Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XVII AmA 18/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	SSO Andrzej Turliński
Protokolant –	sekretarz sądowy Iwona Hutnik

po rozpoznaniu 19 października 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

połączonych do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia spraw z odwołań: (...) Spółki z o.o. w W., (...) Salonu (...) – Spółki Jawnej w K., F. P., M. P., (...) S.A. w K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

z udziałem zainteresowanych: (...) Salonu (...) – Spółki Jawnej w K., F. P., M. P., (...) S.A. w K., (...) Spółki z o.o. w W.

o zawarcie porozumienia ograniczającego konkurencję

na skutek odwołań: (...) Spółki z o.o. w W., (...) Salonu (...) – Spółki Jawnej z (...) w K., F. P., M. P., (...) S.A. w K. od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 8 grudnia 2015 r. Nr (...)

1. zmienia zaskarżoną decyzję w punkcie I w stosunku do (...) S.A. w K. w ten sposób, że zamiast nakazania zaniechania (...) S.A. w K. stosowania praktyki ograniczającej konkurencję określonej w punkcie I decyzji, w oparciu o art. 11 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) w związku z art. 3 ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2014 r., poz. 945), stwierdza zaniechanie stosowania przez (...) S.A. w K. tej praktyki z dniem 31 marca 2015 r.,

2. zmienia zaskarżoną decyzję w punkcie II.5 w ten sposób, że obniża nałożoną na (...) S.A. w K. karę pieniężną do kwoty 696 449 zł (słownie: sześćset dziewięćdziesiąt sześć tysięcy czterysta czterdzieści dziewięć złotych),

3. zmienia zaskarżoną decyzję w punkcie II.2 w ten sposób, że obniża nałożoną na (...) Salon (...) – Spółkę Jawną w K. karę pieniężną do kwoty 41 900 zł (słownie: czterdzieści jeden tysięcy dziewięćset złotych),

4. oddala odwołanie (...) S.A. w K. w pozostałej części,

5. oddala odwołanie (...) Salonu (...) - Spółki Jawnej w K. w pozostałej części,

6. oddala w całości odwołania: (...) Spółki z o.o. w W., F. P. oraz M. P.,

7. zasądza na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z tytułu zwrotu kosztów procesu od:

a) (...) Spółki z o.o. w W. kwotę 1440 zł (słownie: jeden tysiąc czterysta czterdzieści złotych),

b) (...) Salonu (...) – Spółki Jawnej w K. kwotę 1440 zł (słownie: jeden tysiąc czterysta czterdzieści złotych),

c) F. P. kwotę 1440 zł (słownie: jeden tysiąc czterysta czterdzieści złotych),

d) M. P. kwotę 1440 zł (słownie: jeden tysiąc czterysta czterdzieści złotych),

e) (...) S.A. w K. kwotę 1440 zł (słownie: jeden tysiąc czterysta czterdzieści złotych).

Sygn. akt XVII AmA 18/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 grudnia 2015 r. Nr (...) Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK, pozwany) na podstawie art. 10 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) w zw. z art. 3 ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. poz. 945), po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego uznał za praktykę ograniczającą konkurencję i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zawarcie przez:

1. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.,

1. (...). Jawna z siedzibą w K.,

2. F. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w K.,

3. M. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) M. P. w R.,

4. (...) S.A. z siedzibą w K.,

porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku detalicznej sprzedaży zegarków, polegającego na ustalaniu minimalnych detalicznych cen sprzedaży zegarków i nakazał zaniechania jej stosowania – pkt I decyzji.

W pkt II decyzji Prezes UOKiK z tytułu naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, w zakresie określonym w pkt. I sentencji decyzji, nałożył na:

1. (...)sp. z o.o. z siedzibą w W. karę pieniężną w wysokości 1 113 119,88 złotych (milion złotych sto trzynaście tysięcy sto dziewiętnaście złotych osiemdziesiąt osiem groszy), płatną do budżetu państwa,

1. (...). Jawna z siedzibą w K. karę pieniężną w wysokości 62 853,60 złotych (sześćdziesiąt dwa tysiące osiemset pięćdziesiąt trzy złote sześćdziesiąt groszy), płatną do budżetu państwa,

2. F. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w K. karę pieniężną w wysokości 49 851,84 złotych (czterdzieści dziewięć tysięcy osiemset pięćdziesiąt jeden złotych osiemdziesiąt cztery grosze), płatną do budżetu państwa,

3. M. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) M. P. w R. karę pieniężną w wysokości 39 454,44 złotych (trzydzieści dziewięć tysięcy czterysta pięćdziesiąt cztery złote czterdzieści cztery grosze), płatną do budżetu państwa,

4. (...) S.A. z siedzibą w K. karę pieniężną w wysokości 864 557,34 złotych (osiemset sześćdziesiąt cztery tysiące pięćset pięćdziesiąt siedem złotych trzydzieści cztery grosze), płatną do budżetu państwa.

W pkt III decyzji Prezes UOKiK umorzył wobec K. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) we W., wspólnika spółki cywilnej (...) S.C. M. D., K. D., E. D. z siedzibą we W. – jako bezprzedmiotowe – postępowanie antymonopolowe w sprawie zawarcia przez:

1. (...)sp. z o.o. z siedzibą w W.,

2. (...) Sp. Jawna z siedzibą w K.,

3. F. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w K.,

4. M. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) M. P. w R.,

5. K. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) we W., E. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) we W. - (...) spółki cywilnej (...)S.C. M. D., K. D., E. D. z siedzibą we W.,

6. (...) S.A. z siedzibą w K.

porozumienia ograniczającego konkurencję na krajowym rynku detalicznej sprzedaży zegarków, polegającego na ustalaniu minimalnych detalicznych cen sprzedaży zegarków, co może stanowić naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

W pkt IV decyzji Prezes UOKiK umorzył wobec E. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) we W., wspólnika spółki cywilnej (...) S.C. M. D., K. D., E. D. z siedzibą we W. – jako bezprzedmiotowe – postępowanie antymonopolowe w sprawie zawarcia przez:

1. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.,

2. (...) Sp. Jawna z siedzibą w K.,

3. F. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w K.,

4. M. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) M. P. w R.,

6. (...) S.A. z siedzibą w K.

W pkt V decyzji Prezes UOKiK obciążył kosztami postępowania antymonopolowego: (...) sp. z o.o., Krakowski (...) Sp. Jawna), F. P., (...) S.A.

Od wyżej wymienionej decyzji odwołania złożyli: (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., (...) Sp. Jawna z siedzibą w K., (...) S.A. z siedzibą w K., M. P. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) M. P. w R. oraz F. P. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) w K..

(...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (powód) w odwołaniu zaskarżył decyzję w części tj. w zakresie punktów: I, II ppkt 1 oraz V ppkt 1.

Zaskarżonej decyzji zarzucił:

1. naruszenie art. 74 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. nr 50, poz. 331 ze zm.) oraz art. 10 k.p.a. i art. 6 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz.U. z 1993 r., nr 61 ze zm., dalej „EKPCz) polegające na uwzględnieniu w decyzji zarzutów, co do których powód nie mógł się ustosunkować w toku postępowania antymonopolowego, a top poprze orzeczenie w przedmiocie nie podniesionych w postanowieniu o wszczęciu postępowania antymonopolowego o sygn. akt (...), ani nieprzedstawionych powodowi w żadnym innym trybie, a zatem nieznanych jej przed wydaniem decyzji, zarzutów:

- zawarcia przez powoda porozumienia określającego minimalne detaliczne ceny sprzedaży zegarków ze wszystkimi swoimi dystrybutorami,

- zawarcia przez powoda porozumienia w przedmiocie ustalenia minimalnych detalicznych cen sprzedaży zegarków o charakterze wertykalnym, z cechami porozumienia „hub-and-spoke” oraz porozumienia horyzontalnego,

co naruszyło prawo Spółki do obrony w toku postępowania antymonopolowego oraz utrudnia obronę jej interesów w procesie odwoławczym, a także doprowadziło do nałożenia na Spółkę kary pieniężnej w wygórowanej wysokości.

2. naruszenie art. 7 k.p.a. oraz art. 10 i art. 11 ust. 2 Ustawy w związku z art. 6 EKPCz polegające na zaniechaniu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i nieprzeprowadzeniu dowodu na okoliczność stosowania zarzucanego Spółce porozumienia do dnia wydania decyzji Decyzji, a w konsekwencji bezpodstawne orzeczenie, że rzekoma praktyka nadal trwa i nakazanie jej zaniechania oraz wymierzenie na tej podstawie kary pieniężnej.

3. naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 1 Ustawy poprzez jego błędne zastosowanie na skutek

- uznania, że Spółka oraz Dystrybutorzy zawarli niedozwolone porozumienie ograniczające konkurencję na krajowym rynku detalicznej sprzedaży zegarków, polegające na ustalaniu minimalnych detalicznych cen zegarków, poprzez ustalenie pomiędzy ww. przedsiębiorcami maksymalnego rabatu jaki może być przez sprzedawcę detalicznego udzielony odbiorcy końcowemu (konsumentowi) zarówno w sklepach stacjonarnych jak i internetowych oraz

- nakazania Spółce zaniechania stosowania ww. praktyki.

4. naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę zebranego materiału dowodowego, obejmującego korespondencję e-mailową pomiędzy Spółką oraz Dystrybutorami, wewnętrzną korespondencję Spółki, a także korespondencję pomiędzy Dystrybutorami, polegającą na przyjęciu, że Dystrybutorzy i Spółka zawarli porozumienie ograniczające konkurencję na krajowym rynku detalicznej sprzedaży zegarków, dotyczące ustalenia minimalnych cen sprzedaży zegarków, podczas gdy powyższa korespondencja dotyczy działań mających na celu zapewnienie ochrony wizerunku marki S.;

5. naruszenie art. 106 ust. 1 pkt 1 Ustawy w związku z art. 111 Ustawy, które doprowadziło do nałożenia na Spółkę kary pieniężnej w wygórowanej wysokości poprzez:

- ustalenie wysokości kary pieniężnej nałożonej na Spółkę w oparciu o przesłanki nieznane przepisom prawa,

- ustalenie wysokości kary pieniężnej w oparciu o Wyjaśnienia,

- błędne stwierdzenie, że w sprawie nie występują okoliczności łagodzące wymiar kary pieniężnej,

- błędne przyjęcie, że rzekome Porozumienie w zakresie w jakim dotyczy ustalania minimalnych cen detalicznych zegarków w sklepach stacjonarnych rozpoczęło się co najmniej w 2005 r.,

- błędne ustalenie, że rzekome Porozumienie w dniu wydania Decyzji nadal trwa,

- błędną kalkulację kary pieniężnej w stosunku do ustalonego poziomu zwiększenia kwoty bazowej.

Na podstawie przedstawionych zarzutów powód wniósł o:

1.uwzględnienie odwołania i uchylenie decyzji z uwagi na uchybienia procesowe lub niestwierdzenie zarzucanej praktyki;

ewentualnie, w przypadku nieuwzględnienia powyższego wniosku:

2. uwzględnienie odwołania i zmianę decyzji:

- w punkcie I poprzez dostosowanie zakresu podmiotowego i przedmiotowego sentencji decyzji,

- w punkcie II ppkt 1 poprzez odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej na Spółkę lub jej zmniejszenie,

- w punkcie V ppkt 1 w zakresie obciążenia Spółki kosztami postępowania antymonopolowego, poprzez odstąpienie od nałożenia na Spółkę ww. kosztów lub ich zmniejszenie

ewentualnie, w przypadku nieuwzględnienia powyższych wniosków:

3. uwzględnienie odwołania oraz zmianę punktu I decyzji poprzez stwierdzenie zaniechania przez Spółkę praktyki ograniczającej konkurencję i naruszającej zakaz, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 Ustawy najpóźniej w 2012 r. oraz zmianę punktu II ppkt 1 decyzji poprzez odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej nałożonej na Spółkę lub jej obniżenie;

Ewentualnie, w przypadku nieuwzględnienia powyższych wniosków

4. zmianę punktu II ppkt 1 decyzji poprzez odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej na Spółkę lub jej obniżenie.

Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W dniu 7 stycznia 2016 r. odwołanie od ww. decyzji złożył powód (...) Sp. Jawna z siedzibą w K. zaskarżając ją w części tj. w pkt. I, II ppkt 2 oraz V ppkt 2.

Zaskarżonej decyzji zarzucił:

I. naruszenie przepisów postępowania: art 233 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j.: Dz.U. z 2014 r., poz. 101 ze zm., dalej jako k.p.c.) w zw. z art. 84 u.o.k.k., skutkiem:

a) pominięcia i nie poddania jakiejkolwiek ocenie złożonych przez Powoda dowodów z kopii paragonów oraz potwierdzeń, przelewów za lata 2010-2012, o dopuszczenie których Strona Powodowa wnioskowała pismem z dnia 31 lipca 2013 r., co skutkowało przyjęciem, że rzekome porozumienie zostało wprowadzone w życie, a Powód nie stosował rabatów na zegarki (...) wyższych niż 12%,

b) pominięcie dowodu z przesłuchania Powoda i zaniechania zbadania celu działań podejmowanych przez Powoda,

a w konsekwencji dokonanie oceny dowodów z naruszeniem zasad swobodnej oceny dowodów, zaniechanie wszechstronnego, zgodnego z zasadami logiki i doświadczenia życiowego rozważenia materiału dowodowego i błędnego przyjęcia, że (...) zawarł ze (...) porozumienie antykonkurencyjne (porozumienie wertykalne) oraz, że Strona Powodowa zawarła z pozostałymi dystrybutorami porozumienie horyzontalne oraz porozumienie mające charakter porozumienia typu „hub-and-spoke";

II. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że porozumienie ograniczające konkurencję na rynku właściwym zostało faktycznie wprowadzone w życie przez Stronę Powodową, a ponadto, że miało ono charakter długotrwały.

Ponadto powód wskazał, że z ostrożności w przypadku uznania przez Sąd, że doszło do zawarcia porozumienia w postaci zmowy cenowej zarzuca:

III. naruszenie przepisów prawa materialnego:

1. art. 111 ust 3 pkt 1 u.o.k.k. poprzez jego niezastosowanie, skutkiem nieuwzględnienia okoliczności łagodzącej w postaci braku zrealizowania przez Stronę Powodową zawartego porozumienia i w następstwie zawyżenie wysokości kary pieniężnej,

2. art. 111 ust 4 pkt 1 u.o.k.k. poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, skutkiem przyjęcia, że naruszenie zakazu wymienionego w art. 6 ust. 1 u.o.k.k. miało w odniesieniu do Strony Powodowej długotrwały charakter,

3. art. 111 ust 3 pkt 1 lit. f) u.o.k.k. poprzez jego niezastosowanie, skutkiem nieuwzględnienia okoliczności łagodzącej w postaci „działania pod przymusem” i w następstwie zawyżenie wysokości kary pieniężnej,

4. art. 111 ust 3 pkt 1 lit. e) u.o.k.k. poprzez jego niezastosowanie, skutkiem nieuwzględnienia okoliczności łagodzącej w postaci „biernej roli przedsiębiorcy w naruszeniu zakazu porozumień ograniczających konkurencję” i w następstwie zawyżenie wysokości kary pieniężnej,

5. art. 106 ust. 1 w zw. z art 111 ust 1 u.o.k.k. skutkiem poprzestania na
procentowej relacji między wymierzona karą a przychodami przedsiębiorcy i
nierozważenia także korzyści, jakie dzięki zakwestionowanej praktyce mógł
odnieść przedsiębiorca.

Na podstawie przedstawionych zarzutów powód wniósł o:

1. uchylenie zaskarżonej decyzji w zakresie w jakim go dotyczy

względnie o:

zmianę zaskarżonej decyzji w pkt II i zmniejszenie nałożonej na niego kary.

2. zasądzenie od Prezesa UOKiK na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według podwójnej minimalnej stawki opłat za czynności radców prawnych.

Wniósł również o:

3. dopuszczenie i przeprowadzenie wszystkich dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach postępowania antymonopolowego w sprawie o sygn. akt (...), na okoliczność treści ww. dowodów oraz na okoliczności wskazane w pismach powoda z dnia 31 lipca [nie podano pełnej daty - przypis Sądu] oraz 7 lutego 2014.

4. dopuszczenie dowodów z dokumentów:

- z wypowiedzenia z dnia 17 czerwca 2013 r. umowy dystrybucji dla handlu detalicznego dla marki O., zawartej 10.09.2008 r. miedzy (...) Sp. z o.o. a spółką (...) W. S. – Spółka Jawna dla punktu sprzedaży mieszczącego się pod adresem: ul. (...), (...)-(...) K., Galeria (...), na okoliczność zaprzestania współpracy pomiędzy (...) Sp. z o.o. a spółką (...)W. S. – Spółka Jawna w zakresie handlu zegarkami, rabatów stosowanych przez powoda,

- wypowiedzenia z dnia 27 czerwca 2014 r. umowy dystrybucji dla handlu detalicznego dla marki O., zawartej między (...) Sp. z o.o. a spółką (...) W. S. – Spółka Jawna dla punktu sprzedaży mieszczącego się przy ul. (...) w K., na okoliczność zaprzestania współpracy pomiędzy (...) Sp. z o.o. a spółką (...) W. S. – Spółka Jawna w zakresie handlu zegarkami, rabatów stosowanych przez powoda,

- pisma z dnia 27 października 2015 r. skierowanego przez spółkę (...) W. S. – Spółka Jawna do dyrekcji Zarządu (...) w K., na okoliczność ograniczenia prowadzenia przez powoda punktów sprzedaży zegarków,

5. zobowiązanie na zasadzie art. 248 § 1 k.p.c. Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów do przedłożenia ww. akt postępowania administracyjnego, w tym decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 8 grudnia 2015 r. sygn. akt (...)

6. dopuszczenie dowodów z przesłuchania powoda, na okoliczność relacji pomiędzy nim a (...) Sp. z o.o. oraz pozostałymi dystrybutorami, przedmiotu działalności powoda, charakteru, celu i skutków działań podejmowanych przez strony postępowania (a to ze względu na zarzucanie powodowi zawarcia porozumienia w formie ustnej), rabatów stosowanych przez powoda, wysokości przychodów osiąganych przez powoda ze sprzedaży, okoliczności przemawiających za obniżeniem kary nałożonej na powoda, konsekwencji dla działalności gospodarczej prowadzonej przez powoda zastosowania wobec powoda kary w wysokości orzeczonej zaskarżoną decyzją z dnia 8.1.2015 r.

W dniu 15 stycznia 2016 r. odwołanie od ww. decyzji złożył powód (...) S.A. z siedzibą w K. zaskarżając ją w części tj. w pkt. I, II ppkt 5 oraz V ppkt 5.

Zaskarżonej decyzji zarzucił:

1. naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 1 u.o.k.k. przez jego zastosowanie do strony powodowej w sytuacji, gdy brak jest możliwości przypisania stronie powodowej zawinionego naruszenia przepisów u.o.k.k., a to uczestnictwa w niedozwolonym porozumieniu ograniczającym konkurencję na krajowym rynku detalicznej sprzedaży zegarków;

2. naruszenie art. 10 u.o.k.k. poprzez jego zastosowanie, pomimo że w chwili wydania decyzji strona powodowa nie prowadziła już w ogóle działalności na rynku sprzedaży detalicznej zegarków;

3. naruszenie art. 106 ust. 1 pkt 1 u.o.k.k. w zw. z art. 111 tej ustawy oraz art. 7 i art. 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 23, dalej jako k.p.a.) w związku z art. 83 u.o.k.k., poprzez brak wszechstronnego wyjaśnienia oraz należytego uwzględnienia okoliczności i stopnia naruszenia przepisów u.o.k.k., a w rezultacie nałożenie na stronę powodową nadmiernie dolegliwej kary pieniężnej, nieadekwatnej do jej zakładanego celu a przy tym rażąco wygórowanej w stosunku do kar nałożonych na pozostałe strony postępowania antymonopolowego;

4. naruszenie art. 233 k.p.c. w zw. z art. 84 u.o.k.k. poprzez wybiórczą i dowolną (a nie swobodną) ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego przejawiającą się w pominięciu wyjaśnień strony powodowej złożonych w toku postępowania antymonopolowego, podczas gdy strona pozwana powinna była wyczerpująco rozpatrzyć cały materiał dowodowy;

5. naruszenia art. 7 w zw. z art. 77 oraz art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 83 u.o.k.k poprzez niewystarczające i błędne uzasadnienie decyzji, stojące w sprzeczności z oczywistym, usprawiedliwionym i słusznym interesem strony powodowej, a w szczególności brak wskazania, czy i w jaki sposób zostały ocenione przez organ wyjaśnienia przedstawione w trakcie postępowania antymonopolowego przez stronę powodową pomimo obowiązku wskazania w uzasadnieniu decyzji, jakie fakty organ uznał za udowodnione, dowodów, na jakich się oparł oraz przyczyn, dla których odmówił wiarygodności innym dowodom.

Na podstawie przedstawionych zarzutów powód wniósł o:

1. uchylenie decyzji w zaskarżonej części;

względnie:

2. zmianę decyzji w zaskarżonej części poprzez:

- w zakresie pkt I decyzji – stwierdzenie niezastosowania przez powoda praktyki ograniczającej konkurencję na krajowym rynku detalicznej sprzedaży zegarków, polegającej na ustalaniu minimalnych detalicznych cen sprzedaży zegarków;

- zakresie pkt II ppkt 5 decyzji – uchylenie kary pieniężnej nałożonej na powoda, względnie obniżenie jej kwoty;

3. dopuszczenie dowodów z wszelkich dokumentów stanowiących załączniki do pism składanych w postępowaniu antymonopolowym, jak również dowodów powołanych w treści odwołania, na okoliczności przy nich podane;

4. przeprowadzenie rozprawy także w razie nieobecności powoda;

5. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, a tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W dniu 5 stycznia 2016 r. odwołanie od ww. decyzji złożył powód M. P. zaskarżając ją w części tj. w pkt. I, II oraz V.

