Sygn. akt III K 458/17
wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie
III Wydział Karny z dnia 08 maja 2018 r.
Na podstawie całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
Na mocy aktu notarialnego Rep. A nr (...) w dniu 23 czerwca 2010 r. została zawiązana (...) sp. z o.o., zwana także w dalszej części Spółką. Udziałowcami spółki (...) sp. z o.o., a jednocześnie członkami zarządu zostali R. K. oraz P. S.. W dniu 22 lipca 2010 r. 100% udziałów tej Spółki nabył H. H. H. (2), który jedocześnie na mocy protokołu Zgromadzenia Wspólników został powołany do jednoosobowego Zarządu F. sp.
z o.o. H. H. H. (2) pełnił funkcję Prezesa w okresie od dnia 22 lipca 2010 r. do dnia 10 marca 2012 r. W dniu 22 lipca 2010 r. odwołano z Zarządu R. K. oraz P. S.. W dniu 15 lipca 2010 r. Spółce został nadany numer REGON, zaś decyzją z dnia 22 lipca 2010 r. Spółce został nadany NIP (...).
( dowód: k. 1237-1239, 1354-1355 częściowo zeznania P. S., k. 1339-1340 częściowo zeznania świadka R. K., k. 1161-1203 fotokopia dokumentów KRS)
Po rozwiązaniu umowy najmu z dniem 01 października 2012 r. Spółka nie miała siedziby i miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Adres (...)-(...) W. przy ul. (...) lok. (...) służył wyłącznie do odbioru korespondencji, której dokonywało przedsiębiorstwo (...), świadczące działalność usługową związaną z administracyjną obsługą biura – tzw. „wirtualne biuro”. Pod wskazanym adresem nie były wykonywane żadne czynności związane z przedmiotem działalności (...) sp. z o.o. Nie przebywał tam organ zarządzający (...) sp. z o.o. Spółka nie posiadała magazynów ani nie wynajmowała ich od innych podmiotów. Nie posiadała środków transportu ani nie wynajmowała ich od innych podmiotów. (...) sp. z o.o. nie odbierała także ani nie wydawała towarów z magazynów. Poza H. H. H. (2) w F. sp. z o. nie było żadanych innych osób, które mogłyby prowadzić działalność. Poza usługą „wirtualnego biura” Spółka korzystała na podstawie umowy także z usług biura rachunkowego prowadzonego przez K. M.. W ramach (...) Spółki (...) dostarczał do siedziby biura rachunkowego faktury zakupu i sprzedaży. (...) sp. z o.o. nie dokonywała nabycia towarów handlowych i usług. Nie realizowała także dostaw na rzecz innych podmiotów. Ponadto nie dokonała również żadnych płatności za towar z tytułu faktur zakupu w formie przelewu bankowego.
(dowód: k. 1237-1239, 1354-1355 częściowo zeznania P. S., k. 1339-1340 częściowo zeznania świadka R. K., k. 1233-1234v, 1340-1341 zeznania K. M. k. 1240-1258 pismo z TeleSystem wraz z przekazaną korespondencją e-mail, akta sprawy w której została wydana decyzja (...) w całości)
W okresie od 01 stycznia do 31 grudnia 2011 roku (...) sp. z o.o. wystawiła nierzetelne faktury VAT na rzecz następujących spółek:
- (...) sp. z o.o.,
- (...) sp. z o.o.,
- (...) sp. z o.o.
(...) sp. z o.o. w ewidencjach VAT za 2011 r. ujęła nierzetelne faktury zakupu odzieży wystawione przez następujące spółki:
- (...) sp. z o.o.,
- (...) sp. z o.o.,
- (...) P sp. z o.o.,
- (...) sp. z o.o.,
- (...) sp. z o.o.,
- (...) sp. z o.o.,
- (...) sp. z o.o.,
- (...) sp. z o.o.,
- (...) sp. z o.o.,
- (...) sp. z o.o.,
-A.-pol sp. z o.o.,
- (...) sp. z o.o.,
- (...) sp.z oo.,
- (...) sp.z o.o.,
- (...) sp. z o.o.,
- (...) sp. z o.o.,
- (...) M. B..
(...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. i (...) M. B. nie posiadały kopii faktur, które znajdowały się w dokumentach (...) sp. z o. o. Brak również jakichkolwiek zapisów dotyczących transakcji z (...) sp. z o.o. Wskazanym podmiotom nie była znana (...) sp. z o.o. Nigdy nie współpracowały z tą Spółką. Na rachunku bankowym (...) sp. z o.o. nie odnotowano obrotów w okresie objętym kontrolą.
(dowód: k. 41-72 zestawienie faktur VAT, k. 73-1159 faktury VAT, k. 1230 pismo
z (...) sp. z o.o., k. 1231-1232 protokół z czynności sprawdzających, akta sprawy w której została wydana decyzja (...) w całości)
W dniu 03 kwietnia 2012 r. H. H. H. (2) dokonał zbycia wszystkich udziałów
(...) sp. z o.o. na rzecz P. V. M..
(dowód: k. 1161-1203 fotokopia dokumentów KRS)
Na mocy postanowienia z dnia 29 marca 2013 r. (...) sp. z o.o. została wykreślona przez Naczelnika Pierwszego (...) Urzędu Skarbowego w W. z rejestru podatników podatku od towarów i usług z uwagi na stwierdzenie przez ww. organ podatkowy nieprowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej przez Spółkę.
