Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2018 r. w Bielsku-Białej

sprawy z powództwa K. G.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę z umów ubezpieczenia

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda K. G. kwotę 157 200 zł (sto pięćdziesiąt siedem tysięcy dwieście złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia 12 grudnia 2018r. do dnia zapłaty;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 12 852 zł (dwanaście tysięcy osiemset pięćdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia:

Sygn. akt IC 606/17

UZASADNIENIE

Pozwem dat.04.12.2017r. K. G. wniósł przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 175 500zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dn. 01.03.2017r. do dnia zapłaty i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu podał, że w dn. 16.09.2016r. kupił w (...) komisie samochód osobowy m-ki A. (...) tronic; pojazd był zarejestrowany w (...) – nr rej. (...). Samochód był uszkodzony. Powód otrzymał dwa komplety kluczyków i dokumenty. Po naprawie samochodu, powód zarejestrował go w Starostwie Powiatowym w C.. W pierwszej kolejności samochód został zarejestrowany tymczasowo, a po sprawdzeniu, że nie jest kradziony otrzymał stały numer rejestracyjny (...). Samochód został ubezpieczony w pozwanym Towarzystwie. W dn. 21.01.2017r. samochód został skradziony w (...). Powód zawiadomił tamtejszą policję, zgłaszając kradzież. W dn. 23.01.2017r. powód zgłosił kradzież pozwanemu, który decyzją z dn. 21.04.2017r. odmówił wypłacenia odszkodowania, powołując się na § 4 ust.1 pkt 15 OWU - podając że powód nie jest właścicielem pojazdu; samo powołanie się na okoliczność, że w dostarczonej przez powoda fakturze widnieje inna kwota ceny, aniżeli dostarczonej przez sprzedawcę samochodu. Zdaniem powoda nie rodzi to skutku nieważności umowy i nie może być podstawą odmowy wypłacenia odszkodowania; pozwany winien wywiązać się z zawartej umowy i odszkodowanie wypłacić.

Pozwany w odpowiedzi na pozew dat. 22.01.2018r. wniósł o oddalenie powództwa i zwrot kosztów procesu. W uzasadnieniu podał, że nie kwestionuje faktu kradzieży ubezpieczonego pojazdu, ale podczas postępowania likwidacyjnego – sprzedawca (...) podważył autentyczność faktury z dn. 16.09.2017r., albowiem pojazd został sprzedany za inną kwotę, aniżeli w fakturze przedstawionej przez powoda i odmówił dalszej współpracy z pozwanym. W świetle powyższego, przedstawiona przez powoda umowa nabycia pojazdu nie jest wiarygodnym dokumentem nabycia jego własności, zaś zgodnie z § 4 ust.1 pkt 15 OWU Towarzystwo nie odpowiada za szkody powstałe w pojeździe stanowiącym własność innej osoby niż wymieniona w dokumencie ubezpieczenia. Nadto, powód wprowadził w błąd pozwanego, podając że pojazd nie był uszkodzony. Pozwane Towarzystwo zakwestionowało także wysokość samej szkody i podany w pozwie termin początkowy biegu odsetek, wskazując że dopiero od dnia wyrokowania może być owa o pozostawaniu przez pozwanego w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia.

Sąd ustalił co następuje:

K. G. na co dzień pracuje i mieszka w (...). W Polsce zamieszkuje w G. przy ul. (...). W dniu 16.09.2016r. zakupił w (...) uszkodzony samochód osobowy marki A. (...) r. prod. 2013 za cenę 23 000 Euro; faktura została wystawiona przez (...) firmę, na którą pojazd był zarejestrowany tj. (...); powodowi wydano stosowne dokumenty i dwa komplety kluczyków. Powód następnie przywiózł samochód na lawecie do Polski i tutaj go w naprawił. Samochód został zarejestrowany przez Starostwo Powiatowe w C. – numer rejestracyjny (...). Składając dokumenty do rejestracji pojazdu, powód posłużył się fakturą, w której sfałszował cenę zakupu z kwoty 23 000 Euro na 13 000 Euro, - w tym celu aby zapłacić niższe należności skarbowe.

( dowody: przesłuchanie powoda k. 204-205, belgijski dowód rejestracyjny z tłumaczeniem k.171-176 kopia faktury z tłumaczeniem k. 169-170, fotokopia dowodu rejestracyjnego i karty pojazdu k. 122-123, fotokopie dokumentów k.106v.-112, 114-119v., 123v.-128, fotokopie kluczyków i pozwolenia czasowego k.129-131, zdjęcia pojazdu k.135v.-156 )

W dn. 22.12.2016r. powód zawarł z pozwanym Towarzystwem umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej i auto casco przedmiotowego pojazdu na okres od dn. 22.12.2016r. do dn. 21.12.2017r.; sumę gwarancyjną ubezpieczenia auto casco określono na kwotę 185 000zł.; uiścił jednorazową składkę w wys. 4 809zł. Umowę z powodem w imieniu pozwanego zawierał agent A. I. (1). Samochód był sfotografowany i poddany oględzinom; sfotografowano dokumenty i kluczyki. Powód posłużył się również sfałszowaną fakturą, z której wynikało, że nabył pojazd za cenę 13 000 Euro.

