Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Nowym Sączu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Barbara Zelek

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Rumin

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2018 r. w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego S. B. reprezentowanego przez matkę M. G.

przeciwko P. B.

o alimenty

I.  zasądza od pozwanego P. B. na rzecz małoletniego syna S. B. alimenty w kwotach po 700 zł (siedemset złotych) miesięcznie, płatne z góry począwszy od dnia 15 września 2017 r. do 18 lipca 2018 r., a począwszy od 19 lipca 2018 r. w kwotach po 900 zł (dziewięćset złotych) miesięcznie - do 10-tego każdego miesiąca do rąk matki M. G. z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności każdej z rat po wyżej ustalonym terminie,

II.  w pozostałej części powództwo oddala,

III.  nakazuje ściągnąć od pozwanego P. B. na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego w Nowym Sączu) kwotę 540 zł (pięćset czterdzieści złotych) tytułem opłaty, od której małoletni powód był zwolniony i 6 zł (sześć złotych) za klauzulę wykonalności,

IV.  przyznaje od Skarbu Państwa na rzecz adw. D. G. z Kancelarii Adwokackiej w N., ul. (...) kwotę 2455,20 zł (dwa tysiące czterysta pięćdziesiąt pięć złotych i 20/100) brutto tytułem kosztów zastępstwa procesowego powoda z urzędu,

V.  wyrokowi w pkt. I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

ZARZĄDZENIE

- odpis orzeczenia z klauzulą wykonalności doręczyć pełnomocnikowi powoda.

Sygn. akt III RC 26/18

UZASADNIENIE

wyroku z 19 grudnia 2018 roku

M. G. działając w imieniu małoletniego syna S. B. w dniu 26 stycznia 2018 roku wniosła o zasądzenie na rzecz małoletniego alimentów w kwocie 800 zł miesięcznie od pozwanego P. B., płatnych do rąk matki jako przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda , do 10 - tego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia płatności którejkolwiek z rat, począwszy od 15 września 2017 r. W dniu 20 lipca 2018 r. rozszerzyła żądanie pozwu wnosząc o zasądzenie alimentów w kwotach po 1.200 zł miesięcznie, płatnych począwszy od 15.09.2017 r . W uzasadnieniu podała, że we wrześniu 2017 roku wróciła z dzieckiem Holandii do Polski. Zamieszkała z małoletnim synem w mieszkaniu swojej matki i zarejestrowała się jako osoba bezrobotna. Podnosiła,że pozwany nie łoży na utrzymanie dziecka, pomimo, że zobowiązał się przekazywać 800 zł miesięcznie. Pracuje w Holandii jako magazynier i z tego tytułu uzyskuje wynagrodzenie w wysokości około 2.000 euro miesięcznie. Poza tym sprzedaje w internecie alkohol i używki. Stać go na wynajem dużego mieszkania, drogie samochody i gry w kasynie. Koszty utrzymania małoletniego M. G. początkowo oceniała na 1.200 zł miesięcznie. Z przedłożonego na końcowym etapie postępowania zestawienia ( po rozszerzeniu żądania pozwu ) wynikało, że miesięczny koszt utrzymania małoletniego powoda to kwota 2.100 zł, a matka powoda twierdziła, że wydaje na utrzymanie dziecka nawet 3.000 zł miesięcznie . Podnosiła, że małoletni powód cierpi na różnego rodzaju schorzenia, uczęszcza na zajęcia dodatkowe, w ostatnim czasie poniosła wysokie koszty związane z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych własnych i syna .

