Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2019 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa E. U.

przeciwko (...) spółka jawna z siedzibą w B., O. K., (...) S.A. w S.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powoda E. U. kwotę 40.900,00 ( czterdzieści tysięcy dziewięćset złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 30.10.2015r. do 31.12.2015r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01.01.2016r. do dnia zapłaty

2.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie

3.  Zasądza od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powoda E. U. kwotę 5.662,00 ( pięć tysięcy sześćset sześćdziesiąt dwa złotych) tytułem zwrotów kosztów procesu

4.  Nie obciąża powoda kosztami postępowania wobec pozwanych (...) spółka jawna z siedzibą w B., O. K.

SSR Marek Makowczenko

Sygn. akt I C 581/18

UZASADNIENIE

Powód E. U. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanych (...) Spółki Jawnej z siedzibą w B., (...) S.A. z siedzibą w S. kwoty 40.997,13 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 30 października 2015 r. do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia pozostałych, przy czym odpowiedzialność (...) Spółki jawnej z siedzibą w B. i O. K. jest solidarna. Pełnomocnik powoda twierdził, iż w dniu 15.08.2014 r. przepływając jachtem przez Kanał K. powód ustępując pierwszeństwa większej jednostce napłynął na podwodną przeszkodę. W miejscu tym trwały roboty budowlane wykonywane przez pozwaną (...) Spółkę Jawną z siedzibą w B.. Kierownikiem budowy był pozwany O. K.. Dochodzone roszczenia stanowią koszty naprawy łodzi powoda uszkodzonej na skutek nieprawidłowego zabezpieczenia placu budowy. Pełnomocnik wskazał, iż wysokość szkody doznanej przez powoda wyceniono w postępowaniu toczącym się przez tut. Sądem w sprawie o sygn. akt I C 905/15.

(pozew – k. 3-11)

Nakazem zapłaty z dnia 9 maja 2018 r. tut. Sąd uwzględnił powództwo w całości (k. 40).

Pozwani (...) Spółka Jawna z siedzibą w B. w sprzeciwie od nakazu zapłaty wnieśli o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu. Pełnomocnik pozwanych podniósł w sprawie zarzut przedawnienia roszczenia podając, iż powództwo zostało wytoczone po upływie 3 lat od daty dowiedzenia się powoda o szkodzie i osobach obowiązanych do jej naprawienia.

(sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 51-52)

Pozwane (...) S.A. z siedzibą w S. jako ubezpieczyciel O. K. wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu. Pełnomocnik pozwanego podał, iż w sprawie nie ustalono by szkoda powstała w związku z działaniem lub zaniechaniem ubezpieczonego kierownika budowy.

(sprzeciw od nakazy zapłaty – k. 58-60)

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 25.04.2014 r. w wyniku przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (...) W. jako inwestor zawarł z pozwanym (...) Spółką Jawną z siedzibą w B. jako wykonawcą umowę o roboty budowlane służące realizacji zadania pod nazwą: „Odbudowa brzegów i udrożnienie Kanału K. w m. B., gm. G.”. Na podstawie powyższej umowy powód zlecił wykonawcy wykonanie wyszczególnionych robót budowlanych oraz robót, które są konieczne do realizacji przedmiotu umowy zgodnie z projektem. Zakres robót obejmował rozbiórkę dawnego umocnienia brzegów kanału, usunięcie istniejących narzutów kamiennych, przyczółków starego mostu, wykonanie nowych ubezpieczeń brzegowych, roboty ziemne i pogłębiarskie w korycie i przy umocnieniach brzegowych w postaci usunięcia lokalnych wypłyceń przy nabrzeżach w korycie kanału. W trakcie realizacji umowy kanał miał być otwarty dla ruchu wodnego. Wykonawca zobowiązał się podjąć niezbędne prace związane z zabezpieczeniem terenu budowy oraz zapewnić właściwą organizację, koordynację i bezpieczeństwo robót, w tym poprzez ustawienie tymczasowego oznakowania szlaku żeglownego.

Jako kierownika budowy wykonawca ustanowił O. K. będącego jednocześnie wspólnikiem w spółce (...) Spółka Jawna. O. K. posiadał obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą wyniknąć w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie w pozwanym (...) S.A. z siedzibą w S..

(dowód: z akt sprawy I C 905/15: umowa nr (...) z dnia 25.04.2014 r. – k. 133-141, plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia – k. 271-280, projekt wykonawczy – k. 281-296, specyfikacja istotnych warunków zamówienia z załącznikami – k. 112-125b, polisa ubezpieczenia kierownika budowy – k. 52, polisa ubezpieczenia OC wykonawcy – k. 127)

W komunikacie nawigacyjnym nr (...) z dnia 10.04.2014 r. R. w W. poinformował o realizacji przedmiotowej inwestycji i związanych z nią utrudnieniach żeglugowych w obrębie Kanału K..

Przekazanie placu budowy nastąpiło w dniu 15.05.2014 r. Plac ten był wyznaczony przez teren i zakres robót objętych dokumentacją techniczną p.n. „Odbudowa brzegów i udrożnienie Kanału K.” oraz umową o roboty budowlane z dnia 25.04.2014 r.

( dowód : z akt sprawy I C 905/15: protokół przekazania terenu i placu budowy – k. 142, pismo z dnia 04.01.2016 r. – k. 224, komunikat nawigacyjny – k. 225-226, fotografie – k.226v-228, pismo z 17.10.2016 r. – k. 419, przesłuchanie pozwanego – k. 405)

W dniu 15.08.2014 r. powód wraz z innymi osobami, w tym J. Z., M. H. (1) i J. B. płynął jachtem motorowym marki B. typ 340 z G. do K.. Jacht stanowił jego własność. Około godziny 15:00, w Kanale K. przy przyczółku dawnego mostu, ustępując pierwszeństwa innej jednostce napłynął na podwodną przeszkodę, wskutek czego jacht uległ uszkodzeniu. Zdołał samodzielnie dotrzeć do portu docelowego.

Następnego dnia powód uzyskał informację o podmiocie wykonującym roboty budowlane, skontaktował się z pozwanym O. K. i zgłosił mu szkodę. Na miejscu zdarzenia spotkał się z nim dnia 19 sierpnia 2015 r.

( dowód : zeznania świadka J. Z. – k. 98; M. H. (1) – k. 98; J. B. – k. 98; zeznania świadka J. M. – k. 123; z akt sprawy I C 905/15: pismo z 22.02.2016 r. – k. 306-309, pismo z 01.08.2016 r. wraz z kopiami dzienników pokładowych – k. 395-399, protokół z rozprawy z dnia 20.05.2016 r. – k. 355-356, fotografie – k. 401-402, przesłuchanie powoda – k. 123)

W dniu zdarzenia nie prowadzono prac na terenie budowy. Rozpoczęto już jednak wcześniej rozbierać nadbrzeże oraz przyczułek mostu w pobliżu miejsca, gdzie doszło do zdarzenia. Do tego dnia nie wykonywano robót pogłębiarskich.

Na zlecenie kierownika budowy O. K. w dniu 18.08.2014 r. z miejsca, w którym doszło do uszkodzenia łodzi, usunięto znajdujące się tam kamienie, w tym w większości kostkę granitową z umocnienia starego mostu.

( dowód : zeznania świadka J. M. – k. 403v-404, opinia biegłego z zakresu budownictwa E. A. – k. 442-463, opinia uzupełniająca z 06.02.2017 r. – k. 508-510, przesłuchanie biegłego E. A. – k. 559)

Pełnomocnik powodów zgłosił szkodę (...) Spółce Jawnej oraz jej ubezpieczycielowi - (...) S.A. V. (...), który przeprowadził postępowanie likwidacyjne. W jego toku rzeczoznawca G. S. przeprowadził oględziny miejsca zdarzenia i jachtu w celu ustalenia przyczyn powstania szkody i jej zakresu. Rozmawiał także z E. U. i pracownikami wykonawcy. Na skutek przeprowadzonych czynności ustalił, iż szkoda powstała wskutek niedokładnego wybrania gruzu (kamieni) z dna kanału przez pracowników wykonawcy. Pozostawał także w kontakcie z N. W. prowadzącą Serwis (...) w M., której w toku postępowania likwidacyjnego zlecono naprawę łodzi. Naprawa została wykonana i wystawiono powodowi fakturę VAT nr (...) na kwotę 40.997,13 zł z terminem płatności oznaczonym na dzień 22.12.2014 r.

Ostatecznie ubezpieczyciel, w piśmie z dnia 7 stycznia 2015 r. odmówił wypłaty odszkodowania twierdząc, iż szkoda nie była objęta zakresem umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (...) Spółki Jawnej, bowiem odpowiedzialność za szkodę ponosi kierownik budowy – O. K., a szkoda winna być zgłoszona jego ubezpieczycielowi.

( dowód : zeznania świadka N. W. – k. 98; zeznania świadka G. S. – k. 123; z akt sprawy I C 905/15: akta szkody – k. 254, pismo z 30.03.2015 r. – k. 50, wezwanie do zapłaty – k. 76-83, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy – k. 70-72, wydruk z (...) powódki – k. 17, faktura VAT – k. 57, protokół naprawy – k. 58, protokół odbioru wykonanych prac – k. 61, zeznania świadka G. S. – k. 374-375, pismo z 07.01.2015 r. – k. 53-54, pismo z 18.02.2015 r. – k. 55, korespondencja elektroniczna – k. 62-69, fotografie – k. 96-101)

W dniu 3 czerwca 2015 r. pełnomocnik powoda zgłosił ubezpieczycielowi kierownika budowy – pozwanemu (...) S.A. z siedzibą w S.. W piśmie z dnia 9 czerwca 2015 r. pozwany poinformował o przyjęciu zgłoszenia. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego nie uznał swojej odpowiedzialności za szkodę. Uzasadniając swe stanowisko ubezpieczyciel podniósł, iż nie ustalono czy gruz na dnie kanału stanowiący przeszkodę dla jachtu powoda powstał wskutek prowadzonych robót czy też pozostawał w zakresie niezrealizowanych dotychczas robót wynikających z zawartej umowy, której przedmiotem było między innymi pogłębienie kanału.

( dowód : z akt sprawy I C 905/15: akta szkody – k. 168, pismo z 09.06.2015 r. – k. 84-85, pismo z 29.06.2015 r.- k. 86, pismo z 22.07.2015 r. – k. 87, pismo z 24.09.2015 r. – k. 88, raport ubezpieczeniowy – k. 178-182)

Z powództwa E. U. oraz N. W. toczyło się postępowanie o zapłatę odszkodowania przeciwko wykonawcy robót, kierownikowi budowy oraz ich ubezpieczycielom. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 26 czerwca 2017 r., sygn. akt I C 905/15, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 24 stycznia 2018 r., sygn. akt IX Ca 961/17, zasądzono na rzecz powoda kwotę 6.700 zł od pozwanych (...) spółki jawnej w B., O. K. oraz (...) S.A. Powództwo w stosunku do N. W. o zapłatę kwoty 40.997,13 zł zostało oddalone w całości z uwagi na brak legitymacji czynnej. W toku postępowania szkodę w jachcie powoda wyceniono na łączną kwotę 47.600 zł, w tym kwotę 6.700 zł z tytułu naprawy szkutniczej oraz kwotę 40.900 zł z tytułu naprawy mechanicznej.

( dowód : z akt sprawy I C 905/15: wyrok z dnia 26 czerwca 2017 r. z uzasadnieniem – k. 580, 589-594, wyrok z dnia 24 stycznia 2018 r. z uzasadnieniem – k. 660, 667-674)

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o zeznania słuchanych w sprawie świadków N. W., J. B., M. H. (2), J. Z., J. M., G. S., wyjaśnienia stron oraz dowody znajdujące się w aktach sprawy I C 905/15. Okoliczności wynikające z przedmiotowych dokumentów były co do zasady bezsporne pomiędzy stronami.

W pierwszej kolejności Sąd rozpoznał zgłoszony przez pełnomocnika pozwanych (...) spółka jawna z siedzibą w B. zarzut przedawnienia roszczenia. Przedawnienie roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym reguluje art. 442 ¹ k.c., który odmiennie ustala początek biegu terminów przedawnienia i sposoby ich liczenia. Przy roszczeniach deliktowych co do zasady termin przedawnienia wynosi trzy lata liczone od dnia dowiedzenia się przez poszkodowanego o szkodzie, przy czym nie musi być znany jej dokładny rozmiar, oraz o osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Wiedza ta musi mieć charakter pewny. W okolicznościach niniejszej sprawy powód, w toku przesłuchania na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2019 r. (k. 123), wskazał, iż bezpośrednio po zdarzeniu uzyskał w R. w G. informację o podmiocie wykonującym roboty budowlane – pozwanym (...) spółka jawna w B.. Podał, iż skontaktował się telefonicznie z pozwanym O. K., a następnie w dniu 19 sierpnia 2014 r. spotkał się z nim bezpośrednio na miejscu zdarzenia. Powyższe okoliczności potwierdził także pozwany O. K. (k. 123). Skoro zatem termin przedawnienia rozpoczął bieg najpóźniej z dniem 19 sierpnia 2014 r. to w chwili wniesienia niniejszego pozwu (24 kwietnia 2018 r.) roszczenie przeciwko (...) spółce jawnej było przedawnione. W stosunku natomiast do kierownika budowy termin przedawnienia rozpoczął bieg najpóźniej w styczniu 2015 r., gdy powód odebrał decyzję (...) S.A. V. (...) z dnia 07 stycznia 2015 r., w której ubezpieczyciel wskazał na odpowiedzialność kierownika budowy z powołaniem się na podstawy prawne oraz okoliczności faktyczne zdarzenia. W piśmie z dnia 18 lutego 2015 r. po ponownym rozpoznaniu sprawy ubezpieczyciel zawiadomił, iż nie znaleziono podstaw do zmiany decyzji powołując się na odpowiedzialność kierownika budowy. Należy uznać, iż poszkodowany na podstawie miarodajnej decyzji organu odpowiedzialnego za zaspokajanie roszczeń poszkodowanych z tytułu umów ubezpieczenia dowiedział się o osobie zobowiązanej do naprawienia szkody i od tej daty rozpoczął bieg termin przedawnienia roszczenia. Przedmiotowy pozew został zaś wniesiony po upływie 3 lat. Upływ terminu przedawnienia powoduje przekształcenie zobowiązania w zobowiązanie naturalne, które jest niezaskarżalne i nie może być dochodzone przed sądem. Z uwagi na powyższe Sąd oddalił powództwo w stosunku do pozwanych (...) spółka jawna z siedzibą w B. i O. K..

