Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2014 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Magdalena Bombała

Protokolant: Katarzyna Romanow

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa D. C. działającej w imieniu małoletnich N. i C. C.

przeciwko A. C.

o alimenty

I.  zasądza od pozwanego A. C. tytułem alimentów na rzecz małoletnich N. i C. C. kwotę po 700- (siedemset) zł miesięcznie, łącznie 1400 (tysiąc czterysta) zł miesięcznie, poczynając od 25 czerwca 2013 r., płatne do dnia 15-go każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, do rąk ustawowej przedstawicielki małoletnich powodów – D. C.;

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 840 zł tytułem brakującej opłaty od pozwu, od której małoletni powodowie byli zwolnieni;

IV.  zasądza od pozwanego na rzecz małoletnich powodów kwotę 1858,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu

V.  wyrokowi w pkt. I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Na oryginale właściwy podpis

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 czerwca 2013 r. małoletni powodowie N. C. i C. C. reprezentowani przez przedstawicielkę ustawową w osobie matki D. C. wnieśli o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz tytułem alimentów kwot po 1800 zł miesięcznie na każdego z nich płatnych na konto wskazane przez matkę małoletnich, poczynając od miesiąca czerwca 2013 r., i płatne do 15. dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w płatności którejkolwiek z rat. Jednocześnie powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powodowie podnieśli, że pozwany znajduje się w bardzo dobrej sytuacji materialnej. Dzięki dochodom z prowadzonych przez pozwanego działalności gospodarczych małoletni mieli zapewniony wysoki standard życia. Wnosząc o alimenty we wskazanej kwocie, matka małoletnich chce nie obniżać ich poziomu życia.

Na rozprawie w dniu 3 marca 2013 r. powodowie częściowo cofnęli pozew, wnosząc o zasądzenie na ich rzecz alimentów w wysokości po 900 zł miesięcznie na każdego z nich, łącznie 1800 zł miesięcznie.

W odpowiedzi na pozew z dnia 17 października 2013 r. pozwany uznał żądanie powodów do kwot po 400 zł na każde z dzieci, wnosząc o oddalenie powództwa ponad tę kwotę. Jednocześnie wniósł o zasądzenie od powodów na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że we wrześniu 2013 r. małoletni wraz z matką wyprowadzili się z domu stron. Do tego momentu rodzice małoletnich prowadzili wspólne gospodarstwo domowe, dzielili między siebie obowiązki związane z opieką nad dziećmi i ich utrzymaniem. Pozwany podniósł, że wyprowadzając się z domu, matka małoletnich zabrała z domu zabrała z domu przedmioty o znacznej wartości (monety, biżuterię, zegarki, sprzęt RTV i AGD) oraz inne sprzęty stanowiące wyposażenie mieszkania. Odnosząc się do swojej sytuacji finansowej, pozwany wskazał, że jego firma przynosi obecnie straty, ma liczne zobowiązanie kredytowe. Trudna sytuacja firmy przełożyła się na stan zdrowia pozwanego, który przez pół roku przebywał na zwolnieniu, co spowodowało spadek dochodów firmy. W obecnej sytuacji pozwany podkreślił, że nie jest w stanie partycypować w kosztach utrzymania dzieci kwotą wyższą niż po 400 zł miesięcznie na każde z nich.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni N. C., ur. (...) i C. C., ur. (...) pochodzą ze związku małżeńskiego D. C. i A. C.. Rodzice małoletnich są w separacji faktycznej od września 2013 r. D. i A. C. pozostają w małżeńskiej wspólności majątkowej. Ich majątek obejmuje biżuterię i zegarki o dużej wartości, monety z edycji kolekcjonerskich, broń myśliwską. Wyprowadzając się, matka małoletnich zabrała część wspólnego majątku, w tym sprzęty RTV i AGD. Przed rozstaniem małżonkowie zamieszkiwali wraz z małoletnimi w domu w Ś. stanowiącym własność pozwanego.

(dowód: odpisy skrócone aktów urodzenia małoletnich – k. 3-4; przesłuchanie stron – zapis na płycie CD – k. 321)

Małoletni wraz z matką mieszkają obecnie w domu rodziców D. C., gdzie mają do dyspozycji trzy pokoje oraz łazienkę. Matka małoletnich partycypuje w kosztach utrzymania domu, przekazując rodzicom kwotę około 300 zł miesięcznie.

(dowód: przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletnich – zapis na płycie CD – k. 321)

Małoletnia N. C. ma 8 lat, jest uczennicą szkoły podstawowej. Miesięczny koszt jej utrzymania kształtuje się na poziomie około 1200 zł i obejmuje wydatki na: wyżywienie (500 zł), odzież i obuwie (200 zł), kosmetyki i środki czystości (100 zł), leki (50 zł), rozrywkę (70-80 zł), wakacje (100 zł) oraz przypadającą na małoletnią część kosztów utrzymania domu (100 zł). Małoletnia jest dzieckiem zdrowym, w zimie choruje nieco częściej.

