Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Beata Michalska

Sędziowie: SSA Jolanta Wolska ( spr. )

SSA Anna Rodak

Protokolant: st. sekr. sąd. Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 listopada 2018 r. w Ł.

sprawy ELEKTRYK Spółki z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w K.

przy udziale Syndyka Masy Upadłości K.U.K.-E.F.I. (...)+ H. + B. + (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, P. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o ustalenie ubezpieczenia

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu

z dnia 24 października 2017 r. sygn. akt V U 277/17

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w O. na rzecz ELEKTRYK Spółki z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w K. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Sygn. akt: III AUa 1523/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 stycznia 2017 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. stwierdził, iż P. J., jako pracownik u płatnika składek Elektryk Sp. z o.o. w K., podlega w okresie od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r. obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, chorobowemu.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła Elektryk Sp. z o.o. w K., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji. Odwołująca się Spółka podniosła, że organ rentowy niewłaściwie przyjął, iż doszło do przejęcia zakładu pracy przez firmę K.U.K - E.F. I (...) Spółka z o.o. w O. w upadłości w rozumieniu art. 23 ¹ KP, a nadto niewłaściwie uznał, iż pracownik P. J. podlega ubezpieczeniu społecznemu w okresie od 1 września 2013 r. do dnia 17 listopada 2013 r. z tytułu zatrudnienia w firmie Elektryk.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, wywodząc, jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Kaliszu zawiadomił o możliwości wstąpienia do sprawy w charakterze zainteresowanych: K.U.K- E.F. I (...) + H. + B. + (...) Spółka z o.o. w upadłości likwidacyjnej w O. oraz (...) Sp. z o.o.

Udział w sprawie zgłosił syndyk K.U.K- E.F. I (...) Spółka z o.o. w O. Oddział W. - M. G.. Poparł on stanowisko organu rentowego, iż w sprawie nie doszło do przejęcia pracownika przez reprezentowaną przez niego firmę.

Wyrokiem z dnia 24 października 2017 r. Sąd Okręgowy w Kaliszu, V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję nr (...) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 19 stycznia 2017 r., znak: OU260200/D/2017-000167/001, ustalając, iż P. J. nie podlega w okresie od dnia 1 września 2013 r. do dnia 17 listopada 2013 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu, jako pracownik u płatnika składek ELEKTRYK Sp. z o.o. w K. ( pkt 1 ); zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz ELEKTRYK Sp. z o.o. kwotę 270, 00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe rozstrzygnięcie poprzedziły następujące ustalenia faktyczne i ich prawna ocena:

J. P. prowadzi działalność pod firmą PPHU Elektryk. Działalność jest prowadzona w K., przy ulicy (...), obecnie także pod innym adresem. Jest to siedziba firmy, a prace są wykonywane w różnych miejscach, zależnie od tego, czy praca dotyczy pracowników działu handlowego, usługowego, czy produkcyjnego. Jest to działalność w zakresie montażu instalacji elektrycznych oraz sprzedaży hurtowej artykułów elektrycznych, produkcji elementów elektrycznych. Firma zatrudnia osoby na stanowiskach handlowców, magazynierów, pracowników obsługi kasy, projektantów, inżynierów elektryków, elektromonterów oraz elektryków. Działa także firma Elektryk Sp. z o.o w K..

Firma (...) Spółka z o.o. z siedzibą we W. wpisana była do Rejestru Przedsiębiorców pod numerem KRS (...). Była to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Zajmowała się między innymi działalnością związaną z udostępnianiem pracowników. Firma okazywała się certyfikatem Marszałka Województwa (...) z dnia 10 lipca 2013 r. o dokonaniu wpisu do podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia.

