Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Romuald Kompanowski

Protokolant Justyna Kucberska

po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2017 r. w Kaliszu

odwołania A. J.

P. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 27 października 2016 r. Nr (...) ( (...)- (...)

w sprawie A. J. i P. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o ustalenie ubezpieczenia

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 27 października 2016 r. znak (...) ( (...)- (...)) w ten sposób, że stwierdza, iż odwołująca A. J. jako pracownik płatnika składek (...) w (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu oraz wypadkowemu od dnia 11 kwietnia 2016 r. do nadal.

2.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz P. K. kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 października 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w O. stwierdził, iż A. J. zgłoszony do ubezpieczeń jako pracownik firmy (...) w N. Nowym nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym pracowników od dnia 11 kwietnia 2016 r. wskazując, iż umowa o pracę została zawarta dla pozoru.

Odwołania od powyższej decyzji złożyli: A. J. oraz P. K. wnosząc o zmianę decyzji i objęcie pracownicy ubezpieczeniem społecznym pracowników od dnia 11 kwietnia 2016 r.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań.

Sąd ustalił, co następuje:

Poza sporem pozostaje, iż P. K. działający za firmę (...) w N. Nowym jako właściciel firmy oraz A. J. zawarli w dniu 11 kwietnia 2016 r. umowę o pracę na czas określony do dnia 30 kwietnia 2017 r. A. J. jako pracownik firmy, poczynając od dnia 11 kwietnia 2016 r., miała wykonywać w ramach pełnego etatu obowiązki koordynatora do spraw sprzedaży za wynagrodzeniem w kwocie 4 205,00 zł miesięcznie. Aneksem z dnia 25 kwietnia 2016 r. umowa została przedłużona na czas nieokreślony. Zawarciu umowy o pracę towarzyszył zakres obowiązków pracowniczych; wśród nich było nawiązywanie nowych kontaktów, pozyskiwanie partnerów biznesowych, przygotowywanie ofert handlowych, stały nadzór nad prawidłową realizacją usług, sporządzanie sprawozdań finansowych. P. K. zajmuje się działalnością w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Odwołująca zgodnie z zawartą umową przystąpiła do wykonywania pracy w dniu 11 kwietnia 2016 r. Wcześniej, przeszła odpowiednie badania lekarskie uzyskując orzeczenie o zdolności do wykonywania pracy. Przed podjęciem pracy odbyła podstawowe szkolenie bhp. W ramach swych obowiązków, odwołująca miała wykonywać obowiązki w zakresie wyszukiwania klientów firmy a następnie pozyskanie ich i objęcie obsługą w zakresie pełnej księgowości i gospodarki kadrami. Obowiązki te odwołująca wykonywała każdego dnia roboczego w rozmiarze 8 godzin.

dowód: zeznania odwołującej, zeznania świadków: D. K., P. S., zeznania płatnika składek, lista obecności, umowa o pracę, zaświadczenie lekarskie, karta szkolenia, zakres obowiązków w aktach ZUS.

Miedzy odwołującą a pracodawcą nie istnieje stosunek pokrewieństwa ani powinowactwa. Przyczyną nieobecności odwołującej w pracy od dnia 20 czerwca 2016 r. była czasowa niezdolność do pracy z powodu ciąży.

dowód: zeznania odwołującej.

Odwołująca poprzednio, była pracownikiem D. K. zajmującego się usługowym prowadzeniem biura rachunkowo-księgowego.

dowód: świadectwa pracy w aktach ZUS.

Ustalając powyższy stan faktyczny sąd dał wiarę zeznaniom słuchanych w sprawie świadków, zeznaniom odwołującego, zeznaniom płatnika składek. Sąd dał wiarę dokumentom: umowie o pracę, listom obecności, zaświadczeniom lekarskim.

Dowody osobowe korespondują z dowodami z dokumentów. W toku postępowania nie zostało wykazane, by zebrana przez organ rentowy dokumentacja dotycząca zatrudnienia odwołującego (w tym umowa o pracę, listy obecności, listy płac, zaświadczenie o przeszkoleniu bhp) została sporządzona wyłącznie na potrzeby uzyskania zabezpieczenia w razie choroby. Sąd nie ma żadnych podstaw by kwestionować autentyczność dokumentów. Nie wskazują na to cechy fizyczne, nie można ich także podważyć z powodu sprzeczności z innymi dowodami. ZUS nie wykazał się w tym zakresie inicjatywą dowodową aby wykazać istnienie okoliczności o pozorności badanej umowy o pracę.

Po sformułowaniu przez stronę procesu cywilnego twierdzeń o faktach, jeżeli są one sporne winno nastąpić powołanie dowodów. Dopiero udowodnione fakty podlegają subsumcji pod konkretny przepis prawa. Tymczasem organ rentowy poprzestał na własnych twierdzeniach, nie przedstawił natomiast żadnego konkretnego dowodu, z którego wynikałoby, że umowa o pracę została zawarta dla pozoru. Zgodnie z ogólną regułą dowodową przewidzianą w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Przepis ten nie stanowi jednak samodzielnej podstawy prawnej rozstrzygnięcia sprawy (zob. orz. SN z 10 listopada 1997 r., I PKN 375/97, OSNAPiUS 1998, Nr 18, poz. 537). Wspomniana reguła pozostaje bowiem w związku z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego o dowodach (zob. L. Morawski, Ciężar dowodu - niektóre problemy dowodowe, SC, t. XXXII, Warszawa-Kraków 1982, SC 1982, t. XXXII, s. 189 i nast.).

Stosownie do treści art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.; orz. SN z 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSN 1997, Nr 6-7, poz. 76, z glosą aprobującą A. Zielińskiego, Pal. 1998, Nr 1-2, poz. 204).

W obecnym stanie prawnym rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Jeśli zatem strony nie dostarczają sądowi potrzebnych dowodów lub niejasno formułują swoje twierdzenia sąd nie jest władny „wyręczać” strony w tym zakresie z urzędu. Jest to realizacja zasady, zgodnie z którą „sędzia powinien orzekać według twierdzeń i dowodów stron”. Istotą zmian procedury cywilnej, które weszły w życie 5 lutego 2005 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 172, poz. 1804) nie jest odejście od dążenia do wykrycia prawdy, ale przerzucenie ciężaru jej dociekania na strony (zob. M. Sanitko – Pleszko „Kodeks postępowania cywilnego po nowelizacji, dodatek do MoP Nr 20/2004, str. 2).

W świetle powyższego uznać należy, że Zakład nie zdołał udowodnić swoich twierdzeń co do pozorności umowy o pracę. Z dokumentów wynika treść umowy o pracę, zdolność odwołującej do jej podjęcia, podpisywanie list obecności i płac, przeszkolenie bhp, natomiast z pozostałych dowodów wynika, że praca na rzecz firmy była przez odwołującą faktycznie świadczona.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art.6 ust.1 pkt oraz art.11 ust.1 i art.12 ust.1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych /Dz.U. nr 137, poz.887/ obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu podlegają pracownicy. W myśl przepisu art. 13 pkt 1 cytowanej ustawy osoby te podlegają ubezpieczeniu od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Przepisy regulujące zatrudnienie zawarte są w kodeksie pracy.

W myśl przepisu art. 22 ust.1 kp przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. W takim ujęciu stosunek pracy to określona relacja między pracownikiem a pracodawcą, której główną treść stanowi zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem w warunkach organizacyjnego podporządkowania, a pracodawcy – do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy uzasadnia istnienie skutecznie zawartego stosunku pracy w rozumieniu powyższej regulacji. Brak było w analizowanym zatrudnieniu elementów wskazujących na pozorność umowy o pracę, jeżeli – co wynika tak z zeznań pracodawcy, zeznań pracownicy, zeznań świadka słuchanego w postępowaniu sądowym oraz z list obecności – odwołujący wykonywał pracę.

Brak było również elementów wskazujących na działanie stron umowy o pracę w celu obejścia prawa, co prowadziłoby do uznania omawianej czynności za nieważną.

Zgodnie bowiem z przepisem art.58 § 1 kc czynność prawna jest nieważna, gdy pozostaje w sprzeczności z ustawą albo ma na celu jej obejście. W piśmiennictwie prawniczym przyjmuje się, że przez czynność prawną podjętą w celu obejścia ustawy należy rozumieć czynność prawną, co prawda dozwoloną, podjętą jednak z intencją osiągnięcia skutku zakazanego przez prawo bądź też realizującą cel sprzeczny z prawem. Ważność umowy opartej na takiej czynności ocenia się wedle przesłanek z chwili zawierania umowy. Wykonanie zaś takiej umowy nie ma w tym zakresie znaczenia.

Brak jest podstaw aby stronom umowy o pracę przypisać zmowę w celu uzyskania przez odwołującego świadczeń wynikających z choroby. Trudno przyjąć aby stronom umowy przypisać działanie w warunkach zawartych w art.58 kc a w szczególności, iż zawierana umowa ma służyć wyłącznie uzyskaniu przez pracownika świadczeń chorobowych w warunkach gdy o planowanym zabiegu wiedziała tylko jedna strona umowy zainteresowana uzyskaniem statusu pracowniczego. Pozorność czynności prawnej musi być bowiem objęta wspólnym zamiarem podmiotów tę czynność podejmujących. Realizowane przez strony umowy o pracę czynności faktyczne zawierające się w elementach typowych dla pierwszych dni zatrudnienia takich jak przeprowadzenie szkoleń wstępnych czy zapoznanie pracownika szczegółowo z realiami zatrudnienia wskazują na skutecznie zawiązany w dniu 11 kwietnia 2016 r. stosunek pracy. Stan ciąży odwołującej i związane z tym orzeczenie o czasowej niezdolności do pracy w realiach niniejszej sprawy nie mogło sprawić o zanegowaniu tak zawiązanego porozumienia. Zatem zawarcie umowy o pracę nie było podyktowane jedynie zamiarem uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego skoro strony realizowały cel gospodarczy. Ubocznie należy stwierdzić, iż każdej umowie o pracę towarzyszy perspektywa uzyskania świadczeń chorobowych na wypadek czasowej niezdolności do pracy.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, zaskarżona decyzja podlegała zmianie jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach sąd orzekł w oparciu o przepis art. 98 k.p.c. i § 9 ust. 2 w zw. z § 15 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie uznając, iż nakład pracy pełnomocnika procesowego uzasadnia zastosowanie stawki podwyższonej do wysokości dwukrotnej stawki minimalnej.