Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu 26 lipca 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w P.

przeciwko A. W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  oddala powództwo;

2.  ustala, że koszty procesu w 100 procentach ponosi strona powodowa, przy czym szczegółowe ich wyliczenie pozostawić referendarzowi sądowemu.

XXVI GC 660/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 8 lipca 2015r. S. A. (spółka akcyjna) oddział w P. z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko A. W. powództwo przeciwegzekucyjne o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Okręgowego XX Wydział Gospodarczy w W. z dn. 20 czerwca 2013r. sygn. akt XX GC 1089/12.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, że na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie o sygn. akt XX GC 1089/12 na powoda nałożony został obowiązek w zw. z art. 761 ⁵ § 2 k.c. przekazania pozwanej potrzebnych pozwanej informacji oraz wyciągów, wypisów z ksiąg handlowych, dokumentów wewnętrznych powoda odnoszących się do umów kredytowych zawartych za pośrednictwem kontrahentów (...) Banku SA, którego następca prawnym jest powód od dnia 31-12-2009r.

Pozwana wezwała powoda do wykonania tego wyroku. Powód odmówił udzielenia pozwanej informacji oraz przekazania jakichkolwiek dokumentów księgowych, uzasadniając to tym, że pozwana nie wykonała czynności, do których zobowiązała się w umowie współpracy z dnia 20-02-2007r. co oznacza że pozwanej nie należy się prowizja z tytułu pośrednictwa w zakresie zawarcia umów o współpracę pomiędzy (...) Bank SA a jej kontrahentami wymienionymi w załączniku nr 1 i nr 2 do porozumienia zawartego w związku z umową współpracy z dnia 20-02-2007r. Powód dołączył oświadczenia kontrahentów (...) Bank SA w których oświadczyli że nie zawiązywali żadnych stosunków biznesowych z firma pozwanej, w pośredniczeniu w zawarciu umów
z (...) Bank SA.

Po zweryfikowaniu danych w związku z roszczeniem pozwanej z tytułu zgłoszonych należności prowizyjnych, okazało się że pozwana nie wykonała czynności, do których zobowiązała się w umowie współpracy z 20-02-2007. Powód jako następca prawny nie posiadała wiedzy o wygasłych relacjach biznesowych miedzy (...) bank a pozwaną. Kluczowe okazały się oświadczenia kontrahentów które powód uzyskał dopiero na początku 2015r. po powzięciu wątpliwości co do zasadności roszczeń pozwanej. Wobec zakwestionowania przez kontrahentów okoliczności pośredniczenia przez pozwaną przy nawiązywaniu współpracy z (...) Bank powód zakwestionował roszczeń prowizyjnych pozwanej. Pozwana wszczęła egzekucję w celu wyegzekwowania roszczenia.

Oświadczenie kontrahentów (...) Bank obiektywnie, że roszczenie prowizyjne pozwanej ab initio nie istnieje, co uzasadnia żądanie powoda w granicach zgłoszonej podstawy powództwa. – okoliczności te zostały ujawnione w 2015r.

Wobec faktu, że po wydaniu wyroku pojawiły się nowe okoliczności świadczące o tym, ze przedmiotowe roszczenie prowizyjne pozwanej nie istnieją – czynności objęte umową współpracy z dn.20-02-2007r. nie zostały w ogóle wykonane przez pozwana, uznać należy iż uzasadnione jest pozbawienie wykonalności wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie, XX Wydział Gospodarczy z 20-06-2013r. na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 kpc.