K.U.K.–E.F.I. (...) + H. + B. + V. stanowi spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, obecnie w upadłości likwidacyjnej. Jest wpisana jest do Krajowego Rejestru Sądowego od dnia 20 czerwca 2012 r. Siedzibą firmy jest O.. Jako przedmiot działalności wskazano, m.in. sprzedaż hurtową i detaliczną różnych artykułów, działalność finansową, transport drogowy, kupno i sprzedaż nieruchomości, działalność nauką i techniczną, produkcję wyrobów stolarskich i ciesielskich, zakładanie stolarki budowlanej, produkcję wyrobów tartacznych, produkcję arkuszy fornirowych i płyt na bazie drewna, produkcję parkietów podłogowych, produkcję pozostałych wyrobów z drewna, produkcję opakowań drewnianych, wykonywanie konstrukcji i pokryć dachowych. Firma oferowała także outsourcing kadrowo - płacowy.

Z wpisów do KRS wynikają zaległości firmy w wysokości kilku milionów złotych, w związku z czym prowadzona jest egzekucja przez Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego w O.. Firma okazywała się certyfikatem Marszałka Województwa (...) z dnia 27 sierpnia 2012 r. o dokonaniu wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia.

Firma K.U.K.–E.F.I. (...) + H. + B. + V. zawarła w dniu 1 marca 2013 r. umowę o współpracy oraz m.in. cesji wierzytelności z firmą (...) - (...) Spółka z o.o. z siedzibą we W.. Jako pracodawcę przejmującego pracowników strony traktowały firmę K.U.K –E.F.I. (...) + H. + B. + V..

Według wyjaśnień J. P., w 2013 r. otrzymał propozycję, aby przekazać pracowników firmie K.U.K. – E.F.I. (...), co obniży koszty składek na ubezpieczenie społeczne, a firma ta pokryje koszty ubezpieczenia z dofinansowania ze środków unijnych. Jak twierdzi J. P., uzyskał on telefoniczną propozycję o możliwości outsoursingu. Firma odwołującego się miała w tym okresie kłopoty wynikające z trudności w branży i w związku z tym był on zainteresowany każdą możliwością obniżenia kosztów działalności.

W paragrafie 5 punkt 10 umowy z dnia 28 maja 2013 r. o świadczenie usług, zawarto porozumienie co do przejęcia pracowników w trybie art. 23 ¹ KP.

Firma (...) - (...) Spółka z o.o. z siedzibą we W., według protokołu ZUS, nie przejęła jakichkolwiek składników majątkowych firmy Elektryk, podobnie K.U.K. – E.F.I. (...). Powyższe wnika także z treści umowy z dnia 28 maja 2013 r. – punku 10 paragrafu 5.