( dowody: fotokopia polisy k. 113, zeznanie świadka A. I. k. 201-202, przesłuchanie powoda k. 204-205 )

Zgodnie z § 4 ust.1 pkt 15 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (...)+, pozwane Towarzystwo nie odpowiada za szkody powstałe w pojeździe stanowiącym własność innej osoby niż wymieniona jako Właściciel w dokumencie ubezpieczenia, z zastrzeżeniem sytuacji gdy prawo własności pojazdu przeszło na jego Użytkownika, a umowa ubezpieczenia nie uległa rozwiązaniu. Stosownie zaś do § 17 ust.2 OWU, ubezpieczony przed wypłatą odszkodowania zobowiązany jest do przeniesienia prawa własności skradzionego pojazdu na rzecz ubezpieczyciela, po wyrejestrowaniu pojazdu, a przypadku gdy pojazd przyjęty do ubezpieczenia obciążony był należnościami celno-podatkowymi - po uregulowaniu stosownych zobowiązań.

( dowód: Ogólne Warunki Ubezpieczenia (...)+ k. 31-34)

W nocy z 20.01.2017r. na 21.01.2017r. samochód powoda został skradziony w (...) w miejscowości D. H.. W dn. 21.01.2017r. powód zgłosił kradzież miejscowej policji, podając że do kradzieży doszło między godz. 22.00 w dn. 20.01.2017r. a godz. 5.30 w dn. 21.01.2017r.

( dowód: kopia protokołu przetłumaczona na j. polski: k. 22-25, przesłuchanie powoda k. 204-205)

W dn. 23.01. 2017r. powód zgłosił kradzież pozwanemu Towarzystwu. W dn. 30.01.2017r. pracownik pozwanego przeprowadził wywiad z powodem na okoliczności dotyczące między innymi kradzieży pojazdu.

( dowody: formularz zgłoszenia k.9-13, protokół k. 14, oświadczenie k.16-17 )

W toku postępowania likwidacyjnego pozwane Towarzystwo ustaliło, że istotnie pojazd powoda został skradziony, wcześniej był zarejestrowany w (...); (...) policja przekazała pozwanemu kopię protokołu zgłoszenia kradzieży. W oparciu o (...) ustalono wartość rynkową pojazdu na kwotę 158 200zł.

( dowód: raport k. 74v., opinia k.92-94 )

Na zlecenie powoda rzeczoznawca wycenił wartość przedmiotowego pojazdu na kwotę 175 500zł.

( dowód: wycena k.19-21 )

Decyzją z dn. 17.03.2017r. Starostwo Powiatowe w C. wyrejestrowało przedmiotowy pojazd z powodu kradzieży.

( dowód: decyzja k.30 )

Pismem dat. 21.04.2017r. pozwane Towarzystwo odmówiło wypłaty powodowi odszkodowania, podając że w toku postępowania likwidacyjnego mającego na celu wyjaśnienie okoliczności kradzieży oraz sprawdzenie historii i dokumentacji pojazdu, stwierdzono, że umowa kupna-sprzedaży zawiera nieprawdziwe dane, w związku z czym nie jest wiarygodnym dowodem nabycia własności przedmiotowego pojazdu. Podano, że zgodnie z § 4 ust.1 pkt 15 OWU Towarzystwo nie odpowiada za szkody powstałe w pojeździe stanowiącym własność innej osoby niż wymieniona w dokumencie ubezpieczenia, stosownie zaś do § 17 ust.2 OWU, ubezpieczony przed wypłatą odszkodowania zobowiązany jest do przeniesienia prawa własności skradzionego pojazdu na rzecz ubezpieczyciela, co w zaistniałych okolicznościach nie jest możliwe.

( dowód: pismo k.8 )

Powód pismem dat. 21.08.2017r. wezwał pozwane Towarzystwo do zapłaty kwoty 175 500zł tytułem odszkodowania za skradziony pojazd w terminie 7 dni.

( dowód: pismo k.60 )

Pismem dat. 29.09.2017r. pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko, informując że przedłożona faktura zawiera nieprawdziwe dane, sprzedający pojazd – autokomis w (...) podważył autentyczność faktury, wskazując że samochód został sprzedany za inną cenę, wobec czego przedstawiona przez powoda umowa kupna-sprzedaży nie jest wiarygodnym dowodem nabycia przezeń przedmiotowego pojazdu.

( dowód: pismo k. 59 )

Wartość rynkowa przedmiotowego pojazdu na dzień 21.01.2017r. wynosiła 157 200zł.

( dowód: opinia biegłego sądowego k. 209-238 )

Przeciwko powodowi prowadzone jest postępowanie karne za przestępstwo polegające na posłużeniu się sfałszowanym dokumentem. W dn. 02.10.2018r. zapłacił on kwotę 9 509zł tytułem należnego podatku akcyzowego z odsetkami – należnego od prawdziwej kwoty nabycia przedmiotowego samochodu.