Pozew (k. 1-10)

W odpowiedzi na pozew z dnia 13-10-2012r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, że w ocenie pozwanej roszczenie jest całkowicie nieuzasadnione w niniejszej sprawie po powstaniu tytułu egzekucyjnego nie nastąpiło żadne zdarzenie , wskutek którego zobowiązanie miałoby wygasnąć albo nie mogło być egzekwowane. Nie sposób bowiem zgodzić się ze stanowiskiem Powoda który wskazuje oświadczenia kilku kontrahentów wskazał ze pozwanej nie przysługuje roszczenie o zapłatę prowizji w konsekwencji powód zwolniony jest ze spełnienia obowiązku nałożonego na niego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20-06-2013 r. sygn.. akt XX GC 1089/12

W dalszych pismach procesowych strony podtrzymały swe stanowisko w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 czerwca 2013r. Sąd okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy wydal wyrok na podstawie, którego nałożył na S. A. (spółka akcyjna) oddział w P. z siedzibą w W. obowiązek ( na podstawie art. 761 ⁵ § 2 k.c.) przekazania pozwanej A. W. potrzebnych informacji oraz wyciągów, wypisów z ksiąg handlowych, dokumentów wewnętrznych powoda odnoszących się do umów kredytowych zawartych za pośrednictwem kontrahentów (...) Bank SA, którego następca prawnym jest powód od dnia 31-12-2009r. (k. 19)

Po uprawomocnieniu się wyroku A. W. wezwała powoda do wykonania wyroku. (okoliczność niesporna)

Pismem z dnia 13-04-2015r. powód odmówił wykonania wyroku uzasadniając to tym, że pozwana nie wykonała czynności do których zobowiązała się w umowie współpracy z dnia 20-02-2007r. co oznacza że pozwanej nie należy się prowizja z tytułu pośrednictwa w zakresie zawarcia umów o współpracę (k. 25)

Podstawą stanowiska powoda były oświadczenia kontrahentów powoda którzy oświadczyli że nie nawiązali współpracy za pośrednictwem pozwanej. Oświadczenia dotyczyły zdarzeń i okresu poprzedzającego wydanie wyroku z dnia 20 czerwca 2013r. (k. 29-51)

Pozwana wszczęła egzekucję przeciwko powodowi celem przymuszenia go do dokonania czynności niezastępowalnej polegającej na przekazaniu informacji objętych treścią orzeczenia z dnia 20 czerwca 2013r. (okoliczność niesporna)

Powód wystąpił z niniejszym powództwem dnia 8 lipca 2015r. (k. 1)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów, a także twierdzeń samych stron, nie zakwestionowanych bądź wprost przyznanych przez powoda, które na podstawie art. 230 k.p.c. w zw. z art. 229 k.p.c. Sąd przyjął za udowodnione. Strony nie kwestionowały autentyczności powyżej powołanych dokumentów.

Oceny materiału dowodowego Sąd Okręgowy dokonał w oparciu
o reguły wskazane w art. 230 k.p.c., art. 233 § 1 i 2 k.p.c., art. 244 k.p.c.
i art. 245 k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego roszczenie strony powodowej jest niezasadne.

W niniejszej sprawie powódka domagała się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego - wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20 czerwca 2013 r. wydanego w sprawie o sygn. akt XX GC 1089/12, którym to wyrokiem zobowiązano powodowy Bank do udostępnienia A. W. wszelkich informacji potrzebnych do ustalenia prawidłowości prowizji należnej A. W. w związku z wykonaniem umowy o współpracy z dnia 20 lutego 2007 r.

Zgodnie z treścią art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c, który powód wskazuje jako podstawę prawną niniejszego powództwa, dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

Wskazany przepis stanowi podstawę do zwalczania tytułu wykonawczego w przypadku, gdy już po powstaniu tytułu egzekucyjnego, zaszły zdarzenia prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania lub zdarzenia, wskutek którego zobowiązanie nie może być egzekwowane. Na podstawie regulacji materialnoprawnych w literaturze rozróżnia się zdarzenia zależne od woli stron (np. spełnienie świadczenia, potrącenie) oraz niezależne od woli stron (m.in. przedawnienie roszczenia, niemożność świadczenia wskutek okoliczności, za które dłużnik nie odpowiada - por. np. uchwała SN z dnia 14 października 1993 r., III CZP 141/93, OSNC 1994, nr 5, poz. 102; uchwała SN z dnia 30 lipca 1974 r., III CZP 44/74, OSNC 1975, nr 5, poz. 78).

Omawiany przepis w odniesieniu do orzeczeń sądowych wprowadza prekluzję co do zdarzeń zaistniałych przed zamknięciem rozprawy, a zatem zanim jeszcze takie orzeczenie formalnie zostało wydane.

Uzasadnieniem faktycznym żądania wskazanym przez powoda jest okoliczność prowadzonego przez powoda postępowania weryfikującego roszczenie pozwanej z tytułu zgłoszonych należności prowizyjnych, w wyniku których okazało się, że nie wykonała ona czynności, do których zobowiązała się w umowie współpracy z dnia 20 lutego 2007 r.

Podstawą ustaleń były oświadczenia kontrahentów (...) Banku S.A., z których wynika, że nie nawiązali żadnych stosunków biznesowych z pozwaną. Wskazane oświadczenia zostały złożone w okresie od lutego do maja 2015r. odnoszą się jednakże do okresu sprzed wydania wyroku z dnia 20 czerwca 2013r.

Zatem po powstaniu tytułu egzekucyjnego nie nastąpiło żadne zdarzenie wskutek, którego zobowiązanie by wygasło albo nie mogło być egzekwowane.

Przedstawione wraz z pozwem oświadczenia kontrahentów (...) Banku S.A. datowane na 2008 r. mogły być przedstawione przez Bank w toku postępowania toczącego się w sprawie sygn. XX GC 1089/12, wobec tego oświadczeń tych nie można traktować jako zdarzenia zaistniałego po zamknięciu rozprawy.

Także oświadczeń sporządzonych przez kontrahentów Banku w 2015 r., które zdaniem powoda mają w sprawie zasadnicze znaczenie, nie sposób traktować jako zdarzeń powstałych po powstaniu tytułu egzekucyjnego, gdyż dotyczą one zdarzeń istniejących już po dacie jego wydania.

Powód dopiero, gdy pozwana wezwała go do wykonania wyroku, dokonał weryfikacji należytych jej prowizji i uzyskał od kontrahentów owe oświadczenia pozostaje to jednak bez wpływu na okres w jakim okoliczności te i czynności miały mieć miejsce tj. przed wydaniem orzeczenia w sprawie XX GC 1089/12.

Przedstawiona przez stronę powodową argumentacja mogłaby stanowić podstawę obrony w procesie o zapłatę prowizji agencyjnej należnej A. W., bądź też przedstawiona w toku procesu w sprawie XX GC 1089/12.

Treść oświadczeń daje co najwyżej podstawę do stwierdzenia, że pozwanej nie przysługuje prowizja z tytułu zawartych umów kredytowych. Jednakże tytuł wykonawczy, którego pozbawienia wykonalności domaga się powód w niniejszej sprawie dotyczy udostępnienia powódce informacji, które będą potrzebne do ustalenia wysokości prowizji.

W tym miejscu należy wskazać wyrok Sądu Apelacyjnego w Ł., I Wydział Cywilny z dnia 27 lutego 2015 roku, I ACa 1336/14 „Zdaniem Sądu Apelacyjnego art. 840 § 1 KPC punkt 2, stanowiący, że jeżeli po powstaniu tytułu wykonawczego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane dotyczy sytuacji gdy zakres świadczenia do którego dłużnik był zobowiązany nie jest przedmiotem sporu, a badaniu mogą podlegać tylko okoliczności dotyczące wygaśnięcia zobowiązania po powstaniu tytułu egzekucyjnego gdyż ustalenie zakresu zobowiązania dłużnika nie może być przedmiotem rozstrzygania w postępowaniu o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, gdyż stanowiłoby to naruszenie zasady res iudicata."

Wskazując legitymację procesową czynną Sąd Okręgowy wskazuje, że: orzeczenie w sprawie o sygn. akt: XX GC 1089/12, zobowiązanie polegające na przekazaniu Pozwanej potrzebnych informacji oraz wyciągów, wypisów z ksiąg handlowych, dokumentów wewnętrznych powoda odnoszących się do umów kredytowych zawartych za pośrednictwem kontrahentów (...) Banku S.A., potrzebnych do ustalenia wysokości prowizji - dotyczy (...) S.A. z siedziba w P., który jest następcą prawnym (...) Bank S.A. od dnia 31.12.2009 r.

Z dniem 3 sierpnia 2015 r. Oddział został wykreślony z rejestru przedsiębiorców. Utworzony na podstawie art. 42a i nast. ustawy Prawo Bankowe (...) Bank (...) S.A. wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki (...) S.A. lecz wyłącznie w zakresie działalności Oddziału w P. (art. 42e ust. 2 pr.b.), z wyłączeniem praw i obowiązków przysługujących (...) S.A., które nie są związane z działalnością Oddziału.

Postanowienia Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy XIII Wydział Gospodarczego w W. z dn. 4 sierpnia 2015 r. oraz przepisem art. 42a ust. 1 pr.b. na (...) Bank (...) S.A. przeniesione zostały tytułem aportu jedynie te składniki majątkowe, które służyły do prowadzenia działalności bankowej Oddziału.

Przedmiotem działalności Oddziału nie było wykonywanie Umowy o współpracy zawartej pomiędzy Powódką a (...) Bank S.A., gdyż przedmiot Umowy o współpracę (czynności pośrednictwa) przestał być wykonywany z dniem 3.09.2007 r. na mocy Porozumienia w przedmiocie zmiany Umowy o współpracę z dn. 1 marca 2007 r. (k.55,56)

Z kolei, roszczenia wynikające z Umowy o współpracy skierowane zostały do następcy prawnego (...) Bank S.A., tj. (...) S.A. za pośrednictwem jego Oddziału w P..

Tryb utworzenia nowego banku na podstawie art. 42a ust. 1 pr.b. polega na przeniesieniu praw i obowiązków w ramach wydzielonej zorganizowanej części przedsiębiorstwa na rzecz nowoutworzonego banku, przy jednoczesnym zachowaniu bytu prawnego podmiotu założycielskiego (w niniejszej sprawie (...) S.A. z siedzibą w P.).

Zakres sukcesji uniwersalnej na podstawie art. 42e ust. 2 pr.b. jest szczególnym typem następstwa prawnego, który obejmuje wyłącznie prawa i obowiązki związane z prowadzoną działalnością Oddziału.

Częściowa sukcesja uniwersalna potwierdzona została m. in. w wyroku SN z dnia 8 kwietnia 2009 r., V CSK 410/08; wyroku SN z dnia 19 marca 2004 r. IV CK 692/03; wyroku SN z dnia 18 lutego 2009 r., V CSK 410/08; postanowieniu SN z dnia 25 kwietnia 2012 r., II CSK 356/11).

Mając powyższe na uwadze, pomimo wstąpienia (...) Bank (...) S.A. w prawa obowiązki związane z działalnością Oddziału, o czym poinformowała (...) Bank (...) S.A. pismem z dnia 22 września 2015 r., Powodem w sprawie nadal była (...) S.A. z siedzibą w P., który była nadal legitymowana czynnie w niniejszym postępowaniu.

(...) SA, została w toku niniejszego postępowania przejęta (połączenie przez przejęcie) przez spółkę (...), która to z kolei została przejęta przez połączenie przez spółkę (...), która to następnie została przejęta poprzez połączenie przez spółkę (...), następcą prawnym wymienionych spółek i Powodem w niniejszym postępowaniu jest (...) (Spółka akcyjna).

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 108 § 1 kpc Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w sądzie pierwszej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony.

Sąd Okręgowy ustalił że koszty procesu w 100 % ponosi strona powodowa.

Wobec powyższego wobec braku przesłanek wskazanych w treści art. 840 § 1 pkt 2 kpc należało orzec jak w sentencji.