W dniu 28 maja 2013 r. pomiędzy Elektryk Sp. z o.o. w K., a S. - (...) Spółka z o.o. z siedzibą we W., reprezentowaną przez Prezesa Zarządu J. K., została zawarta umowa o świadczenie usług na okres 3 lat. Zgodnie z tą umową, firma Elektryk, jako usługobiorca, zobowiązuje się świadczyć usługi na rzecz S. - (...) w zakresie sprzedaży hurtowej artykułów elektrycznych i doradztwa oraz wykonawstwa technicznego z nią związanego. Do realizacji umowy usługodawca, czyli S. – (...) zobowiązał się oddelegować osoby zwane wykonawcami – jako wykonawcy określono osobę zatrudnioną w S. - (...) lub agencjach, w których firma ta ma udziały. Osoby te mają przestrzegać przepisów bhp i ppoż. obowiązujących w Spółce Elektryk, zasad ochrony informacji. Wykonywanie pracy odbywa się na sprzęcie Elektryk - bezpłatnie i z wykorzystaniem pomieszczeń socjalnych. S. - (...) wykona usługi zgodnie z zamówieniem firmy Elektryk. W zamówieniu określone ma być zapotrzebowanie Elektryk na wykonawców, kwotę zryczałtowanego wynagrodzenia za wykonanie usługi, termin, okres, czasochłonność i miejsce wykonania usługi. Wykonawcy realizujący pracę zobowiązani są do wykonywania obowiązków odpowiednich do stanowiska i działu oddelegowania, a szczegółowy zakres ich obowiązków określa Elektryk, zobowiązani są do stosowania się do merytorycznych wskazówek osób wyznaczonych przez Elektryk. Co do wynagrodzenia, w § 5 umowy stwierdzono, iż (...) przyznaje Elektryk dotację w wysokości 40 % kosztów, na które składają się koszty ZUS oraz podatek od wynagrodzeń w okresie pierwszych 3 lat. Wynagrodzenie dla (...) obliczone było na podstawie liczby pracowników wyszczególnionych w zamówieniach, przepracowanego czasu pracy oraz należnego im wynagrodzenia, łącznie ze składkami na ubezpieczenie społeczne i podatek dochodowy. Firma Elektryk wypłacała faktycznie kwoty odpowiadające sumie wynagrodzeń, które faktycznie otrzymywali pracownicy. Z umowy wynika także obowiązek przejęcia przez Elektryk pracowników, w przypadku rozwiązania umowy z S. - (...). W § 1 punkt 4 powyższej umowy wskazano, iż w celu realizacji przez Wykonawców usług objętych umową i w ramach ustalonego wynagrodzenia, Usługobiorca udostępni bezpłatnie Usługodawcy niezbędny sprzęt, zgodnie ze standardami obowiązującymi u niego dla danego stanowiska oraz umożliwi dostęp do pomieszczeń socjalnych zlokalizowanych w miejscu wykonywania usługi. W paragrafie 5 punkt 10 umowy o świadczenie usług zawarto porozumienie co do przejęcia pracowników w trybie art. 23 ¹ KP. Przejęcie pracowników ( poza rozważaniami pozostaje, czy miało ono miejsce co do innych pracowników firmy Elektryk Sp. z o.o. ), nie mogło dotyczyć P. J., gdyż jego umowa o naukę zawodu, zawarta z J. P., skończyła się w dniu 31 sierpnia 2013 r., a za okres od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r. nie zawarł umowy o pracę z J. P., ani innej umowy dotyczącej wykonywania pracy z jedną z firm (...). P. J. w dniu 1 września 2010 r. sporządził z firmą PPHU Elektryk (...) umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, na okres od dnia 1 września 2010 r. do dnia 31 sierpnia 2013 r. P. J. wykonywał pracę w okresie od 1 września 2010 r. do 31 sierpnia 2013 r. na podstawie powyższej umowy. Była to nauka w zawodzie elektryka. Od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r. P. J. wykonywał te same prace, co praktykant. Stawiał się do siedziby firmy Elektryk, otrzymywał polecenie, jakie prace ma wykonać, od osób zatrudnionych w firmie Elektryk. Wyjeżdżał z brygadą na konkretne budowy, korzystając z samochodu firmy Elektryk. Miał ubranie robocze, które otrzymał od firmy Elektryk, jako praktykant i z niego korzystał. Korzystał z narzędzi i materiałów, którymi dysponowała brygada. Kto był ich właścicielem, P. J. nie wie. Wykonywanie pracy w okresie od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r. przez P. J. odbywało się na podstawie umowy o pracę. Sporządzono tę umowę w siedzibie firmy Elektryk, przy udziale J. P. i Ł. P.. P. J. wiedział o tym, iż w tym okresie jego pracodawcą był K.U.K. E.F.I. Za okres od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r. P. J. nie zawierał umowy o pracę z firmą Elektryk Sp. z o.o., ani z firmą PPHU Elektryk (...). Za okres od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r. P. J. otrzymał wynagrodzenie od K.U.K. E.F.I. Z dniem 1 września 2013 r. P. J. był zgłoszony do ubezpieczenia społecznego przez K.U.K.- E.F.I. (...) Sp. z o.o. Od dnia 18 listopada 2013 r. P. J. wykonywał pracę na rzecz firmy (...), na podstawie umowy o pracę sporządzonej z Ł. P.. P. J. w okresie od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r. nie był pracownikiem firmy Elektryk Sp. z o.o, ani firmy PPHU Elektryk (...). Nie został także przejęty z firmy Elektryk Sp. z o.o., czy z firmy PPHU (...) do firmy K.U.K. – E.F.I. (...), gdyż w dniu 1 września 2013 r. nie był już pracownikiem firmy PPHU Elektryk (...), wobec zakończenia umowy o naukę zawodu i niezawarcia z firmą Elektryk Sp. z o.o., czy z PPHU (...), kolejnej umowy o pracę.

Sad pierwszej instancji odmówił wiary zeznaniom J. P. w części dotyczącej relacji pomiędzy firmą Elektryk Spółka z o.o. w K. i S. - (...), z uwagi na to, iż treść dokumentów okazanych w sprawie, w szczególności umowy o świadczenie usług z dnia 28 maja 2013 r., wskazuje na to, iż współpraca między odwołującym się, a firmą (...) i K.U.K.- E.F.I., miała miejsce.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy zważył, że spór w niniejszej sprawie sprowadza się do tego, kto był pracodawcą P. J. w okresie od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r. i kto powinien być płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu wykonywanej przez tę osobę pracy w ramach stosunku pracy, w szczególności, czy była to firma Elektryk Spółka z o.o. lub inna firma (...), czy też firma K.U.K. - E.F.I. Nie budzi wątpliwości fakt, iż pracownik wykonywał pracę w oparciu o stosunek pracy w kwestionowanym okresie. Nie jest kwestionowana podstawa wymiaru składek za pracownika.

Zgodnie z art. 6 ust. 1, art. 11 i art. 12 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( t.j.: Dz.U z 2016 r., poz. 963 ze zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają pracownicy w okresie od nawiązania do rozwiązania stosunku pracy. Zgodnie z art. 16 i art. 17 tejże ustawy, składki na ubezpieczenie społeczne pracowników finansują ubezpieczeni i płatnicy. Dla pracowników płatnikiem jest pracodawca, co wynika z art. 4 punkt 2a ustawy systemowej. Zgodnie z art. 85 powoływanej ustawy, ten sam podmiot realizuje obowiązki wynikające z odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Dla ustalenia, kto był pracodawcą P. J. w okresie od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r., oceny wymaga przebieg jego zatrudnienia, a w szczególności, czy na pewnym etapie kariery zawodowej P. J. został przejęty z firmy Elektryk Sp. z o.o. lub PPHU (...) do firmy K.U.K - E.F.I - w myśl art. 23 ¹ Kodeksu Pracy. Zgodnie z tym przepisem, w razie przejścia zakładu lub jego części na innego pracodawcę, staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. Zgodnie z art. 3 KP, pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Zakładem pracy w rozumieniu obecnym, czyli przedmiotowym, są budynki, teren, wyposażenie, urządzenia i narzędzia, towary i materiały służące do realizacji działalności gospodarczej oraz zadania wykonywane w ramach tej działalności.

P. J. był związany umową o naukę zawodu z firmą PPHU Elektryk (...) w K. w okresie do 31 sierpnia 2013 r. Umowa ta, jako umowa okresowa, uległa zakończeniu z dniem 31 sierpnia 2013 r. Po tej dacie P. J. sporządził umowę o pracę od dnia 1 września 2013 r. z firmą K.U.K – E.F.I. Od dnia 18 listopada 2013 r. P. J. sporządził umowę o pracę z firmą (...). W okresie od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r. pracodawcą dla P. J. nie była firma Elektryk Sp. z o.o., ani firma PPHU Elektryk (...).

Stosownie do przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, płatnikiem składek jest jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi (art. 4 pkt 2a). Płatnikiem składek w stosunku do pracownika jest jego pracodawca, a tym - jak wynika z poczynionych ustaleń - dla P. J., w okresie od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r., nie była Elektryk Spółka z o.o. w K.. Tym samym uznać należało, że to nie ta firma jest zobowiązana do uiszczenia składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych osoby, której dotyczyła niniejsza sprawa. Jak wyżej podkreślono, poza rozważaniami niniejszej sprawy pozostaje kwestia sytuacji innych pracowników firmy Elektryk Sp. z o.o., a w szczególności, czy innych osób dotyczyło przejęcie pracowników w związku z treścią umowy o współpracy z dnia 28 maja 2013 r.

Co do kosztów postępowania, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, określoną w art. 98 k.p.c., Sąd Okręgowy zasądził od odwołującego się na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. kwotę 270,00 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, stosując stawki minimalne.

Co do udziału w sprawie firmy (...), Sąd zawiadomił o możliwości wstąpienia do sprawy. Taka czynność nie została dokonana, w związku z tym podmiot ten nigdy nie był uczestnikiem niniejszego postępowania. Wszelkie zmiany w sytuacji tej firmy Sąd uznał za niemające wpływu na tok niniejszego postępowania Uczestniczył w nim natomiast K.U.K.- E.F.I. Stąd interesy zainteresowanego nie zostały zagrożone.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości apelacją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., który zarzucił orzeczeniu:

1)  naruszenie przepisów postepowania, tj.:

- art. 233 § 1 k.p.c., statuującego zasadę swobodnej oceny dowodów, poprzez błąd w ustaleniach faktycznych mający istotny wpływ na wynika sprawy, polegający na dowolnym, bezpodstawnie dokonanym z pominięciem całokształtu materiału dowodowego, przyjęciu, że rzeczywistym, faktycznym pracodawcą ubezpieczonego P. J. nie była firma Elektryk Sp. z o.o. w K., podczas gdy - biorąc pod uwagę całokształt okoliczności niniejszej sprawy - taki wniosek nie jest uprawniony;

- art. 233 § 1 k.p.c., statuującego zasadę swobodnej oceny dowodów, poprzez błąd w ustaleniach faktycznych mający istotny wpływ na wynika sprawy, polegający na dowolnym, bezpodstawnym przyjęciu, iż faktycznym, rzeczywistym pracodawcą P. J. w spornym okresie była firma K.U.K.- E.F.I., gdy - biorąc pod uwagę całokształt okoliczności niniejszej sprawy - taki wniosek nie jest uprawniony;

- art. 228 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i bezzasadne przyjęcie, iż istnieją podstawy do uwzględnienia odwołania;

- art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., poprzez jego zastosowanie i zmianę decyzji organu rentowego, pomimo istnienia uzasadnionych podstaw do przyjęcia, iż ubezpieczony P. J. faktycznie w spornym okresie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie stosunku pracy u odwołującego;

2) naruszenie prawa materialnego, tj.:

- art. 4 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – poprzez niewłaściwe jego zastosowanie i w efekcie przyjęcie, że w spornym okresie płatnikiem składek dla P. J. nie była firma Elektryk Sp. z o.o. w K.;

- art. 6 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – przez niewłaściwe jego zastosowanie i przyjęcie, że P. J. w spornym okresie nie podlegał ubezpieczeniom społecznym pracowników u płatnika Elektryk Sp. z o.o. w K., podczas gdy biorąc pod uwagę całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy, taki wniosek jest uzasadniony;

- art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy – poprzez jego niezastosowanie i bezpodstawne przyjęcie, że w spornym okresie (...) i Elektryk Sp. z o.o. w K. nie łączył stosunek pracy, a w dalszej konsekwencji, P. J. nie podlegał ubezpieczeniom społecznym pracowników u tego płatnika;

- art. 83 § 1 k.c. – poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji brak przyjęcia, że umowa o pracę z dnia 1 września 2013 r. zawarta przez P. J. z K.U.K. – E.F.I. została zawarta dla pozoru, gdyż „ nie zrodziła ” faktycznego stosunku pracy pomiędzy tymi podmiotami.

Wskazując na powyższe, strona apelująca wniosła o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

2)  zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację z dnia 1 grudnia 2017 r. ( data prezentaty sądowej ),

