Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 grudnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2018 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z wniosku K. S.

z udziałem A. S. (1)

o podział majątku wspólnego

postanawia:

1. Dokonać podziału majątku wspólnego wnioskodawcy K. S. i uczestniczki postępowania A. S. (1), w skład którego wchodzi:

-stanowiący odrębną własność lokal mieszkalny położony w O. przy ulicy (...) oznaczony numerem (...) o powierzchni 55,4900m ², zapisany w księdze wieczystej (...) wraz z udziałem wynoszącym (...) w częściach wspólnych budynku i działce gruntu pod budynkiem zapisanej w księdze wieczystej (...) wartości 65 576zł,

-spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G., położonego w G. na Osiedlu (...) oznaczonego numerem (...) wartości 148 041zł,

samochód H. (...) wartości 12 000zł,

-meble black red white wartości 700zł,

-sofa i 2 fotele wartości 400zł,

-telewizor 32 cale wartości 2000zł,

- meble młodzieżowe z szafą i łóżkiem wartości 930zł,

-odtwarzacz dvd wartości 100zł,

-kamera J. wartości 350zł,

-chłodziarko-zamrażarka Polar wartości 285zł,

-zmywarka W. wartości 430zł,

-pralka W. wartość 150zł,

-kuchenka mikrofalowa Samsung wartości 140zł,

-odkurzacz wartości 100zł

-kuchenka gazowa z piekarnikiem M. wartości 315zł

ogólnej wartości 231 517zł

w ten sposób, że wnioskodawcy K. S. przyznać:

-spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G., położonego w G. na Osiedlu (...) oznaczonego numerem (...) wartości 148 041zł,

-samochód H. (...) wartości 12 000zł

ogólnej wartości 160041zł

zaś na własność uczestniczce A. S. przyznać:

-stanowiący odrębną własność lokal mieszkalny położony w O. przy ulicy (...) oznaczony numerem (...) o powierzchni 55,4900m ², zapisany w księdze wieczystej (...) wraz z udziałem wynoszącym (...) w częściach wspólnych budynku i działce gruntu pod budynkiem zapisanej w księdze wieczystej (...) wartości 65 576zł,

-meble black red white wartości 700zł,

-sofę i 2 fotele wartości 400zł,

-telewizor 32cale wartości 2000zł,

- meble młodzieżowe z szafą i łóżkiem wartości 930zł,

-odtwarzacz dvd wartości 100zł,

-kamerę J. wartości 350zł,

-chłodziarko-zamrażarkę Polar wartości 285zł,

-zmywarkę W. wartości 430zł,

-pralkę W. wartość 150zł,

-kuchenkę mikrofalowa Samsung wartości 140zł,

-odkurzacz wartości 100zł

-kuchenkę gazową z piekarnikiem M. wartości 315zł

ogólnej wartości 71 476zł

2. Zasądzić od wnioskodawcy K. S. na rzecz uczestniczki postępowania A. S. (1) kwotę 44 283 (czterdzieści cztery tysiące dwieście osiemdziesiąt trzy)zł z tytułu wyrównania udziału w majątku wspólnym i spłatę tej należności rozłożyć na 3 raty:

- I rata w kwocie (...) 000zł płatna do 30.06.2019r.;

-II rata w kwocie (...) 000zł płatna do 31.12.2019r.;

-III rata w kwocie 14 283zł płatna do 30.06.2020r.

z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności rat.

3. Uznać , iż strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

SSR Alina Kowalewska

S.. akt I Ns 382/17

UZASADNIENIE

Wnioskodawca K. S. domagał się podziału majątku wspólnego zgromadzonego w trakcie trwania małżeństwa z uczestniczką postępowania A. S. (1) twierdząc, że w skład tego majątku wchodzi spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w G. na Osiedlu (...) o powierzchni 49m ^{( 2)} i wartości 60 000zł oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w O. przy ulicy (...) o powierzchni 55m ^{( 2)} wartości 60 000zł. Wnioskodawca wnosił, by lokal mieszkalny w G. został przyznany na własność wnioskodawcy zaś w O. uczestniczce postępowania A. S. (1).