Pozwany początkowo uznał żądanie pozwu do kwoty 600.-zł miesięcznie ,a następnie zmienił stanowisko procesowe uznając alimenty do kwoty do kwoty 500 zł miesięcznie. Podnosił, że zarabia nie więcej niż 1.800 euro miesięcznie, a koszty utrzymania w Holandii są bardzo wysokie. Podał, że obciążają go liczne kredyty. Twierdzenia matki małoletniego o jego bardzo dobrej sytuacji majątkowej, nie polegają na prawdzie. Zarzucał ,że koszty utrzymania powoda podawane przez M. G. są znacznie zawyżone i nie powinny przekraczać kwoty 1.000.-zł miesięcznie ,a wg pozwanego rodzice powinny uczestniczyć po połowie w tych kosztach . Pozwany podawał nadto , że zamierza jak do tej pory uczestniczyć w utrzymywaniu małoletniego, kupując mu ubrania i zabawki.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni S. B. (ur. (...)) jest synem M. G. i P. B.. Rodzice małoletniego przez kilka lat pozostawali w nieformalnym związku. M. G. z wykształcenia jest technikiem agrobiznesu. W przeszłości pracowała zawodowo na terenie Holandii oraz pomagała w prowadzeniu baru i sklepu internetowego pozwanego. We wrześniu 2017 r. M. G. przyjechała z małoletnim synem stron do Polski. Od 18 września 2017 r. była zarejestrowana jako osoba bezrobotna , była uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych w okresie pierwszych trzech miesięcy ze świadczeniem z tego tytułu w kwocie 861 zł, a następnie do 1 maja 2018 r. w wysokości 652, 60 zł brutto miesięcznie. W październiku 2017 r. ponownie wyjechała z synem do Holandii, skąd wróciła 20 listopada 2017 r , mieszkała wówczas z pozwanym . Od grudnia 2017 r. uczestniczyła w programie aktywizacji zawodowej. W okresie od 01.05.2018 r. do 30.09.2018 r. odbywała staż zawodowy i otrzymywała z tego tytułu stypendium w wysokości najpierw 997 zł, a następnie 1017 zł. Aktualnie jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Pobiera świadczenie 500+. M. G. po powrocie z Holandii zamieszkała z małoletnim powodem u matki. W lipcu 2018 r. wyprowadziła się do wynajętego mieszkania o pow. 37 m ². Odstępne wynosi 500 zł, czynsz ok. 400 zł. Matka małoletniego powoda jest zadłużona wg jej twierdzeń na kwotę ponad 20 000 zł i zobowiązana do spłat w wysokości ponad 700 zł miesięcznie. Małoletni od 1 grudnia 2017 r. uczęszcza do przedszkola. Czesne za przedszkole do kwietnia 2018 r. wynosiło 250 zł + 7 zł dziennie za wyżywienie, od maja 2018 roku wynosi średnio 418 zł miesięcznie. Matka małoletniego poniosła wydatki z tytułu opłaty wpisowej, opłat za zajęcia dodatkowe, radę rodziców i ubezpieczenie oraz koszty wyprawki. U małoletniego stwierdzono chorobę genetyczną anemię talasemia beta. Był diagnozowany w kierunku autyzmu. Usprawiedliwione miesięczne koszty utrzymania małoletniego powoda wynoszą obecnie co najmniej 1.200 -1.300 złotych miesięcznie. A na kwotę tę składają się : 400 zł koszty związane z uczęszczaniem małoletniego do przedszkola , 300 zł tytułem wyżywienia, 240 zł na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, 150 zł leczenie i lekarstwa, środki czystości i higieniczne 100 zł, ubrania i buty 150 zł i inne (rozrywka, zabawki). W czasie kiedy małoletni powód wraz z matką mieszkał u babki macierzystej babki koszty te było o ok. 200 zł – 250 zł niższe.

Dowody: odpis aktu urodzenia małoletniego k. 5, decyzje Prezydenta Miasta N. k. 6 i 150, zaświadczenie k. 7, zaświadczenie (...) k. 8, zaświadczenie k. 10, karta informacyjna k. 11, zaświadczenia o opłatach poniesionych w związku z uczęszczaniem małoletniego do przedszkola k. 12 i 13, 189 - 194, 850, 885, 887, zaświadczenia o uczęszczaniu na zajęcia dodatkowe k. 195-196 i 849, faktury VAT i paragony fiskalne k. 14-30 oraz 156-188, 332-352, dokumentacja lekarska małoletniego k. 148, 353-373 oraz 399, harmonogram wizyt k. 884, umowa najmu lokalu mieszkalnego k. 197 – 199, polisa ubezpieczeniowa k. 377, 861-864, rachunki i faktury k. 200-213 oraz 380-391, 403-582, 865-883, zestawienie kosztów k. 813-816 oraz 820-829, umowy kredytowe k. 217-234, wydruki bankowe k. 235-282 oraz 313-331, 852-860, 888-896, harmonogram (...) k. 851, zaświadczenie 886, zeznania M. G. k. 589-593 czas nagrania 00:09:57 oraz k. 904 czas nagrania 00:35:38, zeznania G. G. k. 903-904 czas nagrania 00:08:18.