Zaskarżonej części decyzji zarzucił:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.;

a) art. 7, 8 i 9 k.p.a. w zw. z art. 83 u.o.k.k. poprzez:

-: niestaranne, powierzchowne i mało wnikliwe rozpoznanie stanu faktycznego sprawy i podjęcie niesłusznej decyzji na podstawie niedostatecznych, błędnych przesłanek;
-: niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, w szczególności, czy Powód rzeczywiście zawarł z pozostałymi ukaranymi w sprawie przedsiębiorcami porozumienie antykonkurencyjne, kiedy i w jakich okolicznościach rzekomo miało dojść do zawarcia w/w porozumienia, dlaczego Prezes Urzędu odmówił wiary wyjaśnieniom Powoda, wysokości udziału produktów nabytych od (...) w strukturze sprzedaży Powoda, jak również poprzez niedostateczne wyjaśnienie innych istotnych okoliczności faktycznych;

b) 107 k.p.a. w zw. z art. 83 u.o.k.k. poprzez:

-: niewskazanie przez Prezesa Urzędu przyczyn, dla których odmówił wiarygodności i mocy dowodowej twierdzeniom przedstawionym przez Powoda w złożonych przez siebie wyjaśnieniach zawartych w skierowanych do w/w organu pismach;
-: jego niezastosowanie i w konsekwencji uzasadnienie przez Prezesa Urzędu zaskarżonej decyzji w sposób lakoniczny i sprzeczny z przepisami prawa - polegający na braku zachowania ustawowych wymogów oraz zaniechaniu wyjaśnienia najważniejszych kwestii i rzeczywistych przyczyn wydania przedmiotowej decyzji;

c) art 1 ust 1 u.o.k.k. poprzez:

-: nie wskazanie w sporządzonym uzasadnieniu wydanej decyzji na czym miał polegać naruszony przez Powoda interes publiczny, jak również poprzez nie wyjaśnienie w jaki sposób doszło do naruszenie przez Powoda interesu publicznego, ani jakie skutki wywołało bądź też mogło wywołać jego rzekome postępowanie;

d) art. 6 ust. 1 pkt 1 u.o.k.k. poprzez:

-: błędne przyjęcie iż w niniejszej sprawie doszło do zawarcia przez Powoda z pozostałymi ukaranymi w sprawie przedsiębiorcami wyszczególnionych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji porozumienia, którego celem lub skutkiem działania Powoda było wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym;
-: niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy z korespondencji e-mail, jak i zachowania Powoda nie wynikało, iż zawarł z pozostałymi w sprawie ukaranymi przedsiębiorcami porozumienie antykonkurencyjne, a organ antymonopolowy nie wykazał, by skarżący stosował rzekome postanowienia tegoż porozumienia, które miało wywołać antykonkurencyjne skutki na rynku;

e) 4 pkt 5 u.o.k.k. w zw. z art 6 ust. 1 pkt 1 u.o.k.k. poprzez:

-: poprzez ich błędną wykładnie i przyjęcie, iż Powód zawarł porozumienie z pozostałymi ukaranymi w sprawie przedsiębiorcami, podczas gdy z analizy sprawy wynika wniosek przeciwny;
-: poprzez błędne przyjęcie, że Powód zawarł porozumienie, a więc świadomie i zgodnie ze swoją wolą przystąpił do praktyki ograniczającej konkurencję;

f) art. 4 pkt 9 u.o.k.k. w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 1 u.o.k.k. poprzez:

-: wyznaczenie rynku właściwego dla niniejszej sprawy (odnośnie Poowda) w sposób błędny, niezgodny z obowiązującymi przepisami, co w konsekwencji uniemożliwiło prawidłowe określenie działań prowadzonych na tym rynku przez Poowda;
-: błędne określenie rynku właściwego zarówno pod kątem produktywnym, jak i terytorialnym - min. poprzez zbyt szerokie ujęcie tych rynków, jak również poprzez niedokonanie ich pełnej analizy;

g) z ostrożności procesowej (w przypadku nieuwzględnienia pozostałych w sprawie zarzutów) art 106 u.o.k.k. oraz art.111 u.o.k.k. poprzez:

-: nałożenie na Powoda kary pieniężnej w wysokości rażąco wygórowanej i nieuwzględnienie okoliczności przemawiających na korzyść Powoda;
-: wymierzenie Powodowi rażąco niesprawiedliwej kary, bez wzięcia pod uwagę okoliczności dotyczących jego winy, rzeczywistego zamiaru, udziału produktów nabytych od (...) w sprzedaży Powoda, wcześniejszego przykładanego prowadzenia interesów przez Powoda w ramach wieloletniej działalności gospodarczej;
-: wymierzenie Powodowi kary w wysokości, która nie jest uzasadniona: okresem, stopniem oraz okolicznościami naruszenia przepisów ustawy;

2. naruszenie przepisów postępowania cywilnego:

a) art 233 k.p.c. w zw. z art. 84 u.o.k.k. poprzez:

-: dokonanie ustaleń faktycznych sprzecznych z zgromadzonym materiałem dowodowym poprzez przyjęcia że ceny oraz rabaty na zegarki były uwzględnieniem porozumienia cenowego, a nie dokonane wyłącznie w związku z utrwaloną strategią przedsiębiorstwa i regułami rynku;
-: dokonanie oceny dowodów w sposób dowolny, sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego, a także w sposób nasuwający zastrzeżenia z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania,
-: poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i sformułowanie na podstawie części materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, tj. wyłącznie w oparciu o korespondencje e-mail, wniosków z tego materiału niewynikających, tj. iż Powód zawarł z pozostałymi ukaranymi przedsiębiorcami (w tym z (...)) porozumienie ograniczające konkurencję na krajowym rynku detalicznej sprzedaży zegarków, polegającego na ustalaniu minimalnych detalicznych cen sprzedaży zegarków;

b) art 227 k.p.c. i art 233 k.p.c. w zw. z art. 84 u.o.k.k. wskutek pominięcia wyjaśnień Powoda i ustaleń poczynionych w toku postępowania, mających istotne znaczenie dla sprawy, a w konsekwencji nieprzeprowadzenie prawidłowo postępowania dowodowego;

c) art. 232 k.p.c. w zw. z art. 233 k.p.c. w zw. z art. 84 u.o.k.k. poprzez brak wyczerpującego zgromadzenia i rozpatrzenia całości materiału dowodowego w sprawie i oparciu decyzji na niekompletnym materiale dowodowym.

Na podstawie przedstawionych zarzutów powód wniósł o:

- zmianę zaskarżonej decyzji Prezesa UOKiK przez uznanie, że nie doszło do naruszenia przez powoda zakazu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w zakresie objętym punktem I decyzji, o uchylenie nałożonej kary pieniężnej oraz obowiązku zwrotu kosztów postępowania, w zakresie objętym pkt II i V decyzji;

- zasądzenie na rzecz powoda kosztów wywołanych odwołaniem, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pismem z dnia 8 stycznia 2016 r. powód F. P. złożył odwołanie od ww. decyzji zaskarżając ją w części tj. w pkt. I, II ppk 3 oraz V ppk 3.

Zaskarżonej części decyzji powód zarzucił:

1. naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik sprawy tj.:

a) naruszenie art. 7 i art. 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm., dalej jako: k.p.a.) w zw. z art. 83 u.o.k.k. oraz art. 233 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j.: Dz.U. z 2014 r., poz. 101 ze zm., dalej jako k.p.c.) w związku z art. 84 u.o.k.k. poprzez selektywny dobór materiału dowodowego, niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, nie przeprowadzenie w sposób należyty postępowania dowodowego oraz błędne ustalenie stanu faktycznego, w szczególności błędne przyjęcie, że zachowanie stron postępowania stanowiło niedozwolone porozumienie ograniczające konkurencję bez uwzględnienia faktycznych, istniejących okoliczności rynkowych, w tym specyfiki produktu, a także otoczenia prawno-formalnego, które miały bezpośredni wpływ a nie zostały uwzględnione w ocenie stanu faktycznego, a także błędną ocenę zebranego materiału dowodowego, w szczególności:

-: oparcie decyzji wyłącznie na wiadomościach e-mail stron oraz domniemaniach co treści prowadzonych przez nich bezpośrednich rozmów i spotkań,
-: wybiórczym cytowaniu fragmentów e-mail, w sytuacji, w której z kontekstu całości wiadomości mailowej nie wynikało, aby skarżący był strona porozumienia ograniczającego konkurencję.

b) naruszenie art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 83 u.o.k.k. oraz art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 84 u.o.k.k. poprzez brak dostatecznego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz dokonanie błędnej oceny zebranego materiału dowodowego w zakresie niezbędnym dla poprawnego wyznaczenia (zdefiniowania) rynku właściwego w sprawie poprzez błędne przyjęcie, że rynkiem właściwym w sprawie jest krajowy detaliczny rynek sprzedaży zegarków;

c) naruszenie art 233 § 1 i art. 231 k.p.c. w zw. z art. 84 u.o.k.k. poprzez zastosowanie w toku postępowania wielokrotnie, lecz bezzasadnie, domniemań faktycznych oraz zaniechanie należytej analizy zebranego materiału dowodowego;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a) naruszenie art. 10 i art. 106 ust. 1 pkt 1 u.o.k.k. w zw. z art. 6 ust. 1 u.o.k.k. i art. 101 ust. 1 u.o.k.k. poprzez nie ustalenie w jaki sposób - przez jakie konkretne naruszenia, których rzekomo dopuścił się skarżący została zrealizowana hipoteza norm prawnych zawartych w art. 6 ust. 1 u.o.k.k. i art. 101 ust. 1 u.o.k.k. (wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie konkurencji na rynku właściwym);

b) naruszenie art. 6 ust. 1 u.o.k.k. oraz art. 101 ust. 1 u.o.k.k w zw. z art. 4 pkt 9) u.o.k.k. poprzez błędne ustalenie, że rynkiem właściwym w sprawie jest krajowy detaliczny rynek telefonii ruchomej i w konsekwencji uznanie, że rzekome porozumienie zostało zawarte na tak błędnie ustalonym rynku właściwym;

c) art. 1 ust. 1 u.o.k.k. poprzez uznanie, iż stosunki biznesowe wiążące (...) z dystrybutorem prowadzącymi sprzedaż detaliczną zegarków marek (...) - F. P. narusza interes publiczny w sytuacji, gdy nie miało ono realnego i bezpośredniego wpływu na interes ekonomiczny uczestników rynku ze względu na niewielki udział marek zegarków (...) w ogólnej ofercie dystrybutora oraz brak istnienia porozumienia ograniczającego konkurencję pomiędzy przedsiębiorcami;

d) art. 6 ust. 1 pkt 1 u.o.k.k. w zw. z art. 4 pkt 5 u.o.k.k. poprzez błędne uznanie, iż F. P. zawarł porozumienie ograniczające konkurencję na krajowym rynku detalicznej sprzedaży zegarków, poprzez ustalanie minimalnych detalicznych cen sprzedaży zegarków do rabatu 12% w sytuacji, gdy z materiału zebranego podczas postępowania antymonopolowego oraz dowodów zgłoszonych w odwołaniu wynika, że skarżący nie sprzedawał zegarków wyłącznie z 12% rabatem;

e) art. 106 ust. 1 pkt 1 u.o.k.k. poprzez nałożenie na F. P. kary pieniężnej w sytuacji, gdy nie był on stroną porozumienia ograniczającego konkurencję, jak również nie miał świadomości o istnieniu porozumienia pomiędzy pozostałymi dystrybutorami.

Wniósł również o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z:

a) paragonów z 2009 r. o nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...);

b) zestawienia sprzedaży zegarków w 1009 r. wraz z wykazem udzielonych rabatów;

c) paragonów z 2010 r. o nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...);

d) zestawienia sprzedaży zegarków w 2010 r. wraz z wykazem udzielonych rabatów;

e) paragonów z 2011 r. o nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...);

f) zestawienia sprzedaży zegarków w 2011 r. w raz z wykazem udzielonych rabatów;

g) paragonów z 2012 r. o nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...);

h) zestawienia sprzedaży zegarków w 2012 r. wraz z wykazem udzielonych rabatów;

i) paragonów z 2013 r. o nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...);

j) zestawienia sprzedaży zegarków w 2013 r. wraz z wykazem udzielonych rabatów

na okoliczność:

- potwierdzenia braku stosowania przez powoda praktyk ograniczających konkurencję na krajowym rynku detalicznej sprzedaży zegarków polegającego na ustalaniu minimalnych detalicznych cen sprzedaży zegarków i braku stresowania się przez powoda do ew. warunków określonych w ww. porozumieniu, stosowania przez powoda różnych rabatów na zegarki, nie tylko rabatów 12% od oferowanej ceny.

Na podstawie przedstawionych zarzutów powód wniósł o:

1. zmianę pkt I decyzji i stwierdzenie, ze skarżący nie zawarł niedozwolonego porozumienia z (...) Sp. z o.o. w W., (...) W. S. – Spółka Jawna w K., (...) S.A. w K.;

2. uchylenie pkt II 3. Decyzji w zakresie, w jakim nakłada się na niego karę pieniężną w wysokości 49.851,84 zł, a ewentualnie zmianę pkt II 3. decyzji poprzez zmniejszenie nałożonej kary mając na uwadze całokształt okoliczności niniejszej sprawy;

3. uchylenie pkt V 3. decyzji w zakresie w jakim obciąża go kosztami postępowania;

4. zasądzenie od Prezesa UOKiK na rzecz powoda kosztów procesu.

Sąd Okręgowy w Warszawie ustalił następujący stan faktyczny.

Postanowieniem z dnia 24 czerwca 2013 r. (k 1-13 akt adm.) Prezes UOKiK wszczął postępowanie antymonopolowe w sprawie zawarcia przez:

1. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (powoływaną dalej także jako (...)),

2. (...) W. S. - Sp. Jawna z siedzibą w K. (powoływany dalej także jako (...) Salon (...)),

3. F. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w K. powoływanego dalej(dalej także jako: „ (...) lub F. P.”),

4. M. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) M. P. w R. (powoływanego dalej także jako M. P. lub (...)),

5. M. D., K. D. i E. D., (...) spółki (...)S.C. M. D., K. D., E. D. z siedzibą we W. (powoływanych dalej także jako: (...)),

6. (...) S.A. z siedzibą w K. (dalej także jako: (...)),

W uzasadnieniu tego postanowienia Prezes Urzędu podał, że „W przedmiotowej sprawie mogło zostać zawarte porozumienie ustalające ceny detaliczne sprzedaży zegarków marek znajdujących się w ofercie (...). Poza uzgodnieniami dotyczącymi cen zegarków dokonywanymi przez (...) oraz Dystrybutorów w relacji wertykalnej, ze zgromadzonych do tej pory dowodów wynika, iż w przedmiotowej sprawie możemy mieć do czynienia także z uzgodnieniami horyzontalnymi. Posiadane przez Prezesa Urzędu dowody wskazują zarówno na bezpośrednie kontakty między określonymi Dystrybutorami jak i pośrednie – poprzez wspólnego dostawcę zegarków tj. (...) - uzgodnienia między Dystrybutorami. Porozumienie między wskazanymi w sentencji niniejszego postanowienia (…) może zarazem naruszać art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji konsumentów.”

Strona 12 postanowienia o wszczęciu postępowania antymonopolowego z dnia 24 czerwca 2013 r. k 1-13 akt adm.

W toku postępowania antymonopolowego, pismem z dnia 10 czerwca 2014 r., pełnomocnik M. D. poinformował Prezesa UOKiK o śmierci tej strony postępowania. W związku z powyższym w dniu 25 września 2014 r. Prezes UOKiK wydał decyzję, w której umorzył to postępowanie jako bezprzedmiotowe wobec M. D. (decyzja Prezesa UOKiK Nr (...)

Ponadto w pkt. III wydanej w sprawie decyzji z dnia 8 grudnia 2015 r. umorzone zostało postępowanie wobec K. D., a w pkt. IV decyzji umorzone zostało postępowanie wobec E. D..

W związku z tym, że w części odwołań M. D., K. D. i E. D. zostali wskazani jako zainteresowani, a więc strony postępowania sądowego, Sąd wydał w dniu 25 kwietnia 2018 r. postanowienie w sprawie z odwołania (...), którym odrzucił odwołanie wobec K. D., E. D. i M. D..

W sprawie z odwołania (...) W. S. Sp. J. postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2018 r. Sąd odrzucił odwołanie w stosunku do K. D. i E. D..

W sprawie z odwołania M. P. postanowieniem z dnia 13 maja 2016 r. Sąd odrzucił odwołanie w odniesieniu do K. D. i E. D., a postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2018 r. odrzucił odwołanie w odniesieniu do M. D..

Natomiast w sprawie z odwołania F. P. postanowieniem z dnia 4 sierpnia 2016 r. Sąd umorzył postępowanie w stosunku do K. D., M. D. i E. D..

Adresatami decyzji administracyjnej wydanej przez pozwanego Prezesa UOKiK i stronami postępowania sądowego są zatem ostatecznie:

1. (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. utworzona w 2004 r.

Dowód: odpis z KRS (...), k. 252-254 akt adm.

(...) jest, działającym na (...) rynku, dystrybutorem (...) Ltd z siedzibą w S.. (...) Ltd kupuje produkty od (...) producentów zegarków, a następnie sprzedaje je dystrybutorom działającym w różnych krajach. W P. (...) jest uprawniona do sprzedaży zegarków marki O., T., C., L., R., S., F. oraz c. sprzedawcom detalicznym.

Dowód: Pismo (...) z 23 stycznia 2014 r., k. 833-834 akt adm.

(...) działa na szczeblu hurtowej sprzedaży zegarków sprzedając je swoim dystrybutorom. (...) działa także na szczeblu sprzedaży detalicznej sprzedając zegarki również za pośrednictwem własnych sklepów.

Dowód: Pismo (...) z 23 stycznia 2014 r., k. 842 akt adm.

(...) mając wyłączność na wprowadzanie na (...) rynek ww. marek zegarków utworzył własną sieć dystrybucyjną, szczegółowo opisaną w dalszej części uzasadnienia.

2. (...). Jawna z siedzibą w K., który został założony w 1941 r. Do 2004 r. (...) Salon (...) działał w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, a następnie został przekształcony w spółkę jawną.

Dowód: Pismo (...) z 7 lutego 2014 r., k. 1229 akt adm.

Przedmiotem działalności (...) jest przede wszystkim prowadzenie zakładu zegarmistrzowskiego, naprawa i sprzedaż zegarków renomowanych firm z całego świata oraz sprzedaż biżuterii.

Dowód: Pismo (...) z 31 lipca 2013 r., k. 668 akt adm.

(...) Salon (...) rozpoczął sprzedaż detaliczną zegarków w P. w 1992 r. Prowadził działalność w dwóch sklepach stacjonarnych w K. oraz w sklepie internetowym. Obecnie działalność ta ogranicza się do jednego sklepu, który jednakże zostanie zamknięty za jedenaście dni licząc od dnia zamknięcia rozprawy. Od tego momentu podmiot ten, będzie świadczyć jedynie usługi zegarmistrzowskie oraz wyprzedaż przez sklep internetowy zegarków ze zlikwidowanych sklepów stacjonarnych W ofercie (...) Salonu (...) znajdują się zegarki marek (...) oraz marek innych producentów.

Dowód: Pismo (...) Salonu (...) z 7 lutego 2014 r., k. 1233-1234 akt adm oraz zeznanie W. S. (1) w charakterze strony postępowania sądowego w protokole rozprawy z dnia 19 października 2018 r.

3. F. P., który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w K.. Zajmuje się sprzedażą detaliczną zegarków, biżuterii oraz świadczeniem usług zegarmistrzowskich. Działalność firmy jest prowadzona w 2 sklepach stacjonarnych w K. oraz poprzez sklep internetowy. W ofercie znajdują się zegarki marek (...) oraz marek innych producentów.

Dowód: Pismo (...) z 12 lutego 2014 r., k. 1252- 1254.akt adm.

4. M. P., który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (...) M. P. z siedzibą w R. od 2001 r.

Przedmiotem działalności (...) jest sprzedaż detaliczna zegarków, zegarów i biżuterii. Przedsiębiorca ten posiada jeden sklep stacjonarny w R. oraz prowadzi sprzedaż za pośrednictwem strony internetowej (...) jak też w oparciu o portale –porównywarki cenowe, które kierują zainteresowanych klientów do strony sklepu.

W ofercie (...)znajdują się zegarki marek (...) oraz marek innych producentów.

Dowód: Pismo (...)z 29 stycznia 2014 r., k. 1124-1125 akt adm.

5 . (...) S.A. z siedzibą w K..

W piśmie z dnia 7 lutego 2014 r. Spółka udzieliła Prezesowi UOKiK wyjaśnień, że prowadzi działalność operacyjną związaną z modą męską (sprzedaż odzieży, obuwia i akcesoriów prowadzona jest m.in. pod markami (...), W., L.). i z biżuterią (sprzedaż biżuterii i zegarków prowadzona pod marką W.).

Dowód: Pismo(...)z 7 lutego 2014 r., k. 1146 akt adm.

Następnie wyjaśniła, że zajmuje się sprzedażą zegarków w P. od co najmniej 24 lat, przy czym dotyczy to działalności prowadzonej uprzednio przez (...) S.A. Następnie podała, iż z dniem 31 grudnia 2008 r. nastąpiło połączenie spółki (...) S.A. z (...) S.A. (...) S.A. przez przejęcie całego majątku (...) S.A. Wraz z połączeniem Spółka zmieniła nazwę na (...) wstępując w prawa i obowiązki (...)S.A. na podstawie par 494 ksh.

Sprzedaż zegarków odbywa się wyłącznie na rynku krajowym. (...) umożliwia zakup zegarków także klientom zagranicznym, przy czym realizacja takiej sprzedaży ma miejsce na terytorium kraju.

Dowód: ww. pismo k. 1150 akt adm.

Z kolei w toku postępowania sądowego (...)wykazała, że w dniu 31 marca 2015 r. dokonała zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa ,przeznaczonej w ramach przedsiębiorstwa Spółki do prowadzenia działalności dystrybucyjno-handlowej w zakresie produktów jubilerskich oraz towarów jubilerskich lub zegarków oraz akcesoriów zakupywanych i sprzedawanych w sieci salonów jubilerskich (...) oraz poza tą siecią, w ten sposób, że zorganizowana część przedsiębiorstwa została wniesiona aportem do spółki pod firmą (...)S.A. z siedzibą w K.. W wyniku powyższego (...) zaprzestała prowadzenia działalności na rynku właściwym wyodrębnionym w zaskarżonej decyzji.

Dowód: umowa przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w dniu 31 marca 2015 r. między (...) S.A. jako zbywcą i (...)S.A. jako nabywcą k. 72 -76 akt sądowych z odwołania (...).

Kanały sprzedaży wykorzystywane przez (...)to: kanał tradycyjny (sklepy stacjonarne), internetowy (sklep internetowy) oraz (...) (sprzedaż dla przedsiębiorców). (...) posiada 82 stacjonarne salony sprzedaży W., w tym w 19 salonach prowadzona jest sprzedaż zegarków.