(dowód: k. 1161-1203 fotokopia dokumentów KRS)
Po przeprowadzeniu postępowania kontrolnego wszczętego postanowieniem Dyrektora Urzędu Skarbowego w W. Nr (...) z dnia 5 czerwca
2012 r. w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku od towarów i usług za okres od stycznia do grudnia 2011 r., została wydana decyzja z dnia 16 grudnia 2014 r., Nr (...)
w której określono podatek do zapłaty wykazany w wystawionych fakturach VAT, o którym mowa w art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, a który obowiązana jest uiścić (...) sp. z o.o. Zgodnie z sentencją ww. decyzji podatek należny:
-za styczeń 2011 r. w kwocie 290 121,00 zł,
-za luty 2011 r. w kwocie 292 543,00 zł,
-za marzec 2011 r. w kwocie 465 941,00 zł,
-za kwiecień 2011 r. w kwocie 540 877,00 zł,
-za maj 2011 r. w kwocie 604 763,00 zł,
-za czerwiec 2011 r. w kwocie 595 929,00 zł,
-za lipiec 2011 r. w kwocie 266 058,00 zł,
-za sierpień 2011 r. w kwocie 380 456,00 zł,
-za wrzesień 2011 r. w kwocie 492 365,00 zł,
-za październik 2011 r w kwocie 865 488,00 zł,
-za listopad 2011 r. w kwocie 472 084,00 zł,
-za grudzień 2011 r. w kwocie 592 242,00 zł.
Wobec upływy termin do wniesienia zwyczajnego środka zaskarżenia decyzja stała się prawomocna uzyskując wiążącą moc prawną.
(dowód: k. 5-39 decyzja)
Po przeprowadzeniu postępowania kontrolnego wszczętego postanowieniem Dyrektora Urzędu Skarbowego w W. Nr (...).421.2015.1 z dnia 22 września 2015 r. w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku od towarów i usług za okres od czerwca do sierpnia 2011 r. została wydana także decyzja z dnia 24 lutego 2016 r., Nr (...).421.53.2015.13, w której określono zobowiązanie podatkowe dotyczące podatku od towarów i usług, który obowiązana była uiścić (...) sp. z o.o. Zgodnie z sentencją ww. decyzji podatek należny:
- za czerwiec 2011 r. w wysokości 16 040 zł,
- za lipiec 2011 r. w wysokości 7 498 zł,
- za sierpień 2011 r. w wysokości 12 814 zł.
Po przeprowadzeniu postępowania kontrolnego wszczętego postanowieniem Dyrektora Urzędu Skarbowego w W. Nr (...).421.51.2015.1 z dnia 8 grudnia
2015 r. w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku od towarów i usług za marzec 2011 r. została wydana również decyzja z dnia 12 maja 2012 r., Nr (...).421.51.2015.16, w której określono zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług, który obowiązana była uiścić
(...) sp. z o.o. Zgodnie z sentencją ww. decyzji podatek należny za marzec 2011 r. w wysokości 146 574 zł,
(dowód: k. 1280-1287decyzja)
Po przeprowadzeniu postępowania kontrolnego wszczętego postanowieniem Dyrektora Urzędu Skarbowego w W. Nr (...) z dnia 5 czerwca
2012 r. w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku od towarów i usług za okres od stycznia do grudnia 2011 r. została wydana również decyzja z dnia 26 stycznia 2012 r., Nr (...), w której określono zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług, który obowiązana była uiścić (...) sp. z o.o. Zgodnie z sentencją ww. decyzji podatek należny:
-za I kwartał 2011 r. w wysokości 73 312 zł,
-za II kwartał 2011 r. w wysokości 108 894 zł,
-za III kwartał 2011 r. w wysokości 109 174 zł,
-za IV kwartał 2011 r. w wysokości 104 971 zł.
(dowód: k. 1212-1229 decyzja)
Po przeprowadzeniu postępowania kontrolnego wszczętego postanowieniem Dyrektora Urzędu Skarbowego w W. Nr (...).421.2015.1 z dnia 22 września 2015 r. w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania
i wpłacania podatku od towarów i usług za okres od czerwca do sierpnia 2011 r. została wydana także decyzja z dnia 24 lutego 2016 r., Nr (...).421.53.2015.13, w której określono zobowiązanie podatkowe dotyczące podatku od towarów i usług, który obowiązana była uiścić (...) sp. z o.o. Zgodnie z sentencją ww. decyzji podatek należny:
-za czerwiec 2011 r. w wysokości 16 040 zł,
-za lipiec 2011 r. w wysokości 7 498 zł,
-za sierpień 2011 r. w wysokości 12 814 zł.
(dowód: k. 1271-1277 postanowienie wraz z decyzją)
W następstwie wyników kontroli skarbowej przeprowadzonej przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w W. nr (...) oraz wydanych decyzji tego organu wobec (...) sp. z o.o. został skierowany wniosek o przeprowadzenie postępowania przygotowawczego.
(dowód: k. 2-4 wniosek o przeprowadzenie postępowania przygotowawczego)
W konsekwencji ustaleń faktycznych i prawnych organu podatkowego (...) sp. z o.o.
jest obowiązana do zapłaty podatku w wysokości podatku należnego wykazanego w wystawionych nierzetelnych fakturach VAT w oparciu o art. 108 ust.1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług za okres od stycznia do grudnia 2011 r.
