Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy Wydział I Cywilny

w składzie :

Przewodniczący: SSO Jerzy Habaj

Protokolant: Katarzyna Drożdż

po rozpoznaniu w dniu 18 września 2018 r. w Świdnicy

sprawy z powództwa C. A.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę, rentę i ustalenie

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda C. A. kwotę 150.000 zł (sto pięćdziesiąt tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 50.000 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych) od dnia 25 września 2018 r. do dnia zapłaty i od kwoty 100.000 zł (sto tysięcy złotych) od dnia 10 października 2017 r. do dnia zapłaty;

II.  postępowanie w części dotyczącej żądania zasądzenia renty umarza;

III.  ustala, iż pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. będzie ponosił odpowiedzialność za dalsze mogące wystąpić w przyszłości skutki wypadku z dnia (...)r.;

IV.  dalej idące powództwo oddala;

V.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.000 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu;

VI.  nakazuje pozwanemu (...) S.A. z siedzibą w W. aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Okręgowy w Świdnicy kwotę 5.475,11 zł tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

VII.  nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda kwotę 4.301,86 zł na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Okręgowy w Świdnicy tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt IC 1459/17

UZASADNIENIE

Powód C. A. wniósł o zasądzenie od strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna w W. na swoją rzecz kwoty 249.700 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie renty w kwocie 1.500 zł miesięcznie, począwszy od miesiąca września 2016r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat. Ponadto wniósł o ustalenie, że pozwana ponosi odpowiedzialność za dalsze, mogące wystąpić w przyszłości skutki wypadku i zasądzenie od strony pozwanej na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu podał, że na skutek wypadku drogowego mającego miejsce (...) (w którym powód brał udział jako pasażer) doznał wielonarządowych obrażeń ciała, które uniemożliwiają mu powrót do życia jakie prowadził przed tym zdarzeniem. Konieczna była jego hospitalizacja. Do dnia wypadku, powód pracował na stanowisku (...), osiągając wynagrodzenie zasadnicze w kwocie ok. 1300 zł netto. Do wynagrodzenia dochodził dodatek miesięczny w kwocie 500-650 zł za pracę (...). Powód obecnie przebywa na zasiłku rehabilitacyjnym i z tego tytułu otrzymuje kwotę ok. 800 zł netto. Zatem miesięczny dochód powoda jest niższy o kwotę ok. 1.100 zł netto. Powód dochodził również zadośćuczynienia w kwocie 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć partnerki życiowej. Konkubina K. M. była najbliższym członkiem rodziny powoda – zamieszkiwali ze sobą od 13 lat i planowali ślub, który miał odbyć się w (...) Łączyło ich uczucie, żyli jak małżeństwo - spędzali wspólnie wolny czas i wspierali się w trudnych sytuacjach i drobnych sprawach życia codziennego.

Strona pozwana (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłatą od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu przyznała, że odpowiada za skutki wypadku komunikacyjnego z dnia (...) Zarzuciła jednocześnie, że żądanie powoda nie zasługuje na uwzględnienie – decyzją z dnia 24 marca 2017r. strona pozwana wypłaciła już powodowi kwotę 50.300 zł tytułem zadośćuczynienia za doznane przez niego obrażenia. Dokonując wypłaty zadośćuczynienia strona pozwana uwzględniła wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a więc cierpienia psychiczne i ból fizyczny, stopień uszczerbku na zdrowiu, długość i sposób leczenia oraz ustalony uszczerbek na zdrowiu w wysokości łącznej 31%. Podkreśliła, że powód przed wypadkiem miał orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności (zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów kolanowych, po operacji nerki lewej z powodu wodonercza i kamicy nerkowej), stąd też jego żądanie uznała za wygórowane. Natomiast odnośnie żądania zasądzenia zadośćuczynienia za śmierć K. M., strona pozwana podniosła, że do dnia otrzymania odpisu pozwu powód nie wyzywał jej do dobrowolnej zapłaty kwoty 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę po śmierci K. M. pozbawiając pozwanego możliwości dobrowolnego spełnienia świadczenia. Powód nie wykazał też szkody moralnej, która uzasadniałaby żądanie zadośćuczynienia w kwocie 100.000 zł. Również żądanie ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość nie znajduje jej zdaniem uzasadnienia – powód nie ma interesu prawnego w ustaleniu odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku, które mogą ujawnić się w przyszłości, skoro po terminach przedawnienia wskazanych w art. 442 1 § 1 i 2 k.c. nowej szkody na osobie związanej z wypadkiem, może dochodzić roszczenia o naprawienie tej nowo ujawnionej szkody w drodze odrębnego powództwa o zapłatę.