W odpowiedzi na wniosek uczestniczka postępowania A. S. (2) potwierdziła, że w skład majątku wspólnego wchodzi spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w G. na Osiedlu (...) oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w O. przy ulicy (...). Wnosiła jednakże by lokal mieszkalny w G., którego wartość określiła na 130 000zł został przyznany na jej rzecz zaś lokal położony w O. o wartości 40 000zł na rzecz wnioskodawcy.

W toku postępowania wnioskodawca zmienił swoje stanowisko twierdząc, że przedmiotem majątku wspólnego jest tylko spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w O. przy ulicy (...) o powierzchni 55m ² wartości 60 000zł i wnosił o przyznanie mu tego lokalu oraz zobowiązanie do spłaty na rzecz uczestniczki 30 000zł bądź przyznanie lokalu uczestniczce ze spłatą na rzecz wnioskodawcy jego udziału. Wyjaśnił, że lokal w G. został zakupiony ze środków otrzymanych w darowiźnie od matki W. L..

W trakcie postępowania przed sądem strony zweryfikowały swoje stanowiska co do składu majątku wspólnego wskazując, że w skład tego majątku wchodzi także samochód h. (...) , zestaw audio z kolekcją muzyczną oraz wyposażenie mieszkania w O.- meble back red white, sofa i fotele, telewizor 32 ^,, meble dziecięce i łóżko, odtwarzacz DVD, kamera J., lodówka P., zmywarka i pralka W., mikrofalówka, odkurzacz i kuchenka gazowa z piekarnikiem.

Wnioskodawca domagał się by samochód został przyznany mu na własność a wyposażenie lokalu uczestniczce. Strony żądały rozliczenia pożytków uzyskanych bądź utraconych z lokali mieszkalnych.

Sąd ustalił, co następuje:

K. S. i A. S. (1) zawarli związek małżeński 24.10.1998r. Małżeństwo to zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z 2.06.2006r. w sprawie VI RC 2758/05. Strony nie zawierały majątkowych umów małżeńskich wobec czego wspólnośći majątkowa małżeńska ustała z chwilą uprawomocnienia się wyroku w sprawie o rozwód, to jest 24.06.2006r.

(dowód: odpis wyroku w sprawie VI RC 2758/05 k.100).

W dniu 8.12.1998r. K. S. i A. S. (1) nabyli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G., położonego w G. na Osiedlu (...), oznaczonego numerem (...). Zawierając umowę oświadczyli, że prawo to kupują za fundusze z majątku dorobkowego na prawach wspólności ustawowej. Z umówionej ceny na 36 000zł kwotę 5 000zł zapłacili przed aktem a pozostałą część- 31 000zł zobowiązali się zapłacić po zrealizowaniu książeczek mieszkaniowych, najpóźniej do 31.12.1998r.

(dowód: kserokopia aktu notarialnego zawierającego umowę sprzedaży k.16-18)

Na zakup lokalu strony przeznaczyły także pieniądze z prezentów ślubnych oraz prywatnych pożyczek zaciąganych głównie przez matkę wnioskodawcy W. L. (dowód: zeznania świadków W. L., E. S., A. D., W. D. k.74-75).

Strony przez krótki okres czasu mieszkały w lokalu na Osiedlu (...) w G. a następnie z uwagi na miejsce świadczenia pracy wyprowadziły się do rodziców uczestniczki do O.. Wartość spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. położonego w G. na Osiedlu (...) oznaczonego numerem (...) według stanu na dzień 24.06.2006r. wynosi aktualnie 148 041zł.

(dowód: opinia biegłego z zakresu szacowania nieruchomości W. S. k.133-147 i k.250-251)

W 2002r. strony kupiły stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny położony w O. przy ulicy (...) oznaczony numerem (...) wraz z udziałem wynoszącym (...) w częściach wspólnych budynku i działce gruntu pod budynkiem, dla którego prowadzona jest księga wieczysta o numerze (...). Aktualna wartość tej nieruchomości lokalowej wynosi 65 576zł

(dowód: treść księgi wieczystej (...) k.9-15, opinia biegłego z zakresu szacowania nieruchomości W. S. k.148-159 i k.248-249).

