Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Renata Lech

Protokolant: sekretarz sądowy Daria Mazerant

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2018r. w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa B. O.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki B. O. kwotę 60.00,00 zł (sześćdziesiąt tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 18 października 2016r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki B. O. kwotę 16.00,00 zł (szesnaście tysięcy złotych) tytułem odszkodowania z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia18 października 2016r. do dnia zapłaty;

3.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki B. O. kwotę 10.860,00 zł (dziesięć tysięcy osiemset sześćdziesiąt złotych) tytułem odszkodowania za koszty pogrzebu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 lipca 2017r. do dnia zapłaty;

4.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki B. O. kwotę 5.417,00 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu;

5.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 5.233,83 zł (pięć tysięcy dwieście trzydzieści trzy złote 83/100złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

Sygn. akt I C 1566/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 20 listopada 2017 roku powódka B. O. reprezentowana przez pełnomocnika – radcę prawnego G. U. wnosiła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na jej rzecz w związku ze śmiercią męża A. O. :

- zadośćuczynienia na podstawie art.446 § 4 k.c. w kwocie 60.000,00 złotych ( sześćdziesiąt tysięcy ) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 października 2016 roku do dnia zapłaty ,

- stosownego odszkodowania w związku z pogorszeniem sytuacji życiowej po śmierci męża na podstawie art.446 § 3 k.c. w kwocie 16.000,00 złotych (szesnaście tysięcy ) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 października 2016 roku do dnia zapłaty ,

- odszkodowania obejmującego zwrot kosztów pogrzebu w kwocie 10.860,00 złotych ( dziesięć tysięcy osiemset sześćdziesiąt ) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 lipca 2017 roku do dnia zapłaty ,

Nadto pełnomocnik powódki wnosił o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych .

( k. 3- 5v., )

W odpowiedzi na pozew z dnia 13 lutego 2018 roku pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. reprezentowany przez radcę prawnego J. Ż. wnosił o oddalenie powództwa i podnosił zarzut przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody na poziomie 50 % .

Pozwany podnosił, iż wypłacił na rzecz powódki B. O. następujące kwoty, przyjmując 50 % przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody :

- 10.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia na zasadzie art. 446 par. 4 kc ;

- 5.000,00 zł tytułem stosownego odszkodowania na zasadzie art 446 par. 3 kc ;

- 9.932,50 zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu art 446 par. 1 kc ;,

Pozwany podnosił, iż dalsze żądania w tym zakresie należy przyjąć za wygórowane .

(k.41-42)

Pełnomocnik powoda poparł powództwo i w toku postępowania podnosił 30 % stopień przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody nie zaś przyjęty przez pozwanego 50 % stopień przyczynienia się, podnosząc , iż w innym postępowaniu w tym samym stanie faktycznym pozwany przyjął 30 % stopień przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody . (k.51 v.,)

Ostatecznie na rozprawie w dniu 10 grudnia 2018 roku pełnomocnik powódki poparł powództwo . (k.124 v.,)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 czerwca 2016r. kierujący (...) o numerze rejestracyjnym (...) na skutek niezachowania należytej ostrożności i naruszenia zasady ograniczonego zaufania potrącił, podczas wyprzedzania rowerzystę A. O. - męża powódki. A. O. na skutek odniesionych obrażeń zmarł.

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 22 lutego 2017 roku A. B. — kierujący (...) — został uznany za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, a mianowicie, że w dniu 28 czerwca 2016 roku około godziny 17:05 na 392,7 km drogi (...) relacji W. - P. w miejscowości M. w okolicy posesji nr (...) kierując samochodem marki M. (...).240 nr rej. (...) jadąc w kierunku P. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym przez to, że nie zachował szczególnej ostrożności podczas wyprzedzenia nieprawidłowo jadącego rowerzysty A. O. nie dostosował swojej techniki jazdy i prędkości do przesłanek jawnie wskazujących na możliwość dalszego nieprawidłowego zachowania się kierującego rowerem wynikających z zasady ograniczonego zaufania do innych uczestników ruchu, nie zachował bezpiecznego odstępu bocznego podczas wyprzedzenia pojazdu jednośladowego doprowadzając do potrącenia rowerzysty bocznym lusterkiem w wyniku czego rowerzysta A. O. doznał obrażeń ciała w postaci obrzęku wtórnego i rozmiękania mózgu oraz narastającej niewydolności oddechowo-krążeniowej pochodzenia centralnego i w następstwie doznanych obrażeń czaszkowo-mózgowych zmarł i na podstawie art. 177 § 2 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 1 kk, art. 71 § 1 kk, art. 72 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby 2 (dwóch) lat. orzekł wobec niego grzywnę w ilości 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych po 10 (dziesięć) złotych każda stawka i zobowiązał oskarżonego do informowania Sądu o przebiegu okresu próby przez składanie co 6 (sześć) miesięcy pisemnych sprawozdań, zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę (...),75 (trzy tysiące siedemset osiemdziesiąt dziewięć i 75/100) złotych tytułem zwrotu wydatków oraz kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem opłat.

(dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 22 lutego 2017r. akta o sygn.. II K 837/16 w załączeniu )

W dacie zdarzenia samochód M. o numerze rejestracyjnym (...) objęty był ochroną ubezpieczeniową OC w (...) S.A.

( okoliczność bezsporna)

Powódka B. O. zgłosiła swoje roszczenia po śmierci męża do pozwanego w zakresie zadośćuczynienia, stosownego odszkodowania oraz zwrotu kosztów pogrzebu.

(...) S.A. w W. przyjęło odpowiedzialność co do zasady, ograniczając ją jednak o 50% w związku z przyczynieniem się poszkodowanego A. O. i wypłaciło :

- 10.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia na zasadzie art. 446 par. 4 kc ;

- 5.000,00 zł tytułem, stosownego odszkodowania na zasadzie art 446 par. 3 kc ;

- 9.932,50 zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu art 446 par. 1 kc ;

( dowód: identyfikacja polisy w ruchu drogowym k.14, pismo pozwanego z dnia 18 października 2016 roku k.17-18 i pismo pozwanego z dnia 19 lipca 2017 roku k.19,19 v.,)

A. B., kierując (...) nie zachował należytej ostrożności, a także naruszył zasadę ograniczonego zaufania. Wyprzedzając rowerzystę nie zachował bezpiecznego odstępu, który zgodnie z art. 24 ust. 2 Prawa o ruchu drogowym winien wynosić co najmniej 1 metr. Zważyć należy, że poruszając się samochodem ciężarowym winien zwiększyć ten odstęp, bowiem jest oczywistym, że rowerzysta może zachwiać się chociażby z powodu podmuchu powietrza jaki wywołuje jadąca ciężarówka. Dodatkowo biegły rekonstruując przebieg zdarzenia wskazał, że A. B., widząc „niepewnie” jadącego rowerzystę winien zaniechać manewru wyprzedzania w celu wyjaśnienia sytuacji na drodze — ewentualnie ostrzec rowerzystę sygnałem dźwiękowym. A. B. wyprzedzając rowerzystę nienależycie przygotował manewr wyprzedzania tj. nie zjechał nawet na lewy pas. Domniemywać więc należy, iż manewr wyprzedzania wykonywany był w sposób rażąco nieprawidłowy, a kierujący ciężarówką nie zachował nawet minimalnego, wymaganego prawem, odstępu.

( dowód : opinia biegłego z zakresu mechaniki pojazdowej i ruchu drogowego mgr inż. K. L. w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim o sygn. II K 837/16 w załączeniu )

Powódka stanowiła wraz ze zmarłym mężem przykładne małżeństwo. Ich związek trwał ponad pięćdziesiąt lat. Byli wzorowym małżeństwem, nigdy nie było pomiędzy nimi większych nieporozumień, wspólnie spędzali czas, jeździli rowerem, chodzili na tańce do znajomych. W dacie śmierci mąż powódki miał 76 lat .

Śmierć męża była dla powódki ogromnym wstrząsem psychicznym musiała korzystać z pomocy psychiatry i zażywać leki, schudła, stała się depresyjna, pojawiły się lęki. Do tej pory powódka wspomina męża i nie jest w stanie o nim zapomnieć. Często odwiedza grób męża .

Zmarły mąż był głową rodziny, zajmował się prowadzeniem domu, zakupami, sprzątaniem, paleniem w piecu. Powódka wówczas nie korzystała z pomocy materialnej swoich dwóch synów. Po śmierci męża zmuszona była korzystać z tej pomocy materialnej i fizycznej. Powódka ma zachowany kontakt z synami.

(dowód: nagranie audio-video z dnia 27 kwietnia 2018 roku zeznania świadka L. F. 00:06:32- 00:14:30 k. 68 v., 69, 71, zeznania świadka K. O. 00:14:30- 00:20:28 k.69, 71, 00:20:55-00:22:48 k. 69 v., 71, zeznania świadka C. O. 00:22:48- 00:27:22 k. 69 v.,71, 00:27:50- 00:31:49 k. 69 v., 70, 71, nagranie audio-video z dnia 10 grudnia 2018 roku zeznania powódki 00:02:44- 00:09:28 k. 123 v.,125, 00:13:57-00:18:05 k. 124, 125 , odpis skrócony aktu zgonu k.15, odpis skrócony aktu małżeństwa k.16, )

Jeśli chodzi o żałobę po śmierci męża uznać trzeba, że „proces” ten u powódki trwał dłużej niż przeciętnie. Do chwili obecnej o okolicznościach śmierci męża mówi z wielkim żalem i płaczem (nie ukrywa emocji). Niewątpliwie powódka przeżyła bardzo śmierć męża. Państwo O. byli dobrym, kochającym się małżeństwem.

Śmierć męża wpłynęła na obecne życie powódki w kwestii wykonywania codziennych obowiązków. Powódka oświadczyła, że to mąż robił wszystkie zakupy do domu, rąbał drzewo, palił w piecu. Sama nie musiała się o to martwić. Oświadczyła, że teraz zamieszkała z synem bo sama nie mogła „ogarnąć” obowiązków domowych.

( dowód: opinia biegłego z zakresu psychologii medycznej i penitencjarnej mgr M. Z. k.81-83 )

U powódki wystąpiły zaburzenia adaptacyjne o typie depresyjnym pozostające w związku ze śmiercią jej męża w dniu 1 lipca 2016 roku. Jakość życia powódki uległa wyraźnemu obniżeniu na okres ponad dwóch lat od daty śmierci męża do chwili obecnej. Obecnie występuje obniżenie nastroju z tendencją do braku odczuwania przyjemności i zadowolenia, zaburzenia snu, zaburzenia łaknienia, obraz zaburzenia osiąga obecnie poziom epizodu depresyjnego umiarkowanego.

Nasilenie dysfunkcji zdrowia psychicznego można uznać za nasilone w stopniu znacznym przez okres 6 miesięcy , do nasilonego w stopniu umiarkowanym do chwili obecnej. Ze względu na czas ich trwania należy uznać dysfunkcję zdrowia psychicznego za długotrwałe i ocenić wysokość długotrwałego uszczerbku na zdrowiu na poziomie 7 %.

( dowód: opinia biegłego z zakresu psychiatrii lek. med. A. R. k.103-105 )

B. O. poniosła koszty związane z nagrobkiem dla męża w kwocie 18.400 złotych i koszty pogrzebu w łącznej kwocie 29.704,72 złotych .

- 18.400,00 zł koszt budowy nagrobka;

- 550,00 zł — opłata od budowy;

- 750,00 zł — opłata za odprawienie mszy;

- 35,00 zł - zakup bluzki na pogrzeb męża;

- 79,99 zł — zakup butów;

- 350,00 zł - zakup garnituru;

- 2.359,73 zł — koszt organizacji stypy;

- 2.080,00 zł — koszt organizacji pochówku, 3.500,00 zł — pieczara cmentarna;

- 1.600,00 zł — koszt wykopu pod piwnicę.

( dowód : faktura nr (...) k.21, opłata cmentarna 48/17 k.22, rachunki k.23, oświadczenie k.24, faktura (...) k.25, faktura nr (...) k.26, pokwitowanie nr 847/16 k.27, faktura (...), faktura (...) k.28, opłata cmentarna 640/16 k.29, nagranie audio-video z dnia 27 kwietnia 2018 roku zeznania świadka K. O. 00:20:28-00:20:55 k. 69, 69 v.,71, zeznania świadka C. O. 00:27:22- 00:27:50 k. 69 v.,71, nagranie audio-video z dnia 10 grudnia 2018 roku zeznania powódki 00:13:50-00:13:57 k.124,125 )

Zmarły mąż powódki otrzymywał emeryturę w wysokości 1.800 złotych miesięcznie. Powódka wówczas otrzymywała emeryturę z KRUS-u w wysokości 870 złotych miesięcznie. Obecnie powódka otrzymuje rentę rodzinną w kwocie 1.380 złotych miesięcznie i zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 215 złotych. Leczy się okulistycznie i u endokrynologa. W skali miesiąca ponosi wydatek rzędu około 200,00 złotych na lekarstwa. Pomaga finansowo synowi kwotą 100-200 złotych miesięcznie.

( dowód: nagranie audio-video z dnia 10 grudnia 2018 roku zeznania powódki 00:09:28- 00:13:50 k. 123 v., 124,125 )

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie wyżej wskazanych dowodów .

Dokonując powyższych ustaleń faktycznych Sąd oparł się na dowodach w postaci zeznań powódki oraz świadków w zakresie wyżej przywołanym, a także dokumentach znajdujących się w aktach sprawy stanowiących w istocie akta szkodowe .

W/w świadkowie dokonali oceny stanu psychicznego i emocjonalnego powódki – B. O. po tragicznej śmierci męża oraz wpływu tegoż wydarzenia na jej dalsze życie i stan zdrowia.

Dokonując ustaleń w zakresie następstw nieszczęśliwego wypadku dla zdrowia powódki Sąd oparł się na opiniach psychiatryczno – psychologicznych mgr M. Z. i lek. med. A. R. dotyczących powódki .

Powyższe opinie są rzetelne, kategoryczne i przekonujące, wystarczająco wyjaśniają zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych, a wnioski w nich zawarte nie zostały skutecznie zakwestionowane przez żadną ze stron. Dlatego też opinie te stanowiły podstawę dla Sądu przy ustaleniu wysokości zadośćuczynienia dla powódki.

Ustalając stopień przyczynienia się poszkodowanego do powstania wypadku Sąd wziął pod uwagę opinię biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych i techniki samochodowej. Postępowanie karne wskazało, iż A. B. wyprzedzając rowerzystę nienależycie przygotował manewr wyprzedzania tj. nie zjechał nawet na lewy pas. Domniemywać więc należy, iż manewr wyprzedzania wykonywany był w sposób rażąco nieprawidłowy, a kierujący ciężarówką nie zachował nawet minimalnego, wymaganego prawem, odstępu. Sąd przyjął 30 % stopień przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody nie zaś 50% stopień przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody nie zaś przyjęty przez pozwanego .

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości .

Zgodnie z treścią art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia (§1).Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2).

Istota ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikająca z art. 822 k.c. sprowadza się więc do tego, że w sytuacji zaistnienia szkód określonych w § 2 tego przepisu, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia odszkodowania osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za te szkody ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej reguluje natomiast ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych ( Dz. U. nr 124 poz. 1152).

W świetle art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, który stanowi lex specialis do art. 822 § 1 k.c., z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym obowiązani są do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Zgodnie natomiast z art. 35 cytowanej ustawy ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W dacie zdarzenia posiadacz pojazdu, który spowodował wypadek komunikacyjny, był objęty ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej przez pozwane towarzystwo ubezpieczeń. Do wyrządzenia szkody A. O. doszło w następstwie ruchu pojazdu mechanicznego. Wobec powyższego, w ocenie Sądu w niniejszej sprawie zachodzą podstawy odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody na podstawie art. 436 § 1 k.c. w związku z art. 435 § 1 k.c. Spełniona została także przesłanka, iż poszkodowany mąż powódki B. O. wskutek uszkodzeń ciała doznanych w wypadku komunikacyjnym zmarł.

Wobec powyższego pozwany co do zasady jest odpowiedzialny z tytułu szkody wyrządzonej powodowi.

Na podstawie art. 362 k.c. Sąd przyjął 30 % stopień przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody nie zaś 50% stopień przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody. Ustalając stopień przyczynienia się poszkodowanego do powstania wypadku Sąd wziął pod uwagę opinię biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych i techniki samochodowej zawartą w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim o sygn. II K 837/16. Postępowanie karne wskazało, iż A. B. wyprzedzając rowerzystę nienależycie przygotował manewr wyprzedzania tj. nie zjechał nawet na lewy pas. Domniemywać więc należy, iż manewr wyprzedzania wykonywany był w sposób rażąco nieprawidłowy, a kierujący ciężarówką nie zachował nawet minimalnego, wymaganego prawem, odstępu .

W świetle powyższych rozważań Sąd uznał powództwo w niniejszej sprawie co do zasady za uzasadnione.

Podstawę prawną powództwa w zakresie żądania zasądzenia kwoty zadośćuczynienia stanowi art. 446 § 4 k.c. Na podstawie powyższego przepisu kompensacie podlega doznana krzywda, a więc w szczególności cierpienie, ból i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny. Śmierć osoby bliskiej stanowi zwykle wielki wstrząs dla rodziny, a cierpienia psychiczne, jakie się z tym wiążą, mogą przybierać ogromny wymiar, tym większy, im mocniejsza była więź emocjonalna łącząca zmarłego z jego najbliższymi.

Ustalenie wysokości zadośćuczynienia powinno zostać natomiast dokonane z uwzględnieniem wszelkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy oraz to, że zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość winna przedstawiać jakąś odczuwalną wartość ( por. przykładowo wyrok SN z dnia 12 kwietnia 1972 roku, II CR 57/72, OSNCP 1972, z. 10, poz. 183 oraz wyrok SN z dnia 24 czerwca 1965 roku, I PR 203/65, OSPIKA 1966, poz. 92).

Powódka stanowiła wraz ze zmarłym mężem przykładne małżeństwo. Ich związek trwał ponad pięćdziesiąt lat. Byli wzorowym małżeństwem, nigdy nie było pomiędzy nimi większych nieporozumień, wspólnie spędzali czas, jeździli rowerem, chodzili na tance do znajomych. W dacie śmierci mąż powódki miał 76 lat .

Śmierć męża była dla powódki ogromnym wstrząsem psychicznym musiała korzystać z pomocy psychiatry i zażywać leki, schudła, stała się depresyjna, pojawiły się lęki. Do tej pory powódka wspomina męża i nie jest w stanie o nim zapomnieć. Często odwiedza grób męża .

Zmarły mąż był głową rodziny, zajmował się prowadzeniem domu, zakupami, sprzątaniem, paleniem w piecu. Powódka wówczas nie korzystała z pomocy materialnej swoich dwóch synów. Po śmierci męża zmuszona była korzystać z tej pomocy materialnej i fizycznej. Powódka ma zachowany kontakt z synami .

Śmierć A. O. spowodowała wystąpienie u powódki naturalnej reakcji żałoby.

Śmierć męża wpłynęła na obecne życie powódki w kwestii wykonywania codziennych obowiązków. Powódka oświadczyła, że to mąż robił wszystkie zakupy do domu, rąbał drzewo, palił w piecu. Sama nie musiała się o to martwić. Oświadczyła, że teraz zamieszkała z synem bo sama nie mogła „ogarnąć” obowiązków domowych. Wynika to z opinii biegłego z zakresu psychologii medycznej i penitencjarnej mgr M. Z. .

U powódki wystąpiły zaburzenia adaptacyjne o typie depresyjnym pozostające w związku ze śmiercią jej męża w dniu 1 lipca 2016 roku. Jakość życia powódki uległa wyraźnemu obniżeniu na okres ponad dwóch lat od daty śmierci męża do chwili obecnej. Obecnie występuje obniżenie nastroju z tendencją do braku odczuwani przyjemności i zadowolenia, zaburzenia snu, zaburzenia łaknienia, obraz zaburzenia osiąga obecnie poziom epizodu depresyjnego umiarkowanego.

Nasilenie dysfunkcji zdrowia psychicznego można uznać za nasilone w stopniu znacznym przez okres 6 miesięcy, do nasilonego w stopniu umiarkowanym do chwili obecnej. Ze względu na czas ich trwania należy uznać dysfunkcję zdrowia psychicznego za długotrwałe i ocenić wysokość długotrwałego uszczerbku na zdrowiu na poziomie 7 %.

Sąd przyjął, że wysokość zadośćuczynienia na rzecz powódki B. O. winna wynosić 100.000 złotych, przyjmując 30% przyczynienia się zmarłego A. O. do powstania szkody wynosi (70.000 złotych – 10.000 złotych tytułem zadośćuczynienia wypłaconego przez ubezpieczyciela) zadośćuczynienie na rzecz powódki winno wynosić 60.000 złotych .

Do chwili obecnej powódka odczuwa osamotnienie po jego śmierci, dlatego też Sąd zasądził tytułem zadośćuczynienia na rzecz powódki kwoty w/w.

Rozważając zasadność powództwa w zakresie żądania zasądzenia odszkodowania Sąd miał na uwadze normę art. 446 § 3 k.c. Zgodnie z powyższym przepisem sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Zgodnie z panującym zapatrywaniem doktryny i orzecznictwa odszkodowanie z art. 446 § 3 k.c. obejmuje szeroko rozumianą szkodę majątkową, nie obejmuje natomiast szkody o charakterze niemajątkowym (por. A. S. „Odszkodowanie za szkodę majątkową”, Oficyna (...), B. 1998, s. 181-190, A. S. „Wynagrodzenie szkody powstałej wskutek śmierci osoby bliskiej”, Oficyna (...), B. 2000, s. 137-166, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 października 1970 r. III PZP 22/70, opub. OSNC z 1971 r., nr 7-8, poz. 120). W obecnym stanie prawnym nie ulega wątpliwości, iż odszkodowanie określone w powyższym przepisie nie może być przyznane za same tylko cierpienia moralne doznane z powodu śmierci osoby najbliższej, a zatem jest ono zależne od istnienia szkody o charakterze majątkowym. Przepis art. 446 § 3 k.c. mówi bowiem o odszkodowaniu. Celem zaś odszkodowania jest naprawienie szkody majątkowej (art. 361 § 2 k.c.) Przez szkodę należy rozumieć jedynie uszczerbek majątkowy, jakiego doznaje poszkodowany na mieniu bądź na osobie, jeżeli łączy się z konsekwencjami natury majątkowej. Ustawodawca nie posługuje się natomiast w powyższym przepisie pojęciem krzywdy jako oznaczenia szkody o charakterze niemajątkowym rodzącym roszczenie o zadośćuczynienie. Art. 446 § 3 k.c. przewiduje szczególny rodzaj odszkodowania. Swoistość jego polega na tym, że dotyczy on szeroko pojętej szkody majątkowej, a więc wynagrodzenia różnych szkód o charakterze materialnym, częstokroć nieuchwytnych bądź trudnych do obliczenia, jakie wywołuje zazwyczaj śmierć najbliższego członka rodziny, a których nie można wynagrodzić na podstawie art. 446 § 1 i 2 k.c. Na określenie tych szkód ustawodawca posługuje się szerokim pojęciem znacznego pogorszenia sytuacji życiowej. Pogorszenie to może jednakże uzasadniać przyznanie odszkodowania tylko wówczas, gdy powoduje reperkusje majątkowe w sytuacji życiowej uprawnionego, a nie polega wyłącznie na jego cierpieniach moralnych. Przepis ten nie przewiduje bowiem możliwości złagodzenia czy zmniejszenia bólu po stracie najbliższego członka rodziny, gdyż takie roszczenie statuuje norma art. 446 § 4 k.c.

W ocenie Sądu żądania zasądzenia na rzecz powódki stosownego odszkodowania zasługuje na uwzględnienie. Wskutek śmierci A. O. doszło do pogorszenia sytuacji życiowej powódki i to w sposób znaczący. Przejawia się to niewątpliwie w istotnym pogorszeniu sytuacji materialnej powódki z uwagi na to, iż A. O. był wsparciem finansowym dla rodziny.

Zmarły mąż powódki otrzymywał emeryturę w wysokości 1.800 złotych miesięcznie. Powódka wówczas otrzymywała emeryturę z KRUS-u w wysokości 870 złotych miesięcznie. Obecnie powódka otrzymuje rentę rodzinną w kwocie 1.380 złotych miesięcznie i zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 215 złotych. Leczy się okulistycznie i u endokrynologa. W skali miesiąca ponosi wydatek rzędu około 200,00 złotych na lekarstwa. Pomaga finansowo synowi kwotą 100-200 złotych miesięcznie.

Z tych też względów Sąd ustalił na rzecz powódki B. O. stosowne odszkodowanie (w kwocie 30.000 złotych – 30 % przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody – 5.000 złotych wypłacone przez ubezpieczyciela tytułem stosownego odszkodowania ) w kwocie 16.000 złotych .

W ocenie Sądu powyższa kwota będzie stanowić realnie odczuwalne przysporzenie, pomoże powódce przystosować się do nowych realiów życia, a zarazem złagodzi nieodwracalność tragicznych przeżyć, ich natężenie i świadomość utraty więzi emocjonalnej z najbliższą osobą – mężem, wpłynie na zdolność powódki do adaptacji do nowych warunków życia oraz stworzy lepsze rokowania co do ich perspektyw życiowych .

Na uwzględnienie zasługuje także żądanie zasądzenia na rzecz powódki B. O. kwoty 10.860,00 złotych (dziesięć tysięcy osiemset sześćdziesiąt 00/100 ) tytułem zwrotu kosztów pogrzebu. Podstawą prawną powództwa w powyższym zakresie stanowi art. 446 § 1 k.c. Interpretacja tego przepisu wskazuje, że chodzi tutaj o koszty, które zostały już poniesione, co oznacza, iż poczynione zostały konkretne wydatki. Jak wynika z pełni przekonujących zeznań powódki B. O., załączonych faktur i rachunków powódka poniosła koszty pogrzebu. Koszty te nie przekraczają przy tym kosztów zwykle ponoszonych z tego tytułu w środowisku, do jakiego zmarły należał.

Obowiązek zwrotu kosztów pogrzebu obejmuje swym zakresem wydatki poniesione zgodnie z lokalnymi i środowiskowymi zwyczajami, a które obejmują przygotowanie pogrzebu, samą ceremonię oraz postawienie nagrobku. W szczególności za uzasadnione tradycjami uważa się poniesienie kosztów: przygotowania zwłok do pogrzebu i ich dostarczenia na cmentarz, nabycia trumny, kremacji zwłok, zakupu miejsca na cmentarzu, postawienia nagrobku, zakupu kwiatów i odzieży żałobnej, koszty ceremonii pogrzebowej, poczęstunku po pogrzebie dla osób bliskich (por. wyrok SN z dnia 4 czerwca 1998 r., II CKN 852/97, OSN 1998, nr 11, poz. 196; wyrok SN z dnia 6 stycznia 1982 r., II CR 556/81, LEX nr 8388; wyrok SN z dnia 22 stycznia 1981 r., II CR 600/80, LEX nr 8301; wyrok SN z dnia 7 marca 1969 r., II PR 641/68, OSN 1970, nr 2, poz. 33).

B. O. poniosła koszty związane z nagrobkiem dla męża w kwocie 18.400 złotych i koszty pogrzebu w łącznej kwocie 29.704,72 złotych .

- 18.400,00 zł koszt budowy nagrobka;

- 550,00 zł — opłata od budowy;

- 750,00 zł — opłata za odprawienie mszy;

- 35,00 zł - zakup bluzki na pogrzeb męża;

- 79,99 zł — zakup butów;

- 350,00 zł - zakup garnituru;

- 2.359,73 zł — koszt organizacji stypy;

- 2.080,00 zł — koszt organizacji pochówku, 3.500,00 zł — pieczara cmentarna;

- 1.600,00 zł — koszt wykopu pod piwnicę.

Pozwany wypłacił na rzecz powódki kwotę 9.932,50 zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu .

Dlatego też po uwzględnieniu wypłaconej przez pozwanego na rzecz powódki kwoty (9.932,50 zł) Sąd zasądził kwotę 10.860,00 złotych (dwa tysiące czterysta dwadzieścia cztery złote i 47/100 ) tytułem zwrotu kosztów pogrzebu.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. , a mianowicie od daty pism pozwanych – ostatecznych decyzji o wysokości przyznanych świadczeń z dnia 18 października 2016 roku , z dnia 19 lipca 2017 roku. Powódka B. O. zgłosiła swoje roszczenia po śmierci męża do pozwanego w zakresie zadośćuczynienia, stosownego odszkodowania oraz zwrotu kosztów pogrzebu. (...) S.A. w W. przyjęło odpowiedzialność co do zasady, ograniczając ją jednak o 50% w związku z przyczynieniem się poszkodowanego A. O..

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach sądowych stanowi art.98 k.p.c.

Koszty po stronie powódki wyniosły- 5.417,00 złotych i obejmują one wynagrodzenie dla pełnomocnika z tytułu zastępstwa procesowego i wydatki na opłatę skarbową na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku , poz.1804) § 2 pkt. 6 i dlatego, biorąc pod uwagę wynik postępowania Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki w/w kwotę .

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 98 k.p.c. Sąd nakazał pobrać od pozwanego kwotę 5.233,83 złotych (pięć tysięcy dwieście trzydzieści trzy 83/100) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa obejmujących : opłatę sądową od uwzględnionego powództwa- 4.343 złotych, wydatki na opinie biegłych : 529,32 złotych , 341,51 złotych i 20,00 złotych .