Na rozprawie dnia 19 września 2018r. powód ograniczył żądanie: cofnął powództwo w zakresie zasądzenia od strony pozwanej na jego rzecz renty wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu (...) w miejscowości S. doszło do wypadku drogowego polegającego na zderzeniu pojazdów marki M. o nr rej. (...) (...) (...) kierowanego przez H. C. oraz pojazdu T. o nr rej. (...) kierowanego przez P. G.. Kierujący pojazdem marki M. jadąc drogą gminną w miejscowości S. w kierunku miejscowości R. na skrzyżowaniu równorzędnym nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu kierującemu pojazdowi marki T..

Na skutek zderzenia śmierć na miejscu ponieśli kierujący pojazdem T. oraz pasażerki pojazdu - I. B. oraz K. M.. Powód C. A. – pasażer pojazdu marki T. został przewieziony do szpitala w K. z powodu licznych obrażeń ciała.

Bezsporne.

C. A. w wyniku wypadku doznał: wieloodłamowego złamania łopatki lewej bez przemieszczenia, złamanie żebra VIII po stronie lewej, urazowe pęknięcie śledziony, uraz nerki lewej z pęknięciem i krwiakiem dolnego bieguna nerki oraz krwiomoczem, złamanie wyrostków poprzecznych L3 po stronie lewej i L5 po stronie prawej, wieloodłamowe złamanie talerza kości biodrowej lewej bez przemieszczenia z krwiakiem i stłuczeniem tkanek miękkich okolicy biodrowej lewej, stłuczenia wątroby, stłuczenia ogona trzustki z krwiakiem, stłuczenia tkanek miękkich okolicy biodrowej lewej. Był operowany w trybie natychmiastowym, usunięto mu uszkodzoną śledzionę. Po wykonanym zabiegu stwierdzono stan zapalny dolnego bieguna rany pooperacyjnej brzucha i okolicy cystostomii. Pozostawał w śpiączce farmakologicznej do następnego dnia, stwierdzono wówczas u niego niestabilność krążeniową. Powód od (...) do(...) przebywał na Oddziale Intensywnej Terapii w Wojewódzkim Szpitalu (...) w K.. Następnie pokrzywdzony został przekazany do (...) im. (...) A. S. w W., gdzie przebywał od (...) r.

dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 20-28, 37-38,

Leczenie powoda po wypisie ze szpitala przebiegło bez powikłań. Powód nie spełnia kryteriów rozpoznania bólu przewlekłego, pourazowego. W stanie zdrowia powoda nastąpił znaczny sukces terapeutyczny w przywracaniu powoda do zdrowia. Rokowania na przyszłość są dobre. Powód jest zdolny do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, niezależny jest przy utrzymywaniu higieny osobistej, ubieraniu się. Zachował pełną sprawność ruchową umożliwiającą samodzielne poruszanie się po domu i poza nim. Funkcjonuje obecnie bez większych ograniczeń funkcjonalnych. Stan zdrowia powoda nie jest przeszkodą w podjęciu pracy zgodnie z kwalifikacjami i na dotychczasowym stanowisku, z uwzględnieniem przeciwskazań profilaktycznych.

dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii k. 167-168,

opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu neurologii k. 217-218,

Uraz kręgosłupa szyjnego spowodował wyłącznie minimalny okres upośledzenia czynności organizmu – nie przekraczający 6 miesięcy. Natomiast przebyte złamania wyrostków poprzecznych po stronie lewej L3 i prawej L5 powodowały dolegliwości bólowe i upośledzenie czynności organizmu powyżej 6 miesięcy. Z punktu widzenia neurochirurgicznego długotrwały uszczerbek na zdrowiu wynosi 8%. Przebyte urazy nie miały istotnego znaczenia dla obecnego stanu zdrowia powoda - nie wywołują konieczności wykonania kontrolnych badań, a dolegliwości bólowe są niewielkie.

dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu neurochirurgii k. 177,

opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu neurologii k. 230, 257-259,

Proces leczenia powoda był zgodny ze standardami, jednak nie spowodował całkowitego jego wyleczenia. Złamane kości uległy zagojeniu, jednak utrzymują się dolegliwości bólowe - okolicy łopatki po stronie prawej, klatki piersiowej po stronie lewej, kręgosłupa lędźwiowego czy miednicy po stronie prawej. Z zakresu ortopedii i traumatologii trwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 19%. Rokowania dotyczące następstw wypadku są niepewne. Mimo to, powód jest zdolny do wykonywania wcześniejszych obowiązków zawodowych i wykonywania pracy na stanowisku pracownika ochrony.

dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii k. 269-270,

Wypadek mający miejsce (...)., a także doznane na jego skutek obrażenia spowodowały u powoda silny wstrząs, ciężki stan zdrowia psychicznego, nastroju, jak również problemy adaptacyjne związane z obrażeniami fizycznymi. Obrażenia te spowodowały ból i dolegliwości o szczególnym natężeniu, uniemożliwiające mu pracę zarobkową przez długi okres czasu. Powód po wypadku wymagał opieki osób trzecich – jego syn, kolega i brat K. M. pomagali mu w podstawowych czynnościach, wspierali w obowiązkach domowych i powrocie do zdrowia. Przez pierwsze dwa miesiące po wypadku konieczne było codzienne pomaganie powodowi przy samoobsłudze – prowadzenie do toalety, przygotowywanie posiłków, robienie zakupów. Dopiero po 2 miesiącach był w stanie samodzielnie przyrządzić sobie posiłek i zająć się innymi, drobnymi sprawami, lecz nadal wymagał wsparcia innych osób. Dopiero po ok. 4-5 miesiącach od powrotu do domu ze szpitala, powód był w stanie wykonywać większość czynności, które samodzielnie wykonywał przed wypadkiem.

dowód: zeznania świadka T. B. k. 124,

zeznania świadka M. B. k. 124,

zeznania świadka M. A. k. 131,

przesłuchanie powoda k.125-126,

Powód nadal zgłasza następujące dolegliwości bólowe: bóle barków, miednicy i ból kończyny dolnej lewej. Pozostaje pod stałą opieką lekarzy: chirurga i ortopedy, przyjmuje leki przeciwbólowe. Uczęszcza na rehabilitację.

dowód: przesłuchanie powoda k.125-126,

historia choroby powoda k. 140-153,

C. A. do dnia (...) pracował na stanowisku (...), osiągając wynagrodzenie zasadnicze w kwocie ok. 1500 zł netto. Do wynagrodzenia dochodził dodatek miesięczny w kwocie 500-650 zł za pracę z bronią. Powód przed wypadkiem był diagnozowany z powodu dolegliwości bólowych kręgosłupa i stawów kolanowych i z tego powodu posiadał orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Po wypadku powód przez 182 dni korzystał z zasiłku chorobowego. Następnie przez okres 12 miesięcy – do 5 lutego 2018r. miał przyznane świadczenie rehabilitacyjne. Obecnie przebywa na zasiłku rehabilitacyjnym i z tego tytułu otrzymuje kwotę ok. 680 zł netto.

dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS k. 39-40, 41-42,

zestawienie wypłat świadczenia rehabilitacyjnego k. 43-51,

przesłuchanie powoda k.125-126,

Lekarze orzecznicy strony pozwanej ustalili u powoda w opinii z dnia 19 marca 2017r. łącznie 31% uszczerbek na zdrowiu według tabeli ustalania uszczerbku obowiązującej u strony pozwanej. Decyzją z dnia 24 marca 2017r. strona pozwana wypłaciła powodowi kwotę 50.300 zł tytułem zadośćuczynienia.

Bezsporne.

W wypadku z dnia (...). poniosła śmierć partnerka życiowa powoda – K. M.. Powód i K. M. mieszkali ze sobą od 13 lat i tak jak małżeństwo, prowadzili wspólne gospodarstwo, wspólnie spędzali wolny czas, darzyli się uczuciem i wsparciem. K. M. pracowała zawodowo - w sklepie spożywczym. Wspólnie spędzali weekendy, czy też organizowali wycieczki. Wspólnie bardzo lubili spędzać czas na ogródku, w o który wspólnie dbali. Planowali dalsze wspólne życie, chcieli sformalizować swój związek i zawrzeć związek małżeński. Na skutek śmierci partnerki, powód odczuwa wewnętrzną pustkę i samotność. K. M. dbała o dom, codzienne sprawunki – gotowała, robiła zakupy, mógł na nią liczyć w każdej sytuacji, liczyć na jej wsparcie i pomoc w podejmowaniu rozmaitych decyzji. Obecnie powód musi sam zadbać o dom, stracił ochotę do dbania o wspólnie dotychczas pielęgnowany ogródek. Rzadziej się uśmiecha, odczuwając stale brak partnerki.

Śmierć partnerki – która nastąpiła w sposób nagły – wywołała u powoda silny wstrząs, apatię i zaburzenia adaptacyjne powodujące niechęć do życia. Od tragicznej śmierci K. M. powód nie ułożył sobie życia na nowo, stale pozostając w stanie żałoby. Często odwiedza grób partnerki. Po wypadku powód odbył wizytę u psychologa, uczęszcza równie nieregularnie na wizyty do lekarza psychiatry.

dowód: zeznania świadka T. B. k. 124,

zeznania świadka M. A. k. 131,

przesłuchanie powoda k.125-126,

Powód przed wytoczeniem powództwa nie wzywał (...) Spółka Akcyjna w W. do zapłaty na jego rzecz zadośćuczynienia z tytułu śmierci K. M. – wezwał stronę pozwaną do zapłaty dopiero w trakcie niniejszego procesu. Decyzją z dnia 19 września 2017r. strona pozwana odmówiła powodowi wypłaty zadośćuczynienia.

Bezsporne.

Stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim w oparciu o przedłożone do akt sprawy dokumenty, a także o przesłuchanie powoda i świadków: T. B. , M. B. i M. A.. Autentyczność i wiarygodność dowodów z dokumentów nie były w toku procesu kwestionowane przez strony, nie budziły również wątpliwości Sądu. Głównym walorem zeznań świadków pozostaje ich spójność i fakt, że są logiczne, a przez żadną ze stron nie zostały zakwestionowane. Wszystko to, zdaniem Sądu, świadczy o ich obiektywnym charakterze i sprawia, że zeznania te stanowią w pełni wiarygodny i wartościowy materiał dowodowy. Przesłuchanie powoda Sąd uznał za wiarygodne w zakresie w jakim wskazywał na wystąpienie zdarzenia komunikacyjnego i posiadany rozstrój zdrowia. Nadto Sąd oparł się na opinii sporządzonej przez biegłych z zakresu neurologii, neurochirurgii oraz ortopedii i traumatologii. Biegli opisali rodzaje obrażeń doznanych przez powoda, obecny stan jego zdrowia, a nadto przebieg kolizji i ewentualne skutki tego zdarzenia na stan jego zdrowia. Opinie tę Sąd ocenił jako fachowe i wyczerpujące, a przedstawione przez biegłych wnioski w sposób poprawny, logicznie wyprowadzone zostały z poczynionych ustaleń. Sąd nie znalazł podstaw do ich podważenia.

Na podstawie art. 302 § 1 k.p.c. Sąd pominął dowód z przesłuchania strony pozwanej, oddalił również wniosek dowodowy powoda o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu neurologii, uznając dotychczas zebrany w sprawie materiał dowodowy za wystarczający do wydania rozstrzygnięcia, a opinia i opinia uzupełniająca sporządzona przez J. S. jest pełna i odpowiada na wszystkie pytania, wymagające wiadomości specjalnych.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Podstaw odpowiedzialności strony pozwanej należało upatrywać w przepisach art. 436 § 1 k.c. w zw. art. 822 § 1 i § 4 k.c. i art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( tekst jedn., Dz. U. z 2013 r., poz. 392, ze zm.).

Zgodnie z przepisem art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Stosownie do art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2013 roku, poz. 392) ubezpieczeniem oc posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. W myśl art. 34 ust. 1 powołanej ustawy z ubezpieczenia oc posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej (art. 36 ust. 1).

Bezsporną okolicznością było, że w dniu (...) doszło do wypadku komunikacyjnego, w której poszkodowanym został powód. W. pojazdu marki T. K. M. – partnerka życiowa powoda poniosła śmierć. Bezsporne jest również, że strona pozwana ponosi odpowiedzialność za skutki tego zdarzenia. Nie było kwestią sporną również, że strona pozwana w toku postępowania likwidacyjnego wypłaciła na rzecz powoda kwotę 50.300 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez niego krzywdę na skutek doznanych obrażeń.

Podstawę prawną roszczenia powoda w zakresie dochodzonego roszczenia stanowi art. 445 §1 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Ustawodawca nie określając wprost przesłanek, które winny stanowić podstawę dla ustalenia zakresu krzywdy, wskazując jedynie w art. 445 §1 k.c. w zw. z art. 444 §1 k.c., że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu „odpowiednią” sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę jako rekompensatę poniesionej szkody niemajątkowej. Takie określenie podstaw dla przyznania zadośćuczynienia poszkodowanemu, przez wskazanie, że winno stanowić ono „sumę odpowiednią” - przy określaniu wysokości przyznawanego zadośćuczynienia, wśród kryteriów wymienia się rodzaj naruszonego dobra, zakres i rodzaj rozstroju zdrowia, czas trwania cierpień, ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, czyli negatywne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała, wiek poszkodowanego, intensywność ujemnych doznań fizycznych i psychicznych, rokowania na przyszłość, stopień winy sprawcy, ujemne skutki zdrowotne jakie osoba poszkodowana będzie zmuszona znosić w przyszłości, ale także wysokość świadczeń, które z innych źródeł zostały poszkodowanemu, tytułem doznanej krzywdy, wypłacone. Podkreślenia wymaga również to, że przyznane zadośćuczynienie winno mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane jak i te, które w związku ze schorzeniem wystąpić mogą w przyszłości. Jest to bowiem świadczenie jednorazowe, którego wysokość uwzględnia wszystkie okoliczności związane z cierpieniami tak już doznanymi jak również tymi, które w przyszłości w związku niezakończonym leczeniem, jego następstwami, czy też planowanymi w przyszłości zabiegami, mogą się pojawić.

Zgodnie z treścią art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Powód żądał zasądzenia od strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna w W. na swoją rzecz kwoty 149.700 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wywołaną doznanymi urazami. W toku postępowania wskazywał na posiadane urazy, stany chorobowe, konieczność przebywania na zasiłku rehabilitacyjnym, niezbędność przebycia zabiegów operacyjnych czy korzystania z konsultacji lekarskich, podnosząc przy tym, że powyższe nastąpiło na skutek kolizji drogowej z (...)

W ocenie Sądu, powód sprostał obowiązkowi wykazania, że wypadek komunikacyjny wywołał u niego dolegliwości i niedogodności uzasadniające wypłatę zadośćuczynienia. Strona pozwana wprawdzie przyznała w toku postępowania likwidacyjnego już na jego rzecz kwotę 50.300 zł, jednak w ocenie Sądu rację ma co do zasady powód – że kwota ta jest niewystarczająca i nieadekwatna do cierpienia powoda. Sąd miał przy tym na uwadze przede wszystkim rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych, ich intensywność i nieodwracalność skutków, a także doznane niedogodności i cierpienia w sferze psychicznej, wywołane wypadkiem. Powód, jak wynika z zebranego materiału dowodowego, posiadał liczne obrażenia, konieczna była niezwłoczna hospitalizacja i usunięcie śledziony. Następnie, powód przebył on dalsze leczenie – zażywanie środków przeciwbólowych i konsultacje lekarskie oraz rehabilitację. Biegły sądowy ustalił u powoda 8% długotrwały uszczerbek na zdrowiu z punktu widzenia neurochirurgicznego, natomiast biegły sądowy z zakresu ortopedii i traumatologii ustalił u powoda 19% trwały uszczerbek na zdrowiu. Dodatkowo, powód nie mógł po wypadku samodzielnie się poruszać i korzystał z pomocy osób trzecich. Nie był również w stanie świadczyć pracy –wobec tego przez 182 dni korzystał z zasiłku chorobowego, a następnie utrzymuje się ze świadczenia rehabilitacyjnego.

Jednocześnie Sąd uznał, że żądana przez powoda kwota z powyższego tytułu jest zawyżona. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że powód w dacie wypadku miał (...) lat i posiadał orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Nie był on więc wówczas osobą w pełni sprawną fizycznie, bez żadnych ograniczeń. Dodatkowo, jak wynika z opinii biegłego sądowego z zakresu neurologii oraz ortopedii i traumatologii, a Sąd wnioski te w pełni podziela i uznaje za swoje, powód na skutek wypadku nie utracił trwale zdolności zarobkowania, a tym bardziej – na wcześniej zajmowanym stanowisku (...). Biegli ci nie znaleźli żadnych przeciwskazań, aby powód mógł dalej pracować. Dodatkowo, jak wynika z opinii ww. biegłych, leczenie powoda po wypisie ze szpitala przebiegło bez powikłań, a w stanie zdrowia powoda nastąpił znaczny sukces terapeutyczny w przywracaniu go do zdrowia. Rokowania na przyszłość są dobre pod względem neurologicznym. Powód jest zdolny do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i zachował pełną sprawność ruchową umożliwiającą samodzielne poruszanie się po domu i poza nim. Samo natomiast odczuwanie dolegliwości bólowych ma charakter subiektywny. Oczywistym jest, że po doznaniu tak poważnych urazów praktycznie niemożliwe jest dojście do kondycji pozbawionej jakichkolwiek dolegliwości bólowych. Te natomiast w przypadku powoda, w ocenie biegłych, nie mają charakteru uniemożliwiającego mu codzienne funkcjonowanie.

