Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt VI Ka 715/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Piotr Mika

Sędziowie SSO Marcin Schoenborn

SSO Grażyna Tokarczyk (spr.)

Protokolant apl. sędziowski Maria Smolińska

przy udziale

Grzegorza Popławskiego Prokuratora Prokuratury Rejonowej w T. Ośrodek (...) w P.

po rozpoznaniu w dniu 5 października 2018 r.

sprawy skazanego Z. M. syna W. i Z.,

ur. (...) w K.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 12 kwietnia 2018 r. sygnatura akt VI K 899/17

na mocy art. 437 kpk, art. 438 kpk, art. 440 kpk, art. 624 § 1 kpk

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a.  uchyla punkt 1, 2 i 3,

b.  na mocy art. 85 § 1 i 2 kk i art. 86 § 1 kk łączy skazanemu kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami: Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 12/14, Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej sygn. akt VII K 236/15, Sądu Rejonowego w Będzinie sygn. akt VII K 324/15, Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach sygn. akt VI K 95/14 oraz karę łączną pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 235/15 i wymierza skazanemu karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności,

c.  na mocy art. 577 kpk na poczet orzeczonej kary łącznej zalicza skazanemu okresy kar odbytych w sprawie sygn. akt II K 12/14 od dnia 25.09.2017 r. do 23.01.2018 r., w sprawie sygn. akt VII K 236/15 od dnia 23.01.2018 r. do 20.09.2018 r. oraz w sprawie sygn. akt VII K 324/15 od dnia 20.09.2018 r., a także okresy rzeczywistego pozbawienia wolności: 2 (dwa) dni w sprawie sygn. akt II K 235/15 od dnia 31.03.2014 r. godz. 13:00 do 2.04.2014 r. godz. 13:00 oraz 1 (jeden) dzień w sprawie sygn. akt VI K 95/14 w dniu 23.12.2013 r.,

d.  na mocy art. 572 kpk umarza postępowanie w przedmiocie objęcia wyrokiem łącznym kar orzeczonych wobec skazanego wyrokami Sądu Rejonowego w Radomsku sygn. akt II K 399/92, Sądu Rejonowego w Sosnowcu sygn. akt VII K 209/02, Sądu Rejonowego w Będzinie sygn. akt VII K 90/04, Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach sygn. akt III K 98/08, Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 212/08, Sądu Rejonowego w Będzinie sygn. akt II K 937/11, Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 601/13, Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 81/04;

2.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zwalnia skazanego od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygnatura akt VI Ka 715/18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach wydał w dniu 12 kwietnia 2018 r. w sprawie sygnatura akt VI K 899/17 wyrok łączny wobec Z. M., orzeczenia czyniąc skazania wymienionego prawomocnymi wyrokami:

- Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej sygn. akt VII K 236/15,

- Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 235/15,

- Sądu Rejonowego w Będzinie sygn. akt VII K 324/15,

- Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach sygn. akt VI K 95/14

łącząc kary pozbawienia wolności orzeczone w tych sprawach wymierzył skazanemu karę łączną 2 lat pozbawienia wolności, na jej poczet zaliczając okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawach II K 235/15 i VI K 95/14, czyniąc ustalenia, że pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w połączonych wyrokach podlegają odrębnemu wykonaniu.

Obrońca w pisemnej apelacji zarzucił rażąca niewspółmierność kary wnosząc o zmianę wyroku i wymierzenie skazanemu kary z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji.

W piśmie procesowym skazany przypomniał, że w jego sprawie uprzednio zapadł wyrok łączny przed Sąd Okręgowym w Katowicach, który to wyrok został uchylony, zgłaszając wątpliwość, co do tego, że wedle tamtego wyroku koniec kary przypadał wcześniej niż obecni pomimo, że wyeliminowano karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, gdyż upłynął okres próby.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy skazanego okazała się skuteczna o tyle, że w wyniku jej rozpoznania Sąd odwoławczy doszedł do przekonania o potrzebie objęcia karą łączną w wyroku łącznym również kary pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 12/14.

