego nr (...) pomiędzy powodem (...) Bank S.A. z siedzibą w K. a pozwanym J. G.. Na podstawie tej umowy Bank udzielił pozwanemu kredytu gotówkowego na sfinansowanie potrzeb konsumpcyjnych w kwocie 34 033 zł 67 gr na okres do dnia 29 października 2012r.

Zgodnie z § 4 ust. 1 i § 5 ust. 6 i 7 oprocentowanie kredytu wynosiło 18,40% w stosunku rocznym, przy czym w przypadku, gdy oprocentowanie to przekroczy czterokrotność stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polski (NBP), bank zastosuje oprocentowanie równe czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. Stopa kredytu lombardowego na dzień zawarcia umowy wynosiła 7,50% w stosunku rocznym.

Natomiast stosownie do § 7 i § 5 ust. 6 i 7 umowy, w przypadku opóźnienia w terminowym regulowaniu rat kredytu, Bank będzie pobierał podwyższone odsetki naliczone według stopy procentowej w wysokości średniego oprocentowania WIBOR dla 3-miesięcznych lokat na rynku międzynarodowym z 10 ostatnich dni roboczych ostatniego miesiące poprzedniego kwartału, powiększonej o 25 punktów procentowych, przy czym nie wyższej niż czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego NBP.

Zgodnie z § 3 ust. 1 umowy, kredytobiorca J. G. zobowiązał się do terminowego dokonywania spłat kredytu i odsetek w równych miesięcznych ratach, tj. w kwocie 1 006 zł 87 gr (pierwsza rata nie wyższa niż 1 180 zł 82 gr).

W § 11 ust. 3, 4 i 5 umowy strony postanowiły, że Bank może wypowiedzieć umowę o kredyt nr (...) z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia między innymi w przypadku stwierdzenia, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane, w sytuacji gdy kredytobiorca nie zapłaci w terminie określonym w umowie rat za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim wezwaniu go do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytu, kredytobiorca został zobowiązany do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi za okres korzystania z kredytu.

Z uwagi na brak spłaty należności i dalszego niewywiązywania się z warunków umowy przez pozwanego, Bank z dniem 27 września 2010r. wypowiedział umowę kredytu z dnia 17 października 2008r. i w dniu 7 stycznia 2013r. wystawił Bankowy Tytuł Egzekucyjny nr (...), w którym stwierdził, że na wymagalne zadłużenie pozwanego J. G. składają się: należność główna w kwocie 28 998 zł 52 gr (pkt 1), odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 18,40% rocznie od dnia 17.10.2008r. do dnia 27.09.2010r. w kwocie 49 zł (pkt 2), odsetki za opóźnienie naliczane od kwoty niespłaconego kapitału w wysokości 23% rocznie od dnia 27.01.2010r. do dnia 7.01.2013r. w kwocie 13 790 zł 70 gr (pkt 3) oraz opłaty w kwocie 86 zł 90 gr (pkt 4). Zgodnie z bankowym tytułem egzekucyjnym, dalsze należne odsetki za opóźnienie od dnia 7 stycznia 2013r. miały być naliczane od kwoty kapitału w wysokości średniego oprocentowania WIBOR dla 3-miesięcznych lokat na rynku międzybankowym z 10 ostatnich dni roboczych ostatniego miesiąca, powiększonej o 25 punktów procentowych, przy czym nie mogą przekroczyć czterokrotności wysokości bieżącej stopy kredytu lombardowego NBP; na dzień wystawienia tytułu odsetki te wynosiły 23% w stosunku rocznym.

Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2013r. wydanym w sprawie ICo (...) Sąd Rejonowy w L. nadał Bankowemu Tytułowi Egzekucyjnemu nr (...) z dnia 7 stycznia 2013r. wystawionemu przez wierzyciela (...) Bank S.A. sądową klauzulę wykonalności co do świadczenia pieniężnego objętego tym tytułem w zakresie pkt 1, 3 i 4 do kwoty nieprzekraczajacej 68 067 zł 34 gr przeciwko dłużnikowi J. G..

W 2014r. pierwotny wierzyciel (...) Bank S.A. wystąpił do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla (...) P. P. z wnioskiem o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikowi J. G. na podstawie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego nr (...) z dnia 7 stycznia 2013r., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Postanowieniem z dnia 11 grudnia 2014r. organ egzekucyjny umorzył postępowanie w sprawie KM (...) wobec stwierdzenia bezskutecznej egzekucji

/ dowód: kopia umowy kredytu nr (...) z dnia 17.10.2008r. wraz z wnioskiem o udzielenie kredytu (k.- 99-108), kopia BTE z dnia 7.01.2013r. (k.- 109), kopia postanowienia Sądu Rejonowego w L. z dnia 23.01.2013r. I Co (...) (k.- 110-111), postanowienie Komornika Sądowego P. P. z dnia 11.12.2014r. o umorzeniu egzekucji (k.- 194) /.

