Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 czerwca 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1383), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 30 maja 2018 roku odmówił B. K. prawa do emerytury. W uzasadnieniu wskazano, iż zgodnie z art. 114 wskazanej ustawy prawo do świadczenia lub jego wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Wnioskodawczyni nie przedstawiła takich dowodów i nie ujawniono również nowych okoliczności zatem wniosek podlegał oddaleniu (decyzja k.7 akt ZUS).

W dniu 26 czerwca 2018 roku ubezpieczona złożyła odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę. Podniosła w uzasadnieniu, iż od wynagrodzeń z pracy sezonowej w P. P., a później w Kombinacie Rolniczo- (...) w Babsku Zakład w P., były odprowadzane składki do ZUS (odwołanie k.3).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak w uzasadnieniu decyzji. Dodatkowo podniesiono, iż decyzją z 29 czerwca 2007 roku organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do emerytury z uwagi na fakt, iż nie udowodniła 20-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Od tej decyzji skarżąca nie odwołała się. W dniu 30 maja 2018 roku złożyła kolejny wniosek o emeryturę. Do wniosku nie załączyła jednak żadnych dokumentów (odpowiedź na odwołanie k. 4).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni B. K. urodziła się (...) (okoliczność bezsporna).

W dniu 18 czerwca 2007 roku złożyła wniosek o emeryturę (wniosek k.1-5 akt ZUS).

Do wniosku załączyła akty urodzenia dzieci oraz informację o wypłaconych wynagrodzeniach w związku z wykonywaniem pracy sezonowej w byłym Kombinacie Rolniczo- (...) w Babsku. Wskazano, iż sprawdzono listu płac za lata 1976-1994 (brak list płac za lata 1958-1975) oraz własne oświadczenie i zeznania świadków (załączniki k.7-29 akt ZUS).

Decyzją z 29 czerwca 2007 roku organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do emerytury z uwagi na fakt, iż nie udowodniła 20-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Organ rentowy wskazał, że ubezpieczona wykazała 1 rok, 4 miesiące i 8 dni okresów składkowych oraz 5 miesięcy i 12 dni okresów nieskładkowych (stanowiących 1/3 okresów składkowych) – łącznie 1 rok, 9 miesięcy i 20 dni. Do wymaganego okresu ubezpieczeniowego brakuje zatem 18 lat, 2 miesiące i 10 dni (decyzja k.39 akt ZUS).

Od tej decyzji skarżąca nie odwołała się (okoliczność bezsporna).

W dniu 30 maja 2018 roku złożyła kolejny wniosek o emeryturę. Do wniosku załączyła tylko odpisy aktów urodzenia dzieci (wniosek i załączniki k.1-6 ak ZUS plik I).

Przy ustalaniu stanu faktycznego sąd oddalił wniosek pełnomocnika wnioskodawczyni o przesłuchanie świadków: W. D., W. P. i J. K. na okoliczności związane z zatrudnieniem wnioskodawczyni oraz z okresami składkowymi lub nieskładkowymi w zakresie objętym wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury, bowiem pozostawały bez wpływu na rozstrzygnięcie sądu. Po pierwsze, podstawą rozstrzygnięcia sprawy jest art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który wymaga zgłoszenia nowych okoliczności lub dowodów. Sąd ocenia zasadność decyzji organu rentowego, a zatem to czy w tym postępowaniu zgłoszono nowe okoliczności lub dowody. Przed organem rentowym odwołująca przedstawiła tylko akty urodzenia dzieci w nowej formie graficznej, które to dokumenty były już zgłoszone przy pierwszym wniosku o emeryturę. Po wtóre nawet gdyby wnioski o przesłuchanie świadkó zostały zgłoszone w postępowaniu przed organem rentowym, to i tak nie miałyby przymiotu nowości. Zgłoszone wnioski były już przedmiotem badania przez organ rentowy w toku rozpoznawania wniosku o emeryturę z 2007 roku, a zatem ich ponowne zgłoszenie nie może odnieść zamierzonego skutku. Już te okolicznośćci były wystarczające do ich oddalenia. Na marginesie dodać jeszcze należy, iż teza dowodowa sformułowana przez pełnomocnika wnioskodawczyni nie pozwalała na stwierdzenie ewentualnej przydatności tych wniosków do ustalenia okoliczności spornych. Pamiętać bowiem należy, iż wnioski dowodowe są uwzględniane jeśli dotyczą ustalenia okoliczności spornych i istotnych. O ile okresy składkowe i nieskładkowe stanowiły okoliczności istotne to brak informacji w tezie dowodowej, o które konkretnie okresy chodzi, nie pozwalał na uznanie, iż wnioski zgłoszone zostały w zakresie okoliczności spornych. Organ rentowy uznał bowiem w oparciu o te same dowody 1 rok, 9 miesięcy i 20 dni okresów ubezpieczeniowych, przy czym okresy nieskładkowe zredukowane zostały do 1/3 okresów składkowych. Organ wziął pod uwagę okresy wypłaconych wynagrodzeniach i opłaconych składek, w związku z wykonywaniem przez skarżącą pracy sezonowej w byłym Kombinacie Rolniczo- (...) w Babsku w latach 1976-1994. Brak wskazania konkretnych okresów nie pozwalał również na ocenę czy stanowiłyby one dodatkowe 18 lat, 2 miesiące i 10 dni okresów ubezpieczeniowych, a tylko wtedy wnioski te miałyby sens. Jeśli wskazane okresy nie dałyby łącznie wymaganych 20 lat ubezpieczeniowych (wyjątkowo 15 lat w oparciu o art. 28 wskazanej ustawy ) to ich uwzględnienie również byłoby bezcelowe.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

Na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2016 r. poz. 887 z późn. zm.) prawo do świadczeń (emerytalno – rentowych) lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Z cytowanego przepisu wynika, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442/.

Zwrot "przedłożenie nowych dowodów" oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie "ujawnienie okoliczności" oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596 oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 grudnia 2015 r., III AUa 1087/15, LEX nr 1979499).

Mając powyższe na uwadze należy podkreślić, że skoro przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte w oparciu o wniosek z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to obowiązkiem organu rentowego a następnie Sądu orzekającego, była w pierwszej kolejności ocena, czy wystąpiły określone w tym przepisie przesłanki umożliwiające merytoryczne rozpoznanie wniosku. Należało zatem ustalić i ocenić, czy po uprawomocnieniu się decyzji z dnia 29 czrwca 2007 roku, a przed wydaniem zaskarżonej decyzji wnioskodawczyni przedłożyła organowi rentowemu dowody mogące mieć wpływ na zmianę poprzedniej decyzji, ewentualnie, czy ujawniły się takie okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mogły rzutować na prawo doświadczenia emerytalnego.

Ocena, że przesłanki te nie były spełnione - wnioskodawczyni po uprawomocnieniu się decyzji, nie przedłożyła nowych dowodów ani nie ujawniła okoliczności istniejących przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na wysokość przyznanego mu świadczenia - powinna prowadzić do odmowy ponownego ustalenia świadczenia przez organ rentowy oraz oddalenia odwołania przez Sąd, bez potrzeby merytorycznego zbadania prawa do ememrytury ubezpieczonej. Bez spełnienia przesłanek formalnych wniosku z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prowadzenie postępowania dotyczącego merytorycznej oceny prawa do świadczenia jest bezcelowe i bezprzedmiotowe.

Składając kolejny wniosek o przeliczenie świadczenia wnioskodawczyni nie załączyła żadnych nowych dowodów i nie wskazała także żadnych okoliczności. Przeciwnie wniosła ponownie o przyznanie prawa do emerytury. Podkreślić należy zatem, iż już sama treść wniosku wskazuje, że nie stanowi on skutecznej podstawy do przeliczenia świadzenia na podstawie art. 114 cytowanej ustawy. Jedyną decyzją jaką mógł zatem podjąć organ rentowy była decyzja odmowna.

Wobec powyższego także sąd rozpoznający odwołanie mógł jedynie uznać prawidłowość zaskarżonej decyzji.

Na marginesie jedynie podnieść należy, iż także w toku procesu nie pojawiły się nowe dowody czy okoliczności, które mogłyby, w przypadku ich wcześniejszego złożenia, spowodować przyznanie prawa do emerytury. Wszystkie bowiem dokumenty przedstawione przy odwołaniu czy później przez pełnomocnika wnioskodawczyni były już uprzednio załączone do akt ZUS i stanowiły podstawę wcześniejszej decyzji.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni.

13 XII 2018 roku.