Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2017 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny:
Przewodniczący: SSR Tadeusz Kotuk
Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Szymańska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2017 r. w G. sprawy z powództwa A. S. i T. S. przeciwko K. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej K. K. solidarnie na rzecz powodów A. S. i T. S. kwotę 41.655,80 zł (czterdzieści jeden tysięcy sześćset pięćdziesiąt pięć złotych osiemdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 26 lipca 2017 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanej K. K. solidarnie na rzecz powodów A. S. i T. S. kwotę 5.700 zł (pięć tysięcy siedemset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Stan faktyczny

W dniu 15 maja 2017 r. pomiędzy A. i T. małżonkami S. a przedsiębiorcą K. K. została zawarta umowa nr (...) o wykończenie lokalu pod klucz za wynagrodzeniem 44.086,88 zł brutto. Przedmiotem umowy było wykonanie prac budowlanych (wykończeniowych) w lokalu powodów (przy ul. (...) w G.) do stanu „pod klucz” zgodnie ze szczegółowym zakresem robót. Wykonawca zobowiązał się do rozpoczęcia prac nie później niż 16 czerwca 2017 r. i zakończenia w terminie 30 dni roboczych od dnia skutecznego przekazania terenu prac. Umowa była aneksowana o prace dodatkowe w wysokości 2.000 zł w dniu 14 czerwca 2017 r.

Dowód: umowa, k. 17-21

aneks, k. 82-83

Faktycznie przekazanie terenu prac (tj. wydanie klucza do mieszkania będącego w tzw. stanie deweloperskim) nastąpiło w dniu 23 czerwca 2017 r. Wykonawca nie wykonał nigdy w przedmiotowym lokalu żadnych prac, nawet nie zostały wniesione jakiekolwiek materiały lub narzędzia, mimo wymiany e-maili pomiędzy stronami i prób uzyskania przez zamawiających informacji o powodach nieprzystąpienia do robót.

Dowód: zeznania powódki, k. 124-125

protokół przekazania lokalu, k. 90

Powodowie w tym stanie rzeczy udali się do adwokata, który w ich imieniu w dniu 24 lipca 2017 r. sformułował i wysłał pozwanej oświadczenie o odstąpieniu od umowy i zażądał zwrotu wpłaconych na poczet wynagrodzenia wykonawcy kwoty 41.655,80 zł. Przesyłka została odebrana przez adresata w dnu 25 lipca 2017 r.

Dowód: oświadczenie o odstąpieniu od umowy z z.p.o., k. 22-24

Na poczet wynagrodzenia wykonawcy powodowie zapłacili: 30.885,80 zł w dniu 15 maja 2017 r., 3.000 zł w dniu 26 czerwca 2017 r., 5.770 zł w dniu 27 marca 2017 r., 2.000 zł w dniu 25 czerwca 2017 r.

Dowód: przelewy, k. 10-13

Ocena dowodów

Zeznania powódki są w pełni wiarygodne. Zasadniczy wątek tych zeznań, tj. dotyczący tego, że pozwana nie wykonała nigdy w lokalu zupełnie żadnych czynności (nawet przygotowawczych) jest w zasadzie bezsporny, gdyż treść odpowiedzi na pozew wskazuje nawet wprost przyczyny takiego stanu rzeczy.

Pozwana bez usprawiedliwienia nie stawiła się na przesłuchanie w charakterze strony, stąd dowód z jej przesłuchania został pominięty zgodnie z art. 302 § 1 k.p.c.

Sąd oddalił wnioski pozwanej o przesłuchanie świadków M. D., A. L. i A. C., gdyż okoliczności, na które mieli ci świadkowie zeznawać pozostają bez wpływu na rozstrzygnięcie (art. 217 § 3 k.p.c.). Przyczyny wewnątrzorganizacyjne leżące po stronie pozwanej, które spowodowały niemożność rozpoczęcia i kontynuowania prac (braki kadrowe w okresie letnim) nie mają żadnego wpływu na prawną ocenę skuteczności odstąpienia od umowy przez powodów (co zostanie wyjaśnione szerzej w rozważaniach prawnych). Nawet – jak to określił pełnomocnik powodów – „ przyjęcie do wiadomości” takiego usprawiedliwienia nie ma wpływu na skuteczność odstąpienia od umowy przez powodów jako konsumentów. Reasumując, wbrew temu, co bezpodstawnie zarzucał pełnomocnik pozwanej, oddalenie tych wniosków nie nastąpiło dlatego, że ci świadkowie nie stawili się na rozprawie. Z kolei zarzut, że postępowanie toczy się zbyt szybko pozostaje w kolizji z unormowaniem zawartym w art. 6 § 1 k.p.c.