Mieszkanie przy ulicy (...) w O. zostało przez strony wyremontowane i wyposażone w niezbędne sprzęty. Strony posiadały meble black red white wartości 700zł, sofę i 2 fotele wartości 400zł, telewizor 32 cale wartości 2 000zł, meble młodzieżowe z szafą i łóżkiem wartości 930zł, odtwarzacz dvd wartości 100zł, kamerę J. wartości 350zł, chłodziarko-zamrażarkę Polar wartości 285zł, zmywarkę W. wartości 430zł, pralkę W. wartość 150zł, kuchenkę mikrofalową Samsung wartości 140zł, odkurzacz wartości 100zł, kuchenkę z piekarnikiem mastercook wartości 315zł . W lokalu tym strony mieszkały do czasu separacji po czym wnioskodawca wyprowadził się do G. a w mieszkaniu przy ulicy (...) pozostała uczestniczka. Aktualnie strony wynajmują lokale- wnioskodawca w O., uczestniczka w E.. Mieszkanie w O. jest niezamieszkałe. Lokal w G. na Osiedlu (...) wnioskodawca od pewnego czas wynajmuje pobierając jedynie koszty związane z bieżącym utrzymaniem.

(dowód: przesłuchanie stron k.220-221, opinia biegłego R. S. k.187-195 i przesłuchanie biegłego k.268, umowa najmu k.58)

Samochód h. (...) został przez wnioskodawcę sprzedany (...).07.2010r. za cenę 12 000zł.

( dowód: faktura nr (...) k.238)

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do art. 46 kriop do podziału majątku wspólnego zgromadzonego w trakcie trwania wspólności ustawowej małżonków stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku.

Art. 684 kpc nakłada na sąd obowiązek ustalenia składu i wartości majątku wspólnego.

W wypadku braku umów majątkowych regulujących między małżonkami stosunki majątkowe małżeńskie, zgodnie z art. 31§1 kriop z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Cytowany artykuł w § 2 stanowi, że do majątku wspólnego należą w szczególności pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków oraz kwoty składek zaewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wspólność majątkowa trwa do czasu prawomocnego orzeczenia rozwodu. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą między innymi przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej oraz przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił (art. 33pkt 1 i 2 kriop).

W przedmiotowej sprawie strony były zgodne co do czasu trwania wspólności majątkowej małżeńskiej i składu majątku wspólnego z wyjątkiem spółdzielczego własnościowego prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G., położonego w G. na Osiedlu (...), oznaczonego numerem (...). Po złożeniu opinii przez biegłych z zakresu szacowania nieruchomości W. S. i szacowania ruchomości R. S., w tym po uzupełnieniu tych opinii, strony nie kwestionowały także wartości składników majątkowych wchodzących do majątku wspólnego. Tak więc w głównej mierze sąd ustalając skład i wartość majątku wspólnego oparł się na zgodnych twierdzeniach stron i ostatecznie niekwestionowanych opiniach biegłych W. S. i R. S..

Co do składu majątku spór dotyczył jedynie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w G..

W ocenie sądu okoliczności związane z nabyciem tego prawa wskazują, że jest to majątek wspólny stron. Przede wszystkim spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. położonego w G. na Osiedlu (...) oznaczonego numerem (...) zostało nabyte w trakcie trwania małżeństwa a więc z zasady wynikającej z art. 31 § 1 kriop wchodzi do majątku wspólnego. Wnioskodawca utrzymując, że prawo to jest jego majątkiem osobistym powinien to wykazać. Tymczasem wnioskodawca w treści wniosku wszczynającego postępowanie o podział majątku wspólnego zaliczył to prawo do majątku wspólnego. Dopiero na rozprawie zmienił stanowisko i stwierdził, że jest to jego majątek osobisty ponieważ pieniądze na zakup spółdzielczego własnościowego prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. położonego w G. na Osiedlu (...) oznaczonego numerem (...) pochodziły od jego matki. Przesłuchana w charakterze świadka matka wnioskodawcy W. L. zeznała, że po zawarciu małżeństwa przez strony, pożyczyła pieniądze na zakup mieszkania synowi i sama pożyczki te spłaciła. Wyjaśniła, że strony w żaden sposób nie partycypowały w kosztach zakupu a wolą jej było nabycie tego mieszkania wyłącznie na rzecz syna. Okoliczności te potwierdziła E. S., bratowa wnioskodawcy.