Pozwany P. B. z zawodu jest kucharzem. W przeszłości pracował jako taksówkarz. Ma uprawnienie do prowadzenia wózków widłowych. Jest zatrudniony na stanowisku magazyniera w firmie (...) w Holandii . Zarabia 1.845 euro miesięcznie w ramach wynagrodzenia podstawowego. Otrzymuje dodatki za tzw. „zmianę”, godziny nadliczbowe i dodatek wakacyjny. Prowadzi sprzedaż w internecie alkoholi i innych używek. Obciążają go zobowiązania kredytowe i z tytułu należności podatkowych. Za mieszkanie płaci 684 euro, 145 euro za gaz, 91 euro za energię elektryczna, 40 euro za śmieci, 90 euro za telefon, 30 euro za internet. Spłaca zaległość z tytułu należności podatkowych w wysokości 200 euro, 102 euro tytułem składki za ubezpieczenie zdrowotne, 50 euro składki na ubezpieczenenie samochodu i raty obciążających go zobowiązań kredytowych w wysokości ponad 2 tyś. złotych. Od stycznia 2018 r. płaci na małoletniego 600 zł tytułem alimentów, pokrył koszt imprezy urodzinowej, kupuje dziecku ubrania i zabawki.

Dowody: zaświadczenie o zarobkach k. 9, 120-122, umowa kredytu k. 65-66, wezwanie do zapłaty k. 67 i 68, wydruki bankowe k. 70-110, wydruki bankowe k. 834-839, zeznania P. B. k. 592-593 czas nagrania 00:45:03.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty przedłożone przez strony , dowód z przesłuchania stron i świadka L. G. . Określając usprawiedliwione koszty utrzymania powoda Sąd oparł się częściowo na przedłożonych przez matkę powoda dokumentach oraz na zasadach doświadczenia życiowego, które pozwalają na określenie kosztów utrzymania dziecka w wieku powoda .Na tej podstawie sąd określił koszty wyżywienia dziecka, uczęszczającego do przedszkola na poziomie nie wyższym niż 300 zł miesięcznie , koszty zakupu odzieży i obuwia uznać należy za usprawiedliwione do kwot po około – 150 zł, środki czystości – 100 zł. W ocenie Sądu dla ustalenia tych okoliczności wartości dowodowej nie miały przedłożone przez M. G. w ogromnej ilości wydruki bankowe i faktury VAT. W żaden sposób nie wynika z nich, że zakupione towary, posłużyły małoletniemu powodowi i stanowiły zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb, a nie potrzeb jego matki bądź osób trzecich. W szczególności świadczy okoliczność , że przedstawicielka ustawowa powoda przedkładała dokumenty na zakup towarów, które nie mogły służyć małoletniemu lub niemożliwe było przyjęcie, że pięcioletnie dziecko zużyło je w takiej ilości jak zakupione. Z doświadczenia życiowego wynika, że posiłki zakupione poza domem, środki czystości i środki spożywcze, nie są zazwyczaj przeznaczone wyłącznie dla małoletnich dzieci, a do współużytku opiekuna i innych domowników , zwłaszcza jeżeli mowa o jeżeli mowa o dziecku zaledwie 4-5 letnim . Ustalone na poziomie średnio 400 zł koszty związane z uczęszczaniem małoletniego do przedszkola ustalono w oparciu o przedłożone przez matkę małoletniego zaświadczenia. Brak było podstaw zaliczania do obowiązku alimentacyjnego pozwanego kosztów poniesionych przez M. G. na remont mieszkania , które to koszty obciążają wynajmującego lub podlegają odliczeniu od czynszu . W kwocie alimentów należało jedynie ryczałtowo uwzględnić koszty czynszu, mediów i wydatków standardowo ponoszonych w związku z utrzymaniem mieszkania w stanie użyteczności. Sąd uznał, że okoliczności sprawy uzasadniają obecnie zaliczenie w poczet kosztów kwoty 240 zł z tego tytułu, a z okresu kiedy dziecko w mieszkaniu babci kwoty pomniejszonej o około 250 zł, w związku z brakiem konieczności uiszczania odstępnego i okoliczność, że w mieszkaniu tym oprócz powoda i jego matki mieszkały jeszcze 3 osoby . Podkreślić należy Sąd , że poziom usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniego odpowiada kwocie deklarowanej przez matkę w pozwie –tj kwocie około 1.200.-zł miesięcznie . Kwota ta odpowiadała standardowym kosztom utrzymania dziecka w wieku małoletniego powoda , które uczęszcza do przedszkola. Wydatki podnoszone na uzasadnienie rozszerzonego żądania zostały znacząco zawyżone, a niektóre wręcz wygenerowane na potrzeby niniejszego postępowania. Już czasie trwania postępowania małoletni został zapisany na kilka rodzajów zajęć dodatkowych. Ilość tych zajęć jest tak duża, że mało prawdopodobne jest żeby 5-letnie dziecko mogło na wszystkie zajęcia dodatkowe uczęszczać jednocześnie i by było to uzasadnione twiierdzeniami matki o potrzebie zapewnieniem mu prawidłowego rozwoju. Nie sposób również przyjąć, by stan zdrowia małoletniego uzasadniał ponoszenie w sposób stały kosztów dojazdów do K. kilka razy w miesiącu i podnoszonych przez matkę kosztów na leczenie powoda . Jedynym zdiagnozowanym w małoletniego schorzeniem jest anemia talasemia beta. W związku z tym małoletni co pół roku powinien mieć mierzony poziom hemoglobiny i spożywać produkty bogate w żelazo. Poza tym dziecko powinno ćwiczyć umiejętność mowy, umiejętności społeczne i za pół roku odbyć kontrolne badanie EEG. Biorąc powyższe pod uwagę nie ma podstaw by średnio na leczenie małoletniego wliczyć więcej niż 150 zł. Z uwzględnieniem powyższych uwag zeznania M. G. stanowiły podstawę ustaleń faktycznych, to samo odnosi się do zeznań świadka.

Krytycznie oceniono zeznania pozwanego, że zarabia nie więcej niż 1.800 euro, w sytuacji gdy deklarowane miesięczne wydatki pozwanego przewyższają tę kwotę. Niewiarygodne jest również twierdzenie , że prowadzona przez pozwanego sprzedaż w internecie nie przynosi obecnie dochodów. Już same wymienione na k. 831 akt zobowiązania pozwanego i wydatki miesięcznie wykluczają taki stan rzeczy ( wydatki te w łącznej kwocie wynoszą ponad 1.400 euro a uwzględniając uiszczaną kwotę alimentów 150 euro – stanowią kwotę 1.550 euro – bez kosztów związanych ze spłatą zadłużenia karty kredytowej oraz bez kosztów utrzymania pozwanego , kosztów utrzymania samochodu, kosztów związanych z dojazdami do Polski kilka razy w roku które wg twierdzeń pozwanego w Holandii są bardzo wysokie ) . Powyższe jednoznacznie wskazuje, że pozwany musi posiadać znacznie wyższe, nie ujawnione w toku niniejszego procesu dochody . Ponadto podnieść należy, że skoro pozwany mieszka sam to niecelowe jest korzystanie przez niego z 4-pokojowego mieszkania i ponoszenie wysokich kosztów związanych z opłatą czynszu i kosztów utrzymania takiego mieszkania , pomimo trwającego prawie rok postępowania w niniejszej sprawie pozwany nie podjął żadnych działań zmierzających do zmiany mieszkania na mniejsze, co uzasadnia stanowisko ,że widocznie pozwanego stać na ponoszenie wyższych niż uzasadnione kosztów utrzymania mieszkania .

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo należało uwzględnić do kwot po 700.-zł miesięcznie za okres od 15.09.2017 do 18.07.2018 a począwszy od 19.07.2018 do kwot po 900.-zł miesięcznie , a w pozostałym zakresie powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie

W myśl przepisu art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Rodzice zobowiązani są w pierwszej kolejności do utrzymania dzieci. Stosownie do art. 133 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek ten ma charakter bezwzględny. Art. 133 kro statuuje zasadę równej stopy życiowej rodziców i dzieci. W tym kontekście obciążające pozwanego zobowiązania, nie zwalniają go z obowiązku utrzymywania małoletniego i zapewnienia mu takiego poziomu życia na jakim sam żyje. Możliwości zarobkowe pozwanego niewątpliwie umożliwiają mu łożenie ustalonych wyrokiem kwot. Całokształt ujawnionych w niniejszym postępowaniu okoliczności pozwala na domniemanie, że pozwany nie chce ujawnić swoich faktycznych dochodów, ale okoliczności sprawy wskazują ,że pozostają one są na dosyć znacznym poziomie ,a w każdym razie znacznie wyższym ,niż to wynika z przedłożonych przez pozwanego zaświadczeń o wysokości zarobków w firmie (...) i w ocenie Sądu z całą pewnością pozwalającym na uczestniczenie w kosztach utrzymania powoda kwotami po 700.-zł miesięcznie do 18.07.2018 i po 900.-zł od 19.07.2018 .

Ustalając zakres świadczeń alimentacyjnych sąd kierował się ponadto usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego oraz zarobkowymi i majątkowymi możliwościami matki powoda i okolicznością, że w znacznej części spełnia ona swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobistą opiekę i staranie o wychowanie i utrzymanie powoda, których to obowiązków pozwany nie wykonuje w żadnym zakresie. Potrzeby małoletniego powoda ustalono biorąc pod uwagę usprawiedliwione koszty utrzymania dziecka. Do usprawiedliwionych potrzeb wliczono koszty wyżywienia, ubrania, leczenia, mieszkaniowe, związane z przedszkolem i inne. W ocenie Sądu koszty utrzymania małoletniego wynoszą w chwili obecnie nie mniej niż 1.200 zł miesięcznie, co wynika z wynajęcia w lipcu 2018 r mieszkania przez matkę powoda , które obecnie zajmuje tylko powód z matką i co generuje wyższe koszty niż wcześniej gdy powód z matką mieszkali w mieszkaniu L. G. , zajmowanym jeszcze przez 3 inne osoby . Rodzice małoletniego powoda winni oboje ponosić koszty jego utrzymania jednak brak podstaw do podzielenia stanowiska pozwanego ,że powinni koszty te ponosić po połowie . Obowiązek matki, która osobiście sprawuje opiekę nad dzieckiem w całości, musi mieć znacznie niższy wymiar finansowy. Takie osobiste starania istotnie ograniczają dyspozycyjność i w sytuacji podjęcia pracy przez rodzica, stwarzają konieczność zaangażowania w opiekę nad małoletnim innych osób. W ocenie sądu uwzględniając okoliczności przedmiotowej sprawy matka powoda powinna uczestniczyć w kosztach utrzymania syna kwotami po około. 300 zł miesięcznie, nie ulega bowiem wątpliwości, że posiada możliwości zarobkowe i powinna je wykorzystywać, skoro małoletni powód uczęszcza do przedszkola.

Art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych stanowi, że kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. W myśl art. 100 Kodeksu postępowania cywilnego w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Pozwany przegrał proces ostatecznie co kwoty 400 zł, natomiast strona powodowa była ustawowo zwolniona od kosztów sądowych na podstawie art. 96 ust. 1 pkt 1 przywołanej ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Z uwagi na powyższe pozwany obciążony został kosztami sądowymi w wysokości 540 zł tytułem opłaty od pozwu i kwotą 6 zł za klauzulę wykonalności. Stawkę za udzielenie pomocy prawnej z urzędu ustalono w oparciu o Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej dzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1714). Kwotę wynagrodzenia podwyższono o należny podatek VAT. Zgodnie z art. 333 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego wyrokowi w pkt I zasądzającym alimenty nadano został rygor natychmiastowej wykonalności.

ZARZĄDZENIE

Odnotować uzasadnienie.

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.

K.. 14 dni