Dowód: Pismo (...) z 7 lutego 2014 r., k. 1150 akt adm.

Ograniczające konkurencję porozumienie objęte treścią zaskarżonej decyzji dotyczy ustalania cen wszystkich marek zegarków z oferty (...) (tj. marki O., T., C., L., R., S., F., c.). Obecnie (...) jest wyłącznym dystrybutorem w P. zegarków ww. marek. Jednak marki te były obecne na rynku (...) przed utworzeniem (...). Zgodnie z informacjami od tego przedsiębiorcy, były one wprowadzane na (...) rynek w następujących latach: (...) (od 1976 r.), R. (od 1990 r.), L. (od 1976 r.), T. (od ok. 1990 r.), C. (od 1990 r.), c. (od 1998 r.), S. (od 1990 r.) i F. (od 1998 r.).

Procentowy udział sprzedaży zegarków poszczególnych marek w ogólnej sprzedaży (...) zawarty jest w piśmie (...) z dnia 23 stycznia 2014 r., k. 842 (informacje te stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa (...)). Marki te można przypisać do następujących segmentów: segment wyższy (zegarki drogie): (...), R., L., T. i C. oraz segment podstawowy: c., S. i F..

Dowód: Pismo (...) z 23 stycznia 2014 r., k. 842 akt adm.

Każda marka S. Group jest przeznaczona dla innej grupy docelowej. Z tego powodu dla każdej z nich tworzony jest unikatowy wizerunek, na który składają się określony poziom innowacyjności, zaawansowania technologicznego, cech funkcjonalnych, oryginalności. Takie zindywidualizowanie poszczególnych marek (...) znajduje odzwierciedlenie w różnych poziomach cen i różnicach w strategii marketingowej. Niektóre marki pozycjonowane są jako produkty prestiżowe, skierowane do najbogatszych klientów (np. (...), L., R.), inne prezentowane są jako produkty wysokiej jakości w segmencie średnim (np. c., C., T.) lub jako standardowe zegarki wysokiej jakości w umiarkowanych cenach (np. S., F.). Dla zachowania właściwego wizerunku poszczególnych marek (...) różnicuje poziomy cenowe poszczególnych marek, dostosowuje strategię reklamową do wymogów konkretnej marki, wymaga, aby prezentacja produktów w sklepach stacjonarnych i internetowych odpowiadała wizerunkowi marki ].

Dowód: Pismo (...) z 24 lipca 2013 r., k. 331-332 akt adm.

W zakresie sprzedaży zegarków marek znajdujących się w ofercie (...) przedsiębiorca ten w 2012 r. współpracował z [informacja utajniona: 22 ] dystrybutorami. Firmy wszystkich dystrybutorów współpracujących ze (...) znajdują się na liście - k. 845 akt adm. (informacja ta stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa (...)). Wśród dystrybutorów (...) są następujące strony przedmiotowego postępowania:

1. (...) Salon (...),

2. F. P.,

3. M. P.,

4. (...),

a także poprzednik prawny (...) – przedsiębiorca (...) S.A.

(...) Salon (...) współpracuje ze (...) od momentu rozpoczęcia przez tego przedsiębiorcę działalności w P., tj. od 2004 r.

Dowód: Pismo (...) Salonu (...) z 7 lutego 2014 r., k. 1234 akt adm.

Przedsiębiorca ten współpracuje lub współpracował ze (...) w zakresie obrotu następującymi markami zegarków: (...), R., L., T., C., c. i S.. W 2013 roku została rozwiązana przez (...) umowa z (...) Salonem (...) na sprzedaż zegarków (...) w Galerii (...), na sprzedaż zegarków R. w sklepie na ulicy (...), jak również na sprzedaż zegarków
c. (w obu ww. sklepach).

Dowód: Pismo (...) Salonu (...) z 7 lutego 2014 r., k. 1235 akt adm.

Wielkość oraz wartość sprzedaży zegarków (...) przedstawiona została przez tego przedsiębiorcę w piśmie z dnia 7 lutego 2014 r., k. 1236 (informacja ta stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa).

F. P. ze (...) współpracuje od początku działalności (...) w P. w zakresie następujących marek: T., C., c., S..

Dowód: Pismo (...) z 12 lutego 2014 r., k. 1254 akt adm.

Wartość procentowa sprzedaży zegarków (...) przez (...) w całości sprzedaży przedstawiona została przez tego przedsiębiorcę w piśmie z dnia 12 lutego 2014 r., k. 1255 akt adm.

M. P. (...) współpracę ze (...) nawiązał w 2005 r. na podstawie umów dystrybucyjnych. W swojej ofercie (...) posiada zegarki następujących marek (...): C., c., F., T., S..

Dowód: Pismo (...)z 29 stycznia 2014 r., k. 1125 akt adm.

Wartość procentowa sprzedaży zegarków (...) przez (...) w całości sprzedaży przedstawiona została przez tego przedsiębiorcę w piśmie z dnia 29 stycznia 2014 r., k. 1125 akt adm.

Współpraca (...) ze (...) w ramach sklepów detalicznych W., trwa od listopada 2005 r. na podstawie zawartych umów dystrybucji. W swojej ofercie (...) posiada zegarki następujących marek (...): O., L., R., T., C..

Dowód: Pismo (...) z 7 lutego 2014 r., k. 1150 akt adm.

Procentowy udział sprzedaży zegarków (...) w całkowitej sprzedaży zegarków (...) przedstawiony został przez tego przedsiębiorcę w piśmie z 7 lutego 2014 r., k. 1224 akt adm. (informacje te stanowią tajemnice (...)).

Przed utworzeniem w P. (...), zegarki marek tego przedsiębiorcy były sprzedawane za pośrednictwem lokalnych sprzedawców hurtowych, którzy następnie sprzedawali je do swoich własnych sklepów detalicznych lub sklepów detalicznych podmiotów trzecich. Jednak od kiedy działa w P. (...), to przedsiębiorca ten sprzedaje zegarki głównie za pośrednictwem swoich dedykowanych sprzedawców detalicznych. Dodatkowo (...) sprzedaje zegarki za pośrednictwem własnych sklepów detalicznych oraz do indywidualnych odbiorców biznesowych. Procentowy udział każdego z ww. kanałów w ogólnej sprzedaży (...) zawarty jest w piśmie (...) z 23 stycznia 2014 r., (informacje te stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa). Jak wynika z informacji zawartych w powyższym piśmie (...), tylko niewielka ilość sprzedaży zegarków jest realizowana przez (...) za pośrednictwem sklepów własnych spółki. Głównie są to sklepy (...) oraz otwarty w grudniu 2014 r. sklep marki O.. W grudniu 2014 r. (...) posiadała [informacja utajniona :] sklepów własnych. Natomiast indywidualnymi odbiorcami biznesowymi są spółki, które kupują określone ilości zegarków na swoje własne potrzeby (np. z okazji różnych jubileuszów w zakładach pracy, w dowód uznania dla pracownika). Te zegarki są często wykonywane na zamówienie, np. z logo kupującego umieszczonym na zegarku i nie są odsprzedawane. Dystrybutorzy będący stronami niniejszego postępowania antymonopolowego sprzedają zegarki nabyte od (...) w ramach kanału sprzedaży zegarków przez dedykowanych sprzedawców detalicznych. (...), w zakresie sprzedaży zegarków marek (...) poprzez dedykowanych sprzedawców detalicznych, posiada system dystrybucji selektywnej opartej na kryteriach jakościowych. W związku z tym sprzedaż marek (...) prowadzona jest w oparciu o kryteria jakościowe wynikające z zasad dystrybucji selektywnej, jak też zróżnicowanie produktów pod względem poziomu luksusu/prestiżu oraz ceny.

Dowód: Pismo (...) z 24 lipca 2013 r., k. 332; Pismo (...) z 23 stycznia 2014 r., k. 838 -844 akt adm.

(...) współpracuje ze swoimi sprzedawcami detalicznymi na podstawie umów dystrybucji dla handlu detalicznego (powoływane dalej także jako: „umowy dystrybucji”). Są to standardowe umowy zawierane odrębnie w odniesieniu do każdej marki S. (...).

Dowód: Pismo (...) z 23 stycznia 2014 r., k. 843, 332 akta adm .

Z treści takiej umowy wynika, że sprzedawca detaliczny (nazywany w umowie: (...)) ma spełniać określone kryteria dystrybucji selektywnej niezbędne do promowania i sprzedaży zegarków marek z oferty (...) na terenie P..

Dowód: tiret 2 preambuły wzoru umowy dystrybucji dla handlu detalicznego marki S. – załącznik nr 5 do notatki z przeszukania stanowiska pracy p. [informacja utajniona: M. Ż., Brand Managera ds. (...) i (...) stanowiący załącznik nr 7 do protokołu kontroli (...) sp. z o.o., k. 36 akt adm .

tiret 2 preambuły wzoru umowy dystrybucji dla handlu detalicznego marki F. (...) – załącznik nr 6 do notatki z przeszukania stanowiska pracy p. [informacja utajniona: M. Ż. (B. Managera ds. produktów S. i F.)] stanowiący załącznik nr 7 do protokołu kontroli (...) sp. z o.o., k. 68 akt adm.

(...) oczekuje od dystrybutorów detalicznych współpracujących na podstawie umów dystrybucji selektywnej przestrzegania wymogów określonych w ww. umowach, [informacja utajniona: w szczególności w zakresie lokalizacji sklepów (w tym profilu i wyglądu sąsiadujących sklepów), wystroju wnętrza, kwalifikacji pracowników oraz poziomu obsługi klienta. Ponadto (...) wymaga, by punkty sprzedaży detalicznej wykorzystywały tylko materiały promocyjne dotyczące poszczególnych marek dostarczone przez (...) oraz oczekuje, że wszyscy sprzedawcy detaliczni będą posiadali wiedzę na temat poszczególnych marek dystrybuowanych przez (...) i specyficznego dla każdej konkretnej marki sposobu jej prezentacji w sklepie stacjonarnym i w sprzedaży internetowej. (...) organizuje również szkolenia dla kierownictwa i sprzedawców zatrudnionych w salonach sprzedaży detalicznej obejmujące techniki sprzedaży i prezentacji produktów. Rozwój internetowego kanału sprzedaży spowodował, że w 2008 r. (...) opracował zasady polityki sprzedaży internetowej, które regulują kwestie obecności i prezentacji swoich produktów w Internecie. Zasady polityki internetowej zostały dołączone do umowy dystrybucji, jako jeden z jej załączników.

Dowód: Pismo (...) z z 24 lipca 2013 r., k. 332-333 i z 23 stycznia 2014 r., k. 84 akt adm.

(...) organizuje inspekcje w salonach sprzedaży detalicznej i monitoruje platformy sprzedaży przez Internet prowadzone przez odsprzedawców w celu zapewnienia, że produkty marek (...) są prezentowane zgodnie z wymogami określonymi w umowie dystrybucji selektywnej oraz w polityce sprzedaży przez Internet]. Natomiast w przypadku ujawnienia, że wybrany sprzedawca detaliczny nie zachowuje kryteriów sprzedaży, [informacja utajniona: (...) wzywa go do usunięcia naruszeń umowy dystrybucji selektywnej, a w razie braku reakcji ze strony sprzedawcy nakłada na niego odpowiednie sankcje ].

Dowód: Pismo (...) z 24 lipca 2013 r., k. 333 akt adm.

Sprzedawca detaliczny będący właścicielem sklepu stacjonarnego podpisując umowę sprzedaży zegarków danej marki S. (...) jest zobowiązany do zakupu tzw. kolekcji startowej, która wynosi, w zależności od marki, [informacja utajniona]

Dowód: Pismo W. S. z 7 lutego 2014 r., k. 1234 akt adm.

Od początku działalności (...) obowiązują, co do zasady, te same wzorce umów dystrybucji. Jedyna większa zmiana, która została wprowadzona do tych umów, obejmowała ustanowienie zasad polityki internetowej. Dodatkowo miały miejsce zmiany jednego z załączników odnoszące się do wymagań co do liczby i wartości minimalnych zakupów.

Dowód: Pismo (...) z 23 stycznia 2014 r., k. 843 akt adm.

W świetle zasad polityki internetowej, wszyscy dystrybutorzy (...) mają prawo sprzedawać produkty S. (...) za pośrednictwem własnej strony internetowej, o ile spełnią określone wymogi, które dotyczą w szczególności: [informacja utajniona: prowadzenia stacjonarnego punktu sprzedaży produktów S. (...), nazwy domeny internetowej, projektu i zawartości strony internetowej (konieczne uzgodnienie ze (...)) i uaktualniania informacji publikowanych na stronie internetowej .

Dowód: Pismo (...) z 24 lipca 2013 r., k. 338 akt adm.

(...) przekazuje sprzedawcom detalicznym cennik sugerowanych cen detalicznych. Zawarta w cenniku sugerowanych cen detalicznych cena stanowi podstawę (bazę) zarówno dla określenia ceny sprzedaży produktu do dystrybutora, jak i ceny, w jakiej dystrybutor odsprzedaje zegarki klientom detalicznym (ceny detalicznej sprzedaży).

Dowód: pkt 6.4. wzoru umowy dystrybucji dla handlu detalicznego marki S. – załącznik nr 5 do notatki z przeszukania stanowiska pracy p. [informacja utajniona: M. Ż., B. Managera ds. produktów S. i (...) stanowiący załącznik nr 7 do protokołu kontroli przeprowadzonej w (...) sp. z o.o., Aneks z dnia 15 czerwca 2012 r. do protokołu kontroli (...) sp. z o.o., k. 42 akt adm.

pkt 6.4. wzoru umowy dystrybucji dla handlu detalicznego marki F. (...) – załącznik nr 6 do notatki z przeszukania stanowiska pracy p. [informacja utajniona: M. B. Managera ds. (...)i (...)] stanowiący załącznik nr 7 do protokołu kontroli przeprowadzonej w (...) sp. z o.o., k. 74 akt adm.

Dla każdej z marek stosowany jest odrębny cennik sugerowanych cen detalicznych, który jest przesyłany do sprzedawcy detalicznego pocztą elektroniczną i pocztą tradycyjną.

Dowód: Pismo (...) z 29 stycznia 2014 r., k. 1125 akt adm.

Cennik zegarków z sugerowanymi cenami odsprzedaży jest zmieniany zazwyczaj [informacja utajniona: raz w roku, na wiosnę, po targach w B. ], kiedy to wprowadzane są na rynek nowości.

Dowód: Pismo (...) z 23 stycznia 2014 r., k. 846 akt adm.

Odnośnie do kwestionowanych zachowań stron postępowania ustalono, że uzgadniały warunki cenowe sprzedaży detalicznej zegarków, przez określenie maksymalnego rabatu, jaki może być przez sprzedawcę detalicznego udzielony odbiorcy końcowemu (konsumentowi) zarówno w sklepach stacjonarnych jak i internetowych. Punktem odniesienia dla wyznaczenia tego rabatu były ceny zawarte w przekazywanych dystrybutorom przez (...) cennikach sugerowanych cen detalicznych. Obniżenie ceny detalicznej poniżej poziomu wynikającego z zaproponowania maksymalnego rabatu, nawet o kilka złotych było niedopuszczalne. Jak wynika przykładowo z e-maila p. [informacja utajniona: L. P.] ze (...) do J. D. (1), (...) L.] ze (...),: „(...) [informacja utajniona: C. – (...) np. (...). (...).”

Dowód: e-mail z dnia 30 kwietnia 2012 r., godz. 09:38, Od: [informacja utajniona: P., L.] , Do:: D., J.[informacja utajniona] , Temat: RE: (...), k. 2486-2488 akt adm.

Powyższe potwierdza także wiadomość (...), który oznajmia S. B. (1), (...) T.] ze (...), (...)

Dowód: e-mail z dnia 7 sierpnia 2011 r., godz. 22:44, Od: [informacja utajniona: Do: B., S.; Temat: Re: (...), k. 150-152 akt adm.

Ustalanie cen dotyczyło wszystkich marek znajdujących się w ofercie (...). Wskazuje na to treść wiadomości e-mail wysłanej z (...) Salonu (...), w której nadawca pisze do S. B., (...)

Dowód: tłumaczenie wiadomości e-mail z dnia 24 listopada 2009 r., godz. 16:37, Od: [informacja utajniona: (...) Salon (...).S. (...).pl]]; Do: [informacja utajniona: B., S.] ; Temat:(...), k. 101.

Ustalenia w przedmiocie stosowanych przez przedsiębiorców cen detalicznych były dokonywane ustnie, dodatkowo ustalenia były dokonywane za pośrednictwem poczty elektronicznej, na co wskazuje obszerny materiał dowodowy znajdujący się w aktach niniejszego postępowania antymonopolowego. Przykładowo wskazuje na to wiadomość e-mailowa (...) Salonu (...) do (...): „(...) oraz wiadomość e-mail (...), który pisze S. B. (1), (...) T. ze (...): „(…) (...)

Dowód e-mail z dnia 24 listopada 2009 r. K. Salonu (...) do S. B. (2) – informacja utajniona – k 101 akt adm.

Dowód: e-mail z dnia 7 sierpnia 2011 r., godz. 22:44, Od: [informacja utajniona: (...).com (...).com]], Do: [informacja utajniona: B., S.], Temat: Re: (...), k.150-152 akt adm..

Także w wiadomości (...) Salonu (...) wskazano: „(...)

Dowód: e-mail z dnia 13 listopada 2009 r., godz. 10:37, Od: [informacja utajniona: B., S.]; Do: [informacja utajniona: M., J.]; Temat: FW (...) k. 107-108 akt adm.

Ustne uzgadnianie cen przez przedsiębiorców wynikało ze świadomości, że ich działania są sprzeczne z prawem ochrony konkurencji. Świadczy o tym także inna korespondencja pomiędzy dystrybutorami, w której osoba z Firmy (...) pisze: „(...).”

Dowód: e-mail z dnia 30 grudnia 2009 r., godz. 11:48, Od: [informacja utajniona: L., A. ] ; Do: [informacja utajniona: B., S.; S., S.; P., L.; K., T.: L., M.Temat: RE: (...), k.114-118 akt adm.

Dystrybutorzy (...) wiedzieli, że o ustaleniach dotyczących wysokości udzielanych rabatów nie powinien dowiedzieć się UOKiK. Potwierdza to wiadomość e-mail, w której (...) pisze, „(...) [informacja utajniona: S.] (...)!.”

Dowód: e-mail z dnia 13 stycznia 2010 r., godz. 11:47, Od: [informacja utajniona: B., S.], Do: [informacja utajniona: (...) Salon (...).S. (...).pl], Temat: FW: Re: (...), k. 124-129 akt adm.

Powyższe świadczy, że (...) jak i pozostałe strony postępowania dążyły do utrzymania w ścisłej tajemnicy kwestionowanych przez Prezesa UOKiK zasad ustalania cen detalicznej odsprzedaży zegarków marek znajdujących się w ofercie (...).

Kwestionowane działania dotyczące ustalania wysokości udzielanych rabatów początkowo, co najmniej od kwietnia 2005 r. miały miejsce w odniesieniu do cen w sklepach stacjonarnych. Z kolei ustalenia dotyczące maksymalnej wysokości rabatów udzielanych przez dystrybutorów w sprzedaży internetowej obowiązywały co najmniej od listopada 2009 r. Wielkość uzgodnionego przez przedsiębiorców maksymalnego rabatu zmieniała się w czasie. Początkowo rabat ten ustalony był na poziomie 10% od ceny sugerowanej. Na początku roku 2010 (...) dążyła do tego, aby dystrybutorzy stosowali w sklepach internetowych wyłącznie ceny komunikowane im przez (...)jako ceny sugerowane. Jeszcze w 2010 r. (...) przestał jednak wymagać tego od sprzedawców detalicznych, wracając do zasady obowiązywania rabatu maksymalnego, czego domagali się także sami dystrybutorzy. Przykładowo w przypadku marki O., przynajmniej w styczniu 2012 r., obowiązywał maksymalny rabat w wysokości 10%. Potwierdza to treść wiadomości e-mail, w której [informacja utajniona: S. B. (2) - Prezes Zarządu] ze (...) poinformował swoją asystentkę zajmującą się sprawami związanymi z marką O. (która dopytywała go jaki rabat może być udzielany w sklepie internetowym (...) w związku z e-mailem otrzymanym od osoby z (...), proszącej o przypomnienie czy rabat w e-sklepach na O. to 10%, czy też 12%), że rabat w sklepie internetowym na O. wynosi maksymalnie 10%.

Dowód: e-mail z dnia 16 stycznia 2012 r., godz. 08:53, Od: [informacja utajniona: B., S.] ; Do:[informacja utajniona: N., A.]; Temat: FW: (...), k.163 akt adm.

W sprawie zasad polityki cenowej sami dystrybutorzy wymieniali się między sobą informacjami i planami, jak i bezpośrednio zwracali się do pracowników (...) z informacjami dotyczącymi np. planowanej wysokości cen sprzedaży zegarków, w tym udzielanych rabatów. Dystrybutorzy wskazywali (...) jak według nich powinna wyglądać polityka sprzedażowa w kwestii wysokości udzielanych rabatów na zegarki z oferty (...). Powyższą kwestię poruszał (...) w treści wiadomości e-mail z dnia 30 grudnia 2009 r. przesłanej m.in. do pracowników (...), w której wskazano: „(...) (...) – przypis Sądu.]. (...)Powyższa wiadomość e-mail znajduje się w wiadomości e-mail z dnia 30 grudnia 2009 r. przesłanej między pracownikami (...).

Jeśli chodzi o początek wspólnego uzgadniania cen, to (...) i dystrybutorzy ustalali maksymalną wysokość rabatu, do jakiego udzielania byli uprawnieni dystrybutorzy w sklepach stacjonarnych, co najmniej od kwietnia 2005 r. Wskazuje na to e-mail osoby w (...), zatrudnionej na stanowisku [informacja utajniona: (...) T.], (...). (...).”.

Dowód: e-mail z dnia 29 kwietnia 2005 r., godz. 00:57, Od : [informacja utajniona: B., S.], Do: [informacja utajniona: (...)] , Temat: FW: (...) [informacja utajniona: S. B. (1)] , k. 2489-2491 akt adm.

Z kolei z korespondencji prowadzonej w marcu 2012 r. wynika, że wówczas maksymalny rabat udzielany klientom detalicznym w sklepach stacjonarnych wynosił 12% od ceny sugerowanej. Dystrybutorzy sami kontrolowali, czy rabaty udzielane w sklepach stacjonarnych są na wcześniej ustalonym poziomie. Jeżeli klientowi udzielany był rabat wyższy niż 12%, był o tym informowany [informacja utajniona: p. S. B. (2) - Prezes Zarządu] (...) lub inny pracownik (...).

Takie zdarzenie zostało opisane np. w wiadomości e-mail kierownika salonu W., skierowanej do pracownika (...), który następnie przesłał e-mail do wiadomości [informacja utajniona: p. S. B. - Prezesa Zarządu] (...). W wiadomości tej pracownik W. K. pisze: „(...)[informacja utajniona: W. Ś.]. (...).” Należy zaznaczyć, że powyższą korespondencję (...) przesłał do firmy (...), w której to sklepie udzielano wyższych niż uzgodniono rabatów na produkty S. (...).

Dowód: e-mail z dnia 15 marca 2012 r., godz. 11:00, Od : [informacja utajniona: Od (...): B., S.; (...)]; Temat: FW : [informacja utajniona: Ś.] i rabaty na o., k. 171-172 akt adm.

Dodatkowo można wskazać na wiadomość e-mail z dnia 16 kwietnia 2012 r. od kierownika salonu W.K. (pracownik (...)), do innego pracownika (...), w którym zostało podniesione: „(...)”. Powyższy e-mail został przesłany do pracownika (...).

Dowód: e-mail z dnia 17 kwietnia 2012 r., godz. 9:30, Od: [informacja utajniona: D. K. (...).pl]]; Do: [informacja utajniona: B., S.] ; Temat: (...), k. 176 akt adm.

Ceny odsprzedaży zegarków marek (...) ustalane były nie tylko w sklepach stacjonarnych, ale także w sklepach internetowych. W tych sklepach w 2009 r. został ustalony rabat na poziomie 12%. Okoliczność tę potwierdza treść wiadomości e-mail wysłanej z (...) Salonu (...) w dniu 24 listopada 2009 r. do pracownika (...): „(...)”.

Dowód: tłumaczenie wiadomości e-mail z dnia 24 listopada 2009 r., godz. 16:37, Od: (...) Salon (...).S. (...).pl]; Do: [informacja utajniona: B., S.]; Temat: (...), k. 101 akt adm.

Kwestia maksymalnego rabatu została także poruszona w wiadomości wysłanej przez (...), w treści której znajdował się e-mail dystrybutora detalicznego ( (...)) do pracownika (...). We wskazanej wiadomości (...) wskazuje: „(...), [informacja utajniona: M.] (...)

Dowód: e-mail z dnia 13 stycznia 2010 r., godz. 11:47, Od: [informacja utajniona: B., S.] ; Do: [informacja utajniona: (...) Salon (...).S. (...).pl]]; Temat: FW: Re: (...), k. 124-126 akt adm.

Od 1 stycznia 2010 r. (...) chciała zrezygnować z rabatów maksymalnych w sprzedaży internetowej. Detaliczni sprzedawcy zegarków mieli ustalić wysokość cen zegarków marek (...) w sklepach internetowych zgodnie z cenami sugerowanymi przez (...). Jeden z dystrybutorów 2 stycznia 2010 r. napisał do pracownika (...): (...)

Dowód: e-mail z dnia 5 stycznia 2010 r., godz. 10:59, Od: [informacja utajniona: K., T. ] , Do: [informacja utajniona: B., S.], Temat: FW: (...), k. 2467 akt adm.

To, że w pewnym okresie (...) wymagał zmiany cen zegarków w sklepach internetowych na ceny sugerowane potwierdza także treść wiadomości e-mail z (...) z dnia 3 stycznia 2010 r. przesłanej do pracownika (...): (...) [informacja utajniona: S.], (...)Dodatkowo nadawca ww. wiadomości wskazał, że (...)

Dowód: e-mail z dnia 13 stycznia 2010 r., godz. 11:47, Od: [informacja utajniona: B., S.] , Do: [informacja utajniona: ‘ (...) (...)– W.S. (...).pl]], Temat: FW: Re: (...), k. 124-126 akt adm.

Z kolei inny dystrybutor, M. M. (4)-T., w wiadomości z dnia 4 stycznia 2010 r. informuje S. B.: „(...)

Dowód: e-mail z dnia 8 stycznia 2010 r., godz. 09:38, Od: [informacja utajniona: K., T.] , Do: [informacja utajniona : B., S.; L., A.], Temat: RE: (...), k. 2471-2473 akt adm .

W innej wiadomości e-mail zatytułowanej „(...)” ten sam dystrybutor ((...)) pisze do S. B. (...): „(...)

Dowód: e-mail z dnia 9 stycznia 2010 r., godz. 12:01, Od: [informacja utajniona: B., S.] , Do: [informacja utajniona: L., A.; K., T.] , Temat: FW: (...), k. 2474 akt adm.

Dystrybutorzy domagali się powrotu do stosowanych rabatów, wskazując jednocześnie, że posługiwanie się cenami sugerowanymi utrudni im, między innymi, sprzedaż w sklepach stacjonarnych niezlokalizowanych w galeriach handlowych. Wskazuje na to treść wiadomości e-mail dystrybutora detalicznego (...) z 1 stycznia 2010 r. przesłanej do S. B. (...): (...)

Dowód: e-mail z dnia 4 stycznia 2010 r., godz. 12:53, Od: [informacja utajniona: L., A.]; Do : [informacja utajniona: B., S.], Temat: FW: (...), k. 2460-2463 akt adm.

Ostatecznie (...) jeszcze w 2010 r. przestało wymagać od dystrybutorów detalicznych ustalania cen na zegarki w sklepach internetowych na poziomie cen sugerowanych przez (...). Ponownie zaczął obowiązywać maksymalny rabat 12%. Przykładowo pracownik (...) w wewnętrznej wiadomości e-mail stwierdził „(...)

Dowód: e-mail z dnia 6 października 2010 r., godz. 13:29, Od : [informacja utajniona: M., A.]; Do: [informacja utajniona : L., M.]; Temat: (...) k. 2497 akt adm.

Z kolei w prowadzonej 7 października 2010 r. korespondencji e-mail pracownik (...) pisze do innego pracownika tej Spółki: „(...)Odpowiedź na tę wiadomość jest następująca: (...)

Dowód: e-mail z dnia 8 października 2010 r., godz. 09:52, Od: [informacja utajniona: L., M.] , Do: [informacja utajniona: B., A.], Temat: RE: (...) k. 2498 akt adm.

O uzgodnieniu utrzymywania przez dystrybutorów 12% rabatu świadczy także wiadomość pracownika (...), który w związku z wiadomością dystrybutora (...) odnoszącą się do nieprzestrzegania ustalonego rabatu przez jego konkurentów, wskazał, że (...) „(…) zdjął wczoraj swoja promocję -20% w towarze.. i chętnie będzie utrzymywał 12%, podobnie jak P.., jeśli reszta to zrobi.”

Dowód: e-mail z dnia 26 marca 2010 r., godz. 14:36, Od: [informacja utajniona: K., T.] , Do: [informacja utajniona : L., A.; B., S.], Temat: RE: (...)!, k. 2476-2477 akt adm.

Dystrybutorzy detaliczni wymieniali się wiadomościami o aktualnym poziomie rabatu na zegarki. W kwietniu 2011 r. Salon (...) napisał do dystrybutora (...), że (...)?”

Dowód: e-mail z dnia 11 kwietnia 2011 r., godz. 08:40, Od: [ informacja utajniona: B., S.]; Do: [informacja utajniona: Z., M.]; Temat: FW: (...), k. 2499-2500 akt adm.

W 2011 roku w dalszym ciągu obowiązywał rabat w wysokości 12% od ceny sugerowanej, co potwierdza pracownik (...) w wiadomości e-mail z dnia 6 lipca 2011 r. wskazując: „dopuszczalny maksymalny rabat na sprzedaż internetową to 12 %. Regularnie kontrolujemy strony naszych klientów, jeżeli ktoś się nie stosuje do umowy, wówczas reagujemy.”. Powyższe stwierdzenie jest odpowiedzią na pytanie dystrybutora: „pomimo dotychczasowych reguł i tak możliwe są rabaty powyżej 10%, przesyłka gratis, i niestety natychmiastowe opuszczanie cen nowości, czyli potencjalnych lokomotyw sprzedaży, co na pewno nie jest zgodne ze strategią marketingową marki”.

Dowód: e-mail z dnia 6 lipca 2011 r., godz. 22:59, Od: [informacja utajniona : Z., M.], Do: [informacja utajniona : (...)], Temat: FW: (...), k. 2501 akt adm.

Jednocześnie w innej wiadomości e-mail (...) oznajmia pracownikowi (...), że (...)

Dowód: e-mail z dnia 7 sierpnia 2011 r., godz. 22:44, Do: [informacja utajniona: B., S.]; Temat: Re: (...), k. 150-152 akt adm.

Również na początku 2012 r. obowiązywały ustalenia co do stosowania przez dystrybutorów maksymalnego rabatu 12%. Potwierdza to wiadomość e-mail pracownika (...), który po otrzymaniu linków do sklepu internetowego oferującego 35% rabat skontaktował się z tym sklepem, po czym poinformował pozostałych pracowników (...) o swoich działaniach pisząc im: „(...) [informacja utajniona: (...) (...)

Dowód: e-mail z dnia 2 marca 2012 r., godz. 10:56, Od: [informacja utajniona: F., E.], Do: [informacja utajniona: L., A.; B., S.], Temat: FW: FW: [informacja utajniona : (...) – rabat 35%..., k. 2494 akt adm.

Natomiast od ok. kwietnia 2012 r. wysokość maksymalnego rabatu na produkty S. (...) w Internecie została uzgodniona na 5%. Na wprowadzenie rabatu maksymalnego w takiej wysokości, który miał być stosowany przez dystrybutorów (...) wskazuje e-mail z 25 kwietnia 2012 r. wysłany przez pracownika (...), który następnie został przesłany do osób ze (...). W. e-mailu tym napisano: wszystkie sklepy internetowe z wyjątkiem (...) stosują rabat wyższy, ale niewiele- 5-6%] dostosowały się do -5% na zegarki (...). (….) ”.

Dowód: e-mail z dnia 26 kwietnia 2012 r., godz. 12:52, Od: [informacja utajniona: P., L.] ; Do: [informacja utajniona: B., S.]; Temat: FW: Ceny zegarków (...) w internecie, k. 178-179 akt adm.

Poziom detalicznych cen odsprzedaży zegarków był monitorowany i to zarówno przez (...) jak i przez samych dystrybutorów będących stronami niniejszego postępowania. Pracownicy (...) wykonywali taki monitoring poprzez sprawdzanie w jakich cenach nabywane od (...) zegarki były oferowane przez kontrahentów (detalicznych dystrybutorów) (...). Wskazuje na to np. wiadomość e-mail z 4 stycznia 2010 r. pracownicy (...), w której prosi ona innych pracowników (...) o sprawdzenie stron „(...). W odpowiedzi na tę wiadomość [informacja utajniona: E. N.] wskazała, że „P. – (...). [informacja utajniona: (...)] – (...). (...) – (...).” Z kolei w innej wiadomości ta sama pracownica (...) pisze do innego pracownika (...): „(...)”.

Dowód: e-mail z dnia 4 stycznia 2010 r., godz. 12:53, Od: [informacja utajniona: L., A.] , Do: [informacja utajniona: B., S.]; Temat: FW: (...), k. 2460-2463 akt adm.

e-mail z dnia 4 stycznia 2010 r., godz. 14:06, Od: [informacja utajniona: L., A.], Do: [informacja utajniona: B., S.], Temat: RE: (...), k. 2464 akt adm.

Na nieodpowiadającą ustaleniom wysokość rabatów pracownica (...) wskazuje innym pracownikom (...), pisząc „[ jedyny problem to rabat… Niektóre referencje mają 12%, niektóre więcej …”. Powyższy e-mail jest reakcją na e-mail od dystrybutora, (...) S.C., w którym przesyła on link do swojej przykładowej strony na portalu aukcyjnym (...).pl w celu wskazania (...) sposobu oznaczenia własnej działalności internetowej.

Dowód: e-mail z dnia 29 kwietnia 2010 r., godz. 15:03, Od: [informacja utajniona: B., S.]; Do: [informacja utajniona: K., S.]; Temat: FW: (...), k. 130-132 akt adm.

Na prowadzony przez (...) monitoring cen stosowanych przez dystrybutorów wskazuje też e-mail innej pracownicy (...), [informacja utajniona: B. Manager S. i (...) która prosi pracownika Spółki o sprawdzenie (...).”. Adresat wiadomości wskazuje następnie jakie rabaty stosują dystrybutorzy „[informacja utajniona: (...)], (...), (...), [informacja utajniona: (...)], (...), (...)

Dowód: e-mail z dnia 31 sierpnia 2011 r., godz. 17:45, Od: [informacja utajniona: Z., M.], Do: [informacja utajniona: M., A.], Temat: RE: (...), k. 2505-2507 akt adm.

Z dokonanych ustaleń wynika, że w przypadku zauważenia, że dystrybutor stosuje inne niż ustalone rabaty, kierownictwo (...) pytało swojego pracownika czy wie o tych rabatach i czy są one prawidłowe. Potwierdza to wiadomość między pracownikami (...): „(...)i pod tym tekstem zamieszcza zrzut z ekranu jednego ze sklepów internetowych zawierający różne modele zegarków marki S. z podanymi rabatami.

Dowód: e-mail z dnia 20 kwietnia 2012 r., godz. 14:40, Od: [informacja utajniona: Z., M.] , Do: [informacja utajniona: (...), S.], Temat: RE: O..: RE: O..: [informacja utajniona : M.], (...).pl, k. 2511-2514 akt adm.

Powyższą okoliczność potwierdzać może również inna wiadomość e-mail między pracownikami (...). Znajduje się w niej e-mail wysłany ze (...) do osoby z (...) o reakcji (...) na fakt sprzedaży przez jednego z dystrybutorów zegarków w sklepie internetowym z bardzo wysokimi rabatami: (...)

Dowód: e-mail z dnia 17 sierpnia 2011 r., godz. 13:24, Od: [informacja utajniona: P., L.] ; Do: [informacja utajniona: B., S.]; Temat: (...) [informacja utajniona: C.], k. 155-157 akt adm.

Na prowadzony przez (...) monitoring cen stosowanych przez dystrybutorów wskazuje też e-mail pracownika (...) Brand Managera marki C. S. B. (1) ze (...) z informacją o udzielanych przez sprzedawców rabatach większych niż 12% (np. rabat 19%).

Dowód: e-mail z dnia 10 lutego 2012 r., godz. 15:00, Od: [informacja utajniona: K., T.]; Do: [informacja utajniona: B., S.; P., L.]; Temat: FW: (...)?, k. 165 akt adm.

Również dystrybutorzy przekazywali pracownikom (...) informacje dotyczące nieprzestrzegania przez innych dystrybutorów ustalonych cen, przez „zawyżanie” udzielanego rabatu. Miały one na celu zdyscyplinowanie ich przez (...).

O nieprzestrzeganiu ustaleń dotyczących wysokości rabatu na zegarki marek (...) była informowana osoba z kierownictwa (...). Przykładowo osoba z (...) (z (...)) w wiadomości e-mail z 8 lipca 2009 r. informuje (...), że jego klient zrezygnował z zakupu u niego 2 zegarków marki O., ponieważ w innej firmie dostał większy rabat.

Dowód: e-mail z dnia 9 lipca 2009 r., godz. 10:18, Od: [informacja utajniona: D. K. (...).pl]; Do: [informacja utajniona: B., S.]; Temat: Re: (...); k. 103-104 akt adm.

Z kolei osoba z (...) Salonu (...) przesyła (...) krótkie wiadomości e-mail zawierające linki do sklepów internetowych lub konkretnych aukcji internetowych wraz z podaniem udzielanych wysokości rabatów, przy czym rabaty te są większe niż 12 %.

Dowód: e-mail z dnia 23 listopada 2009 r., godz. 16:30, Od : [informacja utajniona: B., S.] , Do : [informacja utajniona: K., T.] ; Temat: FW: (...), k. 2458-2459; e-mail z dnia 12 lutego 2010 r., godz. 13:49, Od: [informacja utajniona: (...) (...) (...).pl ]] , Do: [informacja utajniona: B., S.; L., A.], Temat: (...), k. 2475 akt adm.

Również pracownik (...) wskazuje osobie ze (...) link do sklepu internetowego zaznaczając jednocześnie, że „oferowane przez nich ceny zdecydowanie odbiegają od cen rynkowych”.

Dowód: e-mail z dnia 16 sierpnia 2011 r., godz. 14:39, Od: [informacja utajniona: B., S.]; Do: [informacja utajniona: (...); (...)]; Temat: Re: (...)k. 153-154 akt adm.

W innej wiadomości e-mail osoba z (...) pisze do osoby ze (...): „(...). Powyższa okoliczność została osobiście sprawdzona przez osobę z (...), która udała się w tym celu do salonu [informacja utajniona : Ś.] (...)

Dowód: e-mail z dnia 15 marca 2012 r., godz. 11:00, Od : [informacja utajniona: (...) Do: [informacja utajniona : B., S.; (...)]; Temat: FW: [informacja utajniona : (...), k. 171-173 akt adm.

Także pracownik (...) informował inną osobę w tej Spółce, a ta kierownictwo (...), że jej klient zrezygnował z zakupu u niej zegarka, ponieważ dostał większy rabat (14,5 %) od konkurencji.

Dowód: e-mail z dnia 6 marca 2012 r., godz. 14:12, Od: [informacja utajniona: B., S.], Do: [informacja utajniona : ‘D. K.’]; Temat: (...), k. 2481-2482 akt adm.

Wskazać też należy na wiadomość e-mail wysłaną 7 czerwca 2011 r. z (...) do (...) z informacją „(…) o kolejnym przypadku psucia rynku przez oferowanie zegarków w cenie dalece odbiegającej od rekomendowanej”.

Dowód: e-mail z dnia 7 czerwca 2011 r., godz. 16:15, Od: [informacja utajniona: B., S.]; Do: [informacja utajniona: P. C.]; Temat: [informacja utajniona: C.] - (...) k. 148-149 akt adm.

Z kolei inny dystrybutor ((...)), informuje (...): „zgodnie z naszymi ustaleniami, informuje Cię o takim fakcie, gdyż wielkość rabatu jest niepokojąco wysoka, a w obliczu ostatnio przyjętych reguł rabatowych – niedopuszczalna”.

Dowód: e-mail z dnia 29 lutego 2012 r., godz. 17:39, Od: [informacja utajniona: P. B. [mail to: (...) ], Kierownik (...)Do: [informacja utajniona: B., S.], Temat: (...) k. 170 akt adm.

Z kolei oddystrybutora (D. (...)) [informacja utajniona : S. B. (2) - Prezes Zarządu (...) otrzymuje wiadomość e-mail, której nadawca wskazuje, że udało mu się uzyskać rabat w wysokości 27% na konkretny model zegarka (...) w firmie (...) ((...)).

Dowód: e-mail z dnia 1 kwietnia 2011 r., godz. 17:38, Od: [informacja utajniona: (...) S.C.”(...) Do: [informacja utajniona: B., S.]; Temat: RE: FW: (...), k. 145-147 akt adm.

Nie tylko kierownictwo (...) było informowane o nieprzestrzeganiu ustalonej polityki cenowej. Także menadżerowie poszczególnych marek dostawali wiadomości e-mail od dystrybutorów detalicznych, w których wskazani byli ich konkurenci i stosowane przez nich rabaty.

Dochodził do sytuacji, w których dystrybutorzy przesyłali pracownikom (...) linki do konkretnych aukcji internetowych konkurentów, którzy nie stosują się do poczynionych ustaleń w zakresie cen produktów marek (...). Takie wiadomości, w których były podane same linki do konkretnych stron przesyłał dystrybutor (...).

Dowód: e-mail z dnia 4 stycznia 2010 r., godz. 15:57, Od: [informacja utajniona: (...), S.], Do: [informacja utajniona : B., S.], Temat: (...), k. 2465-2466 akt adm.

Przykładowo dystrybutor (...) przesyłał pracownicy (...) linki do aukcji internetowych dystrybutorów (...), którzy sprzedawali produkty S. (...) z rabatem wyższym niż 12%.

Dowód: e-mail z dnia 26 marca 2010 r., godz. 14:36, Od: [informacja utajniona: K., T.] , Do: [informacja utajniona: L., A.; B., S.], Temat: (...)k. 2476-2477 akt adm.

W jednej z wiadomości e-mail pracownik W.K. ((...)) informuje [informacja utajniona: (...) (...), że inny dystrybutor sprzedaje zegarki w sklepie internetowym z bardzo wysokimi rabatami. Zostało to sprawdzone na konkretnym modelu zegarka marki (...)

Dowód: e-mail z dnia 17 sierpnia 2011 r., godz. 13:24, Od: [informacja utajniona: P., L.], Do: [informacja utajniona: B., S.], (...) [informacja utajniona: C.], k. 155-157 akt adm.

Osoba z (...) Salonu (...) prosi z kolei osobę w (...), o interwencję w „sprawie (...)który za konkretny zegarek marki C. oferuje cenę 1989 zł, gdzie cena detaliczna tego zegarka wynosi 2640 zł.

Dowód: e-mail z dnia 6 stycznia 2010 r., godz. 22:15, Od: [informacja utajniona: K., T.], Do: [informacja utajniona: B., S.], Temat: RE: (...), k. 2469-2470 akt adm.

Linki do aukcji internetowych, na których produkty S. (...) były wystawiane po cenach innych niż ustalone, były przesyłane także przez innych dystrybutorów.

Dowód: e-mail z dnia 6 stycznia 2010 r., godz. 11:52, Od: [informacja utajniona: C. (...)Do: [informacja utajniona: L., M.; B., S.], brak tematu k. 2468 akt adm.

Dowód: e-mail z dnia 15 lipca 2010 r., godz. 21:51, Od: [informacja utajniona: F., E.], Do: [informacja utajniona: L., A.], Temat: FW: (...)k. 2508-2510 akt adm.

W innym przypadku pracownik (...) otrzymał wiadomość e-mail od dystrybutora (Z.), w której zostało wskazane, że sklep internetowy (...) stosuje niepoprawne praktyki, gdyż sprzedaje on zegarki z bardzo wysokimi rabatami (np. 17 % na konkretny model zegarka marki L.).

Dowód: e-mail z dnia 17 sierpnia 2011 r., godz. 12:42, Od: [informacja utajniona: J. [Zegarki Z.] (...)Do: [informacja utajniona: P., L.], Temat: (...), k. 2478-2480 akt adm.

