Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

O. P. podejrzany został o to, że w dniu 19 listopada 2017 roku we W., będąc w stanie nietrzeźwości 0,98 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, kierował samochodem marki A. R. o numerze rejestracyjnym (...) na pl. (...),

tj. o czyn z art. 178a § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 17 maja 2018r., sygn. akt II K 967/17 Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia:

I.  uznał oskarżonego za winnego czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. i za to na podstawie art. 178a § 1 k.k. wymierzył mu karę grzywny w wysokości 30 (trzydzieści) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 (dwadzieścia) zł;

II.  na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł środek karny – zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów na okres 3 (trzech) lat;

III.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary grzywny zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania w dniu 19 listopada 2017 r. godz. 00.50-8.40, tj. jeden dzień, przyjmując że jeden dzień pozbawienia wolności jest równoważny dwóm dziennym stawkom grzywny;

IV.  na podstawie art. 63 § 4 k.k. na poczet orzeczonego środka karnego zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 19 listopada 2017 r.;

V.  na podstawie art. 43a § 2 k.k. orzekł od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w wysokości 5000 (pięć tysięcy) zł;

VI.  na podstawie art. 629 k.p.k. w związku z art. 624 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego od kosztów procesu w całości, obciążając nimi Skarb Państwa.

Powyższy wyrok na korzyść oskarżonego zaskarżył w całości Prokurator, który powołując się na art. 427 § 1 k.p.k. i art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. zarzucił wydanie wyroku skazującego pomimo braku skargi uprawnionego oskarżyciela w postaci aktu oskarżenia.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia-Śródmieścia do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja Prokuratora w pełni zasługiwała na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie zachodzi bezwzględna przesłanka odwoławcza w postaci braku skargi uprawnionego oskarżyciela. Bezwzględne przyczyny odwoławcze to uchybienia, które Sąd Odwoławczy musi uwzględnić z urzędu, niezależnie od granic środka zaskarżenia, podniesionych zarzutów i wpływu na treść orzeczenia. Stwierdzenie jednej z przyczyn zaliczonych przez ustawodawcę do katalogu bezwzględnych przesłanek uchylenia orzeczenia nie tylko nie zobowiązuje, ale nawet nie zezwala na badanie możliwości wpływu tej wadliwości na treść tego orzeczenia ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia 2011 r., sygn. akt II KK 99/11, LEX nr 898597).

W dniu 22 grudnia 2017 r. Prokurator Rejonowy sporządził, a następnie w dniu 27 grudnia 2017 r. przesłał do Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia, wniosek o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego w trybie art. 335 § 1 k.p.k. i wymierzenie O. P. , podejrzanemu o czyn z art. 178a § 1 k.k., kary grzywny w wymiarze 30 stawek dziennych po 20 złotych każda, orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, orzeczenie świadczenia pieniężnego w kwocie 5.000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej, zaliczenie zatrzymania na poczet kary grzywny, zaliczenie okresu zatrzymania prawa jazdy na poczet orzeczonego środka karnego. Prokurator wniósł również o zastosowanie wobec podejrzanego dozoru kuratora i o zwolnienie go od kosztów i opłaty sądowej.

Na posiedzeniu w dniu 29 marca 2018 r. Sąd Rejonowy nie uwzględnił wniosku z uwagi na fakt braku zgody oskarżonego co do dozoru kuratora i skierował sprawę do rozpoznania na rozprawę. Na rozprawie w dniu 17 maja 2018 r. Prokurator odczytał zarzuty i wniósł o sprostowanie wniosku i aktu oskarżenia na § 2 art. 335 k.p.k., na co obrońca oskarżonego wyraził zgodę. Sąd I instancji w tym samym dniu wydał wyrok.

Powyższy wyrok zapadł jednak z naruszeniem przepisów postępowania.

Przypomnieć należy, że niniejsze postępowanie zainicjował wniosek Prokuratora o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków przewidzianych za zarzucany mu występek, który został złożony w trybie art. 335 § 1 k.p.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r.