Pozostałe okoliczności (treść umowy i odstąpienia od tejże przez powodów) wynikają z niebudzących wątpliwości dokumentów prywatnych przedłożonych przez powodów.

Dokumenty dołączone do odpowiedzi na pozew nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia. Zakup materiałów, z których powodowie nigdy nie skorzystali i nie skorzystają (lokal jest już wykończony w całości przez innych wykonawców i wynajęty) jest ryzykiem pozwanej jako przedsiębiorcy.

Kwalifikacja prawna

W niniejszej sprawie doszło do skutecznego odstąpienia przez powodów od umowy na podstawie art. 635 k.c. Zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa i doktryny należy wyjaśnić, że przepis ma zastosowanie w przypadkach, w których opóźnienie nie jest spowodowane przez zamawiającego. W niniejszej sprawie – co oczywiste – zamawiający nie mieli żadnego wpływu na opóźnienie (liczone – oczywiście od daty rzeczywistego przekazania kluczy do mieszkania). Powodowie terminowo zapłacili wszelkie należności pieniężne umożliwiające rozpoczęcie prac (w tym ponad 30.000 zł w dniu podpisania umowy, a więc w połowie maja 2017 r.). Po drugie, nie są istotne przyczyny dla których wykonawca opóźnia się z wykonaniem robót, co oznacza, iż możliwym jest skorzystanie przez zamawiającego z tego uprawnienia nawet wtedy, gdy wykonawca nie popada w zwłokę (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 23 kwietnia 2008 r., V ACa 130/08). Powyższe jest dodatkowym wyjaśnieniem oddalenia wniosku pozwanej o przysłuchanie zawnioskowanych przez nią świadków.

Biorąc pod uwagę fakt, że do dnia 24 lipca 2017 r. nie zostały wykonane w mieszkaniu żadne czynności przez wykonawcę (nawet przygotowawcze), a więc w 21 dniu roboczym (z łącznie 30 przewidzianych umową), należy uznać, że powodowie mogli w takiej sytuacji zasadnie uznać, że wykonawca opóźnia się z rozpoczęciem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym. Jest to zdaniem Sądu wręcz modelowy przykład sytuacji, w której zamawiający może skorzystać z normy z art. 635 k.c. Dywagacje pełnomocnika pozwanej, że Sąd w niniejszym procesie nie wyjaśnił i nie dowiedział się, czy byłoby możliwe rozpoczęcie i zakończenie robót w ciągu pozostałych 9-10 dni roboczych są pozbawione znaczenia prawnego, gdyż nawet po doręczenia odstąpienia nie zostały przez pozwaną wykonane żadne czynności w przedmiotowym lokalu. Jakkolwiek więc można zapewne teoretycznie przyjąć, że ciągu 10 dni roboczych ktoś zdołałby wybudować nawet cały budynek mieszkalny (przy założeniu jakiegoś wyjątkowego zaangażowania czasowego, sprzętowego i kadrowego), to cóż z tego, skoro pozwana nigdy nawet nie rozpoczęła żadnych robót w lokalu powodów (jedynie je zaplanowała i nie zrealizowała). Dała więc swoim zaniechaniem powód do słusznego przeświadczenia, że z punktu widzenia zamawiającego opóźnienie jest tak rażące, że nie rodzi żadnych realnych szans na zakończenie dzieła w umówionym terminie. Pozwana jako przedsiębiorca działający od 2011 r. powinna zdawać sobie dobrze sprawę z ewentualnych problemów z podwykonawcami w okresie letnim – nie jest to problem, który powinien interesować lub pogarszać sytuację konsumentów (w tej sytuacji przedsiębiorca powinien odmówić zawarcia umów wykonawczych na terminy letnie/wakacyjne). Dodatkowo, problemy komunikacyjne z pozwaną zdaniem Sądu także przyczyniły się do powstania u powodów słusznego przekonania, że pozwana zupełnie zbagatelizowała przyjęty przez siebie obowiązek wykonania dzieła w umówionym terminie. Zdaniem Sądu staranny przedsiębiorca powinien rozpocząć choćby czynności przygotowawcze niezwłocznie po przekazaniu mu frontu robót, tj. już pierwszego dnia roboczego. Innymi słowy, gdyby oświadczenie o odstąpieniu od umowy zostało złożone nawet przedostatniego dnia umówionego terminu (lub po upływie terminu), to nic to by nie zmieniło, gdyż stan mieszkania pozostał niezmienny w stosunku do stanu z 24 lipca 2017 r. Sąd jednoczenie nie zna utrwalonego zwyczaju, że roboty wykończeniowe w okresie letnim ulegają „zawieszeniu”.