W styczniu 2010r. nastąpiło połączenie (...) Bank S.A. z (...) Bank S.A., tworząc (...) Bank S.A. (KRS (...)). Podmiot ten na podstawie uchwały Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki z dnia 3 kwietnia 2012r. został połączony w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. poprzez przeniesienie całego swojego majątku na spółkę przejmującą, tj. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. – obecna nazwa (...) Bank Spółka Akcyjna (KRS (...)).

W dniu 30 lipca 2014r. (...) Bank Spółka Akcyjna w W. zawarła umowę przelewu wierzytelności nr (...) z (...) w W.. Umowa obejmowała m.in. wierzytelność w stosunku do pozwanego wynikającą z umowy kredytu z dnia 6 czerwca 2008r. nr (...), wynoszącą na dzień 30 czerwca 2014r. kwotę 44 375 zł 69 gr (kapitał z odsetkami i kosztami) oraz z umowy kredytu z dnia 17 października 2008r. nr (...), wynoszącą na dzień 30 czerwca 2014r. kwotę 50 320 zł 79 gr (kapitał z odsetkami i kosztami).

Następnie, na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 15 grudnia 2016r. powód (...) w W. nabył od (...) w W. wymagalną wierzytelność wobec pozwanego J. G. z tytułu umowy kredytu z dnia 6 czerwca 2008r. nr (...) oraz umowy kredytu z dnia 17 października 2008r. nr (...), wynoszącą łącznie w dacie przelewu: kwotę 54 218 zł 30 gr (kapitał) i kwotę 21 623 zł 15 gr (odsetki).

W okresie od 3 września 2014r. do 12 kwietnia 2016r. pozwany dokonał 19 wpłat na poczet wymagalnego zadłużenia wynikającego z zawartych umów kredytu z dnia 6 czerwca 2008r. i z dnia 17 października 2008r. na łączną sumę 19 150 zł.

Pismem z dnia 17 lutego 2017r. powód zawiadomił dłużnika J. G. o dokonanej cesji wierzytelności z tytułu umów kredytu z dnia 6 czerwca 2008r. i z dnia 17 października 2008r. i o wysokości zadłużenia na dzień pisma informującego.

W dniu 4 kwietnia 2017r. (...) wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych Funduszu Sekurytyzacyjnego nr (...), w którym stwierdził, że na dzień sporządzenia dokumentu wysokość zobowiązania pozwanego J. G. z tytułu umów o numerach: (...)i (...) wynosi łącznie 77 172 zł 39 gr, na którą to kwotę składają się: kapitał w kwocie 54 218 zł 30 gr oraz odsetki w kwocie 22 954 zł 09 gr.

Łącznie zobowiązanie pozwanego wynosiło na datę wniesienia pozwu kwotę 77 172 zł 39 gr. Po wniesieniu pozwu, tj. po 4 kwietnia 2017r. pozwany uregulował na rzecz powoda kwotę 500 zł (zaliczono na poczet odsetek za opóźnienie w spłacie kredytu z 17.10.2008r.), co spowodowało zmniejszenie zadłużenia do kwoty 76 672 zł 39 gr

/ dowód: wypis z KRS dot. (...) Bank S.A. (k.- 75-81), wyciąg z ksiąg rachunkowych powoda z dnia 4.04.2017r. (k.- 50-52), kopia umowy przelewu wierzytelności z dnia 30.07.2014r. z załącznikami (k.- 57-64, 180-187), kopia umowy przelewu wierzytelności z dnia 15.12.2016r. z załącznikami (k.- 65-74, 188-192), potwierdzenia wpłat dokonywanych przez pozwanego na rzecz (...) (k.- 196-214) i na rzecz powoda (k.- 195), kopia zawiadomienia dłużnika o cesji wierzytelności z dnia 17.02.2017r. (k.- 114-115) /.

Sąd zważył, co następuje:

Istota sporu niniejszego postępowania sprowadzała się przede wszystkim do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy in concreto mamy do czynienia z roszczeniem przedawnionym, czy też nie. Skuteczne bowiem podniesienie zarzutu przedawnienia jest wystarczające do oddalenia powództwa bez potrzeby ustalenia, czy zachodzą wszystkie inne przesłanki prawnomaterialne uzasadniające jego uwzględnienie, a ich badanie w takiej sytuacji staje się zbędne (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2010r., I CSK 653/09, LEX nr 741022).