Powyższe zachowanie dystrybutorów potwierdza wiadomość e-mail od dystrybutora (...) S.C. do (...): „w nawiązaniu do naszej umowy, że po zmianie cen nie będziemy mieli najwyższych cen i że zostanie przypilnowana ta zmiana podaje kilka przykładów (…) oczywiście wieczorem dostanę maila z informacją że już jest ok ale tak będzie na tym zegarku a pozostałe do następnego donosu?”

Dowód: e-mail z dnia 23 sierpnia 2011 r., godz. 14:38, Od: [informacja utajniona: K., T.]; Do: [informacja utajniona: G. M.; R., A.]; Temat: RE: (...)k. 158-160 akt adm.

W jeszcze innej wiadomości ten sam dystrybutor ( (...) S.C.) przesyła (...) link do sklepu internetowego zaznaczając jednocześnie, że „niestety mamy w tym przypadku chyba próbę zaniżania cen w sklepie internetowym”.

Dowód: e-mail z dnia 1 lutego 2010 r., godz. 12:26, Od: [informacja utajniona: T., R.] , Do: [informacja utajniona: L., M. ], Temat: RE: (...), k. 2496 akt adm .

Także sam (...), w piśmie skierowanym do Prezesa UOKiK, wskazuje, że „(…) zdarzało się, że sprzedawcy detaliczni informowali Spółkę o przypadkach, gdy zegarki Spółki były sprzedawane niezgodnie z kryteriami sprzedaży zawartymi w Umowie Dystrybucji, lub gdy cena pokazywana przez innego sprzedawcę przy zegarku rażąco odbiegała od sugerowanej ceny detalicznej.”.

Dowód: pismo (...) z 23 stycznia 2014 r., k. 846.

Ponadto dystrybutorzy, zgłaszając nieprzestrzeganie ustalonych cen przez innych dystrybutorów, dopytywali się czy faktycznie takie działanie, tj. udzielanie wyższych niż uzgodnione rabatów, jest zakazane. Dystrybutor (...) w wiadomości e-mail z 14 grudnia 2010 r. do (...) przesyłając linki do portalu aukcyjnego (...).pl., na których są aukcje (...) S.C., pisze: (...). [informacja utajniona: M. Ł.] ze (...)) (...) (...)

Dowód: e-mail z dnia 15 grudnia 2010 r., godz. 14:13, Od: [informacja utajniona: J., A.]; Do: [informacja utajniona: B., S.]; Temat: (...),!, k. 136-137 akt adm.

Dystrybutorzy, informując (...) o nieprzestrzeganiu przez innych dystrybutorów uzgodnionych cen, oczekiwali, że (...) podejmie odpowiednie kroki mające na celu ich zdyscyplinowanie. Dystrybutor (...) 27 października 2009 r. pisze: (...)

Dowód: e-mail z dnia 27 października 2009 r., godz. 17:20, Od: [informacja utajniona: (...)] , Do: [informacja utajniona: T., R.], Temat: (...), k. 2495 akt adm.

Jeden z dystrybutorów w wiadomości e-mail zatytułowanej „(...) pisze do (...) : „bardzo proszę o „naprostowanie” matematyki Pana [informacja utajniona: C.] tak aby 12 % oznaczało stricte 12% a nie 12,5% lub 12,9% (…)”

Dowód: e-mail z dnia 26 maja 2010 r., godz. 10:50, Od: [informacja utajniona: K., T.], Do: [informacja utajniona: B., S.; L., A.]; Temat: FW: (...), k. 133-134 akt adm.

Należy w tym miejscu wskazać również e-mail (...) Salonu (...) do pracowników (...): „proszę uprzejmie o zwrócenie uwagi Waszym klientom aby wyprzedaże poszczególnych modeli, gdzie upust przekracza ustalone przez Was granice, były organizowane w działach »WYPRZEDAŻ« a nie bezpośrednio przy kolekcji danej marki”. W tej samej wiadomości autor wskazuje: „rozumiem Was, że nie możecie określać wielkości rabatów w formie pisemnej, dlatego proszę Was o telefon do mnie w tej sprawie, mając nadzieję że takie same telefony wykonaliście do Waszych klientów, a oni podporządkują się Waszym sugestiom”.

Dowód: e-mail z dnia 13 listopada 2009 r., godz. 10:37, Od: [informacja utajniona: B., S.] ; Do: [informacja utajniona: M., J.]; Temat: FW (...), k. 107-108 akt adm.

(...) Salon (...) wystosował także w formie wiadomości e-mail „(...), [informacje utajnione: K., P., N.], (...). Otwieracie nowe sklepy z O. jak N. P. na (...) rynku głównym, sprzedajecie marki T. i C. Panu P. – 100 metrów od mojego sklepu – chociaż ten człowiek nie zrobił dla tych marek absolutnie nic. Apeluję do Was wszystkich, proszę Was, nie o ochronę moich interesów ale o odrobinę rozsądku w prowadzeniu polityki sprzedaży Waszych marek.Za kilka lat może być za późno na zmiany. Pamiętajcie, że nas może już nie być na rynku i nie będziemy mogli Wam pomóc w naprawie tego co legło w gruzach”.

Dowód: e-mail z dnia 15 października 2009 r., godz. 15:47, Od: [informacja utajniona: (...) Salon (...). S. (...).pl]]; Do: [informacja utajniona: B., S.; P., L.; (...) , (...); L., A.; K., T.; S. S. (4); L., M.]; Temat: (...); k. 105-106 akt adm.

Aktywny udział w przypominaniu, że przestrzeganie ustalonych cen powinno być pilnowane przez (...) brał także F. P.. W wiadomości e-mail z dnia 14 grudnia 2010 r. prosił on osobę w (...): „zadbajcie o normalność w (...)”, gdzie pod tą prośbą (...) przesłał linki do portalu aukcyjnego (...).pl. (...), po analizie otrzymanych linków wskazał innemu pracownikowi tej firmy, że dystrybutor ten „jeśli ma rabat gotówkowy, to zarabia na takim zegarku ok 36 zł (…)”. Dystrybutor ten podsumowując swoją wiadomość e-mail wskazał, iż „po prostu głupio jest inwestować w towar nad którym nie panuje nikt... szkoda kasy...”.

Dowód: e-mail z dnia 15 grudnia 2010 r., godz. 14:13, Od: [informacja utajniona: J., A.]; Do: [informacja utajniona : B., S.]; Temat: (...)k. 112-113 akt adm.

F. P. zwrócił się do (...), aby Spółka wpłynęła na dystrybutorów nieprzestrzegających ustalonych rabatów pisząc do pracownika (...): „(...) Tylko Wy jako (...) (...) – dopisek wł.] możecie wywrzeć wpływ na »złotówkowiczów«. Potraktuj te maile jako informację – » POMÓŻ« a nie – » CHCEMY CIĘ WKURZYĆ«”.

Dowód: e-mail z dnia 7 sierpnia 2011 r., godz. 22:44, Od: [informacja utajniona: zegarmistrz.com (...)Do: [informacja utajniona: B., S.], Temat: Re: (...), k.150-152 akt adm.

Również inny dystrybutor (D. (...)) namawiał (...) do nadzorowania, aby wszyscy dystrybutorzy przestrzegali ustalonych cen. W wiadomości e-mail z 10 grudnia 2009 r. wskazał osobie ze (...), że jeden ze sprzedawców zegarków oferuje zegarek T. na stronie z rabatem 12%, ale po rozmowie telefonicznej uzyskał jeszcze niższą cenę. W związku z powyższym D. (...) napisał: „(...). (…) Marki (...) zawsze się będą sprzedawały doskonale, ale dla nas zawsze będzie lepiej sprzedać zegarek, na którym zarobimy lepiej. Proszę nie oddzwaniaj w tej sprawie. Wiem, że jest Ci trudno coś zrobić, ale może w końcu coś się uda.”

Dowód: e-mail z dnia 10 grudnia 2009 r., godz. 17:05, Od: [informacja utajniona: (...) S.C. (...) Do: [informacja utajniona: L., A.]; Temat: C. V., k.110 akt adm.

Również pracownicy (...) oczekiwali, że w sytuacji wskazania (...) konkretnego dystrybutora oferującego większy rabat niż ustalony, (...) zareaguje w celu usunięcia niezgodnych z ustalonymi zasadami zachowań takiego dystrybutora. Przykładowo osoba z salonu jubilerskiego W. K. w wiadomości e-mail z dnia 8 lipca 2009 r. skierowanym do (...) poinformowała, (...). W związku z powyższym osoba z (...) pisze: „uważam że to duży rabat i dlatego zwracam się do Ciebie aby w przyszłości ukrócić takie procedery”. Także inny pracownik (...) w wiadomości e-mail z dnia 14 marca 2012 r., zwracał się do (...) o interwencję w sprawie wyższych niż ustalone udzielanych rabatów przez innych dystrybutorów marek znajdujących się w ofercie (...).

Dowód: e-mail z dnia 9 lipca 2009 r., godz. 10:18, Od: [informacja utajniona: D. K. (...)Do: [informacja utajniona: B., S.]; Temat: Re: (...); k. 103-104 akt adm. oraz e-mail z dnia 15 marca 2012 r., godz. 11:00, Od [informacja utajniona: M. Ś. (...)Do: [informacja utajniona: B., S.; (...)]; Temat: FW: (...), k. 171-173 akt adm.

Ustalone ceny sprzedaży zegarków były, co do zasady przestrzegane. Świadczy o tym e-mail osoby z kierownictwa (...) wysłany do jednego z dystrybutorów, w którym została zawarta m.in. wiadomość pracownika (...) do (...), w której wskazuje on, że „(…) ceny detaliczne są zgodne z Waszym cennikiem”.

Dowód: e-mail z dnia 29 lutego 2012 r., godz. 09:22, Od: [informacja utajniona: B., S.]; Do: [informacja utajniona: (...)]; Temat: FW: (...), k. 167-169 akt adm.

Także sami dystrybutorzy wskazywali, że przestrzeganie ustaleń (...), tj. wysokości maksymalnych rabatów, przyniesie im korzyści. W jednej z wiadomości z 2010 r. dystrybutor (...) wskazuje, że „klient kupi towar za tyle za ile będzie wystawiony, jeżeli wszyscy będziemy »posłuszni« (...) i ustalonym rabatom wówczas wszyscy na tym zyskamy bo klient kupi tam gdzie mu będzie najbliżej a nie NAJTANIEJ”.

Dowód: e-mail z dnia 13 stycznia 2010 r., godz. 11:47, Od: [informacja utajniona: B., S.]; Do: [informacja utajniona: (...) Salon (...).S. (...)Temat: FW: Re: S.-INTERNET, k. 124-126 akt adm.

W związku z otrzymywanymi sygnałami o niestosowaniu się do ustalonych zasad dotyczących wysokości udzielanych rabatów (...) podejmowała działania mające zapewnić przestrzeganie przez dystrybutorów tych zasad. Przykładowo wzywała dystrybutora do zmiany (poprawienia) ceny, bądź innych warunków sprzedaży, w taki sposób, by zgodna była ona z wcześniejszymi ustaleniami. Znalazło to również potwierdzenie w wiadomości e-mail wysłanej 7 sierpnia 2011 r. z (...) do osoby ze S. G. treści: „(...)

Dowód: e-mail z dnia 7 sierpnia 2011 r., godz. 22:44, Od: [informacja utajniona: zegarmistrz.com(...)Do: [informacja utajniona: B., S.], Temat: Re: (...), k. 150-152 akt adm.

Pracownik (...),], po otrzymaniu od jednego z dystrybutorów linka do sklepu internetowego, który nie stosuje ustalonych rabatów, skontaktował się telefonicznie z tym sklepem, aby zmieniono ceny. W swojej wiadomości e-mail z 30 kwietnia 2012 r. do innego pracownika (...) napisał: „sądzę, że po moim telefonie zaczęli zmieniać ceny i albo przerwali celowo albo proces trwa… Będę z nim dzisiaj rozmawiał!”

e-mail z dnia 30 kwietnia 2012 r., godz. 09:38, Od: [informacja utajniona : P., L.], Do: [informacja utajniona: D., J.], Temat: RE: (...), k. 2486-2488 akt adm.

Z kolei pracownica (...) pisała do jednego z dystrybutorów: „mam prośbę o trzymanie prawidłowych cen w sklepie, gdyż nie są one zgodne z umowy dystrybucji, poniżej przykład. Sugerowana cena detalicznego tego modelu to (…)”. W odpowiedzi na tę wiadomość dystrybutor wskazał „(…) cena zmieniona, trudno jednak powiedzieć, czy mogą być jakieś inne błędy dotyczące cen sugerowanych, tutaj zawsze staramy się trzymać cennika, chyba, ze po prostu komuś się pomyli.”

Dowód: e-mail z dnia 26 sierpnia 2011 r., godz. 07:05, Od: [informacja utajniona: J. (...) (...)Do: [informacja utajniona: Z., M.], Temat: RE: (...), k. 2502-2504 akt adm.

W innym przypadku osoba ze (...) w związku z informacją od dystrybutora (M.-T.), że nie wszyscy dystrybutorzy stosują się do określonych cen i on także rozważał powrót do swoich starych cen. Poinformował osoby ze S. (...)(…) nie dzwoń do P.- rozmawiałem już z nim i przekazałem, żeby nie zmieniał cen- nie zrobi tego- ma dzień dzisiejszy mamy problem z [informacja utajniona: M.] ((...)) i E. (...).”

Dowód: e-mail z dnia 8 stycznia 2010 r., godz. 09:38, Od: [informacja utajniona: K., T.], Do: [informacja utajniona: B., S.; L., A.], Temat: RE: (...), k. 2471-2473 akt adm.

Dystrybutorzy dopytywali również, czy za złamanie ustalonych zasad (...) będzie stosował jakiekolwiek sankcje. Jeden z dystrybutorów ( (...) S.C.) 2 stycznia 2010 r. napisał do (...): „(…) nie chciałem na razie zmieniać cen na ofertowe bo to jest tylko zachęta dla innych żeby wystawić zegarki C. w niższej niż my cenie (…)„Jeżeli będą jakieś sankcje to chciałbym wiedzieć jakie, żeby na przyszłość mieć świadomość, ze nie będzie mi się opłacało łamać tych zasad.”

Dowód: e-mail z dnia 5 stycznia 2010 r., godz. 10:59, Od: [informacja utajniona: K., T.], Do: [informacja utajniona : B., S.], Temat: FW: (...), k. 2467 akt adm.

Zebrany materiał dowodowy wskazuje na występowanie sytuacji niestosowania się przez dystrybutorów do uzgodnionych cen detalicznych. Powodowało to blokowanie im przez (...) dostawy produktów. Taki sposób dyscyplinowania dystrybutorów zegarków przez (...) potwierdza korespondencja między pracownikami Spółki. Jedna z tych osób informuje: „rozmawiałam z J. D. (2) na temat cen w Internecie. Został on poinformowany o konieczności zmian cen i wprowadzeniu tylko i wyłącznie cen sugerowanych, bez rabatów”. (...), do którego powyższa wiadomość została przesłana, polecił: „(...)

Dowód: tłumaczenie wiadomości e-mail z dnia 11 stycznia 2010 r., godz. 14:38, Od: [informacja utajniona: L., A.]; Do: [informacja utajniona: B., S.], Temat: RE: [informacja utajniona : D.] O.., k. 100 akt adm.

(...) stosując blokady dostaw do swoich kontrahentów był świadomy, że w świetle obowiązujących przepisów prawa nie wolno mu tego robić. Świadczy o tym wiadomość e-mail pracownicy (...) do innych osób ze Spółki: „(...)

Dowód: e-mail z dnia 26 marca 2010 r., godz. 14:36, Od: [informacja utajniona : K., T.], Do: [informacja utajniona: L., A.; B., S.], Temat: RE: (...) k. 2476-2477 akt adm.

Dodatkowo (...) podejmowała również działania mające na celu usuwanie ze stron internetowych swoich dystrybutorów sformułowań typu „negocjuj cenę”. Świadczy o tym wiadomość od (...), w która stwierdzono, że praca nad „negocjuj cenę” przyniosła tylko częściowe zwycięstwo, ponieważ te dwa słowa negocjuj i cena są przez dystrybutorów unikane. Natomiast pozostałe warianty, sformułowane innymi słowami, pozostały. Wiadomość ta jest reakcją na wysłaną z (...) wiadomość, która została następnie przesłana do pracownika (...): „problemem pozostaje możliwość negocjowania ceny. O ile na swoich stronach komunikuje się to najczęściej hasłami w stylu »zapytaj sprzedawcę o cenę« tak już na (...).pl gdzie Klienci porównują oferty kilku graczy wprost pisze o możliwość nabycia zegarka w cenie niższej. Przykładem może być (...)»cena do negocjacji« czy [informacja utajniona: C.] Z. »Znalazłeś taniej? Negocjuj cenę! « (zał.) Jaka będzie nasza strategia?”.

Dowód: e-mail z dnia 26 kwietnia 2012 r., godz. 13:57, Od: [informacja utajniona: B., S.], Do: [informacja utajniona: ‘D. K.’], Temat: FW: (...), k. 2484-2485 akt adm.

Powyższe potwierdza również następująca wiadomość dystrybutora do (...): „miało nie być rabatów > 10% na nowości T. (…) Miało nie być przycisków ‘Negocjuj cenę’ (…) Miało nie być dodatkowych gratisów (…) Miało nie być rabatów > 12 % na aktualną kolekcję (…) Miało nie być oferty (...) na T., C., L. (…)”. Pod każdym z ww. ustaleń zostały zamieszczone linki do konkretnych ofert, czy to w sklepach internetowych, czy to na portalu (...).pl.

Dowód: e-mail z dnia 15 lipca 2010 r., godz. 21:51, Od: [informacja utajniona: F., E.], Do: [informacja utajniona: L., A.], Temat: FW: (...)k. 2492-2493 akt adm.

Dystrybutorzy (...), poza interweniowaniem w (...) mającym na celu egzekwowanie przestrzegania uzgodnień co do cen detalicznych, kontaktowali się również w tej sprawie ze sobą bezpośrednio. Potwierdza to wiadomość e-mail z (...) Salonu (...): „w październiku wystosowałem do (...) list otwarty w którym prosiłem o zwiększenie zainteresowania się tym co dzieje się w Internecie. [informacja utajniona: S. B. (2)] podjął wysiłki w celu »uchwycenie« problemu sprzedaży internetowej (…)”, po czym dystrybutor stwierdził, że wszyscy dystrybutorzy powinni dodatkowo ustalić pomiędzy sobą zasady sprzedaży. W tej wiadomości e-mail osoba z (...)pisze do innych dystrybutorów: „Koleżanki i Koledzy - jeżeli my wszyscy którzy mamy sklepy tradycyjne i sprzedajemy w sklepach internetowych nie usiądziemy do »okrągłego stołu« i nie dogadamy się, sprzedaż internetowa będzie niszczyć nasze detaliczne sklepy a my będziemy niszczyć siebie nawzajem. Internet to najlepsza czyli najniższa cena, te ceny przenoszą się do naszych sklepów i jeżeli będziemy zmuszeni pracować na upustach 15-20 % możemy spokojnie likwidować nasze interesy. Moje pytanie brzmi: CZY JESTEŚMY W STANIE DOGADAĆ SIĘ I UJEDNOLIĆ POLITYKĘ CENOWĄ W INTERNECIE? Chciałbym w K. zorganizować spotkanie jedno-dwu dniowe /może w lutym/ dla co najmniej 50 najważniejszych sklepów w P. /na te dwa dni zapominamy o urazach i niechęci wobec siebie/ zapraszamy przedstawicieli wszystkich ważniejszych dystrybutorów i rozmawiamy!”.

W nawiązaniu do ww. wiadomości e-mail część dystrybutorów ustosunkowała się do podnoszonych kwestii. Przykładowo osoba z (...) w wiadomości z 29 grudnia 2009 r. skierowanej zarówno do innych dystrybutorów jak i pracowników (...) wyjaśniała: „sami sobie działamy na niekorzyść a przecież każdy z nas wie jakie są koszty utrzymania sklepu internetowego czy stacjonarnego. Uważam że powinniśmy się porozumieć co do udzielanych rabatów bo jak nie to w przyszłym roku można się spodziewać że zaczniemy dawać 25% i wtedy będziemy już tylko robić obrót dystrybutorom nic z tego praktycznie nie mając poza uściskiem dłoni prezesa za dobre wyniki w sprzedaży. Jestem zwolennikiem cen sugerowanych jako wyjściowych i max rabacie do 10% jeżeli klient będzie się »targował« Oczywiście powinno to dotyczyć również sprzedaży przez (...)”.

Z kolei osoba z (...), odnosząc się do ww. wiadomości z (...), w wiadomości, którą otrzymali pracownicy (...) oraz inni dystrybutorzy, napisała: „polityka (...) – dopisek powinna być sztywna - oczywiście, ale wg mnie widełki rabatowe musza jakieś być. Oczywiście tylko od sklepów zależy na ile będzie będą wykorzystywać podane widełki. Np. max rabat dozwolony przez (...) na poziomie 10% czy też 12% i sam sklep decyduje czy chce dać 2, 5 czy 10%. Natomiast ważne aby rygorystycznie się tego trzymać CO DO GROSZA. Wg mnie utrzymanie cen sugerowanych czy też STAŁYCH rabatów będzie tak samo trudno wykonalne. Oczywistym jest fakt, że rabaty 16% - 20% są niedopuszczalne ale tym już powinna zając się (...) i rozwiązywać umowy handlowe, my jako właściciele sklepów nie przemówimy [informacja utajniona: M.] i reszcie...”. Natomiast w innej wiadomości e-mail, (...) wskazał, że „(…) aby sklepy umiejscowione nie w galeriach mogły istnieć polityka rabatowa powinna pozostać na dotychczasowym poziomie tylko powinno to być rygorystycznie przestrzegane zarówno przez nas samych jak i przez (...). Pomijam fakt co by było, gdyby do PIERWOTNEGO LISTU (...) oraz do wszystkich następnych dotarł UOKiK, więc powinniśmy SAMI pilnować swoich interesów a [informacja utajniona: S.] przekonać do tego, aby 12% pozostało ale SZTYWNE BEZ WYJĄTKÓW, CO DO GROSZA!. Trzeba uświadomić [informacja utajniona : S.], że wprowadzając ceny suger. zabija wszystkie małe sklepy które robią (...) w sumie spore obroty…”. W tej samej wiadomości e-mail (...) podnosi także: „[m]iejmy nadzieję, że (...) pozbędzie się »wyjątków« i »pacjentów« ze swojej sieci sprzedaży i zrozumie, że sprzedaż w sieci bez rabatów bardzo szybko WYKOŃCZY WIĘKSZOŚĆ i pozostaną tylko sieciówki! (…) Mam nadzieję że pomożecie mi i sobie również przekonać [informacja utajniona: S.] do starej zasady z małym wyjątkiem, że czarne owce będą usuwane a my wszyscy będziemy zgodni przy max12%...”