Umowa stron nie wyłączyła możliwości skorzystania przez zamawiających z uprawnienia przewidzianego w art. 635 k.c. Jest to przepis względnie obowiązujący, lecz umowa stron nie przewiduje odmiennego niż w ustawie uregulowania problemu rażącego opóźnienia wykonawcy w rozpoczęciu dzieła, stąd można zdaniem Sądu słusznie przyjąć, że umowa takiego stanu faktycznego. Stąd zastosowanie ma w takiej sytuacji art. 635 k.c.

Należy też wyjaśnić, że odstąpienie dotyczy także kwestii projektowych, skoro powodowie w ogóle nie skorzystali z planu aranżacji mieszkania przygotowanego przez pozwaną (co wynika z wiarygodnych zeznań powódki). § 8 pkt 12 umowy także nie miał zastosowania w niniejszej sprawie, gdyż pozwana do chwili odstąpienia od umowy nie pozostawiła żadnych „wykonanych prac”. Kwestia odbioru towarów – objęta tym postanowieniem – nie ma więc zastosowania do sytuacji odstąpienia od umowy przed rozpoczęciem przez pozwaną jakichkolwiek robót w lokalu. Niezależnie od powyższego – co słusznie zauważył pełnomocnik powodów – problem braku odebrania przez powodów jakichś materiałów będących w posiadaniu pozwanej – nie został przekuty na taki zarzut procesowy, mógłby mieć wpływ na treść wyroku.

Umowa stron mogła być zmieniona wyłącznie w drodze pisemnej (pod rygorem nieważności, § 10 ust. 5). Pozwana nie wykazała, że powodowie zgodzili się w pisemnym aneksie na przedłużenie terminu wykonania dzieła.

Mając powyższe na uwadze na mocy art. 635 k.c. w zw. z art. 494 § 1 k.c. w zw. art. 455 k.c. w zw. z art. 481 § 1 i § 2 k.c. w zw. z art. 369 k.c. orzeczono jak w punkcie I. sentencji wyroku.

Koszty

O kosztach procesu orzeczono jak w punkcie II. sentencji na mocy art. 98 § 1 k.p.c. Na zasądzone solidarnie na rzecz powodów koszty składa się: opłata sądowa od pozwu (2.083 zł), opłata za czynności adwokackie w stawce minimalnej (3.600 zł, § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, ze zm.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).

Właściwość sądu

Sąd w trybie art. 222 k.p.c. wyjaśnia, że nie uwzględnił zarzutu pozwanej o stwierdzenie niewłaściwości sądu. Po pierwsze, zarzut ten jest spóźniony, albowiem został zgłoszony – jak wynika z literalnej treści odpowiedzi na pozew – już po sformułowaniu wniosku o oddalenie powództwa i zgłoszeniu wniosków dowodowych co do meritum sprawy, a więc po zgłoszeniu zarzutów merytorycznych. Po drugie, niniejsza sprawa jest ewidentnie sporem sądowym „ w związku z […] umową” (§ 10 ust. 1 umowy stron), stąd klauzula prorogacyjna z § 10 ust. 2 umowy stron jest skuteczna.