Dla porządku, na wstępie podkreślić jednak należy, że w niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości uprawnienie powoda (...) z siedzibą w W. do wystąpienia z przedmiotowym powództwem. Zgodnie bowiem z art. 509 § 1 k.p.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Jednakże te sytuacje, dotyczące zakazu, nie znajdują zastosowania na gruncie omawianego przypadku. Z przepisu art. 92a ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. – Prawo bankowe (tekst jedn. - Dz.U. z 2017r., poz. 1876 – p.b.) jednoznacznie wynika, że w celu sekurytyzacji wierzytelności bank m.in. może zawrzeć z funduszem sekurytyzacyjnym, jako osobą prawną, umowę przelewu wierzytelności; przy czym przelew wierzytelności banku na fundusz sekurytyzacyjny nie jest uzależniony od zgody dłużnika i złożenia przez niego oświadczenia o poddaniu się egzekucji (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 2011r., V CSK 472/10, LEX nr 1108558).

Zgodnie z art. 117 § 2 k.c. po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. W myśl natomiast art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń o świadczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata.

W przedmiotowej sprawie poza sporem jest, że roszczenie o zwrot kwot kredytów z dnia 6.06.2008r. i z dnia 17.10.2008r. oraz należności z nim związanych jest roszczeniem z działalności gospodarczej, co uzasadnia przyjęcie 3-letniego terminu przedawnienia. Pozwany nie zrzekł się korzystania z tego zarzutu, lecz skutecznie z niego skorzystał, podnosząc go w toku postępowania tj. w odpowiedzi na pozew.

Wypada także zauważyć, że w obecnie obowiązującym stanie prawnym (tj. od dnia 9 lipca 2018r.), w myśl regulacji art. 117 § 2 ¹ k.c. po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Zgodnie zaś z art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018r., poz. 1104), roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia (zgłoszenie zarzutu nastąpiło w dniu 17.07.2018r. /k.-167/), podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Jedynie w wyjątkowych przypadkach sąd może, po rozważeniu interesów stron, nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności (art. 117 ¹ k.c.).

Zgodnie z przepisem art. 120 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. W doktrynie wymagalność roszczenia utożsamiana jest z chwilą, z której upływem wierzyciel może domagać się od dłużnika spełnienia świadczenia, a więc w momencie upływu terminu na jaki umowa została zawarta, ewentualnie upływu okresu wypowiedzenia umowy, co nastąpiło zgodnie z twierdzeniem powoda z dniem 14 września 2010r. – w odniesieniu do umowy kredytu z dnia 6 czerwca 2008r. i z dniem 27 września 2010r. – w odniesieniu do umowy kredytu z dnia 17 października 2008r. (k.- 47, 51). Okoliczność ta nie była kwestionowana przez stronę pozwaną.

Oznacza to, że po upływie terminu wypowiedzenia umów kredytu nieuiszczone należności wynikające z tych umów stały się natychmiast wymagalne i doszło do rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia roszczenia Banku (tj. pierwotnego wierzyciela) o zapłatę tej należności.

Z mocy art. 123 § 1 pkt 1) k.c., bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia; a z mocy art. 124 k.c., po każdym przerwaniu biegnie ono na nowo, przy czym nie biegnie na nowo dopóki postępowanie nie zostanie zakończone.

Co do zasady wniosek o nadanie klauzuli wykonalności pozasądowemu tytułowi egzekucyjnemu oraz wniosek o wszczęcie i prowadzenie postępowania egzekucyjnego są czynnościami skutkującymi przerwanie biegu przedawnienia. Jeżeli jednak podstawę przerwy biegu przedawnienia stanowiła czynność związana z bankowym tytułem egzekucyjnym, skutki tej przerwy powinny zostać uzależnione od charakteru podmiotu, który nabył wierzytelność. Sąd Okręgowy podziela utrwalone już stanowisko orzecznictwa, że nabywca wierzytelności bankowej, niebędący bankiem, nie może powoływać się wobec dłużnika na przerwę biegu przedawnienia, spowodowaną wszczęciem przez bank postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego opatrzonego klauzulą wykonalności. Niewątpliwie bowiem w świetle art. 509 § 2 k.c. zasadniczo należy przyjmować identyczność wierzytelności cesjonariusza z wierzytelnością cedenta, a zatem co do zasady, nabywca wstępuje w sytuację prawną cedenta, w tym również w zakresie przedawnienia. Jednakże w przypadku wierzytelności objętej bankowym tytułem wykonawczym sytuacja prawna cesjonariusza kształtuje się odmiennie od sytuacji prawnej nabywcy wierzytelności objętej innym tytułem wykonawczym, Nie można bowiem tracić z pola widzenia, że uprawnienie do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przysługiwało jedynie bankom i tylko na ich rzecz mogła być nadana klauzula wykonalności, natomiast nadanie klauzuli na rzecz cesjonariusza niebędącego bankiem nie było dopuszczalne. Zatem cesjonariusz nie mógł kontynuować egzekucji wszczętej przez bank, bo w postępowaniu egzekucyjnym nie ma zastosowania art. 192 pkt 3 k.p.c., a więc fundusz sekurytyzacyjny, który nie mógł się powołać na bankowy tytuł egzekucyjny, przejście uprawnień i uzyskać klauzuli wykonalności na podstawie art. 788 § 1 k.p.c., musiał ustalić istnienie roszczenia w drodze procesu sądowego, uzyskać nowy tytuł wykonawczy i dopiero na jego podstawie egzekwować roszczenie. Skoro zatem bankowy tytuł egzekucyjny nie uprawnia cesjonariusza niebędącego bankiem ani do kontynuacji, ani też wszczęcia egzekucji, to taki podmiot nie może również powoływać się na materialnoprawny skutek wszczęcia postępowania egzekucyjnego wynikający z art. 123 § 1 pkt 1 k.c., czyli przerwanie biegu przedawnienia. Przerwanie biegu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. następuje, co do zasady, tylko pomiędzy stronami postępowania, jeżeli z istoty łączącego je stosunku prawnego wynika, że są materialnie zobowiązane lub uprawnione, a więc skutek przerwania zachodzi tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016r., III CZP 29/16, LEX nr 2067028; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2016r., III CZP 60/16, LEX nr 2152395; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2017r., III CZP 17/17, LEX nr 2302761; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2017r., I CSK 6/17, LEX nr 2336678; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 26 kwietnia 2017r., I ACa 89/17, LEX nr 2334369; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 4 października 2017r., I ACa 352/17, LEX nr 2501301; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 18 sierpnia 2017r., V ACa 527/16, LEX nr 2409473; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 sierpnia 2017r., I ACa 199/17, LEX nr 2369667; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 20 marca 2018r., I AGa 60/18, LEX nr 2490111; uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 lipca 2018r., V ACa 530/17, LEX nr 2532114).

W świetle powyższych rozważań, stwierdzić należy, że w okolicznościach niniejszej sprawy, wystąpienie przez pierwotnego wierzyciela z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności Bankowym Tytułom Egzekucyjnym z dnia 13 czerwca 2012r. i z dnia 7 stycznia 2013r. oraz wszczęcie postępowania egzekucyjnego przez tego wierzyciela w oparciu o te Bankowe Tytuły Egzekucyjne (zaopatrzone w klauzule wykonalności w dniu 21 sierpnia 2012r. i w dniu 23 stycznia 2013r.), co nastąpiło w 2014r., skutkowało przerwaniem biegu przedawnienia jedynie wobec niego. Natomiast powód nie jest już uprawniony do powoływania się na przerwę biegu przedawnienia wynikającą z powyższego faktu. W następstwie tego w momencie nabycia przez powoda (jak i pierwszego cesjonariusza (...)) przedmiotowej wierzytelności w drodze umowy przelewu wierzytelności z dnia 15 grudnia 2016r. (wobec pierwszego cesjonariusza - w drodze umowy przelewu z dnia 30 lipca 2014r.), była już ona przedawniona wobec cesjonariusza, gdyż bieg trzyletniego terminu przedawnienia, wynikającego z art. 118 k.c., rozpoczął się po upływie 30-dniowego okresu wypowiedzenia po złożeniu oświadczenia przez pierwotnego wierzyciela, tj. od dnia 14 września 2010r. (co do umowy kredytu z dnia 6.06.2008r.) i od dnia 27 września 2010r. (co do umowy kredytu z dnia 17.10.2008r.). Zatem termin przedawnienia upłynął odpowiednio - 14 września 2013r. (umowa z dnia 6.06.2008r.) i 27 września 2013r. (umowa z dnia 17.10.2008r.). Natomiast pozew został wniesiony do Sądu 4 kwietnia 2017r., a więc po upływie prawie czterech lat.

W związku z powyższym, wobec powołania się przez pozwanego na zarzut przedawnienia, w stosunku do powoda wystąpiły skutki przewidziane w art. 117 § 2 k.c. Oznacza to, że powód nie może dochodzić zaspokojenia zgłoszonego roszczenia z majątku pozwanego, co czyni powództwo bezzasadnym.