(dowód: zeznania świadków W. L. i E. S. k. 74-75)

W ocenie sądu zeznania tych świadków sąd musiał potraktować z dużą dozą ostrożności. Świadkowie są bowiem osobami bardzo bliskimi wnioskodawcy i w sporze majątkowym mogą być zainteresowani korzystnym rozstrzygnięciem na rzecz wnioskodawcy. Nadto zeznania te należy ocenić w kontekście okoliczności wynikających z innych dowodów. Nie można pominąć faktu, że podczas umowy sprzedaży zawartej przed notariuszem strony oświadczyły, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. położonego w G. na Osiedlu (...) oznaczonego numerem (...) nabywają za fundusze z majątku dorobkowego zaś część umówionej ceny zobowiązały się zapłacić po zrealizowaniu uprawnień wynikających z posiadanych książeczek mieszkaniowych. Strony nie umiały wskazać w jakiej wysokości otrzymały należności z książeczek mieszkaniowych. Uczestniczka nie negowała także , że jej była teściowa przejawiała aktywność i wykazała pomoc w zgromadzeniu pieniędzy na zakup spółdzielczego lokalu zaciągając pożyczki, które potem zostały spłacone z udziałem stron. Te wszystkie okoliczności w ocenie sądu nie dają podstaw do przyjęcia, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. położonego w G. na Osiedlu (...) oznaczonego numerem (...) wnioskodawca otrzymał jako darowiznę od swojej matki. Czas zakupu prawa, sposób finansowania wskazują, że spółdzielcze mieszkanie było kupowane na rzecz obydwojga małżonków przy dużym zaangażowaniu finansowym i organizacyjnym matki wnioskodawcy.

Reasumując, wartość majątku wspólnego stron w skład którego wchodzi spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. położonego w G. na Osiedlu (...) oznaczonego numerem (...), stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny położony w O. przy ulicy (...) oznaczony numerem (...) wraz z udziałem wynoszącym (...) w częściach wspólnych budynku i działce gruntu pod budynkiem dla którego prowadzona jest księga wieczysta o numerze (...), wyposażenie tego mieszkania oraz samochód h. (...) sprzedany przez wnioskodawcę (...).07.2010r. za cenę 12 000zł wynosi 231 517zł.

Stosownie do art. 46 kriop. w związku z art. 1035 kc do podziału majątku wspólnego stosuje się przepisy o współwłasności.

W przedmiotowej sprawie z uwagi na skład majątku i sposób korzystania, zgodnie z art. 212 § 2kc, podział nastąpił przez przyznanie rzeczy stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałego.

Decydując o przyznaniu wnioskodawcy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w G. położonego w G. na Osiedlu (...) oznaczonego numerem (...) zaś uczestniczce stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego położonego w O. przy ulicy (...) oznaczonego numerem (...) wraz z udziałem wynoszącym (...) w częściach wspólnych budynku i działce gruntu pod budynkiem dla którego prowadzona jest księga wieczysta o numerze (...) sąd miał na uwadze przede wszystkim dotychczasowy sposób korzystania z obu lokali. Od chwili separacji, a więc od kilkunastu lat, wnioskodawca co prawda nie mieszka w lokalu w G.- wynajmuje lokal w O.- to jednak sprawuje nad nim pieczę, przeprowadza drobne remonty a od pewnego czasu udostępnia do zamieszkania osobom trzecim w zamian za zwrot kosztów utrzymania. Lokal w O. pozostawał natomiast do dyspozycji uczestniczki, która przez pewien czas w nim mieszkała. Aktualnie mieszkanie jest puste a uczestniczka mieszka w E. i nie wiąże z lokalem w O. swoich planów życiowych. Również nie jest bezpośrednio zainteresowana mieszkaniem w G. a swoje żądanie przyznania na jej rzecz spółdzielczego własnościowego praw do lokalu uzasadniała chęcią przekazania go następnie córce. Ten argument nie jest na tyle ważki, w ocenie sądu, by pozbawiać wnioskodawcę uprawnień do lokalu spółdzielczego skoro od wielu lat to on tym lokalem dysponuje i zarządza. Wnioskodawczyni natomiast nie przejawiała żadnego zainteresowania w tym zakresie. Interesy córki natomiast może zaspokoić mając prawo do lokalu w O..