Wobec powyższego, Sąd uznał, że powodowi wobec doznanego cierpienia na skutek obrażeń doznanych w wypadku komunikacyjnego z dnia (...) należne jest łączne zadośćuczynienie w kwocie 100.000 zł. Uwzględnić należało przy tym, że strona pozwana wypłaciła już w toku postępowania likwidacyjnego na rzecz powoda kwotę 50.000 zł. Stąd też Sąd zasądził od (...) Spółka Akcyjna w W. na jego rzecz różnicę między należnym zadośćuczynieniem a już wypłaconym , tj. kwotę 50.000 zł tytułem dalszego należnego zadośćuczynienia i oddalił dalej idące powództwo w tym zakresie.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 25 września 2018r., tj. od dnia wyrokowania do dnia zapłaty. Sąd uznał bowiem, że nie było zasadne zasądzenie zadośćuczynienia od dnia wskazanego w pozwie - strony postępowania pozostawały dotychczas w sporze i dopiero przeprowadzone postępowanie dowodowe, w tym opinie biegłych sądowych, zezwoliły na ustalenie wielkości doznanych obrażeń i ustalenie przez Sąd wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia. Stąd też, dopiero na dzień wyrokowania należało ustalić dzień wymagalności roszczenia powoda o zapłatę dalszego zadośćuczynienia.

Na rozprawie dnia 19 września 2018r. powód ograniczył żądanie i cofnął powództwo w zakresie zasądzenia na jego rzecz od strony pozwanej renty, zrzekając się w tym zakresie roszczenia. Zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do czasu rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Wobec faktu, iż powód skutecznie cofnął pozew, Sąd umorzył postępowanie na podstawie art. 355 § 1 k.p.c.

Powód w niniejszym postępowaniu dochodził również zadośćuczynienia w kwocie 100.000 zł za śmierć swojej partnerki życiowej – K. M..

Przepis art. 446 § 4 k.c. stanowi, że Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Należy zwrócić uwagę na okoliczność, że uprawnionymi do żądania kompensaty na podstawie art. 446 § 3 i 4 k.c. są wyłącznie członkowie rodziny zmarłego, przy czym muszą być to najbliżsi członkowie tej rodziny. Jest to węższy krąg podmiotów niż osoby bliskie, bo ograniczony do członków rodziny, której jednak nie należy definiować wyłącznie za pomocą kryterium relacji małżeńskich i pokrewieństwa. Należy więc uznać, że obejmuje małżonka i dzieci zmarłego, innych krewnych, powinowatych, ale także osoby niepowiązane formalnymi stosunkami prawnorodzinnymi, np. konkubent, jeżeli zmarły utrzymywał z nimi stosunki rodzinne, pozostając faktycznie w szczególnej bliskości powodowanej bardzo silną więzią uczuciową. Krąg osób, które mogą zostać uznane za najbliższych członków rodziny zmarłego jest otwarty. O tym, kto jest najbliższym członkiem rodziny decyduje faktyczny układ stosunków pomiędzy określonymi osobami, a nie formalna kolejność pokrewieństwa wynikająca w szczególności z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, czy ewentualnie z powinowactwa, np. wnuczka zmarłego, będąca dzieckiem pozamałżeńskim wychowywana przez babkę, pomimo że matka żyła i była zdolna do alimentacji córki. Aby więc ustalić, czy występujący o zadośćuczynienie jest najbliższym członkiem rodziny nieżyjącego sąd powinien stwierdzić, czy istniała silna i pozytywna więź emocjonalna pomiędzy dochodzącym tego roszczenia a zmarłym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011r, III CSK 279/10, LEX nr 898254; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 8 lipca 2015r., V ACa 684/14, LEX nr 18422280).

Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy, Sąd nie miał wątpliwości, że powód jest osobą uprawnioną do występowania z roszczeniem zasądzenia zadośćuczynienia za krzywę doznaną na skutek śmierci konkubiny Przede wszystkim należy mieć na uwadze, że powód i tragicznie zmarła K. M. zamieszkiwali ze sobą 13 lat, nosili się też z zamiarem zalegalizowania związku małżeńskiego. Łączyła ich w tym czasie nie tylko więź duchowa, fizyczna, ale i gospodarcza. Utrzymywali się ze wspólnych dochodów. Ze zgromadzonego materiału w sprawie wynika, że oboje spędzali ze sobą dużo czasu, wspólnie obchodzili uroczystości, spędzali razem weekendy, uprawiali wspólnie ogródek. Oprócz tego wspierali się w trudnych chwilach - darzyli się miłością, wzajemnych zaufaniem, wsparciem, tworząc mimo braku sformalizowania związku niezwykłą więź, szczególny rodzaj stosunków. Powyższe w ocenie Sądu, dawało podstawę do uznania, że osoby te były dla siebie osobami najbliższymi.