Dowód: e-mail z dnia 30 grudnia 2009 r., godz. 11:48, Od: [informacja utajniona: L., A.]; Do: [informacja utajniona: B., S.; S., S.; P., L.; K., T.: (...) , (...)]; Temat: RE: (...); k. 114-118 akt adm. oraz e-mail z dnia 13 stycznia 2010 r., godz. 11:47, Od: [informacja utajniona: B., S.], Do: [informacja utajniona: (...) – W.S. (...) Temat: FW: Re: (...), k. .124-129 akt adm.

Opisany powyżej stan faktyczny został ustalony przez Sąd w oparciu o twierdzenia stron oraz wyżej przywołane dowody, których wiarygodność i moc dowodowa nie budziły zastrzeżeń.

Na rozprawie w dniu 19 października 2018 r. (k 580 – 583 akt sądowych) Sąd przesłuchał w charakterze strony wspólnika (...) Sp.J. W. S. (1), który zeznał co następuje.

(...) jest dużą, silną firmą. Sprzedaje 6 marek zegarkowych, w moich sklepach był to główny produkt, dzięki któremu mógł prowadzić działalność gospodarczą.

Dostawał towar, ale musiał spełnić określone warunki ekspozycyjne w swoich sklepach. Na ten towar była wystawiana faktura z tak zwaną ceną sugerowaną detaliczną, za którą miał być ten towar sprzedawany. Każdy dystrybutor to robił.

Była to umowa dystrybucyjna ale z pewnymi wymogami.

Wysyłał e-maile, jednakże oświadczył, że w P. nie doszło nigdy do jakiejkolwiek próby zorganizowania zmowy cenowej.

(...) jedynie sugerował ceny detaliczne. To nie były naciski tylko sugestie ze strony (...), żeby nie schodzić z tymi cenami poniżej 12 %.

W jego sklepie nie było to nigdy realizowane .Sugestie, żeby sprzedawać zegarki po rabatach były, ale on się do tego nie stosował.

O wielkości rabatu decydowało kilka czynników i to nie były czynniki zewnętrzne. Klient, który przyszedł do niego np. po raz trzeci dostawał większy rabat niż ten, który przyszedł pierwszy raz. Zależało to od rodzaju zegarka - jeżeli zegarek zalegał kilka lat to chciał się go pozbyć. W jego firmie obecnie są to rabaty sięgające ok 30 %

Miał osobny sklep, gdzie był serwis zegarmistrzowski od 1941 roku, miał drugi sklep i miał sklep w galerii (...).

W tej chwili został mu salon ale tylko jeszcze przez 11 dni.

Sytuacja finansowa Spółki jest bardzo zła, dlatego nie będzie już handlowć zegarkami. Ograniczy się do usług zegarmistrzowskich.

Pisząc list otwarty chciał spotkać się z kolegami, przedyskutować możliwości dalszej sprzedaży, czy jest sens dalej prowadzić działalność zegarkową, wymienić się poglądami.

Biorąc pod uwagę skłócenie środowiska na pewno nie było możliwości dojścia do porozumienia.

Spadek przychodów nastąpił dlatego, że w P. otwierało się coraz więcej sklepów a pojemność rynku jest określona. W 2015 roku zamknął jeden sklep, w 2016 roku zamknął drugi sklep i dlatego jego przychody się gwałtownie zmniejszyły.

Nigdy nie otrzymał ze strony (...) dokumentu czy pisma, e-maila, w którym nakazanoby mu dostosowanie się do jakiejś określonej polityki. Były jedynie sugestie w tym kierunku.

Lata 2000 - 2005 to był dobry czas dla sprzedaży zegarków, od 2005 roku było coraz ciężej na rynku.

W aktach sprawy znajdują się jego paragony, które służą jako dowód, że prowadził swoją indywidualną politykę rabatową. Są tam rabaty zaczynające się od 5 % i kończące się na 30%.

Nikt się nie stosował w P. do sugestii związanych z wysokością rabatów.

Ustalenia stanu faktycznego Sąd oparł na przytoczonych dokumentach zgromadzonych w aktach administracyjnych, w tym na niekwestionowanej przez strony treści przedstawionej wyżej korespondencji mailowej oraz na zeznaniach W. S. (1) co do jego trudnej i pogarszającej się sytuacji majątkowej. Natomiast jego zeznania dotyczące faktów nieuczestniczenia w porozumieniu cenowym ograniczającym konkurencję pozostające w sprzeczności z pozostałą, nieporównanie bardziej różnorodną i pochodzącą od wielu dystrybutorów oraz od (...) częścią materiału dowodowego Sąd uznał za niewiarygodne i nakierowane na obronę Spółki, której jest wspólnikiem. Za bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd uznał wszelkie przedłożone dowody sprzedaży detalicznej zegarków z powodów podanych w dalszej części uzasadnienia.

Sąd Okręgowy w Warszawie zważył co następuje.

Odwołania przedsiębiorców: (...) Sp. z o.o., F. P. oraz M. P. są nieuzasadnione. Z kolei odwołania przedsiębiorców: (...)W. S.Sp.J. i (...)S.A. są zasadne jedynie w zakresie, w jakim kwestionowano w nich wysokość kar pieniężnych nałożonych przez Prezesa UOKiK na tych przedsiębiorców.

W pierwszej kolejności trzeba wskazać, że dla rozstrzygnięcia sprawy właściwe są przepisy ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed dniem 18 stycznia 2015 r. – powoływanej dalej jako „uokik”. Jak bowiem wiadomo postępowanie administracyjne zostało wszczęte w dniu 24 marca 2013 r., a zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.2014, poz. 945) do spraw, w których postępowanie wszczęto przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe z wyjątkami, które nie dotyczą rozpoznawanej sprawy.

Wiadomo również, że zaskarżona odwołaniami decyzja została wydana w dniu 8 grudnia 2015 r., a więc pod rządem ww. nowelizacji z dnia 10 czerwca 2014 r. uokik, która stosownie do jej art. 12 weszła w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia tj. w dniu 18 stycznia 2015 r. (ogłoszenie nowelizacji w Dz.U. nastąpiło bowiem w dniu 17 lipca 2014 r).

Następnie należało przesądzić czy w przedmiotowej sprawie miało miejsce naruszenie interesu publicznego, gdyż w przypadku nienaruszenia tego interesu uzasadnione było wydanie zaskarżonej decyzji. Podstawowym celem uokik wyrażonym w art. 1 jest ochrona konkurencji i ochrona interesów przedsiębiorców i konsumentów. Prezes UOKiK działa więc w interesie publicznym przeciwdziałając ograniczeniom konkurencji. Takim ograniczeniem (zaburzeniem) jest niewątpliwie niedozwolona ingerencja przedsiębiorcy (przedsiębiorców) w mechanizm rynkowy rozumianym jako ustalanie się cen i ich zmiany na skutek oddziaływania na siebie na rynku właściwym popytu i podaży towarów i usług. W tym kontekście objęta decyzją praktyka oddziałuje i narusza samo zjawisko konkurencji.

W wyniku zawarcia stwierdzonego w zaskarżonej decyzji zabronionego w art. 6 ust. 1 pkt 1 uokik cenowego porozumienia przedsiębiorców nie tylko mogło dojść, co już czyniłoby uzasadnionym uruchomienie przepisów uokik, ale faktycznie doszło da naruszenia (ograniczenia konkurencji) w wyniku ustabilizowania sytuacji cenowej produktów (...), to jest zegarków wprowadzonych do obrotu detalicznego przez dystrybutorów sieci handlowej tego przedsiębiorcy. Podstawą tej stabilizacji było wprowadzenie rabatu minimalnego na zegarki. Wydana w sprawie decyzja Prezesa UOKiK ma na celu przywrócenie konkurencji wewnątrzmarkowej między wszystkimi dystrybutorami sieci (...), a jednocześnie ma wywołać efekt prokonsumencki usuwając negatywny wpływ minimalnego rabatu na zegarki na decyzje zakupowe konsumentów.

Z podanych przyczyn przedsięwzięta przez Prezesa Urzędu reakcja na ujawnione w toku postępowania administracyjnego ograniczenie konkurencji chroni interes publicznoprawny. Bezzasadny okazał się więc zarzut braku tego tego interesu jako koniecznej przesłanki zastosowania w sprawie przepisów uokik.

Z uwagi na to, że wszelkie oddziaływanie na konkurencję następuje na rynku właściwym Prezes UOKiK obowiązany był określić rynek właściwy, na którym doszło do naruszenia konkurencji w wyniku zawiązania niedozwolonego porozumienia cenowego.

Prezes Urzędu wywiązał się z tego zadania prawidłowo dokonując w sposób właściwy delimitacji rynku zarówno w postanowieniu z dnia 24 czerwca 2013 r. o wszczęciu postępowania antymonopolowego jak i w części rozstrzygającej zaskarżonej decyzji.

Rynkiem właściwym w sprawie jest rynek, na którym doszło do zawarcia porozumienia polegającego na ustalaniu minimalnych cen detalicznych sprzedaży zegarków. Porozumienie to dotyczyło sześciu adresatów wydanej decyzji administracyjnej. Jego skutkiem było ograniczenie konkurencji na krajowym rynku detalicznej sprzedaży zegarków.

W uzasadnieniu decyzji Prezes UOKiK uszczegółowił zawarte porozumienie określając trzy rodzaje współdziałania przedsiębiorców w tym zakresie. Pierwszym były uzgodnienia między (...)jako organizatorem sieci dystrybucyjnej zegarków tych marek, co do których miał wyłączność na ich sprzedawanie na terenie P. oraz jego dystrybutorami – przedsiębiorcami, z jakimi zawarł umowy handlowe na sprzedaż konkretnych marek, a w ich ramach asortymentów zegarków. Uzgodnienia te prawidłowo zostały zakwalifikowane w decyzji jako porozumienie horyzontalne. Drugim rodzajem współdziałania było porozumienie typu „hub and spoke” polegające na wymianie informacji chronionych, w konkretnym wypadku wiadomości o stosowaniu bądź nie stosowaniu rabatów cenowych w sprzedaży detalicznej zegarków nie bezpośrednio między dystrybutorami (sprzedawcami na rynku detalicznym), ale pośrednio za pomocą (...) jako organizatora sieci dystrybucyjnej. Trzecim rodzajem współdziałania w postaci bezpośrednich uzgodnień między trzema dystrybutorami było porozumienie poziome (horyzontalne) (...) W.S.Sp.J., M. P. i F. P., którzy bezpośrednio między sobą wymieniali informacje i poglądy odnośnie do sposobu realizacji (utrzymywania) uzgodnionej wcześniej ze (...) strategii rabatowej.

Podkreślić należy, że gdyby nie doszło do zawarcia wertykalnego porozumienia dystrybucyjnego (...) i jego dystrybutorów zapewne nie doszłoby w sprawie do zachowań charakteryzujących porozumienie ‘hub and spoke” oraz porozumienia wertykalnego. Stąd też Sąd uznał za w pełni uzasadnioną delimitację rynku relewantnego od strony produktowej w oparciu o kanały dystrybucji zegarków zbudowane przez ich wyłącznego importera – (...). Kanałami tymi była sprzedaż tradycyjna w sklepach „stacjonarnych”, a także w późniejszym okresie sprzedaż internetowa. Właśnie w tych kanałach dystrybucyjnych doszło do uzgodnienia minimalnego poziomu rabatów umownych przewidzianych dla sprzedaży detalicznej.

Jednocześnie Sąd stanął na stanowisku, w świetle którego rozbicie w uzasadnieniu decyzji porozumienia ograniczającego konkurencję na trzy jego przejawy rynkowe nie niweczy jej ważności, albowiem każdy z tych przejawów mieści się w definicji porozumienia ograniczającego konkurencję. Jak wiadomo stosowanie zakazu z art. 6 ust. 1 uokik jest możliwe tylko wobec porozumień. W myśl definicji legalnej z art. 4 pkt 5 uokik pojęcie „porozumienia” obejmuje umowy, uchwały związków przedsiębiorców oraz uzgodnione działania przedsiębiorców. W rozpoznawanej sprawie ewidentnie chodzi o porozumienie polegające na uzgodnionych działaniach przedsiębiorców, które nie przybrały żadnej sformalizowanej formy (umowy, uchwały) ograniczając się do korespondencji mailowej i rozmów telefonicznych opisanych następnie w mailach.

Reasumując te część rozważań Sąd stwierdził, że zakres przedmiotowy rynku został określony w decyzji prawidłowo, a zakazane prawem porozumienie działających na nim, wskazanych w decyzji przedsiębiorców opiera się na tych samych zarzutach, jak określone w postanowieniu o wszczęciu postępowania antymonopolowego. W decyzji nastąpiło jedynie doprecyzowanie określenia mechanizmu działania porozumienia, a także jego usystematyzowania – podziału na kategorie, dla jak najlepszego wyjaśnienia jej adresatom, jakiego konkretnie postępowania nie mogą kontynuować. W świetle powyższego nie doszło w sprawie do naruszenia przez Prezesa UOKiK przysługującego przedsiębiorcom prawa do obrony swoich racji w postępowaniu antymonopolowym. Postąpił on bowiem zgodnie z treścią art. 74 uokik uwzględniając w wydanej decyzji tylko te zarzuty co do których strony mogły się ustosunkować.

Nie potwierdziło się zatem zastrzeżenie o węższym zakresie zarzutów postawionych przedsiębiorcom w porównaniu do praktyki określonej w decyzji kończącej postępowanie antymonopolowe.

W dalszej kolejności Sąd stwierdził, że nie zgadza się z zarzutami odwołań, w których wskazano, iż adresatami zaskarżonej decyzji powinni być wszyscy dystrybutorzy sieci handlowej utworzonej przez (...), ani też z wyrażonym tam poglądem nieprecyzyjnego ustalenia przez Prezesa UOKiK kręgu uczestników porozumienia cenowego. W szczególności nie został w decyzji naruszony art. 83 uokik określający, że w sprawach nieuregulowanych w uokik do postępowania przed Prezesem Urzędu stosuje się przepisy k.p.a. z zastrzeżeniem art. 84 uokik odsyłającym do przepisów k.p.c. w sprawach dowodów prowadzonych w postępowaniu antymonopolowym.

Wbrew postawionym w odwołaniach zarzutom Prezes UOKiK nie jest zobligowany przez przepisy prawa do prowadzenia postępowania przeciwko wszystkim uczestnikom sieci dystrybucyjnej towarów. Jedynym koniecznym uczestnikiem postępowania jest organizator sieci. Wybór podmiotów prawnych przeciwko którym wszczyna się postępowanie w tego rodzaju sprawach należy do Prezesa Urzędu przy uwzględnieniu znaczenia i aktywności uczestników porozumienia. W tej kwestii Sąd w obecnym składzie w pełni podziela stanowisko wyrażone w wyroku Sądu OKiK z dnia 4 listopada 2014 r sygn. akt XVII AmA 90/12, LEX 2444676 (tzw. Sprawa I.-V.) zaaprobowane w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2017 r. sygn. akt III SK 47/16. W swoim wyroku Sąd OKiK uznał, że: „W przypadku wielości dystrybutorów i konieczności prowadzenia postępowania przeciwko wszystkim uczestnikom porozumienia, sama realizacja obowiązków proceduralnych wobec tych podmiotów (gdyby były stronami porozumienia) oddalałaby znacznie w czasie perspektywę eliminacji porozumienia. Dlatego Prezes Urzędu nie jest zobligowany do prowadzenia postępowania przeciwko wszystkim przedsiębiorcom uczestnikom sieci dystrybucyjnej. Może dokonać doboru stron postępowania i ich liczby w zależności od okoliczności konkretnego przypadku, kierując się przede wszystkim potrzebą skutecznego położenia kresu naruszeniu przepisów ustawy. (…) Jedynym koniecznym uczestnikiem postepowania jest tylko organizator sieci dystrybucyjnej”.

Tak więc pomimo, że w porozumienie ograniczające konkurencję zaangażowany był szeroki krąg przedsiębiorców, gdyż sieć dystrybucyjna (...) obejmowała cały kraj (vide spis uczestników sieci k 845 akt adm.) – co nota bene wskazuje na istnienie krajowego rynku dystrybucji zegarków importera, którym jest (...)– to pozwany Prezes UOKiK uprawniony był wszcząć z urzędu, prowadzić postępowanie i wydać decyzję w odniesieniu do pięciu obecnie odwołujących się przedsiębiorców uwzględniając ich rolę w zawiązaniu i funkcjonowaniu porozumienia, z pominięciem innych uczestników sieci dystrybucyjnej. W konsekwencji nie doszło w przedmiotowej sprawie do nieważności postępowania administracyjnego ze względu na niewprowadzenie do niego jako stron pozostałych dystrybutorów sieci sprzedaży utworzonej przez (...), ani też do nieposzanowania przy wymierzaniu kar pieniężnych zasady proporcjonalności. Nie jest bowiem prawdziwe twierdzenie powoda (k 216 akt sądowych), w świetle którego dopiero określenie wszystkich uczestników porozumienia i ich zaangażowania w jego podjęciu i realizację jest obok czasu brania udziału w niedozwolonej praktyce i osiągniętych korzyści koniczną przesłanka dla proporcjonalnego ustalenia kar pieniężnych. Przeciwko takiemu rozumowaniu skuteczna jest właśnie argumentacja przywołanego wyżej wyroku odmawiająca istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy porozumienia ograniczającego konkurencję, a więc również kar z tego tytułu, ustaleniu wszystkich uczestników i ich roli w tego rodzaju praktyce.

Zgromadzone w sprawie dowody szczegółowo przestawione w ustaleniach stanu faktycznego nie przedstawiają żadnych wątpliwości, że w sprawie doszło do porozumienia cenowego ograniczającego konkurencję. Treść cytowanych maili jednoznacznie wskazuje na ustalenie wysokości udzielanych rabatów na zegarki importowane przez (...).

Podejmując działania nie wynikające z zawartych umów selektywnej dystrybucji zegarków (...) uzgodnił z dystrybutorami nieprzekraczanie przez nich określonych maksymalnych wysokości rabatów w sprzedaży detalicznej. Tego rodzaju postępowanie nie może być usprawiedliwione dbałością o renomę marki dystrybuowanych zegarków oraz renomę prowadzonych przedsiębiorstw. Ochrona taka jest oczywiście dozwolona, ale tylko przy użyciu środków, które nie naruszają zakazów postępowania określonych w uokik, w tym także w przepisie jej art. 6 ust. 1 pkt 1, co nie miało miejsca w rozpoznawanej sprawie.

O ustaleniu minimalnej wysokości rabatów sklepach stacjonarnych począwszy od kwietnia 2005 r. świadczy treść maila z dnia 29 kwietnia 2005 r. od (...) do nabywcy detalicznego: „jeden ze sklepów w Galerii (...) zaoferował pani rabat w wysokości 10% (…). Z uwagi na fakt, że firma (...) nie prowadzi sprzedaży swoich produktów na zasadzie sprzedaży bezpośredniej, ale poprzez sieć sklepów dealerskich zobowiązałem się tylko i wyłącznie do ustalenia czy któryś z obsługiwanych przeze mnie partnerów handlowych firmy zdecyduje się udzielić wyższego rabatu. Wyraziłem również przypuszczenie, że rabat nie będzie wyższy niż 12%. Ponieważ nasi partnerzy handlowi stosują ujednoliconą politykę zarówno cenową jak i rabatową, żaden z nich nie zdecydował się zaoferować wyższego rabatu niż omawiane 10%.”

Z kolei z korespondencji mailowej prowadzonej w marcu 2012 r. wynika, że wówczas maksymalny rabat na zegarki od (...) wynosił 12%. Jeżeli klientowi był udzielany wyższy rabat konkurenci łamiącego porozumienie przedsiębiorcy informowali o tym (...). Wskazuje na to np. mail z dnia 16 kwietnia 2016 r. przesłany wewnątrz (...) S.A.: „Klienci zamówili u nas O. w piątek, rabat miał być udzielony (…). Jednak klienci są bardzo dociekliwi i wszystkie dane dotyczące zegarka chcieli potwierdzić jeszcze w (...). Tam udzielono im informacji, że sklepy udzielają do 12% rabatu. I teraz muszę sprzedać zegarek z takim rabatem.”

Podobny wydźwięk ma mail wewnętrzny w (...) SA z 15 marca 2012 r., który następnie został przesłany przez tego przedsiębiorcę do (...): „Wczoraj klientka poinformowała nas, że konkurencja zaproponowała jej 15% rabatu. Klientka nie chciała powiedzieć, w którym salonie miało to miejsce. Postanowiłam to sprawdzić. Dzisiaj udałam się do salonu W. Ś.. Wybrałam zegarek (…). Pani (...) powiedziała, że może mi dać 15% rabatu. Treść tego maila (...) przesłał do firmy (...), w której to udzielono wyższych rabatów od uzgodnionych w porozumieniu (K 171 – 172 akt adm.).

Również w sklepach internetowych ustalony został 12% rabat maksymalny na odsprzedaż zegarków marek (...). Potwierdza to mail od (...)przesłany w dniu 24 listopada 2008 r. do (...)K 101 akt adm., mail wewnętrzny (...), w którym znajdowała się treść wiadomości mailowej F. P., w tej zaś dystrybutor ten dodatkowo wyraził przekonanie, że rabaty 15% i więcej zostaną już wkrótce zwrócone (K 124 – 126 akt administracyjnych).

Na przełomie roku 2009/2010 (...) chciał zrezygnować z rabatów maksymalnych i przejść na ceny sugerowane dystrybuowanych zegarków.

Jednak wkrótce, po protestach dystrybutorów, odstąpił od tego rozwiązania (K 2460 – 2462 i K 124 – 126 akt adm.) z powrotem na rzecz uzgodnionych rabatów maksymalnych. Świadczy o tym treść maili od F. P. do (...) z dnia 4 stycznia 2010 r. oraz z dnia 13 stycznia 2010 r., od M. P. do do (...) z dnia 4 stycznia 2010 r. oraz z dnia 9 stycznia 2010 r. (K 2471 – 2473 i K. 2474 akt adm.).