Elektryk Sp. z o.o. w K., działająca poprzez profesjonalnego pełnomocnika, domagała się oddalenia apelacji w całości oraz zasądzenia od organu rentowego na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu strona skarżąca podniosła przede wszystkim, że apelacja organu jest całkowicie bezzasadna, zaś przedstawione w niej zarzuty stanowią polemikę z prawidłowo dokonanymi ustaleniami oraz z właściwą oceną materiału dowodowego przez Sąd orzekający. W szczególności, Sąd Okręgowy trafnie stwierdził, że przejęcie pracowników nie mogło dotyczyć P. J., ponieważ umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego trwała jedynie do 31 sierpnia 2013 r. W okresie od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r. P. J. nie był pracownikiem firmy Elektryk Sp. z o.o. w K., ani też firmy PPHU Elektryk (...). W spornym okresie był pracownikiem K.U.K. – E.F.I., który to pracodawca wypłacał mu wynagrodzenie, a co za tym idzie, miał obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne za pracownika.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest nieuzasadniona i podlega oddaleniu. Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy znajdują oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym, które to ustalenia Sąd Apelacyjny w pełni podziela i przyjmuje za własne. Skarżący nie postawił w apelacji takich zarzutów, które pozwalałyby na podważenie poczynionych przez Sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych oraz dokonanej przez ten Sąd oceny prawnej zgromadzonych dowodów. Sąd orzekający właściwie skoncentrował materiał dowodowy, który następnie ocenił na podstawie wszechstronnego rozważenia dowodów, a więc polegającego na rzetelnej, bezstronnej ocenie wyników postępowania i ich prawidłowej interpretacji, przy uwzględnieniu zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Dokonując tej oceny, Sąd Okręgowy nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów w rozumieniu art. 233 § 1 k.p.c. Na akceptację zasługują również wywody prawne oraz dokonana przez ten Sąd interpretacja przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 23 ¹ Kodeksu pracy.

Jak słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji, spór w przedmiotowej sprawie koncentrował się na kwestii, kto był pracodawcą P. J. w okresie od dnia 1 września 2013 r. do dnia 17 listopada 2013 r. i kto powinien być płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu wykonywanej przez tę osobę pracy w ramach stosunku pracy, w szczególności, czy była to firma Elektryk Spółka z o.o. lub inna firma (...), czy też firma K.U.K. - E.F.I. Nie budzi wątpliwości fakt, iż pracownik w kwestionowanym okresie wykonywał pracę w oparciu o stosunek pracy. Nie jest także podważana podstawa wymiaru składek za pracownika.

Z prawidłowych ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego wynika, że P. J. w spornym okresie nie był pracownikiem w jednej z firm (...), tj. Elektryk Sp. z o.o. w K., ani też PPHU Elektryk (...). Z akt sprawy wynika w sposób jasny, że P. J. pozostawał w stosunku pracy z firmą PPHU Elektryk (...), ale było to w okresie poprzedzającym sporny okres, a mianowicie od dnia 1 września 2010 r. do dnia 31 sierpnia 2013 r. P. J. wykonywał pracę w okresie od 1 września 2010 r. do 31 sierpnia 2013 r. na podstawie umowy o naukę zawodu elektryka. Była to umowa okresowa, która zakończyła się z dniem 31 sierpnia 2013 r. Po tej dacie nie została zawarta jakakolwiek umowa pomiędzy dotychczasowymi stronami stosunku pracy. Skoro P. J. po rozwiązaniu przedmiotowej umowy o naukę zawodu nie był pracownikiem J. P., zasadnie przyjął Sąd orzekający, iż nie został on przejęty z firmy Elektryk Sp. z o.o. lub PPHU (...) do firmy K.U.K - E.F.I - w myśl art. 23 ¹ Kodeksu Pracy. Należy tak stwierdzić, niezależnie od tego, jakie były losy pozostałych pracowników odwołującej Spółki. Wbrew zarzutom strony apelującej, P. J. był w spornym okresie związany formalną umową o pracę z firmą K.U.K. – E.F.I. z siedzibą w O., która zgłosiła go do pracowniczego ubezpieczenia społecznego. P. J., co zeznał w sprawie, traktował firmę K.U.K. – E.F.I. jako swojego pracodawcę. Wiedział, że jest przez firmę zatrudniony, od tej firmy otrzymywał też wynagrodzenie za pracę. Sam fakt, że przed spornym okresem, a także po jego upływie, był związany stosunkiem pracy z J. P., względnie jego synem Ł. P., nie stoi na przeszkodzie ustaleniu braku istnienia umowy o pracę z J. P. w okresie od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r. Odmienne twierdzenia organu rentowego o istnieniu stosunku pracy pomiędzy P. J., a odwołującą Spółką, nie znajdują usprawiedliwienia w zebranym w sprawie materiale dowodowym, prawidłowo ocenionym przez Sąd pierwszej instancji, z zachowaniem zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c. Nie jest w tej sytuacji uprawniony zarzut organu rentowego, że w rozpatrywanej sprawie umowa o pracę z dnia 1 września 2013 r., zawarta pomiędzy P. J. i firmą K.U.K. – E.F.I., została zawarta dla pozoru, a co za tym idzie, „ nie zrodziła ” faktycznego stosunku pracy pomiędzy tymi podmiotami. Pozorność to wada oświadczenia woli polegająca na niezgodności między aktem woli a jej przejawem na zewnątrz, przy czym strony zgodne są co do tego, aby wspomniane oświadczenie nie wywoływało skutków prawnych. Istota problemu sprowadza się do tego, że strony symulują podjęcie czynności prawnej, której treść ujawniają na zewnątrz, podczas gdy faktycznie istnieje pomiędzy nimi niedostępne dla innych porozumienie, albo nie zamierzają wywołać żadnych skutków prawnych lub chcą wywołać inne, sobie tylko znane skutki. Oświadczenie pozorne jest bezwzględnie nieważne z mocy art. 83 § 1 k.c. Przesłanki pozorności, które muszą być spełnione łącznie, są następujące: złożenie oświadczenia woli, brak zamiaru wywołania skutków prawnych, skierowanie oświadczenia do określonego adresata, zgoda drugiej strony (adresata oświadczenia woli) na pozorność. W konkretnym stanie faktycznym nie ma dostatecznych podstaw do uznania, że umowa o pracę zawarta przez P. J. z firmą K.U.K. – E.F.I. była pozorna. Z całą pewnością nie ma przesłanek do przyjęcia, że P. J. wyraził zgodę na pozorność tej umowy. Nie doszło więc do naruszenia przez Sąd orzekający art. 83 § 1 k.c. przez jego niezastosowanie, w okolicznościach, gdy nie było podstaw do stosowania tej regulacji prawnej. Nie ma też powodów, by uznać za słuszny zarzut strony apelującej naruszenia art. 22 § Kodeksu pracy – poprzez jego niezastosowanie. Zasadnie wywiódł Sąd pierwszej instancji, że w rozpatrywanej sprawie, w spornym okresie od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r., nie istniał stosunek pracy pomiędzy P. J., a J. P., a dokładniej pomiędzy P. J., a Elektryk Sp. z o.o. z siedzibą w K.. Wskazana powyższej Spółka nie była pracodawcą zainteresowanego, co oznacza, że nie była ona również płatnikiem składek za pracownika. W prawidłowo ustalonym stanie faktycznym, Sąd Okręgowy w sposób uprawniony wywiódł, iż P. J. w okresie od 1 września 2013 r. do 17 listopada 2013 r. nie podlegał ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz chorobowemu, jako pracownik u płatnika składek Elektryk Sp. z o.o. w K., zaś Spółka ta nie była płatnikiem składek za zainteresowanego. W tej sytuacji nie doszło do naruszenia powołanego w treści apelacji prawa materialnego, zwłaszcza wskazanych przepisów art. 6 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 1, a nadto art. 4 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z omówionych wyżej powodów, nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., gdyż istniały dostateczne przesłanki do zmiany zaskarżonej decyzji z dnia 19 stycznia 2017 r. i orzeczenia, jak w sentencji kwestionowanego wyroku.

O kosztach procesu Sąd Apelacyjny w Łodzi orzekł, mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik procesu określoną w art. 98 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., zasądzając od organu rentowego na rzecz Elektryk Sp. z o.o. w K. kwotę 240,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję, stosując stawki minimalne, wynikające z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, w wersji obowiązującej w dacie wniesienia apelacji, tj. 14 listopada 2017 r.

A. R. B. J. W.

A. R. B. J. W.