Przyznając uczestniczce prawo do lokalu O. sąd przyznał także na jej rzecz wyposażenie lokalu, czemu zresztą uczestniczka w toku postępowania nie oponowała.

Z uwagi na to, że wnioskodawca korzystał z samochodu h. (...) aż do czasu zbycia w dniu (...).07.2010r. uzasadnione jest zaliczenie kwoty 12 000zł uzyskanej ze sprzedaży samochodu na konto wnioskodawcy.

W wyniku tak przyjętego podziału wnioskodawca otrzymał majątek wartości 160 041zł. Wartość składników majątkowych przyznanych uczestniczce wyniosła 71 476zł

Powoduje to konieczność nałożenia obowiązku spłaty ze strony wnioskodawcy na rzecz uczestniczki postępowania(art. 212§2 k.c.). Przy równych udziałach w majątku wspólnym A. S. (1) przysługuje dopłata w wysokości 44 283zł.

„W myśl utrwalonego orzecznictwa oznaczenie sposobu i terminu uiszczenia spłat powinno być dokonane przez sąd z urzędu, przy czym należy zbadać i rozważyć sytuacje uczestników obciążonych spłatami i uprawnionych do spłat„ (Stanisław Rudnicki Komentarz do Kodeksu Cywilnego … str. 234 ). Mając na uwadze, że wnioskodawca utrzymuje się z wynagrodzenia w kwocie 1 459zł netto, ma na utrzymaniu żonę i troje małoletnich dzieci, jednorazowa wpłata na rzecz uczestniczki postępowania kwoty 44 283 zł byłaby bardzo utrudniona a nawet niemożliwa. W tej sytuacji sąd uznał za zasadne rozłożenie spłaty należności na 3 raty –dwie po (...) 000zł płatne do 30.06.2019r. i 31.12.2019r. i trzecia rata w kwocie 14 283zł płatna do 30.06.2020r. W ocenie sądu tak ukształtowane zobowiązanie wnioskodawcy wobec uczestniczki leży w granicach jego możliwości finansowych, tym bardziej że wnioskodawca może czerpać korzyści z wynajmu lokalu położonego w G. i osiągać z tego tytułu dochód nawet w granicach 540zł miesięcznie.

Uczestniczka, z uwagi na swoją sytuację życiową wynajmuje lokal w E. wobec czego ma zaspokojone potrzeby mieszkaniowe a przyznany jej lokal mieszkalny w O. w ramach umowy najmu może również przynosić dochód około 420zł miesięcznie. Należności z podziału majątku uczestniczka planuje przeznaczyć na zabezpieczenie córki wobec czego cała kwota dopłaty nie jest jej natychmiast niezbędnie potrzebna.

(dowód: opinia biegłego W. S. k. 136 i 149)

Sąd w postępowaniu o podział majątku dokonuje również z mocy art.567§1 w związku z art.686 kpc rozliczeń z tytułu posiadania przedmiotów należących do majątku objętego wspólnością, pobranych pożytków i innych przychodów a także poczynionych na ten majątek nakładów i spłaconych długów. W przedmiotowej sprawie strony zgłosiły wzajemne roszczenia o rozliczenie pożytków uzyskanych bądź utraconych w związku z dysponowaniem lokalami mieszkalnymi. Zgodnie z art.207 kc pożytki i inne dochody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów. Podstawą tych rozliczeń nie mogą być jednak pożytki potencjalne-możliwe do uzyskania, lecz jedynie pożytki rzeczywiste, realnie uzyskane (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7.01.2009r. IICSK 390/08, LEX 490512). W przedmiotowej sprawie strony nie wykazały by lokale mieszkalne, którymi dysponowały przynosiły rzeczywiste dochody więc żądanie rozliczenia pożytków jest nieuzasadnione.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie cytowanych wyżej przepisów, sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.

O kosztach postępowania sąd rozstrzygnął na podstawie art.520§1 kpc nie znajdując powodów do obciążania jednej ze stron kosztami bądź stosunkowego rozdzielenia.

SSR Alina Kowalewska