Już od marca 2010 r. obowiązywało z powrotem uzgodnione 12% rabatu, o czym świadczy mail skierowany przez (...) SA do (...) w dniu 26 marca 2010 r. (K 2476 – 2477 akt adm.) oraz późniejsza korespondencja mailowa k 2501, K 150 – 152, k 2494 akt adm.).

Jak wynika z części przedstawionej korespondencji mailowej objęci postępowaniem antymonopolowym dystrybutorzy (...) nie tylko monitorowali przestrzeganie na rynku ustalonego rabatu maksymalnego na sprzedawane zegarki, co nie jest zabronione, ale czynili starania mające na celu zdyscyplinowanie konkurentów wyłamujących z uzgodnień rabatowych poprzez udzielanie nabywcom detalicznym wyższych rabatów. Krótko mówiąc donosili o takich faktach organizatorowi sieci – (...) licząc na jego interwencje. Obrazuje to dobrze mail dystrybutora do S. (...) – 134 akt administracyjnych o treści: „bardzo proszę o naprostowanie matematyki pana C., tak aby 12% oznaczało stricte 12%, a nie 12,5% lub 12,9%.” Tego rodzaju postępowanie należy uznać za niedozwolony nacisk na konkurentów w celu zachowania status quo w postaci utrzymania ustalonych minimalnych cen sprzedaży detalicznej zegarków marek S.. O tego rodzaju praktykach świadczą również inne maile zgromadzone w aktach administracyjnych na K 103 – 104, 2475, 153 – 154, 171 – 173, 2481 – 2482, 148 – 149, 145 – 147, 114 – 118, 2465 – 2466, 2476 – 2477, 2469 – 2470, 2478 – 2480, 158 – 160.

W piśmie z dnia 23 stycznia 2014 r. (K 846 akt adm.) przedstawioną powyżej sytuację potwierdza sam (...) wskazując, że „zdarzyło się, że sprzedawcy detaliczni informowali Spółkę o przypadkach, gdy zegarki Spółki były sprzedawane niezgodnie z kryteriami sprzedaży zawartymi w Umowie Dystrybucji lub gdy cena przekazywana przez innego sprzedawcę przy zegarku rażąco odbiegała od sugerowanej ceny detalicznej.

Również sam (...) kontrolował swoich dystrybutorów pod kątem nie przekraczania powyżej 12% rabatów udzielonych nabywcom detalicznym zegarków. Świadczy o tym korespondencja mailowa zarówno wewnętrzna jak i zewnętrzna tego przedsiębiorcy zgromadzona w aktach administracyjnych przykładowa K 2460- 2464, 130 – 132, 2505 – 2507, 2511 – 2514, 155 – 157 tych akt.

W przypadku niesubordynacji dystrybutora (...) podejmowała działania mające przywrócić respektowanie ustalonej polityki cenowej – tj. wysokości rabatu maksymalnego. W tym celu telefonowano bądź mailowano do dystrybutora i nakłaniano go do respektowania znanych mu ustaleń.

Przykładowo: mail skierowany do dystrybutora w dniu 26 sierpnia 2011 r. (K 2502 – 2504 akt adm.), mail wewnętrzny z dnia 17 sierpnia 2011 r. K 155 – 157 o symptomatycznej treści: „mogę obiecać, że będę bardziej monitorował działalność tego punktu. Właściciel sklepu obiecał mi większą dyscyplinę rabatowa odnośnie swoich pracowników i zobaczymy?”.

Z treści przedstawionych maili wynika, że porozumienie co do cen sprzedaży zegarków było generalnie przestrzegane. Zdarzały się jednak, i to często, sytuacje jego ignorowania, które mimo to nie świadczą o „wypowiedzeniu” przez dystrybutora udziału w porozumieniu. Przesłanką uczestnictwa w takim przypadku jest bowiem samo zawarcie układu w sprawie cen, w celu ograniczenia konkurencji wewnątrzmarkowej, nawet bez udziału w jego realizacji. Jeśli chodzi o wszystkich pięciu adresatów decyzji, w świetle zgromadzonych dowodów nie sposób mówić o braku ich udziału w pionowym porozumieniu cenowym.

Jak słusznie przyjął Prezes UOKiK, w rozpatrywanej sprawie (...) pełnił rolę organizatora porozumienia dystrybucyjnego wprowadzając co najmniej od kwietnia 2005 r., a więc po utworzeniu sieci dystrybucyjnej, w której był jedynym dostawcą zegarków określonych marek, wymóg stosowania na niższym szczeblu obrotu tj. w sprzedaży detalicznej rabatu nie przekraczającego określonego procenta wartości towaru. Niewątpliwie osiągnięcie tego celu ułatwiła mu wyłączność na wprowadzanie na (...) rynek określonych marek zegarków. Co więcej przedsiębiorca ten pełnił wobec dystrybutorów rolę punktu wymiany informacji dotyczących faktycznych cen sprzedaży detalicznej stosowanych przez konkurentów. Powodowało to, że w okresie funkcjonowania porozumienia pionowego, mimo braku bezpośredniej wymiany takich informacji między dystrybutorami posiadali oni wiedzę na temat cen detalicznych u swoich konkurentów oraz byli świadomi uczestnictwa konkurentów w porozumieniu i faktu ujawniania im własnych cen. Dystrybutorzy wiedzieli, że konkurencji również otrzymują od (...) cenniki, od której udzielają określonej wysokości rabatów i są skłonni stosować ceny na tak wyznaczonym poziomie.

Jak z tego wynika analizowane porozumienie nosiło jednocześnie cechy porozumienia pionowego i jednocześni e poziomego z uwagi na skutek jak przy bezpośrednim uzgodnieniu cen między konkurentami. Jest nim stabilizacja cen produktów na konkurencyjnym rynku właściwym w wyniku znaczącego ograniczenia konkurencji wewnątrzmarkowej po wprowadzeniu uzgodnienia cen minimalnych. Porozumienie o przedstawionych wyżej cechach określane jest mianem „hub and spoke” (por. A. Bolecki „Polish autitrust experience with hub – and – spoke conspiracies”, Yearbook of autitrust and Regulatory Studies Vol. 2011, 4(5) str. 25 – 27).

Zatem w pełni uzasadnione okazało się przyjęcie przez Prezesa UOKiK w pkt 268 uzasadnienia decyzji, że sposób funkcjonowania zakwestionowanego porozumienia miał charakter zbliżony do porozumienia horyzontalnego, w którym (...) pełnił rolę koordynatora i strażnika realizacji poczynionych ustaleń, a także swojego rodzaju „instancji odwoławczej”, do której zgłaszane były wszelkiego rodzaju pretensje pod adresem cen konkurentów oraz żądania przywrócenia „porządku” na rynku. Dowodami na funkcjonowanie w sieci dystrybucyjnej porozumienia hub and spoke jest korespondencja mailowa między uczestnikami sieci przywołana przy analizie zachowań stron pod kątem ich uczestnictwa w pionowym (wertykalnym) porozumieniu dystrybucyjnym.

Funkcjonowanie porozumienia pionowego było wzmacniane przez bezpośrednie uzgodnienia – wymianę informacji cenowych – miedzy niektórymi dystrybutorami tj. (...) W. S., F. P. i M. P.. Świadczy o tym treść poniższych maili.

Dystrybutorzy (...), poza interweniowaniem w (...) mającym na celu egzekwowanie przestrzegania uzgodnień co do cen odsprzedaży, kontaktowali się również ze sobą bezpośrednio. Potwierdza to wiadomość e-mail z (...): „w październiku wystosowałem do (...) Polska list otwarty w którym prosiłem o zwiększenie zainteresowania się tym co dzieje się w Internecie. S. B. (2) podjął wysiłki w celu »uchwycenia« problemu sprzedaży internetowej (…)”, po czym dystrybutor stwierdził, że wszyscy dystrybutorzy powinni dodatkowo ustalić pomiędzy sobą zasady sprzedaży. W tej wiadomości e-mail osoba z (...)pisze do innych dystrybutorów: „Koleżanki i Koledzy - jeżeli my wszyscy którzy mamy sklepy tradycyjne i sprzedajemy w sklepach internetowych nie usiądziemy do »okrągłego stołu« i nie dogadamy się, sprzedaż internetowa będzie niszczyć nasze detaliczne sklepy a my będziemy niszczyć siebie nawzajem. Internet to najlepsza czyli najniższa cena, te ceny przenoszą się do naszych sklepów i jeżeli będziemy zmuszeni pracować na upustach 15-20 % możemy spokojnie likwidować nasze interesy. Moje pytanie brzmi: CZY JESTEŚMY W STANIE DOGADAĆ SIĘ I UJEDNOLIĆ POLITYKĘ CENOWĄ W INTERNECIE? Chciałbym w K. zorganizować spotkanie jedno-dwu dniowe /może w lutym/ dla co najmniej 50 najważniejszych sklepów w P. /na te dwa dni zapominamy o urazach i niechęci wobec siebie/ zapraszamy przedstawicieli wszystkich ważniejszych dystrybutorów i rozmawiamy!”.

W nawiązaniu do ww. wiadomości e-mail część dystrybutorów ustosunkowała się do podnoszonych kwestii.

Przykładowo osoba z (...) w wiadomości z 29 grudnia 2009 r. skierowanej zarówno do innych dystrybutorów jak i pracowników (...) pisze: „sami sobie działamy na niekorzyść a przecież każdy z nas wie jakie są koszty utrzymania sklepu internetowego czy stacjonarnego. Uważam że powinniśmy się porozumieć co do udzielanych rabatów bo jak nie to w przyszłym roku można się spodziewać że zaczniemy dawać 25% i wtedy będziemy już tylko robić obrót dystrybutorom nic z tego praktycznie nie mając poza uściskiem dłoni prezesa za dobre wyniki w sprzedaży. Jestem zwolennikiem cen sugerowanych jako wyjściowych i max rabacie do 10% jeżeli klient będzie się »targował« Oczywiście powinno to dotyczyć również sprzedaży przez (...)”.

Z kolei osoba z (...), odnosząc się do ww. wiadomości z (...), w wiadomości, którą otrzymali pracownicy (...) oraz inni dystrybutorzy, pisze: „polityka (...) powinna być sztywna - oczywiście, ale wg mnie widełki rabatowe musza jakieś być. Oczywiście tylko od sklepów zależy na ile będzie będą wykorzystywać podane widełki np. max rabat dozwolony przez (...) na poziomie 10% czy też 12% i sam sklep decyduje czy chce dać 2, 5 czy 10%. Natomiast ważne aby rygorystycznie się tego trzymać CO DO GROSZA. Wg mnie utrzymanie cen sugerowanych czy też STAŁYCH rabatów będzie tak samo trudno wykonalne. Oczywistym jest fakt, że rabaty 16% - 20% są niedopuszczalne ale tym już powinna zając się (...) i rozwiązywać umowy handlowe, my jako właściciele sklepów nie przemówimy i reszcie...”. Natomiast w innej wiadomości e-mail, (...) wskazuje, że „(…) aby sklepy umiejscowione nie w galeriach mogły istnieć polityka rabatowa powinna pozostać na dotychczasowym poziomie tylko powinno to być rygorystycznie przestrzegane zarówno przez nas samych jak i przez (...). Pomijam fakt co by było, gdyby do PIERWOTNEGO LISTU S. oraz do wszystkich następnych dotarł UOKiK, więc powinniśmy SAMI pilnować swoich interesów a [informacja utajniona: S.] przekonać do tego, aby 12% pozostało ale SZTYWNE BEZ WYJĄTKÓW, CO DO GROSZA!. Trzeba uświadomić [informacja utajniona: S.], że wprowadzając ceny suger. zabija wszystkie małe sklepy które robią (...) w sumie spore obroty…”. W tej samej wiadomości e-mail (...) podnosi także: „miejmy nadzieję, że (...) pozbędzie się »wyjątków« i »pacjentów« ze swojej sieci sprzedaży i zrozumie, że sprzedaż w sieci bez rabatów bardzo szybko WYKOŃCZY WIĘKSZOŚĆ i pozostaną tylko sieciówki! (…) Mam nadzieję że pomożecie mi i sobie również przekonać [informacja utajniona: S.] do starej zasady z małym wyjątkiem, że czarne owce będą usuwane a my wszyscy będziemy zgodni przy max12%...”

e-mail z dnia 13 stycznia 2010 r., godz. 11:47, Od: [informacja utajniona: B.,S.], Do: [informacja utajniona: (...) Salon (...).S. (...)Temat: FW: Re: (...) k. .124-129 akt adm.

Wszyscy odwołujący się przedsiębiorcy zaprzeczyli jakoby brali udział w zakazanym porozumieniu dystrybucyjnym. Dodatkowo (...).J., F. P. i M. P. kwestionowali swój udział w porozumieniu poziomym (horyzontalnym). Swoje odwołania uznali za dozwolone i potrzebne do ochrony wizerunku i renomy marek sprzedawanych zegarków niezbędnej dla utrzymania popytu na te produkty przedstawione w zależności od konkretnej marki jako bardziej lub mniej, ale jednak dobra luksusowe. Działania te w ich ocenie nie miały na celu ani nie powodowały naruszenia konkurencji na rynku relewantnym. Przedsiębiorcy wskazywali, że ich działania sprzedażowe w żaden sposób nie świadczyły o uzgodnieniu i realizacji praktyki kształtowania cen w ściśle określony sposób. Dystrybutorzy twierdzili, że zawsze samodzielnie ustalali wysokość rabatów, rola (...) ograniczała się do wskazywania niewiążących, sugerowanych cen detalicznych zegarków co było związane z wykonywaniem treści umów dystrybucyjnych, które nie były kwestionowane przez Prezesa UOKiK. Na podstawie treści zgromadzonych maili można co najwyżej stwierdzić, że objęci postępowaniem przedsiębiorcy monitorowali politykę cenową konkurentów, co jest sprawnie dozwolone.

Z kolei zbieżności w wysokości udzielanych rabatów przypisać należy nieskoordynowanym zachowaniom paralelnym czyli dostosowawczym będącym reakcją na decyzje cenowe podejmowane przez innych przedsiębiorców na rynku właściwym, które to zachowania nie są zabronione przez prawo, a wiedza o nich wynika z monitorowania rynku. Ponadto z treści wielu maili wynika, że dystrybutorzy nie stosowali się do jakichkolwiek sugestii zewnętrznych co do maksymalnej wysokości rabatów.

Materiał dowodowy ujawnia, że na określonym w decyzji rynku panuje silna konkurencja (mail F. P. z 30 grudnia 2009 r. K 118 akt adm., Apel List otwarty do (...) Polska przesłany w dniu 15 października 2009 r. mailem przez (...) W. S. Sp.J. k 105 – 106 akt administracyjnych oraz jego zeznania w protokole rozprawy). Porozumienie przedsiębiorców ustalające ceny minimalne zegarków została zawarte w celu zmniejszenia wzajemnej presji konkurentów na obniżanie tych cen dla utrzymania się na rynku, co nazywane jest w doktrynie ograniczeniem konkurencji wewnątrzmarkowej. Bardzo dobrze wyjaśnia tę intencję mail F. P. z dnia 13 stycznia 2010 r. „klient kupi towar za tyle za ile będzie wystawiony, jeżeli wszyscy będziemy „posłuszni” (...) i ustalonym rabatom, wówczas wszyscy na tym zyskamy, bo klient kupi tam, gdzie będzie mu najbliżej, a nie najtaniej” Innymi słowy przestrzeganie ustaleń co do rabatów maksymalnych ma przynieść dystrybutorom korzyści (mail k 124 – 126 akt adm.).

Przedstawiona w sprawie treść korespondencji mailowej daje podstawę do przyjęcia, że dystrybutorzy nie tylko monitorowali ceny (rabaty na zegarki) co jak już wspomniano jest dozwolone, ale uzyskaną wiedzę wykorzystywali dla podtrzymywania porozumienia cenowego. Tylko w taki sposób można wyjaśnić wymianę informacji między dystrybutorami i doniesienia kierowane przez nich do (...) o wyłamywaniu się konkurentów ze stosowania minimalnych rabatów nazywanych „psuciem rynku”, „niedopuszczalnym działaniem”, „procederem do ukrócenia”, „problemem”, „wykańczaniem większości”.

Na skutek działania porozumienia „korzyścią dystrybutorów” było niewątpliwie ustalenie się średnich cen sprzedaży zegarków marek (...) na poziomie wyższym niż w przypadku zupełnie swobodnego ich ustalania w sprzedaży detalicznej.

O tym, że porozumienie było realizowane świadczy treść maila (...) z 29 kwietnia 2005 r. do osoby zamierzającej kupić zegarek „(…) Wyraziłem również przypuszczenie, że rabat nie będzie wyższy niż 12%. Ponieważ nasi Partnerzy Handlowi stosują ujednoliconą politykę cenową jak i rabatową, żaden z nich nie zdecydował się zaoferować wyższego rabatu niż omawiane 10% (k 2489 – 2491 akt adm.).

Podobny był ton maila z dnia 24 listopada 2009 r. (...) W. S. Sp.J. do (...): „Pragnę Ci podziękować za wczorajszy telefon, polityka internetowa (...) jest teraz dla mnie jasna. Musimy ustalić tylko cenę zegarków (...) w naszym e-sklepie. Pozostałe marki są sprzedawane zgodnie z Twoimi instrukcjami. Przed naszą rozmową telefoniczną niektóre zegarki zostały wystawione na (...) z 15% rabatem. Kolejne zegarki pojawią się z 12% rabatem (aktualna kolekcja). Jestem bardzo zadowolony, że sklepy internetowe nie będą pojawiać się już w (...) z nagłówkami (...) czy „(...)”. Zamiast tego oferują rabat, o którym rozmawialiśmy i miły upominek.” (k 101 akt adm.).

Podobnie brzmi wypowiedź mailowa F. P. cytowana w mailu (...) z dnia 13 stycznia 2010 r.: „Z tego co wiem (...) ustaliła już wcześniej, że max rabat to 12% i z tego co wiem wszyscy (co poważniejsi) trzymają się na ogół tych reguł i dają 5, 7, 10 lub max 12% (z małymi cwaniackimi wyjątkami śmiejącymi się w twarz (...) i nam wszystkim, które zostaną ukrócone już wkrótce (…)” (k 124 – 126 akt adm.). Owo „ukrócenie” czyli stosowanie sankcji za nieprzestrzeganie ustalonej polityki cenowej przejawiało się w blokowaniu przez (...) dostaw konkretnym dystrybutorom. Tak przykładowo w mailach wewnętrznych (...): z 11 stycznia 2010 r. „Zablokuj (...), dopóki nie zmieni cen w internecie” (k 100 akt adm.) i z 26 marca 2010 r.: „Poinformować P. o blokadzie (...)? Chociaż w sumie to musimy uważać, bo nam tego nie wolno.” (k 2476 – 2477 akt adm.).

W świetle przedstawionych faktów ani Prezes UOKiK ani Sąd nie dał wiary twierdzeniu powodów, że zbieżność w ustalaniu rabatów należy przypisać działaniom pararelnym. Tego rodzaju działania dostosowawcze, będące efektem samodzielnych decyzji cenowych przedsiębiorców, polegają na „podążaniu” za liderem rynku (np. ubezpieczeniowego). W przedmiotowej sprawie, na bardzo konkurencyjnym rynku takiego lidera – konkurenta nie ma., a każdym razie nie został wskazany w którymkolwiek z odwołań. Istotniejsze jest to, iż zgromadzone dowody wskazują na rezygnację z autonomii dystrybutorów w zakresie rzeczywistych cen sprzedaży zegarków w wyniku wykazywania niedozwolonego porozumienia cenowego.

W sprawie wykazano również, że dystrybutorzy a w tym powodowie, wyłamywali się z ustaleń o maksymalnym rabacie. W. S. (1) zeznał, że zawsze podejmował samodzielnie decyzje cenowe, a F. P. przedłożył dowody – dokumenty sprzedaży zegarków marek S. w latach 2009 – 2013, w których przeważająca część rabatów przekracza 12%. Nie zmienia to jednak stanowiska Sądu o zawarciu i realizowaniu przez powodów porozumienia cenowego, a udowodnionego treścią korespondencji mailowej członków sieci dystrybucyjnej (...). Na tę ocenę nie ma bowiem wpływu okoliczność, że dystrybutorzy w dłuższej perspektywie czasowej trwania porozumienia nie zawsze dostosowywali się do przyjętych w nim rozwiązań. Należy bowiem zwrócić uwagę, że niedotrzymywanie przez poszczególnych dystrybutorów ustaleń o cenach minimalnych, przy jednoczesnej świadomości, iż są one zasadniczo realizowane przez innych, pozwala „wyłamującym się” na zwiększenie wolumenu sprzedaży towarów objętych porozumieniem, co może z naddatkiem rekompensować nieco większe ustępstwa rabatowe w stosunku do nabywców i w ten sposób przynosić realne korzyści kosztem konkurentów porozumienie stosujących. Tym trzeba tłumaczyć nieufność oraz nielojalność uczestników uzgodnionych zachowań wobec siebie i nadzieje na wprowadzenie przez (...) sankcji wobec przedsiębiorców „nieposłusznych”. Taką postawę można uchwycić w korespondencji mailowej i w zeznaniach W. S. (1).

Nie do przyjęcia jest argumentacja (...) i pozostałych powodów, w świetle której przedsięwzięte działania były zgodne z prawem. O ile można się zgodzić, że służyły również do ochrony wizerunku i renomy marek zegarków, to niewątpliwie ograniczały konkurencję w sposób określony w art. 6 ust. 1 pkt 1 uokik i jako takie były zakazane.

Za bezzasadny Sąd uznał zarzut postawiony przez (...) S.A., w myśl którego Zarząd nie ponosi odpowiedzialności za niezgodne z przywołanym wyżej przepisem postępowanie pracowników Spółki z jednostki organizacyjnej W. K. zajmującej się obrotem zegarkami, ponieważ ich bezprawne działania miały miejsce bez wiedzy i zgody Zarządu Spółki. Istotne jest bowiem, że w zaskarżonej decyzji nakazano zaniechanie praktyki ograniczającej konkurencję oraz nałożono sankcję finansową na Spółkę jako przedsiębiorcę w rozumieniu art. 4 pkt. 1a uokik, a nie na jej Zarząd. Ponadto w stosunkach zewnętrznych to przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za działania i zaniechania swoich pracowników na zasadach winy wyborze i nadzorze. Zatem bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostają okoliczności związane z rzekomym przekroczeniem uprawnień prze pracowników Spółki.