Jednocześnie podkreślić należy, że w okolicznościach niniejszej sprawy, brak jest jurydycznych podstaw do przyjęcia, iż dłużnik J. G. zrzekł się zarzutu przedawnienia, ponieważ w okresie od 3 września 2014r. do 12 kwietnia 2016r. dokonał kilkakrotnie wpłat z tytułu przedmiotowych, już wypowiedzianych, dwóch umów kredytu.

Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia jest jednostronną czynnością prawną, która wywołuje skutki prawne ex nunc; jest oświadczeniem woli, które nie wymaga wprawdzie żadnej szczególnej formy niemniej, aby uznać, że dłużnik zrzekł się zarzutu przedawnienia należy ustalić, że miał on świadomość przedawnienia kierowanego pod jego adresem roszczenia o spełnienie świadczenia majątkowego i będąc świadomym konsekwencji zrzeczenia się zarzutu przedawnienia roszczenia, zrzekł się go. W niniejszej sprawie, poza kilkoma wpłatami (rzędu 500 zł) w kilkunastomiesięcznym okresie, dłużnik nie złożył żadnego oświadczenia, którego treścią byłoby choćby uznanie właściwe roszczenia. Dokonane wpłaty można jedynie traktować w kategorii oświadczenia wiedzy jako tzw. uznanie niewłaściwe, które polega na tym, że wierzyciel oceniając zachowanie dłużnika może przyjmować, iż ten ma świadomość ciążącego na nim zobowiązania i ma zamiar dobrowolnego spełnienia świadczenia. Jednak uznanie niewłaściwe nie może być utożsamiane ze zrzeczeniem się zarzutu przedawnienia. Zapłata dokonana po upływie terminu przedawnienia była dopuszczalna, ponieważ odnosiła się do zaspokojenia zobowiązania naturalnego, w jakie przekształca się zobowiązanie przedawnione. Nie spowodowała natomiast przerwania biegu terminu przedawnienia, gdyż skutek taki, wynikający z uznania niewłaściwego, może nastąpić tylko do chwili upływu biegu terminu zakończenia. Później możliwe jest jedynie zrzeczenie się zarzutu przedawnienia na podstawie art. 117 § 2 k.c., wymagające jednak wyraźnego oświadczenia woli ze strony dłużnika, a nie uznania niewłaściwego. Powód nie wykazał w żaden sposób, że pozwany dokonując poszczególnych wpłat działał z wolą zrzeczenia się zarzutu przedawnienia, że w tym czasie miał świadomość przedawnienia roszczenia. Skoro okoliczności związane ze skutkami czynności dokonywanych przez banki na podstawie bankowych tytułów egzekucyjnych i ich wpływ na sytuację prawną cesjonariuszy niebędacych bankami budziły wątpliwości profesjonalnych podmiotów stosujących prawo, uznać należy, że pozwany dokonywał wpłat ze świadomością, iż roszczenie nie jest przedawnione. Z kolei zgłoszenie zarzutu przedawnienia przez pozwanego nastąpiło za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika, które to pełnomocnictwo udzielono w dniu 14 lipca 2018r. (k.- 165). Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że pozwany, choćby w dorozumiany sposób, zrzekł się zarzutu przedawnienia.

Sąd nie znalazł też jakichkolwiek podstaw do uznania, aby podniesienie przez dłużnika zarzutu przedawnienia stanowiło nadużycie prawa podmiotowego. Powód nie powoływał się na żadne wyjątkowe okoliczności uzasadniające nieuwzględnienie upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko pozwanemu jako konsumentowi.

W tym stanie rzeczy powództwo jako przedawnione należało oddalić.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. W skład tych kosztów wchodzi: wynagrodzenie radcy prawnego (5 400 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł). Razem – 5 417 zł.

Wysokość kosztów zastępstwa procesowego określono na podstawie § 2 pkt 6) w związku z § 3 ust. 2 i § 15 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. - Dz.U. z 2018r., poz. 265). Podkreślić w tym miejscu należy, że w ocenie Sądu stopień skomplikowania sprawy oraz nakład pracy pełnomocnika pozwanego w rozstrzygnięciu sprawy nie uzasadniał przyjęcia do niezbędnych kosztów procesu wynagrodzenia pełnomocnika w podwójnej wysokości stawki minimalnej wynagrodzenia za tego rodzaju sprawy wynikającej z przepisów cytowanego rozporządzenia z dnia 22 października 2015r. Sprawa nie była skomplikowana, ani pracochłonna, nie miała też charakteru precedensowego; nie wystąpiły żadne okoliczności wymienione w § 15 ust. 3 tego rozporządzenia.