H. H. H. (2) jest obywatelem Wietnamu legitymującym się paszportem (...) o numerze (...) ważnym do dnia 4 marca 2020 r. Nie figuruje w krajowym zbiorze rejestrów, ewidencji i wykazach w sprawach cudzoziemców i nie posiada adresu miejsca pobytu w Polsce. Nie był uprzednio karany sądownie.
(dowód: k. 1204-1208 pismo do urzędu ds. cudzoziemców wraz z odpowiedzią, k. 1269-1270 wniosek z sytemu PESEL wraz z odpowiedzą, k. 83, 87-88 wniosek do Straży Granicznej wraz z odpowiedzią, k.1263-1265, 1336, 1387 – informacje pozyskane KRK)
H. H. H. (2) nie został przesłuchany w toku postępowania przygotowawczego, jak i na etapie postępowania sądowego, albowiem nie udało się ustalić jego miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu na terytorium Polski.
W ocenie Sądu przesłuchanie świadków:
R. K.
(k. 1339-1340),
K. M.
(k. 1233-1234v, 1340-1341),
P. S.
(k. 1237-1239,
(...)- (...)),
J. G.
(k. 1353-1354),
R. L.
(k. 1372-1374) oraz
M. R. (k. 1389-1391) na okoliczność faktycznego prowadzenia działalności gospodarczej przez (...) sp. z o.o., a także kontaktów gospodarczych nie doprowadziło do wykazania, iż spółka ta faktycznie prowadziła działalność gospodarczą w zakresie w jakim zostało to ujęte w zarzucie sformułowanym przez oskarżyciela skarbowego.
Sąd uznał za wiarygodne zeznania
R. K.
w zakresie w jakim poczynił na ich podstawie ustalenia faktyczne dotyczące samego nabycia w 2010 roku w ramach prowadzonej przez świadka działalności udziałów w (...) sp. z o.o., zmiany zarządu w Spółce i powoływania na członka zarządu H. H. H. (2), a także świadczenia usługi „wirtualnego biura” pod adresem widniejącym w aktach sprawy, pod którym nie była jednak prowadzona działalność gospodarcza. Sąd nie stracił z pola widzenia faktu, że świadek utrzymywał z oskarżonym również relacje o charakterze prywatnym, przy czym nie wpłynęło to na obniżenie przyznanej wartości dowodowej, we wskazanym wcześniej zakresie albowiem zeznania tej części były szczere i znalazły potwierdzenie w dowodach z dokumentów, w tym dokumentach złożonych do Krajowego Rejestru Sądowego. Sąd nie obdarzył natomiast wiarą zeznań świadka w tej części w której wskazał, że wydaje mu się, iż może potwierdzić, że H. H. H. (2) nabył (...) sp. z o.o. w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Tego stwierdzenia nie potwierdza bowiem pozostały materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie. Ponadto należy wskazać, iż są to jedynie przypuszczenia świadka. Sąd obdarzył wiarą zeznania świadka
K. M.
albowiem były one logiczne, spójne i ukierunkowane wyłącznie na obiektywne przedstawienie przebiegu współpracy pomiędzy ww. a H. H. H. (2) w ramach zawartej umowy
o prowadzenie księgowości (...) sp. z o.o., jak również znajdowały odzwierciedlenie
w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Świadek
P. S.
wskazał, że nie pamięta już większości okoliczności towarzyszących sprzedaży udziałów (...) sp. z o.o. i prowadzeniu dla tego podmiotu usługi wirtualnego biura. Tym samym, Sąd uwzględnił
i dał wiarę przy konstruowaniu stanu faktycznego zeznaniom tego świadka jedynie w zakresie w jakim korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym potwierdzającym jedynie fakt prowadzenia usługi „wirtualnego biura” dla (...) sp. z o.o.
W odniesieniu do próby wykazania prowadzenia działalności gospodarczej przez
(...) sp. z o.o. również zeznania świadka
J. G.
nie wniosły nowych ustaleń do sprawy, albowiem świadek nie posiadała żadnych informacji dotyczących (...) sp. z o.o. poza tymi, że jej kontakt z H. H. H. (2) miał charakter epizodyczny i chociaż składki z tytuły jej zatrudnienia w tej Spółce były przez okres 3 miesięcy odprowadzane do ZUS, to świadek faktycznie nie wykonywała żadnej pracy na rzecz Spółki. Sąd odmówił wiary zeznaniom świadka
R. L.
, albowiem przede wszystkim okres wskazywanej przez świadka współpracy z H. H. P. Zarządu Spółki dotyczył krótkiego przedziału czasu - około 2-3 miesięcy. Ponadto Sąd rozpytujący niniejszą sprawę dopatrzył się w przypadku tego świadka istotnej okoliczności, która mogła determinować składane przez niego zeznania, a mianowicie przeciwko świadkowi prowadzone było postępowania karne, które również, tak jak w niniejszej sprawie obejmowało okres 2011 r. Chociaż Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka
M. R.
to nie przyczyniły się one do ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie z uwagi na ogólnikowy charakter przekazanych przez świadka informacji o współpracy z (...) sp. z o.o. W ocenie Sądu zrozumiałym jest, że świadek nie pamięta szczegółów związanych ze współpracą z (...) sp. z o.o. w analizowanym w niniejszej sprawie okresie, ponieważ jako dyrektor handlowy współpracował wtedy z dużą ilością dostawców, w tym również narodowości wietnamskiej.
Wobec powyższego brak jest jakichkolwiek innych wiarogodnych dowodów w postaci zeznań świadków na wskazane okoliczności, które byłyby sprzeczne z przedstawionymi przez finansowy organ postępowania przygotowawczego dowodami z dokumentów zgromadzonych
w toku kontroli, a następnie przeprowadzonego przez ten organ postępowania przygotowawczego i wydanych decyzji określających zobowiązania podatkowe. Sąd uznał wskazany materiał dowodowy w postaci dokumentów za prawdziwy i sporządzony w sposób rzetelny.
Za wiarygodne Sąd uznał również zgromadzone i ujawnione dane o karalności oskarżonego w postaci odpisów z Krajowego Rejestru Karnego, a także informacje pozyskane
z Urzędu ds. Cudzoziemców oraz systemu PESEL jako pochodzących od uprawnionych podmiotów i odzwierciedlających treść wpisu w rejestrze publicznym, których to dokumentów prawdziwość i wiarygodność nie może być podważona.
Z uwagi na powyższe, dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, Sąd uwzględnił przede wszystkim wyniki kontroli skarbowej przeprowadzonej wobec (...) sp. z o.o.,
a w następstwie tej kontroli postępowania w toku którego została wydana decyzja
Nr (...). Jak wynika z dokumentacji przekazanej wraz z aktem oskarżenia w trakcie czynności kontrolnych ustalono, że w miesiącach od stycznia do grudnia grudniu 2011 r. (...) sp. z o. o. wystawił dla nabywców (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o. faktury VAT dokumentujące dostawy odzieży. Przedmiotowe faktury dokumentowały fikcyjne transakcje gospodarcze, o czym świadczy brak posiadania przez (...) sp. z o.o., jak i wymienionych spółek dowodów potwierdzających wykonanie świadczeń. Ponadto Sąd wziął ponadto pod uwagę zgromadzone w ramach akt kontroli skarbowej, wyciągi
z rachunku bankowego (...) sp. z o.o., na których nie odnotowano obrotów w okresie objętym kontrolą.
De facto, (...) sp. z o. o. nie otrzymała zapłaty kwot wynikających z ww. faktur VAT, jak również nie dokonywała zapłaty za ewentualnie nabyty towar. Co więcej, ww. spółka nie prowadziła działalności gospodarczej. Wystawiała jedynie faktury bez dokonywania faktycznych czynności dostawy towarów. Poza korzystaniem z usługi „wirtualnego biura”, czy złożonych do KRS i urzędu skarbowego dokumentów rejestracyjnych, brak jest jakichkolwiek znamion prowadzenia przez (...) sp. z o. o. działalności gospodarczej.
W ocenie Sądu analiza sentencji decyzji administracyjnych wydanych przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej oraz ich uzasadnienia nie pozostawia wątpliwości co do tego, że oskarżony H. H. H. (2), działając jako Prezes Zarządu (...) sp. z o.o., posłużył się fakturami dokumentującymi fikcyjne transakcje ze spółkami (...) sp. z o.o., G. B. sp.
z o.o. oraz (...) sp. z o.o., które to faktury umożliwiły ww. podmiotom gospodarczym uzyskanie nieuprawnionego odpisu podatkowego w ramach podatku VAT. Powyższe zostało potwierdzone w treści decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w W. z dnia 26 stycznia 2012 r., Nr (...) skierowanej do (...) sp. z o.o., z dnia 24 lutego 2016 r., nr (...).421.53.2015.13 skierowanej do (...) sp. z o.o. oraz decyzji z dnia 12 maja 2016 r. Nr (...). (...).421.51.2015.16 skierowanej do (...) sp. z o.o.
Analizując tak ustalony stan faktyczny, zgodnie z poczynioną oceną materiału dowodowego, Sąd zważył co następuje:
H. H. H. (2)
został oskarżony o to, że w okresie od 01 stycznia 2011 r. do dnia
31 grudnia 2011 r. w W., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru,
jako udziałowiec i prezes zarządu spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą (...)-(...) W., ul. (...), lok. (...), dopomógł bliżej nie ustalonym osobom w wystawieniu na rzecz firm: F&M
sp. z o.o. z siedzibą (...)-(...) M., ul. (...)/P1; (...) sp. z o.o.
z siedzibą (...)-(...) W., ul. (...), lok. (...), (...) sp. z o.o. z siedzibą ul. (...) lok. (...), (...)-(...) W. oraz na rzecz innych firm faktury VAT dotyczących sprzedaży towarów i usług na kwotę łączną netto 25 486 332 złotych, podatek VAT 5 861 867 złotych, wymienionych w stanowiącej materiał dowodowy prawomocnych decyzjach: Dyrektora Kontroli Skarbowej w W.: nr (...) z dnia 16 grudnia
2014 r. wydanej w następstwie kontroli skarbowej przeprowadzonej wobec spółki (...) sp. z o.o.
z siedzibą (...)-(...) W., ul. (...), lok. (...), poprzez objęcie 100 procent udziałów spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., zarejestrowania tej spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz objęcie i pełnienie w okresie od 01 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. funkcji prezesa zarządy tej spółki poprzez m.in. dokonywanie płatności z rachunku spółki, zlecania na rzecz siebie wypłat z rachunku bankowego spółki, występowania jako właściciel spółki i zawierania umów z biurem rachunkowym i biurem T.