( dowód: potwierdzenie wpłaty k.256 )

Sąd ustalił co następuje:

Zgodnie z art. 805 § 1 i 2 pkt 1) kc przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie – przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Bezsporne jest, że strony zawarły umowę ubezpieczenia auto casco skradzionego powodowi pojazdu; sumę gwarancyjną określono na 185 000zł; składkę ubezpieczeniową w wys. 4 809zł. powód jednorazowo zapłacił.

Odmawiając wypłaty odszkodowania, pozwane Towarzystwo podało że w toku postępowania likwidacyjnego mającego na celu wyjaśnienie okoliczności kradzieży oraz sprawdzenie historii i dokumentacji pojazdu, stwierdzono, że umowa kupna-sprzedaży zawiera nieprawdziwe dane, w związku z czym nie jest wiarygodnym dowodem nabycia własności przedmiotowego pojazdu. Zgodnie z § 4 ust.1 pkt 15 OWU Towarzystwo nie odpowiada za szkody powstałe w pojeździe stanowiącym własność innej osoby niż wymieniona w dokumencie ubezpieczenia, stosownie zaś do § 17 ust.2 OWU, ubezpieczony przed wypłatą odszkodowania zobowiązany jest do przeniesienia prawa własności skradzionego pojazdu na rzecz ubezpieczyciela, co w zaistniałych okolicznościach nie jest możliwe.

Zdaniem Sądu, pozwany niesłusznie odmówił powodowi wypłacenia odszkodowania. Powód skutecznie nabył od poprzedniego właściciela tj. belgijskiej firmy (...) prawo własności samochodu osobowego marki A. (...). Bezsporne okazało się w toku procesu, to co pozwany ustalił w toku postępowania likwidacyjnego, a mianowicie że powód posłużył się sfałszowaną – co do ceny – fakturą potwierdzającą nabycia pojazdu. Podczas przesłuchania, powód przyznał tę okoliczność, wskazując że nabył pojazd nie za cenę 13 000 Euro, ale za cenę 23 000 Euro. Chociaż czyn ten wyczerpuje znamiona przestępstwa, to jednak nie rodzi cywilnoprawnego skutku nieważności umowy. Powód zapłacił należną akcyzę i odpowie karnie za swój czyn, jednakże skutecznie nabył prawo własności od poprzednika prawnego, zapłacił cenę nabycia, a następnie zawarł skuteczną i ważną umowę ubezpieczenia z pozwanym Towarzystwem, które w sposób nieuzasadniony odmówiło mu zatem wypłacenia odszkodowania.

Powództwo należało zatem uwzględnić – co do kwoty 157 200zł, zasądzając ją z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dn. 12.12.2018r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałej części. Zasądzona kwota to wartość rynkowa skradzionego pojazdu na dzień kradzieży, ustalona przez biegłego sądowego; opinia biegłego jest rzetelna i przekonywująca; nie została zakwestionowana przez żadną ze stron; jest niższa od ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Przyznane odszkodowanie zasądzono z ustawowymi odsetkami za opóźnienia za okres od dnia następnego po ogłoszeniu wyroku do dnia zapłaty. Uczyniono tak z dwóch względów, po pierwsze – z § 17 ust.2 OWU wynika, że ubezpieczony przed wypłatą odszkodowania zobowiązany jest do przeniesienia prawa własności skradzionego pojazdu na rzecz ubezpieczyciela, po wyrejestrowaniu pojazdu, a przypadku gdy pojazd przyjęty do ubezpieczenia obciążony był należnościami celno-podatkowymi - po uregulowaniu stosownych zobowiązań. W niniejszej sprawie – jak to okazano na rozprawie w dn. 28.11.2018r., składając do akt potwierdzenie transakcji – powód dopiero w dn. 02.10.2018r. wpłacił resztę należnego podatku akcyzowego z odsetkami – o czym pozwany dowiedział się dopiero na posiedzeniu sądowym w dn. 28.11.2018r.

Po drugie zaś, skoro w istocie jasne jest, że powód dopuścił się przestępstwa, fałszując fakturę zakupu samochodu, co jednak miało wpływ na przebieg postępowania likwidacyjnego, nie powinien odnieść z tego korzyści w postaci wypłacenia mu żądanych w pozwie odsetek.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 zd.1 kpc rozdzielając je stosunkowo– stosownie do wyniku postępowania. Powód wygrał w 90%, stąd też powinien ponieść 10% kosztów procesu tj. 2 030zł ( na koszty złożyła się: opłata od pozwu – 8 775zł, koszt opinii biegłego 690zł, 10 834zł kosztów zastępstwa procesowego obu stron. Powód opłacił opłatę od pozwu i pokrył koszty opinii biegłego oraz koszty zastępstwa procesowego, czyli łącznie 14 882zł, co po odjęciu kwoty 2 030zł daje sumę 12 852 zł zasądzoną w pkt wyroku.

Sędzia: