Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XV GC 1713/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 lutego 2015 r. powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wniósł o zasądzenie od pozwanego A. M. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. M. (1) (...) Doradztwo Przeciwpożarowe kwoty 8.063,30 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 27 lutego 2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swego stanowiska wskazał, iż roszczenie obejmuje wynagrodzenia za wykonaną usługę serwisu pojazdu pozwanego oraz sprzedaży części zamiennych, z tytułu której powód wystawił fakturę VAT opiewającą na kwotę 38.132,47 zł brutto.Wskazał, że ubezpieczyciel pozwanego dokonał wypłaty części należności z tytułu ww. faktury VAT w kwocie 30.069,17 zł netto. Do chwili obecnej pozwany nie uregulował pozostałej należności dochodzonej niniejszym pozwem, stanowiącej wartość podatku VAT (pozew k. 2-8).

W dniu 9 marca 2015 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy w Warszawie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w sprawie o sygnaturze akt XV GNc1032/15, którym zobowiązał pozwanego do zapłaty kwoty żądanej pozwem wraz z odsetkami i kosztami procesu ( nakaz zapłaty k. 21).

Sprzeciwem z dnia 9 kwietnia 2015 r. pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesuwedług norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podniósł, że szkoda w pojeździe pozwanego likwidowana była w oparciu o umowę OC sprawcy kolizji, dlatego to ubezpieczyciel, tj. (...) .U. S.A. powinien dokonać zapłaty pozostałej należności wynikającej z wystawionej przez powoda faktury VAT w kwocie brutto, a nie netto. W. o zawiadomienie o toczącym się procesie (...) S.A. z siedzibą w W. i wezwanie go do udziału w sprawie w charakterze strony pozwanej, powołując się na art. 84 k.p.c. (sprzeciw k. 29-33).

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko. Potwierdził, że ubezpieczyciel (...) .U.S.A. istotnie wypłacił odszkodowanie z tytułu kolizji, w której uszkodzony został pojazd pozwanego, lecz jedynie w kwocie netto wynikającej z ww. faktury VAT. Wskazał jednocześnie, że pozwany złożył w dniu 2 listopada 2011 r. oświadczenie, że jest płatnikiem podatku VAT i zobowiązał się do pokrycia kosztów naprawy w przypadku nie dotrzymania przez firmę ubezpieczeniową warunków umowy. Podniósł, że w tym samym dniu pozwany zobowiązał się składając oświadczenie, w przypadku odmowy towarzystwa ubezpieczeń wypłaty odszkodowania, do zapłaty wartości szkody.Jednocześnie powód wskazał, że kwota dochodzona pozwem stanowi różnicę w kwocie wynikającej z faktury VAT nr (...) wystawionej na kwotę 38.132,47 zł a kwotą 30.069,17 zł, którą wypłacił ubezpieczyciel (odpowiedź na sprzeciw k. 56-59).

W piśmie z dnia 13 lipca 2015 r. (data stempla pocztowego k. 76) pozwany ponownie wniósł o zawiadomienie (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. o toczącym się procesie i wezwanie jej do udziału w sprawie (wniosek k. 67-69).

Postanowieniem z dnia 27 lipca 2015 r. Sąd odrzucił wniosek pozwanego o zawiadomienie o toczącym się procesie (...) S.A. na podstawie art. 84 k.p.c. w zw. z art. 5054 § 1 k.p.c. jako niedopuszczalny (postanowienie k. 77).

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 listopada 2011 r. na skutek kolizji drogowej uszkodzony został pojazd marki M. (...) o nr rej. (...), użytkowany przezAndrzeja M. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) Doradztwo Przeciwpożarowe. Szkoda ww. pojeździe likwidowana była przez (...) .U. S.A.

bezsporne .

Naprawa ww. pojazdu została przeprowadzona przez powoda (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Z tytułu wykonanej usługi (naprawy i zamówienia części zamiennych) powód wystawił w dniu 3 lutego 2012 r. na rzecz pozwanego fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 38.132,47 zł brutto (tj. 31.002,01 zł netto) z terminem płatności do dnia 26 lutego 2012 r.

dow ód: faktura VAT nr (...) k. 16-17.

A. M. (1) nie zgłaszał zastrzeżeń co do jakości i terminu wykonania usług przez powoda.

dowód: zeznania świadka D. S. k. 53-54 w aktach odezwy X GCps 145/15.

Pozwany upoważnił (...) sp. z o.o. do załatwienia wszelkich formalności związanych z likwidacją ww. szkody prowadzonej przez ubezpieczyciela (...) .U. S.A. oraz do odbioru należnego odszkodowania. Jednocześnie w przypadku dokonania przez firmę ubezpieczeniową potrąceń w ramach zawartej polisy, w szczególności - wypłaty odszkodowania w kwocie netto przez ubezpieczyciela, pozwany zobowiązał się do pokrycia różnicy. Złożył również oświadczenie, że jest płatnikiem podatku VAT i w przypadku nie dotrzymania ze strony firmy ubezpieczeniowej warunków umowy i nie wypłacenia całości lub części odszkodowania, zobowiązał się do pokrycia kosztów naprawy.

dowód: upoważnienie k. 60; oświadczenie zleceniodawcy k. 61.

(...) .U. S.A. wypłaciło na rzecz upoważnionego powoda odszkodowanie w kwocie 30.069,17 zł, stanowiącej część należności z tytułu ww. faktury VAT.

bezsporne

W dniu 26 stycznia 2012 r. A. M. (1) wniósł odwołanie od decyzji (...) S.A.

dow ód: wydruk wiadomo ści e-mail k. 39-42.

Pismem z dnia 20 stycznia 2015 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty pozostałej kwoty wynikającej z faktury VAT nr (...) tj. 8.063,30 zł stanowiącej należność główną oraz 3.006,30 zł stanowiącej naliczone odsetki – w terminie do 24 stycznia 2015 r.

dowód: wezwanie do zapłaty k. 18, potwierdzenie nadania k. 19.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów złożonych do akt sprawy oraz twierdzeń stron co do okoliczności niespornych. Autentyczność, wiarygodność i moc dowodowa złożonych dokumentów nie była kwestionowana. Wymienione w opisie stanu faktycznego dokumenty stanowiły dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., jednak stosownie do treści art. 233 § 1 k.p.c. Sąd, dokonując ich oceny w ramach swobodnej oceny dowodów uznał je za wiarygodne i przydatne dla ustalenia stanu faktycznego, a w konsekwencji, poczynił na ich podstawie ustalenia faktyczne, zwracając jednak uwagę, że dokumenty prywatne stanowiły jedynie dowód tego, że określone w nich osoby złożyły oświadczenia treści w nich zawartej.

W procesie ustalania stanu faktycznego Sąd oparł się także na zeznaniach świadka D. S., które Sąd uznał za wiarygodne, były bowiem jasne, precyzyjne i spójneoraz kompatybilne z pozostałym materiałem dowodowym w postaci dokumentów, a w toku postępowania nie ujawniły się żadne okoliczności uzasadniające odmowę przyznania im waloru pełnowartościowego dowodu w omawianej sprawie. W związku z cofnięciem przez powoda wniosku o przesłuchanie stron, Sąd oddalił wniosek pozwanego o przesłuchanie pozwanego w ramach pomocy sądowej jako bezprzedmiotowy, skoro pozwany w ogóle nie zaoferował dowodu z przesłuchania stron, a jedynie już po przesłuchaniu świadka w ramach pomocy sądowej, wnosił o przesłuchanie pozwanego w ramach pomocy sądowej przed Sądem Rejonowym Poznań – Stare Miasto w P..

S ąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne.

Zgłoszone przez powoda roszczenie obejmowało zapłatę wynagrodzenia za wykonane na rzecz pozwanego prace naprawcze oraz sprzedaż części zamiennych do uszkodzonego pojazdu pozwanego. Okoliczność wykonania prac była bezsporna między stronami – pozwany nie kwestionował faktu zawarcia umowy, na podstawie której uzyskał świadczenie. Powód wykonał na rzecz pozwanego umowę, której przedmiot stanowiła naprawa pojazdu. Umowa ta ma charakter umowy o dzieło. Tak bowiem należy zakwalifikować czynności polegające na wymianie uszkodzonych części pojazdu.

Kodeks cywilny nie wymaga dla zawarcia umowy o dzieło szczególnej formy prawnej. Należy podzielić w tym zakresie pogląd wyrażony w wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 grudnia 2003 r. (I ACa 1144/03, OSA 2005, z. 3, poz. 14), zgodnie z którym: „Do zawarcia umowy o dzieło stosuje się ogólne zasady dotyczące zawierania umów konsensualnych. W Kodeksie cywilnym nie ma szczególnych postanowień odnoszących się do zawarcia umowy o dzieło. Nie wymaga ona zachowania formy szczególnej. Do zawarcia umowy może dojść zatem także ustnie, a nawet w sposób dorozumiany.” Należy zatem uznać, że do zawarcia umowy o dzieło może dojść również poprzez przekazanie pojazdu do zakładu naprawczego w celu jego naprawy.

Zgodnie z art. 627 k. c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Celem, a zarazem elementem przedmiotowo istotnym tego typu umowy jest konieczność jej sfinalizowania konkretnym i sprawdzalnym rezultatem. Ukierunkowanie na rezultat, który jest efektem pracy przyjmującego zamówienie stanowi cechę odróżniającą umowę od dzieło od umów o świadczenie usług. Istotne jest, aby „dzieło” był zgodne z jego umownym oznaczeniem, gdyż okoliczność dochowania należytej staranności przy jednoczesnym nieosiągnięciu zamierzonego rezultatu w postaci wykonania dzieła nie uzasadnia uznania umowy za wykonaną. Jednym z kryteriów pozwalających na odróżnienie umowy o dzieło od umowy o świadczenie usług jest także możliwość poddania umówionego rezultatu (dzieła) sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych.

Umowa o dzieło jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, wzajemną i odpłatną. Ekwiwalentem świadczenia przyjmującego zamówienie, które polega na wykonaniu dzieła, jest świadczenie zamawiającego polegające na zapłacie wynagrodzenia z czego wynika odpłatny charakter umowy o dzieło. Zasadniczym obowiązkiem przyjmującego zamówienie jest wykonanie dzieła. Metodologia wykonania dzieła należy do uznania przyjmującego zamówienie, dzieło powinno jednakże posiadać cechy określone w umowie lub wynikające z charakteru danego dzieła. Wykonanie dzieła zwykle wymaga określonych kwalifikacji, umiejętności i środków. Podstawowym zaś obowiązkiem zamawiającego jest zapłata przyjmującemu zamówienie należnego wynagrodzenia (Z. R., J. L., Zobowiązania, 2008, s. 172-173). Jeżeli strony umowy o dzieło nie umówiły się inaczej, wynagrodzenie jest należne w momencie oddania (wydania) dzieła.

Przedmiot świadczenia w umowie o dzieło może przybrać postać materialną, jak i mieć charakter niematerialny. W pierwszym wypadku rezultat przybiera postać wytworzonej rzeczy – w tym przypadku skutkiem wykonania umowy są dostrzegalne zmiany w świecie zewnętrznym. W przypadku dzieł o charakterze niematerialnym, ich postać zostaje jedynie utrwalona w postaci materialnej (np. w formie planów, projektów), a ucieleśnienie dzieła może nastąpić w drodze następczych czynności.

Wysokość wynagrodzenia określa przepis art. 628 § 1 k.c., według którego wysokość wynagrodzenia za wykonanie dzieła można określić poprzez wskazanie podstaw do jego ustalenia. Jeśli strony nie określiły wysokości wynagrodzenia ani nie wskazały podstaw do jego ustalenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wynagrodzenia należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienia (art. 628 § 1 zdanie drugie k.c.).

Z kolei w myśl art. 535 § 1 k.c., przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Stosownie zaś do treści przepisu art. 822 § 1 i 2 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony.

Powód niniejszym powództwem dochodził od pozwanego zapłaty pozostałej części odszkodowaniawykazanegofakturą VAT nr 14/S- (...) wystawioną tytułem naprawy oraz sprzedaży części zamiennych do uszkodzonego pojazdu pozwanego. Ubezpieczyciel sprawcy szkody tj. (...) .U. S.A., w ramach polisy OC, wypłacił na rzecz powoda odszkodowanie w kwocie netto należności z tytułu ww. faktury VAT tj. 30.069,17 zł, zaś powód domaga się zapłaty dodatkowo kwoty 8.063,30 zł, stanowiącej różnicę pomiędzy należnością wypłaconą, a stwierdzoną przedmiotową fakturą VAT.

Pozwany nie kwestionował, że powód dokonał na jego rzecz sprzedaży części oraz wykonał usługę naprawy pojazdu M. (...) o nr rej. (...). Podniósł jednak, iż powód nie może domagać się zapłaty odszkodowania od sprawcy szkody, gdyż powinna być ona likwidowana w całości przez ubezpieczyciela pozwanego w ramach polisy OC. Zakwestionował możliwość wypłaty pozostałej kwoty należności wynikającej z faktury VAT nr (...) wskazując, iż to na ubezpieczycielu ciążył obowiązek uiszczenia odszkodowania w kwocie brutto, co zostało ujawnione na wystawionej fakturze. Jego zdaniem niniejsze powództwo powinno zostać wytoczone przeciwko ubezpieczycielowi, nie zaś przeciwko A. M. (2). Oświadczył również, iż uszkodzony pojazd nie występował w ewidencji działalności pozwanego jako środek trwały, co również uzasadnia odpowiedzialność (...) .U. S.A.

W toku postępowania Sąd odrzucił wniosek pozwanego o zawiadomienie (...) .U. S.A. o toczącym się procesie i wezwanie go do udziału w postępowaniu z uwagi na treść przepisów art. 5054 § 1 k.p.c. w zw. z art. 84 k.p.c. zgodnie z którymi przypozwanie w postępowaniu uproszczonym jest niedopuszczalne (por. P. Telenga, Komentarz aktualizowany do art. 505(4) Kodeksu postępowania cywilnego, System Informacji Prawnej LEX 2016).

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art. 3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2014 r. (I CSK 560/13, LEX nr 1540625) „ o tym co strona powinna udowodnić w konkretnym procesie decydują przede wszystkim: przedmiot sporu, prawo materialne regulujące określone stosunki prawne oraz prawo procesowe normujące zasady postępowania dowodowego”. Jeżeli chodzi o rozkład ciężaru dowodu, to powód powinien udowodnić fakty pozytywne, które stanowią podstawę jego powództwa tj. okoliczności prawo tworzące, a pozwany, jeżeli faktów tych nie przyznaje, ma obowiązek udowodnienia okoliczności niweczących prawo powoda. Reguły rozkładu ciężaru dowodu na powoda nakładały obowiązek wykazania podstawy prawnej żądania, tj. stosunku prawnego, na podstawie którego żąda zapłaty od pozwanego, a na pozwanego – obowiązek wykazania braku podstaw roszczenia.

Pozwany ograniczył swą argumentację do gołosłownego twierdzenia, że pojazd marki M. (...) o nr rej. (...) nie występował i nie występuje w ewidencji działalności pozwanego jako środek trwały.

Tymczasem na podstawie treści upoważnienia i oświadczenia pozwanego z dnia 2 listopada 2011 roku nie sposób stwierdzić, by powód prowadzący działalność gospodarczą, przyjął zlecenie naprawy samochodu, przyjmując na siebie ryzyko braku wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego przez ubezpieczyciela, a zwalniając pozwanego od zapłaty wynagrodzenia za wykonanie naprawy. Wręcz przeciwnie – obejmują one zastrzeżenie pozwanego, że w przypadku gdy przekazana przez ubezpieczyciela kwota nie wystarczy na pokrycie kosztów naprawy, pozwany pokryje pozostałą część należności.

Wobec powyższego, to na pozwanym spoczywał obowiązek zapłaty wynagrodzenia za wykonanie dzieła, pozwany zatem ponosił również ryzyko, że w razie odmowy ubezpieczyciela wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego, zobowiązany będzie do zapłaty tego wynagrodzenia i równowartości podatku VAT.

Należy wskazać, że w przypadku likwidacji szkody w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie bądź to w oparciu o przedstawiony rachunek lub fakturę za naprawę pojazdu, bądź też w oparciu o kosztorys polegający na szacunkowym ustaleniu odszkodowania według cen części zamiennych i usług niezbędnych do dokonania naprawy, czyli inaczej mówiąc w oparciu o kosztorysową metodę ustalenia odszkodowania.

Możliwość wystąpienia do zakładu ubezpieczeń z roszczeniem o wypłatę odszkodowania wraz z podatkiem VAT lub o zwrot niewypłaconej kwoty podatku VAT (niezależnie od tego czy odszkodowanie było, bądź też będzie wypłacone na podstawie faktury, czy też na podstawie kosztorysu), uzależnione jest od tego, czy poszkodowany jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz czy ma prawo do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabywaniu rzeczy bądź usługi.

Zgodnie z art. 17a ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. nr 124, poz. 1151 z późn. zm.) „W przypadku okazania zakładowi ubezpieczeń przez podmiot, któremu przysługuje odszkodowanie, niebędący płatnikiem podatku od towarów i usług, faktury (faktur) za naprawę szkody komunikacyjnej, zakład ubezpieczeń jest zobowiązany uwzględnić w odszkodowaniu podatek od towarów i usług".

W sytuacji, gdy poszkodowany nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT (poszkodowany nie prowadzi działalności gospodarczej albo prowadzi taką działalność ale nie jest zarejestrowany w urzędzie skarbowym jako podatnik podatku VAT) odszkodowanie w ramach ubezpieczenia OC sprawcy kolizji drogowej przysługuje w pełnej wysokości (w kwocie brutto wraz z podatkiem VAT).

Natomiast w sytuacji, gdy poszkodowany jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, możliwość wystąpienia do zakładu ubezpieczeń z roszczeniem o wypłatę odszkodowania wraz z podatkiem VAT lub o zwrot niewypłaconej kwoty podatku VAT (niezależnie od tego czy odszkodowanie będzie wypłacone na podstawie faktury, czy też na podstawie kosztorysu), uzależnione jest od tego, czy ma on prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabywaniu rzeczy bądź usługi.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 kwietnia 1997 r. (sygn. akt III CZP 14/1997) wskazał, iż „Odszkodowanie za szkodę poniesioną przez podatnika podatku VAT na skutek zniszczenia rzeczy, ustalone według ceny rzeczy, nie obejmuje podatku VAT mieszczącego się w tej cenie, w zakresie, w jakim poszkodowany może obniżyć należny od niego podatek o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu rzeczy". Podobnie wskazał Sąd Najwyższy w odniesieniu do odszkodowań ustalanych metodą kosztorysową. Mianowicie w uchwale z dnia 17 maja 2007 r. (sygn. akt III CZP 150/06,OSNC 2007/10/144, Biul.SN 2007/5/9, Wspólnota (...), M.Prawn. 2008/19/1037) wskazał iż: „Odszkodowanie przysługujące na podstawie umowy ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego za szkodę powstałą w związku z ruchem tego pojazdu, ustalone według cen części zamiennych i usług, obejmuje kwotę podatku od towarów i usług (VAT) w zakresie, w jakim poszkodowany nie może obniżyć podatku od niego należnego o kwotę podatku naliczonego". W przedmiotowych orzeczeniach SN wskazywał, iż należy pamiętać, że chodzi o prawo podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego, a nie o rzeczywiste skorzystanie przez podatnika z tego uprawnienia. W sytuacji, gdy poszkodowany miałby prawo dokonać obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu zakupu rzeczy bądź usługi (zostały spełnione warunki wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług), a nie skorzystał z tego uprawnienia, kwota odszkodowania powinna być wypłacona w kwocie netto (bez VAT), ponieważ obowiązkiem poszkodowanego jest działanie zmierzające do ograniczenia rozmiarów szkody. Powyższe uprawnienia poszkodowanego do dokonania odliczenia, należy rozpatrywać zatem w sposób hipotetyczny, tzn. czy otrzymując kwotę odszkodowania poszkodowany mógłby dokonać zakupu niezbędnych części do naprawy czy też zakupu usług i jednocześnie dokonać potrącenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zawartego w fakturach zakupu części bądź też usługi za naprawę rzeczy.

W związku z powyższym, jeżeli poszkodowany jako podatnik podatku VAT miałby równocześnie prawo do dokonania odliczenia kwoty podatku VAT, wówczas temu poszkodowanemu nie będzie przysługiwało roszczenie do zakładu ubezpieczeń o wypłatę kwoty podatku VAT i zapłaty za podatek VAT (np. na rzecz warsztatu naprawczego dokonującego remontu pojazdu) powinien dokonać sam poszkodowany w ramach zawartej umowy o naprawę uszkodzonego samochodu i następnie dokonać odliczenia podatku VAT w deklaracji podatkowej składanej do urzędu skarbowego (patrz: artykuł Rzecznika (...), B. C., główny specjalista w Biurze Rzecznika Ubezpieczonych tytuł: „Podatek od towarów i usług (VAT) w odszkodowaniach wypłacanych w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego”).

Zgodnie z art. 8241 § 1 k.c. o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody.

Z kolei w myśl art. 363 § 1 i 2 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu (§1). Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili (§2).

Zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania regulującą zakres odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody wyrażoną w art. 361 § 2 k.c., odpowiedzialny za szkodę musi pokryć wszelkie straty spowodowane zdarzeniem. Zatem poszkodowany winien otrzymać kwotę w pełni rekompensującą jego straty. Jeśli poszkodowany nie ma prawa do odliczenia podatku VAT, a zakład ubezpieczeń wypłaci odszkodowanie nie obejmujące tego podatku, poszkodowany naprawiając pojazd będzie więc musiał sam ponieść koszty podatku VAT .Zatem koszt zapłaty podatku VAT jako koszt nieponiesiony przez ubezpieczonego nie może być kwalifikowany jako strata poszkodowanego.

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego należy uznać, żepozwany w żaden sposób nie udowodnił, iż nie jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda pozostałej części wynagrodzenia i należności za podatek VAT z tytułu przedmiotowej faktury VAT. Z dołączonych do sprawy dokumentów jasno wynika, że pozwany prowadzi działalność gospodarczą orazjest płatnikiem podatku VAT (k. 15, k. 61). Jak wskazano powyżej ubezpieczyciel zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania w pełnej wysokości tj. w kwocie brutto, jedynie gdy poszkodowany nie jest płatnikiem podatku VAT. Wprawdzie na wystawionej przez powoda fakturze wskazano, że ubezpieczyciel powinien dokonać wypłaty w kwocie brutto. Jednak pozwany sam zobowiązał się, na podstawie pisemnego oświadczenia (k. 60), do pokrycia różnicy kosztów naprawy i zamówionych części, w przypadku odszkodowania wypłaconego przez ubezpieczyciela w niepełnej kwocie. Nadto należy zaznaczyć, że pozwany nie udowodnił również, że uszkodzony pojazd marki M. (...) o nr rej. (...), nie był wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej przez pozwanego. Jedynie zaś w przypadku uszkodzonego pojazdu przeznaczonego do celów osobistych, nie związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, ubezpieczyciel zobowiązany jest do pokrycia wartości brutto dochodzonego odszkodowania. Pozwany nie wykazał również, że będąc płatnikiem VAT nie miał prawa do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na marginesie należy zauważyć, że pozwany nie wykazał, by zawarł z ubezpieczycielem dodatkowąumowę, która zobowiązywałaby ubezpieczyciela do pokrycia całego odszkodowania (brutto) w przypadku posiadania przez pozwanego statusu płatnika VAT. Ubezpieczyciel dokonał zatem refundacji kosztów naprawy i sprzedaży części zamiennych w kwocie netto, do której jedynie był zobowiązany, zaś pozostałą sumę powinien uiścić na rzecz powoda pozwany.

Mając na uwadze powyższe,Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 8.063,30 zł stanowiącą wartość podatku VAT wykazanego na fakturze VAT nr (...).

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Sąd w części uwzględnił roszczenie powoda o zasądzenie odsetek od ww. kwoty uznając, iż powód błędnie określił datę od której należało odsetki zasądzić. Żądanie zasądzenia odsetek od dnia 27 lutego 2012 roku, uznać należało za przedwczesne o jeden dzień, gdyż termin na dokonanie zapłaty upływał w dniu 26 lutego 2012 r., tj. w niedzielę, , czyli dzień ustawowo wolny od pracy. W związku z powyższym, uprawnionym było żądanie zasądzenia odsetek dopiero od dnia 28 lutego 2012 r., zaś w pozostałym zakresie (za dzień 27 lutego 2012 r.) roszczenie odsetkowe w pkt II wyroku należało oddalić na podstawie art. 115 k.c., według którego: Jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy, termin upływa dnia następnego. Ze względu na zmianę brzmienia przepisu art. 481 § 2 k.c., wprowadzonego z dniem 1 stycznia 2016 roku ustawą z dnia 9 października 2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1830), do dnia 31 grudnia 2015 roku Sąd zasądził odsetki ustawowe, zgodnie przepisem art. 481 § 2 k.c. w poprzednio obowiązującym kształcie, natomiast od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie, o których mowa w art. 481 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 roku (art. 56 ustawy o zmianie ustawy o terminach zapłaty).

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł, jak w punkcie I i II sentencji wyroku.

O kosztach procesu rozstrzygnięto na podstawie art. 100 k.p.c. W związku z uwzględnieniem powództwa w całości co do należności głównej i w przeważającej części w zakresie odsetek, orzekając odmiennie jedynie co do jednego dnia odsetek, należało na pozwanego nałożyć w całości obowiązek poniesienia zwrotu kosztów procesu.Pozwany jest obowiązany zwrócić powodowi koszty procesu w kwocie 1 517,00 zł. Na poniesione przez powoda niezbędne koszty celowego dochodzenia praw złożyła się kwota 300,00 zł uiszczona tytułem opłaty sądowej od pozwu; kwota 17,00 zł tytułem uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwota 1 200,00 zł kosztów zastępstwa procesowego w wysokości wynagrodzenia adwokata w stawce minimalnej za prowadzenie niniejszej sprawy, określonej na podstawie § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2002, poz. 1348 ze zm.). O powyższym orzeczono w punkcie III sentencji wyroku.

Sygn. akt XV GC 1713/15

W., dnia 30 listopada 2016 roku

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.

SSR Anna Juchniewicz