- (...), dostarczanie faktur dostaw i nabyć do biura rachunkowego, podpisywanie deklaracji podatkowych spółki,
a wystawione przez spółkę (...) sp. z o.o. faktury dostaw VAT nie odzwierciedlały rzeczywistego przebiegu transakcji gospodarczych, przez co udzielił pomocy firmom m.in.: (...) sp. z o.o. z siedzibą (...)-(...) M., ul. (...)/P1, (...) sp. z.o.o. z siedzibą
(...)-(...) W., ul. (...) lok. (...) i (...) sp. z o.o. z siedzibą ul. (...), (...)-(...) W. w doprowadzeniu do podania nieprawdy w złożonych organom podatkowym w okresie od 01 lutego 2011 r. do dnia 25 stycznia 2012 r. deklaracjach podatkowych dla podatku od towarów i usług (...) i narażenia na uszczuplenie podatku od towarów i usług przez firmę (...) sp. z o.o. z siedzibą (...)-(...) M., ul. (...)/P1, w kwocie co najmniej 1116 181 złotych, (...) sp. z.o.o. z siedzibą (...)-(...) W., ul. (...) lok. (...) w kwocie co najmniej 3 710 złotych i (...) sp. z o.o. z siedzibą ul. (...) lok. (...), (...)-(...) W. w kwocie co najmniej 79 773 złotych, co zostało stwierdzone w wyniku przeprowadzonych przez Dyrektora (...) w W. kontroli skarbowych wobec (...) sp. z o.o. z siedzibą (...)-(...) M., ul. (...)/P1 (decyzja podatkowa nr (...) z dnia 30 lipca 2015 r.), wobec firmy (...) sp. z.o.o. z siedzibą (...)-(...) W., ul. (...) lok. (...) (decyzja podatkowa Nr (...). (...).421.52.2015.13 z dnia 24 lutego 2016 r.) oraz wobec (...) sp. z o.o. z siedzibą ul. (...) lok. B-6, (...)-(...) W. (decyzja podatkowa (...). (...).421. 51.2015.16 z dnia 12 maja 2016 r.), czym naruszono przepisy art. 86 ust. 1 i 2 pkt 1 lit. a, art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. b, art. 99 ust. 12, art. 108 ust. 1 i 2 , art. 109 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535 ze zm.),
tj. o przestępstwo z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 20 § 2 k.k.s. w zw. z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 56 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.
Przed rozważaniami prawnymi dotyczącymi bezpośrednio odpowiedzialności karnej oskarżonego
H. H. H. (2)
odnieść należy się do problematyki trybu, w jakim przedmiotowa sprawa była rozpoznawana przez Sąd. Postanowieniem z dnia 04 listopada 2016 r. finansowy organ postępowania przygotowawczego postanowił o zastosowaniu postępowania w stosunku do nieobecnych w niniejszej sprawie, albowiem w toku prowadzonego postępowania nie ustalono miejsca zamieszkania oskarżonego H. H. H. (2) na terytorium Polski (
k. 1286-1287).
W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie było podstaw, aby na etapie postępowania sądowego odstąpić od zastosowania przepisów o postępowaniu w stosunku do nieobecnych, a tym samym podejmować działania zmierzające do ustalenia miejsca pobytu oskarżonego poza granicami Polski.
Tryb postępowania wobec nieobecnych jest ściśle uregulowany w przepisach
art. 173-177 k.k.s. i jest uzależniony od spełnienia szeregu ustawowych wymogów. Postępowanie wobec nieobecnych dopuszczalne jest wyłącznie wobec osób stale przebywających za granicą lub gdy nie można ustalić ich miejsca zamieszkania lub pobytu w kraju, a okoliczności te istniały już w toku postępowania przygotowawczego. Wina sprawcy i okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie mogą budzić wątpliwości, a zarzut popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego jest określony w akcie oskarżenia, tryb zaś postępowania wobec nieobecnego jest inicjowany postanowieniem oskarżyciela publicznego. Od momentu zainicjowania tego trybu sąd wyznacza obrońcę z urzędu. Zgłoszenie się podejrzanego do organu ścigania albo oskarżonego do sądu powoduje natychmiastowe uchylenie trybu postępowania wobec nieobecnych i zastosowanie w postępowaniu zasady kontradyktoryjności w całej rozciągłości. Od tej chwili następuje bowiem powrót do procesu karnoskarbowego na zasadach ogólnych. W razie osobistego zgłoszenia się oskarżonego do dyspozycji sądu lub ujęcia skazanego doręcza mu się odpis prawomocnego wyroku. Skazany ma wówczas prawo zakwestionować wyrok wydany w trybie postępowania wobec nieobecnych i wyrok ten traci moc z chwilą stawienia się skazanego na nowej - prowadzonej już na zasadach ogólnych – rozprawie (art. 177 k.k.s.).
W ocenie Sądu spełnione zostały ustawowe przesłanki rozpoznania sprawy przy zastosowaniu przepisów o postępowaniu w stosunku do nieobecnych. Materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy wskazuje jednoznacznie, że oskarżony H. H. H. (2) przebywa stale poza granicami Polski. Jednocześnie nie ustalono jego miejsca zamieszkania lub pobytu
w Polsce. Ponadto – w świetle poczynionych ustaleń faktycznych – wina i okoliczności popełnienia czynu zabronionego zarzucanego oskarżonemu nie budzą wątpliwości. Oskarżony nie ukrył się po wniesieniu do sądu aktu oskarżenia. W toku postępowania przed Sądem nie ustalono jego miejsca zamieszkania lub pobytu w kraju. W ocenie Sądu tożsamość oskarżonego H. H. H. (2) nie budzi wątpliwości. W toku postępowania sądowego zwrócono się bowiem do Krajowego Rejestru Sądowego o udostępnienie akt rejestrowych spółki (...) sp. z o.o. (KRS nr (...)). W aktach tych znajduje się m.in. wzór podpisu oskarżonego, który został poświadczony przez notariusza. Notariusz sprawdził tożsamość oskarżonego legitymującego się ważnym paszportem wietnamskim
(k. 1177).
Na marginesie wskazać należy, że art. 173-177 k.k.s. zostały uznane przez Trybunał Konstytucyjny za zgodne z art. 42 ust. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 6 ust. 1 i ust. 3 lit. a-d Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. i z art. 14 ust. 1 i ust. 3 lit. a, b, d, e Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych z dnia 19 grudnia 1966 r.
(
vide wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 09 lipca 2002 r., sygn. akt P 4/01).
Odnosząc się natomiast do zarzutów aktu oskarżenia należy wskazać, że wszechstronna analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nakazywała przyjąć, że oskarżony H. H. H. (2) zrealizował swoim zachowaniem wszystkie znamiona występku określonego
w z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 20 § 2 k.k.s. w zw. z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s.
w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.
Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem natomiast jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Skoro nie zaistniała sprzedaż, nie powstał obowiązek podatkowy wynikający z przywołanego powyżej art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Stosownie natomiast do treści art. 62 § 2 k.k.s. odpowiedzialności karnej podlega ten kto wystawia fakturę lub rachunek za wykonane świadczenia w sposób nierzetelny albo posługuje się takim dokumentem. Przedmiotem ochrony art. 62 k.k.s. jest przestrzeganie obowiązków nakładanych przez przepisy materialnego prawa podatkowego . Szczegółowe regulacje dotyczące obowiązku wystawienia faktur zawarte są w przywołanej już ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w ustawie z 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym oraz ordynacji podatkowej. Przepisy te określają krąg podmiotów czynu z art. 62 § 2. Są to przedsiębiorcy, podatnicy VAT oraz ich kontrahenci (nabywcy towarów i usług).
Przepis art. 62 § 2 k.k.s. opisuje czyn zabroniony, który może być popełniony w dwóch formach sprawczych. Pierwsza z nich to „wystawianie”, druga zaś to „posługiwanie się”, przy czym obie dotyczą faktury (rachunku) nierzetelnego. Wystawić w sposób nierzetelny fakturę lub rachunek może tylko ten podmiot, który jest obowiązany do ich wystawiania, bowiem przepis wyraźnie stanowi o „fakturze lub rachunku, określonych w § 1”. W tej formie sprawczej jest
to zatem przestępstwo indywidualne. „Nierzetelną” jest natomiast faktura, która dokumentuje zdarzenia niezgodnie z rzeczywistością (
vide A. Bartosiewicz, R. Kubacki,
Kodeks karny skarbowy.
Przestępstwa i wykroczenia podatkowe oraz dewizowe, wyd. 4, Legalis 2017, komentarz do art. 62 k.k.s., teza 18, 2010).
Ponadto jak wyjaśniono w uchwale Sądu Najwyższego podjętej w składzie 7 sędziów z dnia 30 września 2003 roku, I KZP 22/03 (OSNKW 2003/9-10/75, OSP 2004/5/63, Prok.
i Pr.-wkł. 2003/11/4, Biul.SN 2003/9/9, Wokanda 2004/2/9) faktura nierzetelna, o jakiej mowa w art. 62 § 2 k..k.s, to zarówno faktura nieodzwierciedlająca rzeczywistego przebiegu zdarzenia odnośnie do niektórych tylko jego elementów, przy zaistnieniu jednak samej transakcji, jak i faktura fikcyjna, dokumentująca czynność w ogóle niezaistniałą.
Zgodnie z linią orzecznicza Sądu Najwyższego w pierwszej sytuacji wchodzi w grę odpowiedzialność z art. 62 § 2 k.k.s., gdyż przepis ten jako lex specialis wypiera normę ogólną, czyli art. 271 § 1 k.k. Przepis art. 62 § 2 k.k.s., w zakresie penalizacji wystawiania faktur nierzetelnych zawiera bowiem w takim wypadku znamiona wskazane w art. 271 § 1 k.k., a znamieniem specjalizującym jest rodzaj wystawianego dokumentu (faktura) oraz ograniczenie kręgu podmiotów tego czynu do wystawcy faktury. Wystawienie nierzetelnej faktury należy zatem traktować jako czyn wyczerpujący znamiona przestępstwa skarbowego z art. 62 § 2 k.k.s., stanowiącego lex specialis w stosunku do przestępstwa z art. 271 § 1 k.k. ( vide postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 15 listopada 2013 r., II KK 295/13, LEX nr 1391781).