Małoletni C. C. ma 17 miesięcy. Miesięczny koszt jego utrzymania również wynosi około 1200 zł, na co składają się wydatki na: wyżywienie (500 zł), pieluszki jednorazowe i środki czystości (200 zł), ubranka i buty (200 zł), leki (100 zł), wakacje (100 zł) oraz przypadającą na niego część kosztów utrzymania domu (100 zł). Małoletni ma atopowe zapalenie skóry, poza tym jest zdrowym dzieckiem.

(dowód:przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletnich – zapis na płycie CD – k. 321)

D. C. ma 34 lata, ukończyła studia wyższe na kierunku fizjoterapia, pracuje jako konsultant w firmie farmaceutycznej. W roku 2013 r. otrzymywała wynagrodzenie w średniej wysokości około 3800 zł netto miesięcznie. W ostatnim czasie zmieniła miejsce zatrudnienia, co umożliwia jej poświęcenie większej ilości czasu dzieciom. Obecnie otrzymuje wynagrodzenie podstawowe w wysokości około 2000 zł netto miesięcznie oraz prowizję w zmiennej wysokości – około 1700-1800 zł netto miesięcznie, łącznie osiąga zatem miesięczny dochód w wysokości około 3700-3800 zł.

Matka małoletnich była właścicielką działki w C. o wartości około 60000 zł, którą we wrześniu 2013 r. darowała swoim rodzicom. Nie ma własnego samochodu, korzysta z auta służbowego.

Matka małoletnich spłaca obecnie trzy kredyty zaciągnięte w latach 2010-2011 o łącznej wartości 190000 zł. Łączna kwota pozostała do spłaty w październiku 2013 r. wynosiła około 148300 zł. Na mocy ugód zawartych z bankiem w dniu 17 października 2013 r. dokonana została zmiana warunków spłaty kredytów w ten sposób, że od listopada 2013 r. do października 2015 r. przedstawicielka ustawowa małoletnich będzie spłacała je w obniżonych ratach w łącznej kwocie 1589,25 zł miesięcznie. Następnie, do grudnia 2022 r. będzie to kwota 2153,64 zł.

(dowód: zaświadczenia T. P. z dnia 6 listopada 2013 r. i 7 listopada 2013 r. - k. 129-130; PIT-11 przedstawicielki ustawowej małoletnich za 2012 r. - k. 22-22 verte; umowy ugody z dnia 17 października 2013 r. wraz z harmonogramami spłat kredytów – k. 100-103, k. 104-107, 111-114; przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletnich – zapis na płycie CD – k. 321)

A. C. ma 40 lat, z zawodu jest mechanikiem. W latach 2005-2008 pracował jako przedstawiciel i dyrektor w firmie budowlanej, z której otrzymywał wynagrodzenie od 5000 zł do 13000 zł miesięcznie. Od 2008 r. pozwany prowadzi jednoosobową firmę budowlaną – (...).H.U (...). Do 2010 r. firma przynosiła duże zyski, w tym czasie rodzina stron żyła na wysokim poziomie. W 2010 r. pozwany zaczął mieć kłopoty finansowe, w związku z czym zaciągnął kredyty. W 2012 r. firma pozwanego przyniosła dochód w wysokości około 45000 zł. Na zaspokojenie swoich potrzeb pozwany pobierał z działalności gospodarczej od 3000 zł do 5000 zł miesięcznie.

W związku z trudną sytuacją finansową pozwany przeszedł załamanie nerwowe i w pierwszej połowie 2013 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. W tym czasie opiekował się dziećmi i zajmował domem. W 2013 r. sytuacja finansowa pozwanego ponownie uległa pogorszeniu w związku z faktem, że jeden z kontrahentów nie zapłacił pozwanemu. W listopadzie 2013 r. pozwany dokonał zgłoszenia wierzytelności w łącznej kwocie 167440,77 zł (należność główna wraz z odsetkami). W marcu 2013 r. pozwanemu został udzielony kolejny kredyt, o wartości 192500 zł. W październiku 2013 r. zobowiązania kredytowe pozwanego kształtowały się na poziomie około 340000 zł. Dodatkowo pozwanemu został udzielony odnawialny kredyt obrotowy w wysokości 126000 zł. Miesięczna wysokość spłaty wszystkich zobowiązań pozwanego wynosi około 15000 zł. Ponadto pozwany płaci raty leasingowe w wysokości około 3000 zł miesięcznie.

We wrześniu 2013 r. pozwany dokonał sprzedaży dwóch samochodów marki L. (...) za cenę 60000 zł i 120000 zł. Z uzyskane w ten sposób środki kupił jeden samochód marki L. (...), który następnie wystawił na sprzedaż za cenę 212000 zł. Dotychczas auta nie udało się sprzedać.

Pozwany ma dwa rachunki bankowe. Z historii operacji bankowych przeprowadzonych na obu kontach między 1 stycznia i 30 listopada 2013 r. wynika, że w tym okresie dokonał on wpłat własnych o łącznej wartości około 211000 zł, ponadto na rachunki pozwanego wpłynęły środki od innych podmiotów na łączną kwotę około 29000 zł.

Pozwany ponosi koszty utrzymania domu w Ś., które wynoszą około 1000-1200 zł miesięcznie w okresie grzewczym, natomiast latem – około 600-700 zł miesięcznie. Obecnie korzysta z finansowej pomocy matki i brata.

(dowód: PIT-36L pozwanego za 2012 r. - k. 28; potwierdzenia przelewów za energię elektryczną – k. 53-59; potwierdzenia przelewów za gaz – k. 61-65; potwierdzenie salda rachunku bankowego z dnia 11 października 2013 r. - k. 67; potwierdzenie stanu zadłużenia z dnia 11 października 2013 r. - k. 68; zaświadczenie o stanie zadłużenia z dnia 15 października 2013 r. -. k. 69-70;umowa sprzedaży z dnia 30 września 2013 r. - k. 136-137; historia rachunków bankowych pozwanego za okres 1 stycznia – 30 listopada 2013 r. - k. 153-185; przesłuchanie świadka H. C. – zapis na płycie CD – k. 321; przesłuchanie świadka Ł. C. – zapis na płycie CD – k. 321; przesłuchanie pozwanego – zapis na płycie CD – k. 321).

Do lipca 2013 r. pozwany dokonywał na konto matki małoletnich przelewy w kwotach około 3000-3500 zł miesięcznie. Obecnie pozwany nie przekazuje żadnych środków na utrzymanie małoletnich. Jedynie w styczniu 2014 r. przesłał przekazem pocztowym kwotę 4000 zł tytułem alimentów po 400 zł na każde z małoletnich za okres od września 2013 r. do stycznia 2014 r.

Jeśli małoletni nie chorują, przebywają u pozwanego w każdy weekend, od piątku od godz. 18:00 do niedzieli do godz. 18:00. Matka małoletnich przekazuje pozwanemu ubranka i leki dla dzieci, wyżywienie i pieluchy zapewnia dzieciom pozwany. Czasami kupuje także odzież.

(dowód: potwierdzenia przelewów z konta pozwanego na konto przedstawicielki ustawowej małoletnich z okresu styczeń 2012 r. – czerwiec 2013 r. – k. 33-52; przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletnich – zapis na płycie CD – k. 321; przesłuchanie pozwanego – zapis na płycie CD – k. 321).

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Podstawą materialnoprawną żądania powoda był art. 133 § 1 k.r.o., zgodnie z którym rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Przy rozstrzyganiu niniejszej sprawy Sąd musiał mieć również na względzie treść art. 135 § 1 k.r.o., zgodnie z którym zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Innymi słowy, zakres obowiązku alimentacyjnego stanowi wypadkową z jednej strony zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś – poziomu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Podejmując zatem rozstrzygnięcie w przedmiocie alimentów, Sąd musi uwzględniać obie te przesłanki w równej mierze. Zgodnie zaś z utrwalonym poglądem Sądu Najwyższego „przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody. Dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie” (teza IV uchwały SN z dnia 16 grudnia 1987 r. w sprawach alimentacyjnych).

Odnosząc się do zakresu usprawiedliwionych potrzeb małoletnich powodów, podkreślić należy, że Sąd nie uznał za w pełni wiarygodne twierdzeń ich przedstawicielki ustawowej dotyczących kosztów ich utrzymania. Całościowy koszt utrzymania każdego dziecka szacowany przez matkę na 2200 zł (N.) i 2600 zł (C.) nie odpowiada bowiem sumie podanych przez nią jednostkowych wydatków. Sąd przyjął, że koszty utrzymania każdego z dzieci kształtują się obecnie na poziomie około 1200 zł miesięcznie. Prawdą jest, że w okresie dobrego prosperowania firmy pozwanego rodzina mogła sobie pozwolić na życie na wysokim poziomie, jednakże w obecnej, gorszej sytuacji materialnej obojga rodziców odpowiedniemu obniżeniu powinien ulec również standard życia zarówno dzieci, jak i ich rodziców.

Wobec powyższego Sąd nie dał przede wszystkim wiary twierdzeniom matki małoletnich, że na wyżywienie małoletniego C. przeznacza kwotę 650 zł miesięcznie, jest to bowiem w ocenie Sądu kwota zbyt wygórowana jak na potrzeby kilkunastomiesięcznego dziecka, które mogą zostać w pełni zaspokojone kwotą 500 zł. Sąd ocenił również, że wskazana przez D. C. kwota 300 zł na zakup pieluszek i środków czystości dla małoletniego nie odpowiada rzeczywistym kosztom zaspokojenia tych potrzeb chłopca, które zdaniem Sądu kształtują się na poziomie 200 zł miesięcznie.

Oceniając zasadność żądania powodów, Sąd oparł się o ustalenia dotyczące jedynie możliwości zarobkowych rodziców małoletnich, uznając, że w ramach procesu o alimenty nie jest możliwe zweryfikowanie zeznań stron odnośnie ich wspólnego majątku. Wobec rozbieżności twierdzeń w tym zakresie w ocenie Sądu zgromadzony materiał dowodowy odnośnie możliwości zarobkowych stron jest wystarczający do ustalenia zakresu świadczeń alimentacyjnych.

Odnosząc się do możliwości zarobkowych pozwanego, Sąd stwierdził, że wbrew twierdzeniom pozwanego firma przynosi pewne dochody, aczkolwiek z pewnością nie są one tak wysokie, jak w poprzednich latach działalności. Z historii operacji dokonywanych na rachunkach bankowych pozwanego wynika, że pozwany ma wpływy na konto w znacznej wysokości. Sąd przyjął za wiarygodne wyjaśnienie pozwanego, że prowadzenie przez niego działalności gospodarczej wiąże się z dużym obrotem, w związku z czym różnica między przychodem a kosztami jego uzyskania jest stosunkowo niewielka. Jednakże uwzględnienia wymagają również liczne zobowiązania pozwanego wobec banku. Skoro bank jeszcze w marcu 2013 r. udzielił mu kredytu o wartości 192500 zł, to musiał ocenić sytuację materialną pozwanego i prowadzonej przez niego firmy wystarczająco dobrze, by stwierdzić, że pozwany jest zdolny do jego terminowej spłaty. Jak zeznał sam pozwany, na zaspokojenie potrzeb swoich i swojej rodziny pobierał z przedsiębiorstwa kwotę od 3000 zł do 5000 zł miesięcznie i w ocenie Sądu na takim poziomie kształtują się jego możliwości zarobkowe. Są one zatem mniej więcej równe możliwościom zarobkowym matki małoletnich, które zdaniem Sądu równe są rzeczywiście osiąganym przez nią dochodom, w związku z czym wynoszą około 4000 zł.

Wpływ na rozstrzygnięcie miał również fakt, że w przeważającej mierze to matka małoletnich sprawuje nad nimi osobistą pieczę i w ten sposób częściowo spełnia spoczywający na niej obowiązek alimentacyjny, jak wynika bowiem z treści art. 135 § 2 k.r.o., „wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (...) może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego”. Sąd uwzględnił również, że w pewnym zakresie także pozwany osobiście opiekuje się małoletnimi, którzy w tym czasie pozostają częściowo na jego utrzymaniu. Wysokość świadczenia alimentacyjnego ustalona przez Sąd na kwotę po 700 zł miesięcznie na rzecz każdego z dzieci, to jest około 60% kosztów ich utrzymania, odzwierciedla zatem stosunek między możliwościami zarobkowymi i majątkowymi stron, a także możliwościami sprawowania osobistej opieki nad dziećmi przez każdego z rodziców.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w pkt. I sentencji wyroku, w pkt. II oddalając powództwo w pozostałej części.

W pkt. III sentencji na podstawie art. 113 ust. 1 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 840 zł tytułem brakującej opłaty od pozwu, od której małoletni powodowie byli zwolnieni.

W pkt. IV sentencji wyroku Sąd na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zasądził od pozwanego na rzecz małoletnich powodów kwotę 1858 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, do których należały jedynie koszty zastępstwa procesowego. Sąd obliczył należne powodom koszty procesu, przyjmując za wartość przedmiotu sporu sumę żądanych pozwem świadczeń w wysokości 1800 zł miesięcznie za jeden rok, to jest 21600 zł, i stwierdzając, że powodowie wygrali sprawę w 78%, natomiast powód przegrał w 22%. Sąd uwzględnił przy tym stawki za czynności procesowe wskazane w § 6 pkt. 5 oraz § 7 ust. 1 pkt. 11 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu i odjął od kosztów należnych powodom (2400 zł x 78% = 1872 zł) koszty należne pozwanemu (60 zł x 22% = 13,20 zł) i wynik zaokrąglił, otrzymując w ten sposób kwotę 1858 zł.

W pkt. V sentencji wyroku na podstawie art. 333 § 1 k.p.c. Sąd wyrokowi w pkt. I nadał rygor natychmiastowej wykonalności.