Przypomnieć należy, a co zwrócił uwagę skazany, że postępowanie w niniejszej sprawie zawisło jeszcze w roku 2016, a przedmiotem badania, prócz wskazanych wyżej spraw były również wyroki zapadłe w sprawach Sądu Rejonowego w Radomsku sygn. akt II K 399/92, Sądu Rejonowego w Sosnowcu sygn. akt VII K 209/02, Sądu Rejonowego w Będzinie sygn. akt VII K 90/04, Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach sygn. akt III K 98/08, Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 212/08, Sądu Rejonowego w Będzinie sygn. akt II K 937/11, Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 601/13, Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 81/04, a także wyrok łączny Sąd Okręgowego w Katowicach w sprawie sygn. akt V K 205/09.

To ostatnie skazanie warunkowało właściwość rzeczową Sądu Okręgowego w Katowicach, który orzekł wyrokiem łącznym z dnia 7.02.2017 r. sygn. akt V K 264/16 o połączeniu skazanemu kar pozbawienia wolności orzeczonych w sprawach o sygnaturach: V K 205/09, II K 937/11, II K 12/14, VII K 236/15, II K 235/15, VII K 324/15, VI K 95/14 i wymierzył skazanemu kare łączną 9 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Po rozpoznaniu apelacji prokuratora i obrońcy, Sąd Apelacyjny w Katowicach wyrokiem z dnia 20.07.2017 r. sygn. akt II AKa 290/17 uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. Jak wynika z uzasadnienia tego wyroku zasadną uznał apelację prokuratora w zakresie połączenia kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Będzinie sygn. akt II K 937/11, ze względu na upływ okresu próby, na który zostało zawieszone wykonanie kary pozbawienia wolności oraz dalszych 6 miesięcy, a zatem ustalenie, że kara ta nie podlega rozpoznaniu. Dodatkowo Sąd Apelacyjny wyraził pogląd prawny, że kara pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem łącznym Sąd Okręgowego w Katowicach w sprawie sygn. akt V K 205/09 nie może zostać objeta węzłem kary łącznej ze względu na treść art. 85 § 3 kk, bowiem dalszych przestępstw skazany dopuścił się w trakcie okresu warunkowego przedterminowego zwolnienia z kary łącznej, w której mowa wyżej, uznając, że kara taka nadal jest „odbywaną”. Taki zakres uchylenia odpowiadał granicom apelacji wywiedzionej na niekorzyść, nie było jej przedmiotem połączenie kary ze sprawy Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 12/14.

Powyższe zalecenie prawne, wiążące Sąd I instancji skutkowało tym, że Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 9.10.2017 r. w sprawie V K 199/17 umorzył postępowanie karne w przedmiocie wydania wyroku łącznego w części dotyczącej kary łącznej orzeczonej w wyroku łącznym Sądu Okręgowego w Katowicach w sprawie sygn. akt V K 205/09, w pozostałej części stwierdzając swą niewłaściwość przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tarnowskich Górach.

To nie postanowienie Sąd Okręgowego wiązało Sąd I instancji zgodnie z art. 442 § 3 kpk, ale wyrok Sądu Apelacyjnego- sądu odwoławczego. Natomiast pośredni zakaz reformationis in peius zawarty w art. 443 kpk zabraniał wydania orzeczenia surowszego niż uchylone poza zakresem apelacji wywiedzionej na niekorzyść skazanego. Skoro zatem prokurator nie kwestionował prawidłowości połączenia kary orzeczonej w sprawie Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 12/14, a apelacja drugiej strony była wniesiona na korzyść skazanego, Sąd odwoławczy orzekający w obecnym składzie doszedł do wniosku o potrzebie orzeczenia poza granicami zaskarżenia i podniesionego zarzutu, albowiem pominięcie wskazanej kary w karze łącznej byłoby dla skazanego rażąco niesprawiedliwe.

Odmiennie przedstawia się kwestia skazania wyrokiem łącznym Sąd Okręgowego w Katowicach sygn. akt V K 205/09, z jednej strony Sąd I instancji związany był zapatrywaniem prawnym Sądu Apelacyjnego, choć nie przystającym do uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2018 r. sygn. akt I KZP 11/17, który wypowiedział się, że popełnienie przez sprawcę przestępstwa w okresie próby wyznaczonym postanowieniem o warunkowym zwolnieniu z odbycia reszty kary pozbawienia wolności nie stanowi przewidzianej w art. 85 § 3 k.k. negatywnej przesłanki do orzeczenia kary łącznej obejmującej karę (kary łączne), z odbycia reszty której sprawca został warunkowo zwolniony oraz karę (kary łączne) za przestępstwo popełnione w okresie próby (OSNKW 2018/4/28, LEX nr 2428801). Z drugiej strony w tym zakresie była wywiedziona na niekorzyść skazanego apelacja prokuratora i nie znajdował zastosowania art. 442 § 3 kpk, w postaci powyżej stosowanej na korzyść skazanego, zaś postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach o umorzeniu postępowania w tej części jest prawomocne, a skazany kare odbył.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, uwzględniając treść uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2018 r. sygn. akt I KZP 3/18, OSNKW 2018/8/55, uchylił orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności i zaliczeniu na jej poczet stosownych okresów, a także zbędne rozstrzygnięcie z punktu 3 i na nowo połączył skazanemu kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone wyrokami: Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 12/14, Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej sygn. akt VII K 236/15, Sądu Rejonowego w Będzinie sygn. akt VII K 324/15, Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach sygn. akt VI K 95/14 oraz karę łączną pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 235/15.

Połączeniu podlegały zatem kary pozbawienia wolności w wymiarze: 4 miesięcy, 8 miesięcy, 8 miesięcy, 8 miesięcy i 11 miesięcy, dając granice 11 miesięcy do 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności. Uwzględniając czas działania skazanego od grudnia 2013 r. do września 2014 r. oraz popełnianie przestępstw skierowanych przeciwko różnym dobrom prawem chronionym, a to mieniu, bezpieczeństwu w komunikacji oraz wymiarowi sprawiedliwości, stwierdzić należało, że nie zachodzą ścisłe związki przedmiotowe pomiędzy popełnionymi czynami, niemniej z pola widzenia nie można tracić, że były to przestępstwa, za które orzeczone zostały kary, co do zasady krótkoterminowe, a to oraz potrzeba racjonalizacji wykonania kary, w tym wymogi prewencji szczególnej, jak i ogólnej, choć sprzeciwiają się stosowaniu zasady absorpcji, to uzasadniają istotne ograniczenie czasu izolacji więziennej niezbędnej dla zrealizowania względem skazanego celów kary.

Na poczet orzeczonej kary łącznej zalicza należało zaliczyć skazanemu okresy kar odbytych w sprawie sygn. akt II K 12/14 od dnia 25.09.2017 r. do 23.01.2018 r., w sprawie sygn. akt VII K 236/15 od dnia 23.01.2018 r. do 20.09.2018 r. oraz w sprawie sygn. akt VII K 324/15 od dnia 20.09.2018 r., a także okresy rzeczywistego pozbawienia wolności: 2 (dwa) dni w sprawie sygn. akt II K 235/15 od dnia 31.03.2014 r. godz. 13:00 do 2.04.2014 r. godz. 13:00 oraz 1 (jeden) dzień w sprawie sygn. akt VI K 95/14 w dniu 23.12.2013 r.

Sąd meriti nie rozstrzygnął również o umorzeniu postępowania w przedmiocie objęcia wyrokiem łącznym kar orzeczonych wobec skazanego wyrokami, które (poza wyrokiem w sprawie V K 205/09) były przedmiotem badania w toku postępowania, co należało uczynić w zakresie wyroków: Sądu Rejonowego w Radomsku sygn. akt II K 399/92, Sądu Rejonowego w Sosnowcu sygn. akt VII K 209/02, Sądu Rejonowego w Będzinie sygn. akt VII K 90/04, Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach sygn. akt III K 98/08, Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 212/08, Sądu Rejonowego w Będzinie sygn. akt II K 937/11, Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 601/13, Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich sygn. akt II K 81/04. Dlatego Sąd odwoławczy umorzył we wskazanej części postępowania, w pozostałej zaskarżony wyrok utrzymując w mocy, zwolnił skazanego od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego obciążając nimi Skarb Państwa.