W rozpoznawanej sprawie rozstrzygnięcia wymagała kwestia zakresu odpowiedzialności, czyli wysokości zadośćuczynienia.

W przypadku roszczenia bazującego na przeżyciach związanych ze śmiercią osoby bliskiej należy wskazać, że zadośćuczynienie jest roszczeniem o charakterze ściśle niemajątkowym mającym za zadanie kompensację doznanej krzywdy. Roszczenie to nie ma na celu wyrównania straty poniesionej przez członków najbliższej rodziny zmarłego, lecz ma pomóc dostosować się do nowej rzeczywistości. Ma także na celu złagodzenie cierpienia wywołanego utratą osoby bliskiej. Okoliczności wpływające na wysokość tego świadczenia to m.in.: dramatyzm doznań osób bliskich zmarłego, poczucie osamotnienia, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rola, jaką w rodzinie pełniła osoba zmarłego, charakter i rodzaj zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu pozostałych członków rodziny, stopień, w jakim pozostali członkowie będą umieli odnaleźć się w nowej rzeczywistości i na ile zdolni są zaakceptować obecny stan rzeczy, skorzystanie z pomocy fachowej w czasie radzenia sobie w tej trudnej sytuacji, proces leczenia doznanej traumy mający na celu pomoc w odbudowie struktury rodziny i przywrócenie znaczenia każdego z jej członków.

Kryteria kierunkowe w miarkowaniu zadośćuczynienia dla najbliższych będzie kształtowało szereg czynników, są to zarówno czynniki uniwersalne jak i zindywidualizowane, zależne głównie od konkretnej osoby uprawnionej. W otwartym katalogu uniwersalnych kryteriów, które mogą być pomocne w określaniu wysokości zadośćuczynienia dla najbliższych znajdują się kolejno takie czynniki jak: długotrwałość cierpień i bólu po śmierci najbliższego, trauma, ogrom doznanego cierpienia; poczucie osamotnienia, cierpienia natury moralnej i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej; stopień krzywdy wynikający z utraty pomocy, wsparcia i opieki osoby bliskiej; poczucie straty, żalu, tęsknoty, silne przeżywanie żałoby po zmarłym; utrata czerpania przyjemności z życia rodzinnego; uprzednio występujący stopień pokrewieństwa, ale także bliskości, zażyłości, przyjaźni i wspólności pomiędzy uprawnionym a zmarłym; zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu struktury rodzinnej, dramatyzm doznań osób najbliższych dla zmarłego; rola zmarłego, jaką pełnił w rodzinie; potencjalny okres traumy najbliższych i dochodzenia członków rodziny do względnej normalności; inne czynniki wpływające na poczucie krzywdy uzależnione od konkretnego stanu faktycznego, których trzeba będzie poszukiwać każdorazowo w indywidualnej sprawie. Kwestia wyceny bólu, rozpaczy, cierpienia, czy też utraty prawa do życia w rodzinie jest wyjątkowo trudna, tym bardziej, że nie można ustalić uniwersalnego miernika tych stanów, a każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie i odrębnie przy stosowaniu wszystkich istotnych elementów dla danej sprawy.

Zadośćuczynienie przyznawane na podstawie art. 446§4 k.c. musi mieć wysokość odczuwalną w taki sposób, aby w mniemaniu poszkodowanego, szkoda została naprawiona, a w związku z tym wywołała pewne odczucie sprawiedliwości, dlatego też powinna być odpowiednio - nie przesadnie wysoka.