Odnosząc się natomiast do roszczenia skierowanego w stosunku do ubezpieczyciela (...) S.A. z siedzibą w S., w sprawie koniecznym było uwzględnienie treści i motywów rozstrzygnięcia w postępowaniu toczącym się pomiędzy stronami przed tut. Sądem w sprawie o sygn. akt I C 905/15. Istnienie prawomocnego wyroku skutkuje bowiem brakiem możliwości dokonania odmiennej oceny i odmiennego osądzenia tego samego stosunku prawnego w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych, między tymi samymi stronami (art. 365§1 k.p.c., art. 366 k.p.c.). Zasada pewności i niewzruszalności orzeczeń sądowych wyłącza możliwość wydania różnych orzeczeń co do zasady odpowiedzialności pozwanego w kolejnych sprawach między tymi samymi stronami wynikających z tego samego stosunku prawnego i opartych na tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych. Nie budzi wątpliwości, iż stosunek prawny łączący strony był przedmiotem badania w sprawie I C 905/15, w toku której sąd przesądził, iż odpowiedzialność za zdarzenie z dnia 15 sierpnia 2014 r. ponosi wykonawca robót budowlanych w oparciu o art. 652 k.c. w zw. z art. 415 k.c. oraz kierownik budowy na podstawie art. 22 ust. 1 i 3a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane w zw. z art. 415 k.c. Nieodpowiednie zabezpieczenie placu budowy przez wykonawcę i kierownika budowy stanowi wyraz niedbalstwa będącego podstawą odpowiedzialności deliktowej. Nieusunięcie z kanału przeszkód, które osunęły się do jego koryta na skutek wykonywanych prac potwierdził słuchany w niniejszej sprawie świadek J. M. (k. 120). O uszkodzeniu łodzi w okolicznościach przywołanych w pozwie zaświadczyli świadkowie J. B., M. H. (2) i J. Z.. Również pozwany O. K. przesłuchiwany w charakterze pozwanego nie zaprzeczył, by drożność kanału była ograniczona, a bezpieczeństwo jego użytkowników zagrożone. W sprawie bezspornym pozostawało, iż do zdarzenia doszło w trakcie okresu ubezpieczenia kierownika budowy. Mając zatem na uwadze, iż spełnione zostały przesłanki odpowiedzialności za szkodę ubezpieczonego na podstawie art. 415 k.c., zaś ubezpieczyciel odpowiada w takim zakresie, w jakim odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczony sprawca, powództwo w stosunku do pozwanego ubezpieczyciela było zasadne. Z uwagi na fakt, iż pozwany nie kwestionował wysokości szkody ustalonej w toku postępowania I C 905/15 Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 40.900 zł

Od zasądzonej kwoty Sąd zasądził odsetki ustawowe na podstawie art. 481 § 1 k.c. i art. 817 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu tj. od dnia 30.10.2015 r. do dnia zapłaty mając na uwadze, iż roszczenie powoda w stosunku do ubezpieczyciela stało się wymagalne w terminie 30 dni od otrzymania zawiadomienia o wypadku (por. przyjęcie szkody w dniu 03.06.2015 r. – k. 168 I C 905/15). Zważając na zmianę ustawy Kodeks cywilny (na mocy ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. poz. 1830) Sąd orzekając o odsetkach od dnia 01.01.2016 r. zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty poniesione przez powoda składały się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600, opłata sądowa od pozwu w wysokości 2.045 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Sąd postanowił nie obciążać powoda kosztami procesu wobec pozwanych (...) spółka jawna w B. i O. K. na podstawie art. 102 k.p.c., bowiem roszczenia były co do zasady uzasadnione, zaś termin ich przedawnienia upłynął kilka miesięcy przez wniesieniem pozwu.