Zgodnie z tym przepisem Prokurator, w razie spełnienia przesłanek określonych w art. 335 § 1 k.p.k., zamiast z aktem oskarżenia, występuje do sądu z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków przewidzianych za zarzucany mu występek.

Wniosek określony w art. 335 § 1 k.p.k. zastępuje akt oskarżenia i podlega rozpoznaniu na posiedzeniu, jednak aktem oskarżenia ze wszelkimi wynikającymi z tego konsekwencjami nie jest. Trzeba mieć bowiem na względzie, że zgodnie z art. 343 § 7 k.p.k. zdanie pierwsze stwierdzenie przez sąd braku podstaw do uwzględnienia wniosku nie prowadzi do kontynuowania postępowania przed sądem na zasadach ogólnych czy też do umorzenia tego postępowania, lecz skutkuje zwrotem sprawy prokuratorowi. Konsekwencją zwrotu jest ustanie zawisłości sprawy przed sądem i powrót procesu do etapu postępowania przygotowawczego. Prokurator staje się na nowo gospodarzem procesu, a zatem może on podjąć decyzję o kontynuowaniu postępowania przygotowawczego i w zależności od jego wyników zdecydować o ewentualnym wniesieniu do sądu aktu oskarżenia czy też innego jego surogatu.

W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd Rejonowy nie uwzględnił wniosku złożonego w trybie art. 335 § 1 k.p.k., lecz skierował sprawę na rozprawę w toku której Prokurator wniósł o modyfikację art. 335 § 1 na § 2, a Sąd I instancji uwzględniając wniosek wydał wyrok. Tymczasem podstawą wydania wyroku na podstawie art. 335 § 2 k.p.k. jest akt oskarżenia do którego dołącza się wniosek o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy. Aktu oskarżenia zaś w niniejszej sprawie brak.

Nie może też znaleźć uznania Sądu Odwoławczego argumentacja Sądu Rejonowego o tym, iż we wniosku brak jedynie słowa „oskarżam” i cały wywód dotyczący zbędnej formalizacji przy stosowaniu prawa. Akt oskarżenia bowiem musi być złożony na piśmie i w oczywisty sposób nie mogą zastąpić go zarzuty ustne. Nie spełnia to bowiem nie tylko wymogów formalnych, ale również niesie istotne konsekwencje w sferze uprawnień oskarżonego i przeprowadzanych czynności. W odniesieniu do wniosku o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy w trybie uproszczonym, tryb zwykły, o którym mowa w art. 335 § 2 kpk, wyróżnia się kilkoma odrębnościami, z których sporządzenie aktu oskarżenia nie jest jedynym wymogiem. Konieczne jest również, niezależnie od ewentualnego uzupełnienia materiału dowodowego sprawy, pouczenie podejrzanego i jego obrońcy o prawie do końcowego zaznajomienia z materiałami postępowania przygotowawczego (art. 321 § 1 k.p.k.), gdyż przed skierowaniem samodzielnego wniosku strony podejrzany i pokrzywdzony oraz ich przedstawiciele procesowi pouczeni zostają tylko o prawie przejrzenia akt sprawy (art. 335 § 3 zd. 4 k.p.k.). W razie złożenia przez podejrzanego wniosku w tym zakresie, należy przeprowadzić czynność końcowego zaznajomienia z materiałami postępowania w sposób wskazany w art. 321 k.p.k. i wydać postanowienie o zamknięciu śledztwa. W końcu zauważyć trzeba, iż w razie oddalenia wniosku o skazanie złożonego na podstawie art. 335 § 2 k.p.k. na posiedzeniu złożony akt oskarżenia będzie mógł stanowić podstawę do prowadzenia postępowania na rozprawie.

Wydany przez Sąd Rejonowy wyrok obarczony jest zatem wadą w postaci bezwzględnej przyczyny odwoławczej (brak skargi uprawnionego oskarżyciela), co skutkować musiało uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi Rejonowemu w celu podjęcia odpowiednich czynności zmierzających do uzyskania stosownej skargi .

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy orzekł jak na wstępie.