W przedmiotowej sprawie zostało wykazane, że powód, będący najbliższą osobą K. M. doznał krzywdy wskutek jej śmierci. Powód był emocjonalnie związany ze zmarłą, więź ta była typowa jak dla relacji istniejących między małżonkami. Śmierć partnerki była dla powoda mocno odczuwalna w sferze psychicznej, spowodowała pogorszenie jego stanu psychicznego. Żal, smutek i osamotnienie towarzyszy mu w codziennym życiu. Biorąc pod uwagę ustalony stan faktyczny oraz powyżej wskazane zalecenia kierunkowe, które należy stosować przy ustalaniu kwoty zadośćuczynienia ustalanego na podstawie art. 446§4 k.c., jak i to, że zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny i jego wysokość powinna przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość, chociaż nie powinna być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy, Sąd uznał, że w realiach rozpoznawanej sprawy, zadośćuczynienie należne powodowi powinno wynosić 100.000 zł, a więc powództwo w tym zakresie zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Zgodnie natomiast z art. 817 § 1 k.c. w przypadku zaś, gdy odpowiedzialność za wyrządzoną przez sprawcę szkodę ponosi zakład ubezpieczeń, ma on obowiązek spełnić świadczenie w ciągu trzydziestu dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Sąd zasądził odsetki ustawowe również w oparciu o art. 14 ust. 1 – 3 ustawy z 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 roku, Nr 124, poz. 1152 ze zm.) zgodnie z którym, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd zasądził odsetki od dnia 10 października 2017r. do dnia zapłaty. Strona pozwana w toku procesu zarzucała, że powód nie wezwał jej przed wytoczeniem powództwa do uiszczenia dochodzonego przez niego zadośćuczynienia, wobec tego – dopiero po otrzymaniu odpisu pozwu mogła zaznajomić się z żądaniem. Uwzględniając powyższe, Sąd zasądził odsetki należne powodowi od kwoty 100.000 zł od 10 października 2017r. – a więc od dnia następnego po upływie 30 dni od dnia doręczenia stronie pozwanej odpisu pozwu.

Odnosząc się do żądania powoda o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość za wszelkie następstwa wypadku, podkreślić należy, że w sprawie o naprawienie szkody wynikłej z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia zasądzenie określonego świadczenia nie wyłącza jednoczesnego ustalenia odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości z tego samego zdarzenia (uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1970 roku, III PZP 34/69 OSNC z 1970 zeszyt 12, poz. 217).

Zdaniem Sądu zasadne jest żądanie przez powoda na podstawie art. 189 k.p.c. ustalenia, że strona pozwana będzie ponosiła w przyszłości odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia (...)W ocenie Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwala przyjąć istnienie takiej odpowiedzialności po stronie pozwanej. Dokonując ustaleń faktycznych w tej części Sąd oparł się przede wszystkim na opinii biegłego z zakresu ortopedii. Biegły ten jednoznacznie wskazał, iż rokowania na przyszłość są niepewne, u powoda zachodzi trwały uszczerbek na zdrowiu. Niewykluczone więc, że w przyszłości powód będzie mógł wymagać kontynuacji leczenia usprawniającego, ponadto nie można wykluczyć, że urazy tego rodzaju będzie w przyszłości przyczyną przyśpieszonych zmian zwyrodnieniowych. Nie można zatem wykluczyć, iż jakiekolwiek dolegliwości powstaną w przyszłości.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. Na podstawie § 15 ust. 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. poz. 1800) zasądzając opłatę od czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa w ust. 1, stanowią stawki minimalne określone w rozdziałach 2-4. Opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy. Zgodnie z § 2 pkt 6 powyższego Rozporządzenia stawki minimalne przy wartości przedmiotu sprawy powyżej 200 000 zł do 2.000.000 zł wynoszą 10.800 zł.

Wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie wynosiła 267.700 zł (149.700 zł + 100.000 zł i 18.000 zł z tytułu renty jako iloczyn 12 miesięcy i kwoty 1.500 zł). Powodowi została natomiast zasądzona kwota 150.000 zł. Oznacza to, iż wygrał sprawę w 56%. Na koszty poniesione przez powoda składały się: 5.000zł opłaty od pozwu, 10.800 zł kosztów zastępstwa procesowego z opłatą skarbową 17 zł oraz 500 zł zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłych, a więc łączna kwota należna powodowi to 16.317 zł x 56% = 9790zł. Na koszty poniesione przez stronę pozwaną składały się: koszty zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa 10.817 zł, a więc koszty strony pozwanej to 10.817 zł x 44 %. Powodowi należy się więc zwrot kosztów w kwocie – po zaokrągleniu 5.000 zł, o czym Sąd orzekł w punkcie V wyroku.

Na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Sąd nakazał również stronie pozwanej, aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Świdnicy kwotę 5.475,11 zł tytułem wydatków w sprawie. Skoro łączną kwotę wszystkich kosztów sądowych, pokrytych z zasobów Skarbu Państwa stanowiło 9.776,97 zł, a strona pozwana przegrała proces w 56%, to Sąd nakazał uiścić stronie pozwanej kwotę 5.475,11 zł jako iloczyn 9.776,97 zł x 56%.

Sąd nakazał też ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda kwotę 4.301,86 zł na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Okręgowy w Świdnicy tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa – jako iloczynu sumy wszystkich kosztów sądowych w sprawie tzn. 9.776,97 zł x 44%.