Podkreślić trzeba, iż sposób organizacji pracy, w tym nadzoru nad pracownikami, jest wewnętrzną sprawą przedsiębiorcy. Możliwe jest więc w przedmiotowej sprawie przypisanie (...) S.A. winy w przy naruszeniu uokik.

Z tych względów Sąd kierując się przepisem art. 479 ^31a § 1 kpc orzekł jak w punktach 4,5 i 6 wyroku.

Jeśli chodzi o czas trwania porozumienia prawidłowo przyjęto w zaskarżonej decyzji, że miało ono charakter ciągły i jednolity i działało od kwietnia 2005 r. co dokumentuje cytowany już wcześniej mail (...) do klientki z dnia 29 kwietnia 2005 r. (k 2489 – 2491 akt adm.). W tym też czasie powodowie nawiązali współpracę z organizatorem sieci dystrybucyjnej.

Praktykę stosowaną od 2005 r. potwierdziła korespondencja mailowa z późniejszego okresu współpracy uczestników tej sieci. Nie ma przy tym znaczenia okoliczność, że korespondencja pochodzi z końca 2009 r. i lat następnych. Istotne jest natomiast, że jej treść wskazuje na ujednolicenie rabatów od cen sprzedaży jako maksymalnych, a więc na zachowanie rynkowe identyczne jak w 2005 r. Zawartość zgromadzonych w sprawie maili wskazuje jednoznacznie na to, że Prezes UOKiK uchwycił nie początkową fazę porozumienia, ale praktykę „w pełnym biegu”, o czym świadczy powszechne monitorowanie rynku, wykrywanie niesubordynacji części dystrybutorów i nakładane na nich sankcje oraz list otwarty (...) W. S. Sp.J. będący swojego rodzaju manifestem poparcia dla funkcjonującego już uzgodnienia minimalnych cen detalicznych zegarków marek S..

Odnośnie do momentu zakończenia stosowania praktyki ograniczającej konkurencję należy przyjąć, że fakt odstąpienia od niej powinien udowodnić przedsiębiorca, a nie Prezes UOKiK. Dzieje się tak dlatego, że ciężar dowodu w tej materii spoczywa z mocy art. 10 ust. 3 uokik na przedsiębiorcy. W tym zakresie nie ma zastosowania art. 7 k.p.a., ponieważ art. 10 ust. 3 uokik stanowi lex specialis w stosunku do tego przepisu. Niezależnie od tego Sąd wskazuje, że także przed Sądem OKiK jako sądem pierwszej instancji można przeprowadzić dowód zakończenia praktyki przed wydaniem przez Prezesa UOKiK decyzji. Dowód tak przeprowadziła jedynie (...) S.A. o czym będzie mowa poniżej.

Jest oczywiste, iż wskazanie przez przedsiębiorcę momentu odstąpienia od praktyki ograniczającej konkurencję jest jednocześnie przyznaniem się do jej stosowania. Jest też kwestią wyboru i jednocześnie ryzyka przedsiębiorcy czy przyznać się do stosowania praktyki i wykazać chwilę odstąpienia od niej czy też kwestionować w niej udział niezależnie od okoliczości. Należy bowiem zauważyć, że wykazanie zaprzestania stosowania praktyki często ma wpływ na wymiar kary pieniężnej stanowiąc okoliczność łagodzącą. W świetle powyższego, ponieważ w trakcie postępowania powodowie, poza (...) SA, nie udowodnili zaprzestania udziału w porozumieniu należało uznać, że brali w nim udział w chwili wydania zaskarżonej decyzji.

Nieuzasadnionym okazał się zarzut prezentowany przez (...), w świetle którego prowadząc postępowanie Prezes UOKiK naruszył zakaz zmuszania przedsiębiorców do przedstawiania dowodów przeciwko sobie przez co odebrał im gwarancję rzetelnego procesu wynikającą z art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Zarzut ten został oparty na nieprawdziwym twierdzeniu, że Prezes Urzędu dokonał bezpodstawnego ustalenia w przedmiocie stosowania rzekomej praktyki po dacie wynikającej ze zgromadzonych dowodów i oczekiwał na przedstawienie dowodów zaniechania praktyki przez strony postępowania. W ocenie Sądu nie ma w sprawie dowodów dla wykazania przedstawionego twierdzenia. Prezes UOKiK ustalił – stwierdził – stosowanie praktyki dopiero w wydanej decyzji i nie nakłaniał powodów do samooskarżenia się. Żądał natomiast niezbędnych informacji i dokumentów zgodnie z art. 50 uokik pod kątem zarzutów postawionych w postanowieniu o wszczęciu postępowania. Ponadto, gdyby milcząco oczekiwał na przedstawienie dowodów zaniechania praktyki, to być może postępowanie administracyjne jeszcze teraz nie byłoby zakończone.

Jak już wspomniano powyżej, tylko (...) S.A. wykazała przed Sądem, że z dniem 31 marca 2015 r. nie mogła już uczestniczyć w porozumieniu, gdyż w tym dniu zbyła zorganizowaną część przedsiębiorstwa, przeznaczoną w ramach jej przedsiębiorstwa do prowadzenia działalności dystrybucyjno–handlowej w zakresie produktów jubilerskich produkowanych oraz towarów jubilerskich lub zegarków oraz akcesoriów zakupywanych i sprzedawanych w salonach jubilerskich W. K. oraz poza ta siecią, w ten sposób, że zorganizowana część przedsiębiorstwa została wniesiona aportem do spółki pod firmą W. (...) S.A. w K.. Zatem z dniem 31 marca 2015r.. (...) S.A. zaprzestała prowadzenia działalności na rynku określonym w decyzji Prezesa UOKiK. Fakt dokonania powyższej operacji został podany przez powodową Spółkę do publicznej wiadomości w formie raportu bieżącego z dnia 31 marca 2015 r. Przedstawione okoliczności faktyczne zostały wykazane umową przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa z dnia 31 marca 2015 r. oraz wydrukiem Raportu bieżącego nr (...) S.A. dotyczącym ww. transakcji (k 72 – 76 i k 68 akt sądowych).

Mając to na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku na podstawie art. 479 ^31a § 3 kpc zmieniając zaskarżoną decyzję w punkcie pierwszym z nakazu zaniechania stosowania na stwierdzenie zaniechania stosowania przez (...) S.A. praktyki ograniczającej konkurencję.

Natomiast nie okazał się zasadny zarzut odwołania (...) S.A. o pominięciu przez pozwanego Prezesa UOKiK okoliczności, że przedsiębiorca ten prowadził działalność jubilerską pod marką W. (...) S.A. dopiero od 31 grudnia 2008 r. na skutek przejęcia tej Spółki. Jak wynika z KRS połączenie odwołującego się z W. (...) S.A. przez przeniesienie całego majątku W. (...) S.A. jako spółki przejmowanej na powoda jako spółkę przejmującą nastąpiło 31 grudnia 2008 r. w trybie art. 492 § 1 pkt 1 ksh (niesporne między powodem (...) S.A. i pozwanym vide k 57 odwołania tej Spółki i k 103 odpowiedzi Prezesa UOKiK na odwołanie). (...) S.A. nie mogła uczestniczyć w rzekomym porozumieniu już od kwietnia 2005 r., a co najwyżej od 31 grudnia 2008 r. Nie uwzględniając tego zarzutu Sąd wziął pod uwagę, że W. (...) S.A. prowadził jako samodzielny przedsiębiorca działalność gospodarczą, między innymi, w zakresie sprzedaży zegarków marek S. (vide spis 22 dystrybutorów uznany za zawierający tajemnicę przedsiębiorstwa, ale jako kompletny zbiór danych k 845 akt adm.) Uczestniczył zatem jako dystrybutor w sieci zorganizowanej przez (...) i w relacjach obowiązujących w tej sieci. Dlatego mają do niego zastosowanie rozważania Sądu dotyczące początku stosowania praktyki cenowej przypisanej dystrybutorom od kwietnia 2005 r.

Okoliczności te mają istotne znaczenie dla przyjęcia uczestnictwa (...) S.A. w porozumieniu ograniczającym konkurencję od kwietnia 2005 r., albowiem w świetle art. 494 ksh Spółka przejmująca wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki Spółki przejmowanej w ramach sukcesji uniwersalnej (generalnej). Zatem (...) nie może twierdzić, że nie była uczestnikiem porozumienia, gdyż od dnia 31 grudnia 2008 r. była następcą prawnym(...)S.A. W konsekwencji (...) S.A. jako spółka przejmująca ponosi odpowiedzialność za delikt prawa antymonopolowego popełniony przez jej poprzednika prawnego (...)S.A.

Dodatkowo trzeba wskazać, że przyjęcie rozumowania, zgodnie z którym następca prawny Spółki, która dopuściła się ww. deliktu nie ponosi odpowiedzialności za to naruszenie prowadziłoby do stworzenia przedsiębiorcom dogodnej możliwości uniknięcia odpowiedzialności deliktowej prawa antymonopolowego, gdyż w tym celu spółki podejrzane o złamanie zakazów ustawy okik dokonywałyby przekształcenia w trybie art. 492 § 1 pkt 1 ksh. Odpowiedzialność ta wygasałaby mimo istnienia podstaw do sankcjonowania niezgodnego z prawem postępowania (tak też Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 5 stycznia 2015r. sygn. Akt VI ACa 1057/15 niepublikowanym, w sprawie (...), którego pogląd w omówionym zakresie Sąd OKiK uznał za własny).

Z uwagi na stwierdzone stosowanie praktyk ograniczających konkurencję Prezes UOKiK nałożył na (...), (...)W. S.Sp.J., M. P., F. P. oraz (...) S.A. kary pieniężne kierując się treścią art. 106 ust. 1 pkt 1 uokik. Według tego przepisu mógł on nałożyć na każdego przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli przedsiębiorca ten, choćby nieumyślnie, dopuścił się naruszenia zakazu określonego w art. 6, w zakresie nie wyłączonym na podstawie art. 7 i 8 lub naruszenia zakazu określonego w art. 9. Stosując powyższe przepisy Prezes Urzędu wziął pod uwagę wysokość osiągniętego przez adresatów decyzji przychodu w 2014 r. wynikającego z ich zeznań podatkowych.

Z kolei zgodnie z przepisem art. 111 uokik, Prezes UOKiK ustalając wysokość kary pieniężnej powinien uwzględnić w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów uokik, a także uprzednie naruszenie przepisów ustawy. W ocenie Sądu przy nakładaniu kar pozwany Prezes Urzędu kierował się treścią ww. przepisów oraz zasadami równości i proporcjonalności. W trakcie postępowania zapewnił również stronom postępowania standardy wynikające z art. 6 Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, co było już przedmiotem rozważań Sądu. Uwzględnił także stopień naruszenia interesu publicznego, potencjał ekonomiczny każdego z przedsiębiorców, skutki rynkowe praktyki oraz cele jakie kary mają osiągnąć. Mając to na uwadze Sąd zważył, że nie są uzasadnione te zarzuty, które negują zastosowanie do wyliczenia kar pieniężnych „Wyjaśnień w sprawie ustalania wysokości kar pieniężnych za stosowanie praktyk ograniczających konkurencję” opublikowanych w Dz.U. UOKiK 2008/4/33. Wyjaśnienia te są ujawnionym do publicznej wiadomości narzędziem służącym do interpretacji przesłanek branych pod uwagę przy wymiarze kary pieniężnej. Okoliczność, że „Wyjaśnienia” nie wynikają literalnie z przepisów uokik wcale nie oznacza, że ich zastosowanie w sprawie powoduje wadliwość wydanej decyzji. Przeciwnie służą one zapewnieniu równości i proporcjonalności i transparentności przy ich wyliczaniu. Warunkiem ich skutecznego użycia jest taka interpretacja za ich pomocą ustawowych przesłanek kary, która nie narusza przepisów uokik. Sąd nie stwierdził w przedmiotowej sprawie takiego naruszenia.

Zastosowany w zaskarżonej decyzji czteroetapowy system obliczenia kar pieniężnych nie budzi zastrzeżeń po przyjęciu sprostowania Prezesa Urzędu odnośnie do sprzeczności w punkcie 321 uzasadnienia decyzji (k 117v. akt sądowych). W świetle sprostowania czynnik w postaci długotrwałości naruszenia zwiększa kwotę bazową kary dla (...) o 100%, a dla pozostałych powodów o 50% tak jak przedstawiono to w tabeli 3 (k 46v. akt sądowych), a nie jak błędnie podano w opisie do niej odpowiednio o 50% i 25%.

Sąd w całej rozciągłości zgadza się z rozumowaniem Prezesa UOKiK określającym jakie czynniki i w jakiej kolejności wpłynęły na obliczenie przeprowadzone w czteroetapowym procesie wyliczenia kar pieniężnych.

Sąd, podobnie jak pozwany Prezes Urzędu, uznał, że porozumienie polegające w przedmiotowej sprawie na ustalaniu minimalnych cen sprzedaży należy uznać za jedno z najcięższych naruszeń prawa ochrony konkurencji. Takie porozumienie jest z definicji antykonkurencyjne i eksploatacyjne ze względu na swoją istotę. W mechanizmie rynkowym, o czym była już mowa, cena jest elementem najsilniej oddziałującym na stosunki konkurencyjne między przedsiębiorcami oraz między sprzedającymi i kupującymi. Konkurencja w zakresie cen pozwala na utrzymanie ich na możliwym do zaakceptowania przez konsumentów poziomie oraz wymusza na konkurentach wzrost efektywności i redukcję kosztów (tak np. E. Modzelewska – Wąchal, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2002 s. 71).

Dla wykazania, że porozumienie cenowe niezależnie od tego czy jest poziomym czy pionowym, jest sprzeczne z prawem konkurencji nie jest konieczne wykazanie jego skutków w postaci rzeczywistego wpływu na konkurencję.

Celem porozumienia cenowego jest zawsze ograniczenie konkurencji. W rozpoznawanej sprawie na typowe cenowe porozumienie pionowe nałożyły się uzgodnienia typu hub and spoke, a także uzgodnienia poziome miedzy dystrybutorami Krakowskim Salonem (...), F. P. i M. P., co świadczy o jego rozległości i skuteczności oddziaływania na rynek właściwy. Właśnie te cechy porozumienia znalazły się u podstaw ustalenia kwot wyjściowych (bazowych) w pierwszym etapie obliczenia kar. Na tym poziomie pozwany uwzględnił również niejednolity stopień zaangażowania każdej ze stron postępowania w poszczególne ww. typy uzgodnień. (...) pełnił rolę koordynatora i nadzorcy porozumienia. Trzech dystrybutorów dokonywało bezpośrednich uzgodnień cenowych, a wszyscy powodowi dystrybutorzy brali udział w omówionej już wcześniej wymianie informacji typu hub and spoke z udziałem pośrednika (...).

Przedstawione różne formy uczestnictwa zasadnie były podstawą do zróżnicowania wysokości kwot bazowych w I etapie obliczenia kar w przedziale od 0,2% do 1% przychodu.

Metodologia obliczenia w decyzji kary na II, III i IV etapie również nie budzi zastrzeżeń uwzględniając wszystkie występujące w sprawie okoliczności zaostrzające kary jak i je łagodzące. Procentowe wartości naliczani kar na tych etapach są transparentne, wyważone i proporcjonalne przypisanym poszczególnym przedsiębiorcom okolicznościom zaostrzającym i łagodzącym kary.

Do tych pierwszych prawidłowo zostały zaliczone: zróżnicowane potencjały ekonomiczne powodów, fakt wprowadzenia porozumienia cenowego w życie, długotrwałość praktyki, szczególną rolę jej organizatora, aktywność powodów w utrzymywaniu ustaleń cenowych porozumienia oraz wysokie natężenie ich zawinienia. Odnośnie do dwóch ostatnich okoliczności Sąd jeszcze raz podkreśla. że objęci postępowaniem dystrybutorzy przekazywali do (...) dokładne informacje z rynku o zbyt niskich cenach sprzedaży detalicznej zegarków i domagali się interwencji. Z kolei (...) pilnował, aby porozumienie działało i dyscyplinował nie stosujących się do niego dystrybutorów. Na niekorzyść uczestników zmowy cenowej trzeba także uwzględnić, że opisane wyżej działania podejmowali celowo i ze świadomością łamania prawa antymonopolowego. Jednoznacznie świadczy o tym nastawieniu cytowany już list otwarty (...) Salonu (...) (k 105 – 106 akt adm.) oraz wypowiedź F. P. cytowana w mailu (...) z 13 stycznia 2010 r. „pomijam fakt co by było gdyby do pierwotnego listu S. oraz wszystkich następnych dotarł UOKiK, więc powinniśmy sami pilnować swoich interesów a S. (tj. (...) przepis własny) przekonać do tego, aby 12% pozostało, ale sztywne bez wyjątków co do grosza!” (k 124 – 129 akt adm.), a także mail wewnętrzny w (...)„Poinformować P. o blokadzie (...)? Chociaż w sumie to musimy uważać, bo nam tego nie wolno.” (k 2476 – 2477 akt adm.).

Okoliczności łagodzących wymiar kary było zdecydowanie mniej i ujawniły się one tylko w stosunku do (...) S.A oraz (...)

W odniesieniu do (...) S.A. Prezes UOKiK zasadnie przyjął jako okoliczność łagodzącą fakt, że tylko niewielka część przychodu tego przedsiębiorcy pochodziła ze sprzedaży zegarków. W tym miejscu trzeba zaakcentować, iż wbrew zarzutowi (...) S.A. pozwany powiązał zgodnie z prawem wysokość kary z okolicznością niewielkiej części przychodu ze sprzedaży zegarków w działalności tego podmiotu. Natomiast za niezgodne z treścią art. 106 ust. 1 uokik należało uznać stanowisko tego odwołującego się, według którego podstawą do obliczenia kary pieniężnej powinien być tylko przychód ze sprzedaży zegarków.

Za okoliczność łagodzącą w odniesieniu do tego Przedsiębiorcy Sąd uznał również fakt, który ujawnił się dopiero w trakcie postępowania sądowego. Chodzi tu o omówione już zaniechanie praktyki przez tego przedsiębiorcę od dnia 31 marca 2015 r., w wyniku zbycia zorganizowanej części jego przedsiębiorstwa, której przedmiotem działalności była sprzedaż zegarków. Spowodowało to znaczące skrócenie rzeczywistego okresu udziału w porozumieniu (...) S.A. W związku z tym Sąd obniżył nałożoną na tego przedsiębiorcę karę pieniężną do kwoty 696 449 zł.

Z kolei uwzględniając jako okoliczność łagodzącą wyraźnie gorszą w porównaniu do dnia wydania decyzji sytuację finansową (...).J. przedstawioną w zeznaniu W. S. (1), Sąd zmniejszył nałożoną na niego karę do kwoty 41.900 zł. Wziął bowiem pod uwagę, że na dzień zamknięcia rozprawy sytuacja Spółki była bardzo zła. Świadczy o tym dobitnie konieczność zamknięcia i likwidacji w ciągu kilkunastu dni ostatniego – trzeciego sklepu, w którym były sprzedawane zegarki i konieczność wyprzedaży towaru (vide zeznanie W. S. (1)).

Uwzględniając aktualne możliwości finansowe (...).J. przedstawione w zeznaniu W. S. (1) Sąd zmniejszył nałożoną na niego karę do kwoty 41.900 zł. Wziął bowiem pod uwagę, że na dzień zamknięcia rozprawy sytuacja Spółki była bardzo zła. Świadczy o tym dobitnie konieczność zamknięcia i likwidacji w ciągu kilkunastu dni ostatniego – trzeciego sklepu, w którym były sprzedawane zegarki i konieczność wyprzedaży towaru (vide zeznanie W. S. (1)).

W tym miejscu wypada zauważyć, że zasadniczo odwołanie od decyzji Prezesa UOKiK inicjuje spór sądowy, który dotyczy tego, czy organ działał prawidłowo pod względem proceduralnym i materialnym . Oznacza to, że Sąd uwzględnia stan faktyczny i prawny na dzień wydania decyzji. Dopuszczalne są jednak odstępstwa od tej zasady i uwzględnienie w ocenach Sądu stanu rzeczy w chwili zamknięcia rozprawy, a więc zasady ogólnej art.316 § 1 k.p.c. W szczególności ma to miejsce wówczas, gdy zmiana stanu faktycznego i prawnego po wydaniu decyzji administracyjnej jest tak istotna, że bez jej uwzględnienia nie byłoby możliwe wydanie właściwego wyroku (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 marca 2014 r. III SK 35/13,Lex nr 1463898 dotyczący spraw regulacyjnych). Zgadzając się w całości z tym poglądem Sąd OKiK przeniósł wyrażoną w nim zasadę na grunt sądowego postępowania antymonopolowego. W konsekwencji obniżył wysokość kary pieniężnej nałożonej na (...).J. oraz na (...) S.A.

Pozostając przy temacie zastosowanych w sprawie sankcji finansowych Sąd uznał za bezzasadny zarzut (...), że określenie wysokości kary pieniężnej w oparciu o „Wyjaśnienia” prowadziło do naruszenia górnej granicy jej wymiaru określonej w art. 106 uokik na 10% przychodu ukaranego z roku rozliczeniowego poprzedzającego rok nałożenia kary. Zgodzić się należy z Prezesem UOKiK, że kara co do wysokości spełnia wymóg podany w art. 106 uokik nawet, gdy w trakcie matematycznych wyliczeń na różnych etapach dochodzenia do jej ostatecznej wartości przekracza poziom 10% przychodu ukaranego. Liczy się bowiem tylko to, żeby sankcja tego rodzaju w ostatecznym rozrachunku nie przekroczyła tego progu. Omawiany wymóg został w niniejszej sprawie dochowany.

W tym stanie rzeczy, działając na podstawie art. 479 ^31a § 1 i 3 k.p.c. Sąd orzekł w odniesieniu do kar nałożonych w zaskarżonej decyzji w punkcie 2, 3, 4, 5 i 6 sentencji wyroku.

O kosztach procesu należnych Prezesowi UOKiK od (...), F. P. i M. P. Sąd orzekł stosownie do wyniku sporu na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. oraz § 14 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804) w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r.

O kosztach procesu należnych Prezesowi UOKiK od (...) W. S.Sp.J. oraz (...) S.A. Sąd orzekł na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c. uznając, że Prezes Urzędu uległ tym odwołującym się tylko co do niewielkiej części rozstrzygnięcia w decyzji o nałożonych na nich karach pieniężnych oraz na podstawie § 14 ust. 2 pkt 1 powołanego wyżej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje się w punkcie 7 wyroku.

XVII AmA 18/16

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE