Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – st. sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2018 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: A. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 9 lutego 2017 r., znak: (...)

w sprawie: A. S.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej A. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 31 grudnia 2019 r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w B. odmówił ubezpieczonemu A. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy powołał się na orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS, która stwierdziła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

Od powyższej decyzji odwołanie wniosła ubezpieczona wskazując na zły stan zdrowia oraz opisując towarzyszące jej dolegliwości.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

W celu weryfikacji orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego neurologa. Biegły w opinii z dnia 29.12. 2017 r. stwierdził okresową częściową niezdolność do pracy. Na skutek pisma procesowego organu rentowego zawierającego zastrzeżenia do ww. opinii Sąd zwrócił się do biegłego o wydanie opinii uzupełniającej. Biegły w opinii uzupełniającej z dnia 8.08.2018 r. odniósł się do zastrzeżeń podniesionych przez organ rentowy i podtrzymał swoje stanowisko o częściowej okresowej niezdolności ubezpieczonej do pracy.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona A. S. (ur. (...)) do dnia 31.12.2016 r. była uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i w dniu 19.12.2016 r. złożyła wniosek o rentę na dalszy okres. Ubezpieczona z zawodu kucharz, pracowała jako bufetowa w barze i opiekunka do dzieci. Lekarz Orzecznik orzekł okresową częściową niezdolność do pracy ubezpieczonej do dnia 31.01.2017 r. Na skutek zgłoszenia zarzutu wadliwości ubezpieczona została poddana badaniu przez Komisję Lekarską ZUS, która nie stwierdziła niezdolności ubezpieczonej do pracy.

Bezsporne.

W celu weryfikacji orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego neurologa.

Biegły w opinii z dnia 29 grudnia 2017 r. stwierdził u ubezpieczonej przewlekłą niewydolność krążenia mózgowego w zakresie unaczynienia tętnicy kręgowo- podstawnej u osoby z tętniakowatym poszerzeniem tętnicy podstawnej oraz nadciśnieniem tętniczym źle kontrolowanym farmakologicznie. We wnioskach opinii biegły stwierdził, że ubezpieczona z powodu w/w schorzenia jest nadal, częściowo niezdolna do pracy od 10.12.2016 do 31.12.2019 r w swoim wyuczonym i wykonywanym zawodzie.

W ocenie biegłej brak podstaw merytorycznych do stwierdzenia poprawy stanu klinicznego ubezpieczonej.

Biegły podzielił orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS, nie podzielił orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS.

Z uwagi na zastrzeżenia organu rentowego do opinii biegłego Sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej w której biegły odniósł się do zastrzeżeń ZUS i stwierdził, że tętniakowate poszerzenie tętnicy podstawnej u ubezpieczonej zostało opisane w dniu 5.05.2014r przez lekarza specjalistę konsultanta ZUS, który stwierdził częściową niezdolność do pracy ubezpieczonej. Tętniakowate poszerzenie tętnicy podstawnej zostało zdiagnozowane w badaniu neuroobrazowym, wynik badania jest dostępny w dokumentacji medycznej jaką posiadali także lekarze ZUS.

Biegły wskazał nadto, że występujące u ubezpieczonej nadciśnienie tętnicze, źle kontrolowane farmakologicznie, również wynika z dostępnej dokumentacji medycznej znajdującej się w dokumentacji medycznej ZUS.

Biegły podkreslił, że niedomoga krążenia mózgowego w zakresie unaczynienia tętnic kręgowo-podstawnej manifestuje się zaburzeniami równowagi (próba Romberga dodatnia). Pozostałe objawy neurologiczne spowodowane dokonanym udarem mózgu skutkują udarem pnia mózgu co powoduje najczęściej zgon lub ciężką niedomogę pnia mózgu objawiającą się rozlanym uszkodzeniem O.U.N. Manifestuje się m.in. śpiączką, porażeniem czterokończynowym.

Biegły odniósł powyższe wnioski do faktu, że ubezpieczona posiada wykształcenie zawodowe fizyczne - kucharz, garmażer, pracowała jako bufetowa a wymienione zawody wymagają, jak stwierdził biegły, pełnej sprawności fizycznej oraz wysiłku fizycznego, co przekracza możliwości ubezpieczonej w związku z podstawowym zdiagnozowanym u niej schorzeniem.

Dowód: akta sądowe – opinia biegłych k. 25-31; opinia uzupełniająca k. 55-58.

Organ rentowy zgłosił kolejne zastrzeżenia do opinii biegłego powołując się na to, że w trakcie badania przez lekarzy ZUS wartości ciśnienia tętniczego ubezpieczonej były prawidłowe, komisja lekarska dysponowała kontrolnym badaniem angio-MR naczyń mózgowych z 21.09.2015 r., które nie potwierdziło poszerzenia tętniakowatego tętnicy podstawnej a podczas badania nie stwierdzono u ubezpieczonej deficytów neurologicznych. Organ rentowy wniósł o powołanie w sprawie dowodu z opinii kolejnego biegłego neurologa.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o opinię biegłego sądowego oraz opinię uzupełniającą. Opinia biegłego, zdaniem Sądu, jest rzetelna, fachowa i miarodajna co do oceny stanu zdrowia ubezpieczonej a kolejne zastrzeżenia organu rentowego powtarzające częściowo poprzednie zarzuty oraz prezentujące inną ocenę stanu zdrowia ubezpieczonej nie zasługiwały na uwzględnienie, tym bardziej że i Lekarz Orzecznik ZUS w swoim orzeczeniu zawarł wnioski zgodne z opinią biegłego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej zasługiwało na uwzględnienie. Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2016, r. poz. 887) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy a niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ww. ustawy). Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

W niniejszej sprawie kwestią sporną było ustalenie niezdolności do pracy ubezpieczonej. W związku z tym, iż do ustalenia niezdolności do pracy potrzebne są wiadomości specjalne z zakresu medycyny Sąd wezwał biegłego w celu zasięgnięcia jego opinii na podstawie art. 278 § 1 k.p.c. Opinia biegłego sądowego wraz z opinią uzupełniającą w sposób jednoznaczny i rzeczowy wyjaśniły z jakiego powodu ubezpieczona jest niezdolna do pracy.

Opinia biegłych sądowych podlega swobodnej ocenie sądu na podstawie art. 233 § 1 k.p.c. Sąd, uwzględniając materiał dowodowy zebrany w toku postępowania dokonuje oceny, czy biegły w świetle tego materiału w sposób logiczny przedstawił w opinii tok swojego rozumowania prowadzący do sformułowania niesprzecznych wniosków końcowych. Ponadto, Sąd dokonuje oceny i analizy opinii co do jej fachowości i rzetelności. W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu opinie biegłego zasługują na przyznanie im przymiotu wiarygodności. Podstawą do wydania opinii i wysnucia wniosków były dokumentacja medyczna znajdująca się w aktach oraz przeprowadzone badanie ubezpieczonej. Wobec tego rzetelność opinii nie budzi żadnych wątpliwości. Należy zauważyć, że opinia została wydana przez specjalistę
z dziedziny medycyny odpowiedniej do schorzeń występujących u ubezpieczonej, zatem fachowość również jest bezsporna. Jasne i pełne stanowisko biegłego sądowego jest przekonywująco uzasadnione. W związku z tym nie było żadnych podstaw dla skutecznego podważenia tych opinii, a w konsekwencji stały się one podstawą rozstrzygnięcia. Nie leży
w kompetencji sądu podważanie ocen medycznych dokonanych przez biegłych, w zakresie ich merytorycznej poprawności. Oznacza to, że sąd nie może orzekać wbrew opinii biegłych sądowych, jeżeli ich rzetelność, spójność, kategoryczność i sposób umotywowania stanowiska, nie budzą wątpliwości (wyrok SA w Szczecinie z dn. 21.06.2016 r., III AUa 202/16).

Przy wydawaniu opinii biegły miał na uwadze wszystkie niezbędne dane, których istnienie i ocena wynika z treści art. 13 ust. 1 ww. ustawy. Analiza tych danych pozwoliła biegłemu sądowemu na uznanie ubezpieczonej za osobę okresowo częściowo niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 wskazanej ustawy. Rodzaj schorzeń i stopień ich zaawansowania występujących u ubezpieczonej w odniesieniu do posiadanych kwalifikacji zawodowych i charakteru ostatnio wykonywanego zatrudnienia sprawia, że
w ocenie Sądu jest całkowicie uzasadnione orzeczenie częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonej. Jednocześnie, stan zdrowia ubezpieczonej nie uzasadnia twierdzenia, iż utraciła ona zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, jednak z powodu schorzeń wskazanych w rozpoznaniu ubezpieczona w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

W szczególności należy podkreślić, że biegły szczegółowo odniósł się do zastrzeżeń organu rentowego. Nadto, należy wskazać, że rolą biegłych sądowych jest weryfikacja orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS, więc jedynie niezgodność ustaleń biegłych z ustaleniami organów orzeczniczych ZUS nie jest w żadnej mierze podstawą do kwestionowania opinii. Organ rentowy nie przedstawił, w ocenie Sądu, uzasadnionych merytorycznych argumentów podważających skutecznie opinię biegłego, a zastrzeżenia wynikają jedynie z odmiennej oceny stanu zdrowia (której wyraz Komisja Lekarska dała już wcześniej w swoim orzeczeniu) i są nieuzasadnioną polemiką z twierdzeniami biegłych. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii (wyrok SA w Szczecinie
z dn. 18.06.2014 r., III AUa 1098/13). W niniejszej sprawie taka potrzeba nie zaistniała, ponieważ opinia biegłych była rzetelna i miarodajna, a zarzuty organu rentowego nie podważają skutecznie opinii, której wnioski zgodne były z wnioskami Lekarza Orzecznika ZUS, który także stwierdził, że stan zdrowia ubezpieczonej powoduje jej częściową niezdolność do pracy. Dlatego Sąd oddalił wniosek organu rentowego o powołanie w sprawie kolejnego biegłego neurologa.

Mając na względzie powyższe, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1. wyroku.

W punkcie 2. wyroku stosownie do treści art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS Sąd orzekł o odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. W ocenie Sądu w niniejszym wypadku organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej niezbędnej okoliczności do wydania decyzji. Ubezpieczona na etapie postępowania przed ZUS przedstawiła wszystkie niezbędne dokumenty pozwalające ustalić stopień jego niezdolności do pracy oraz jej charakter – biegły dysponował bowiem tą samą dokumentacją medyczną. Stwierdzenie biegłego w opinii, że wydana została ona także na podstawie dokumentacji medycznej złożonej po wydaniu decyzji przez ZUS nie zostało poparte wskazaniem konkretnej dokumentacji mającej znaczenie dla stwierdzenia niezdolności do pracy ubezpieczonej zarówno w części początkowej opinii jak i w jej wnioskach. Do odwołania ubezpieczona również nie dołączyła nowej dokumentacji. Wydanie nieprawidłowej decyzji w tej sprawie było więc następstwem niewłaściwej oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie, dokonanej przez organ orzeczniczy ZUS, a więc następstwem niewłaściwych ustaleń faktycznych. W konsekwencji taki błąd powoduje odpowiedzialność organu rentowego.

SSO Ewa Milczarek