Dokonując ustaleń w toku przeprowadzonego dochodzenia finansowy organ kontroli skarbowej stwierdził, że czyn o którym mowa w art. 62 § 2 k.k.s. został popełniony w warunkach czynu ciągłego, o którym mowa w art. 6 § 2 k.k.s. Zgodnie z treścią art. 6 § 2 k.k.s., czyn ciągły stanowi dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru lub z wykorzystaniem takiej samej sposobności. Jednocześnie wskazany przepis za krótki odstęp czasu w zakresie czynów zabronionych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej przyjmuje okres do 6 miesięcy,
a zatem dla przyjęcia ciągłości czynu konieczne jest spełnienie dwóch warunków. Pierwszy
to podjęcie dwóch lub więcej zachowań w krótkich odstępach czasu. Drugi warunek to,
aby zachowania składające się na czyn ciągły były podjęte w wykonaniu tego samego zamiaru lub z wykorzystaniem takiej samej sposobności. Jeżeli zachowań składających się na czyn ciągły jest więcej niż dwa, uznać należy, jak zauważył Sąd Najwyższy (
vide postanowienie z dnia 20 marca 2013 r., sygn. III KK 409/1213), że krótki odstęp wynoszący 6 miesięcy liczony jest pomiędzy poszczególnymi zrachowaniami składającymi się na czyn ciągły skazanego, czyli okres od zakończenia określonego zachowania do rozpoczęcia kolejnego. Przywołane stanowisko Sądu Najwyższego jest zbieżne z kierunkiem wykładni tego przepisu prezentowanym w literaturze fachowej i tak dla przykładu należy powołać się na tezę, w której wskazuje się, że odstęp
o którym mowa w art. 6 § 2 k.k.s. oddzielać ma następujące po sobie zachowania. Okres upływający pomiędzy pierwszym a ostatnim sklasyfikowanym w ramach ciągu czynów może być znacznie dłuższy (
vide G. Bogdan, A. Nita, J. Raglewski, A. R. Świtałowski,
Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Gdańsk 2007, s. 31).
W tym miejscu przypomnieć wreszcie wypada, że krótki odstęp czasu rozumiany jako okres do 6 miesięcy dotyczy tylko i wyłącznie typów czynów zabronionych polegających
na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej, co wyraźnie wyeksponował ustawodawca na płaszczyźnie przepisu karnego art. 6 § 2
in fine k.k.s.
Dokonując rozważań istotnych dla uzasadnienia rozstrzygnięcia podjętego w niniejszej należy także zauważyć, że podmiot czynu określonego w art. 62 § 2 k.k.s. został określony przez ustawodawcę za pomocą zwrotu normatywnego „kto”. Posłużenie się przez prawodawcę zwrotem normatywnym „kto” nie oznacza jednak, że podmiotem przestępstwa skarbowego może być każdy, albowiem podmiotem zdatnym do wypełnienia ustawowych znamion tego czynu może być tylko i wyłącznie ściśle określony podmiot. Zróżnicowany charakter podmiotów, które na gruncie przepisów prawa finansowego zyskują status, w szczególności „podatnika” czy „płatnika”, prowadzi do sytuacji, że jest nim nie tylko podmiot będący osobą fizyczną. Takim podmiotem może być także osoba prawna. Ze względu na fakt, że podmiotem zdatnym
do ponoszenia odpowiedzialności karnej skarbowej może być tylko i wyłącznie osoba fizyczna w celu uniemożliwienia uniknięcia odpowiedzialności w sytuacjach, kiedy „podatnikiem”, czy „płatnikiem”, zgodnie z przepisami prawa finansowego, jest podmiot nie będący osobą fizyczną w kodeksie karnym skarbowym we wskazanym przypadku ma zastosowanie przepis
art. 9 § 3 k.k.s. Przywołana regulacja w brzmieniu aktualnym w chwili popełnienia analizowanego w niniejszym postępowaniu czynu stanowiła, że za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną.
Przykładowo odpowiedzialność za popełnienie przestępstwa skarbowego może być przypisana członkowi zarządu spółki prawa handlowego, syndykowi masy upadłościowej czy doradcy podatkowemu ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2006 r., III KK 213/05, OSNKW 2006, nr 5, s. 45). I tak w przypadku spółki prawa handlowego Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 lipca 2003 roku, IV KK 164/02, OSNKW 2002, nr 11-12, s. 106, podkreślił, że „Skoro zarząd prowadzi sprawy tej spółki, a pracami zarządu kieruje jego Prezes, to jeżeli nie powierzono spraw spółki jako płatnika podatku od wynagrodzeń osób fizycznych innemu z członków zarządu albo kierownikowi innej komórki organizacyjnej tej formy, prezes zarządu spółki jest tą osobą, którą zajmuje się jej sprawami gospodarczymi w powyższym zakresie, jeżeli nie dojdzie do wskazania innej osoby odpowiedzialnej za te czynności spółki jako płatnika podatku”.
W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd nie miał wątpliwości, że oskarżony H. H. H. (2), jako Prezes Zarządu (...) sp. z o.o. wystawił nierzetelne faktury VAT dokumentujące rzekomą sprzedaż towarów na rzecz (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o.
w okresie od stycznia do grudnia 2011 roku w W.. Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało, aby spółka (...) sp. z o.o. prowadziła działalność gospodarczą
w zakresie współpracy z w/w podmiotami. Z dowodów w postaci dokumentów, które zostały wskazane uprzednio, wynika w sposób nie budzący wątpliwości, iż faktury wystawione na rzecz (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. nie odzwierciedlały stanu rzeczywistego, albowiem dokumentowały transakcje, które nie miały miejsca. Podkreślić należy, iż świadkowie przesłuchani w sprawie nie potwierdzili, aby (...) sp. z o.o. dokonywała transakcji z F&M sp.
z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. Należy zauważyć, iż zarzut sformułowany przez oskarżyciela publicznego dotyczył współpracy tylko i wyłącznie z tymi podmiotami. Sam fakt, iż spółka (...) sp. z o.o. mogła prowadzić działalność gospodarczą z innymi podmiotami nie oznacza automatycznie, iż taka działalność była prowadzona wobec (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o.
Tym samym oskarżony H. H. H. (2) w zakresie zarzucanego mu czynu wyczerpał dyspozycję art. 62 § 2 k.k.s., ponieważ poprzez wystawienie nierzetelnych faktur nie przestrzegał obowiązku nałożonego przez przepisy materialnego prawa podatkowego określonego art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, który stanowi, że
w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty. Oskarżony niewątpliwie, poprzez posłużenie się nierzetelnymi, fikcyjnymi fakturami godził we wskazany obowiązek podatkowy albowiem obniżył podatek należny o naliczony. Podstawę obniżenia stanowiły bowiem „puste faktury” faktury nie dokumentujące rzeczywistych dostaw towarów i usług wystawiane przez (...) sp. z o.o.
Oskarżony działał w warunkach art. 6 § 2 k.k.s., podejmując się tych zachowań
w krótkich odstępach czasu, albowiem odstępy pomiędzy wystawieniem kolejnych faktur były kilkudniowe bądź kilkunastodniowe. Kwalifikacja prawna omawianego czynu musiała zatem obejmować także art. 6 § 2 k.k.s., albowiem oskarżony, jak już wyżej wspomniano, podjął większą liczbę zachowań w krótkich odstępach czasu (nie dłuższych niż 6 miesięcy) w wykonaniu tego samego zamiaru, tak więc działał w warunkach czynu ciągłego.
Ponadto, w odniesieniu do zarzucanego mu czynu oskarżony H. H. H. (2) odpowiada na zasadzie art. 9 § 3 k.k.s., albowiem jako Prezes Zarządu (...) sp. z o.o. zajmował się on sprawami gospodarczymi i finansowymi wzmiankowanego podmiotu gospodarczego.
Uznając zatem, iż oskarżony H. H. H. (2) dopuścił się zarzucanego mu czynu Sąd zmodyfikował treść przypisanego mu zarzutu poprzez wyeliminowanie z opisu czynu sformułowania „zarejestrowania tej spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym” oraz ustalenie,
że oskarżony pełnił funkcję prezesa zarządu spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. od 22 lipca 2010 r. do 10 marca 2012 r.
Wymierzając oskarżonemu karę, Sąd miał na względzie dyrektywy zawarte w art. 12 i 13 k.k.s. W zakresie wymiaru kary Sąd orzekł wobec oskarżonego H. H. H. (2) za zarzucany mu czyn karę grzywny w granicach określonych w art. 62 § 2 k.k.s. w wymiarze 100 (stu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 200 (dwustu) złotych.
Przy wymiarze kary Sąd miał na względzie, aby orzeczona kara była adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości czynu. Sąd uznał, że orzeczona kara będzie w stanie zrealizować wobec oskarżonego cele zapobiegawcze i wychowawcze, a ponadto potrzeby związane
z kształtowaniem świadomości prawnej społeczeństwa. Zdaniem Sądu kara ta będzie stanowiła czytelny sygnał dla oskarżonego, że czyn jego spotkał się z potępieniem ze strony wymiaru sprawiedliwości, a także takiż sam sygnał dla społeczeństwa, że popełnienie przestępstw jest nieopłacalne i każdorazowo spotka się z nieuchronną karą. Ponadto w ocenie Sądu wymierzona oskarżonemu kara grzywny jest adekwatna i właściwa, uwzględniając rodzaj i rozmiar ujemnych następstw popełnionego przez oskarżonego czynu zabronionego oraz rodzaj i stopień naruszenia ciążącego na oskarżonym obowiązku finansowym.
Sąd ocenił stopień społecznej szkodliwości czynów oskarżonego jako znaczny. Motywacja, jaka przyświecała oskarżonemu była wyłącznie motywacją majątkową, zmierzającą do obniżenia podatku należnego. Sąd miał na uwadze, że rzetelność rozliczeń podatkowych jest jednym z gwarantów stabilnego wpływu środków do budżetu państwa, a tym samym stabilności całego systemu ekonomicznego kraju, bowiem brak wpływów z tytułu podatków naraża Skarb Państwa na niemożność regulowania zobowiązań, a tym samym przyczynia się do potencjalnego osłabienia bezpieczeństwa obrotu finansowego w państwie.
Mając na uwadze fakt, że oskarżonego w toku postępowania jurysdykcyjnego reprezentował obrońca ustanowiony z urzędu stosownie do treści § 17 ust. 2 i pkt 3 i § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r. poz. 1714, z późn. zm.) zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy będącego adwokatem koszty udzielonej oskarżonemu pomocy prawnej albowiem nie została ona opłacona w całości ani w żadnej części. Zgodnie z treścią § 17 ust. 2 pkt 3 przywołanego rozporządzenia opłata maksymalna za obronę z urzędu w postępowaniu zwyczajnym przed sądem rejonowym wynosi 420,00 złotych. Opłata ta ulega podwyższeniu o 20% za każdy kolejny dzień, jeżeli rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień (§ 20 ww. rozporządzenia). W niniejszej sprawie był 4 dodatkowe terminy rozpraw, w których uczestniczył obrońca, co oznacza że łączna wysokość wynagrodzenia wynosi 756,00 złotych [420 złotych + (4 x 84,00 złotych)]. Kwotę 756,00 złotych należy podwyższyć o kwotę należnego podatku od towaru i usług VAT.
O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 113 § 1 k.k.s. w zw. z art. 624 k.p.k.
Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w wyroku.
Zarządzenie : Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem proszę doręczyć obrońcy oskarżonego.