Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2018 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, I Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Bartosz Kasielski

Protokolant: sekretarz sądowy Sylwia Wróblewska

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2018 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa E. B.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz E. B. kwotę 1.500 zł (jeden tysiąc pięćset złotych) tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 lutego 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz E. B. kwotę 660 zł (sześćset sześćdziesiąt złotych) tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 lutego 2016 roku do dnia zapłaty;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  nie obciąża E. B. obowiązkiem zwrotu kosztów procesu;

5.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 287,06 zł (dwieście osiemdziesiąt siedem złotych 6/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

6.  nie obciąża E. B. obowiązkiem zwrotu na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi nieuiszczonych kosztów sądowych;

7.  nakazuje zwrócić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi na rzecz E. B. kwotę 11,28 zł (jedenaście złotych 28/100) tytułem części niewykorzystanej zaliczki uiszczonej w dniu 6 listopada 2017 roku.

Sygn. akt I C 894/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 5 maja 2016 roku E. B. wystąpiła przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę kwot: 5.000 złotych tytułem dalszego zadośćuczynienia i 1.320 złotych tytułem dalszego odszkodowania za koszty opieki osób trzecich wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 lutego 2016 roku do dnia zapłaty w związku ze skutkami upadku na nierównym chodniku przy ulicy (...) w Ł. na wysokości posesji o numerze (...). Jednocześnie powódka wniosła o przyznanie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(pozew k.1 – 9)

W odpowiedzi na pozew z dnia 31 maja 2016 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Nie kwestionując zasady swojej odpowiedzialności pozwana wskazała, że wypłacone w toku postępowania likwidacyjnego kwoty w pełni rekompensują doznaną przez powódkę szkodę.

(odpowiedź na pozew k.61 – 75)

Postanowieniem z dnia 28 września 2017 roku postępowanie w niniejszej sprawie zostało zawieszone na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c., a następnie podjęte z udziałem następcy prawnego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. – (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W..

(postanowienie k.344)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 17 lipca 2015 roku E. B. poruszając się chodnikiem przy ul. (...) w Ł., na wysokości posesji nr (...), potknęła się o wystającą ponad nawierzchnię chodnika studzienkę telekomunikacyjną w wyniku czego upadła na ziemię na lewą stronę, uderzając piersią oraz łokciem o chodnik. W wyniku zdarzenia kobieta rozdarła spodnie na lewej nodze dostrzegając widoczne zasinienie.

W tym samym czasie S. B. oczekiwał na swoją żonę w zaparkowanym w bliskiej odległości samochodzie. Widząc zdarzenie mężczyzna podbiegł do E. B., pomógł jej wstać, a następnie oboje powrócili do domu.

Bezpośrednio po wypadku lewa noga E. B. zaczęła puchnąć i boleć. Kobieta początkowo stosowała zimne okłady, jednakże, wskutek nieustępujących dolegliwości bólowych w dniu 19 lipca 2015 roku udała się na pogotowie.

(dowód z przesłuchania E. B. protokół z rozprawy z dnia 18 sierpnia 2016 roku 00:04:15 - 00:11:12, 00:43:12-00:45:53 k.118 – 119, 122 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:16:10 - 00:20:50 k.375 – 376, zeznania S. B. protokół z rozprawy z dnia 18 sierpnia 2016 roku 00:58:04 - 01:07:06, k.123, dokumentacja fotograficzna k.20 – 24)

Studzienka telekomunikacyjna, o którą potknęła się E. B. była własnością (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.. W dniu zdarzenia (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. udzielała ochrony ubezpieczeniowej właścicielowi studzienki w zakresie odpowiedzialności cywilnej.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 19 lipca 2015 roku podczas wizyty w Wojewódzkiej (...) w Ł. u E. B., po wykonaniu badania lekarskiego oraz RTG, rozpoznano podejrzenie zakrzepicy podudzia lewego lub zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych podudzia lewego. Stwierdzono u niej także obrzęki, zasinienie i bolesność palpacyjną sięgającą od okolic kolana do okolic stawu skokowego lewego. Kobiecie zalecono leki oraz niezwłoczne zgłoszenie się do szpitala i pozostanie na czczo.

W dniu 29 lipca 2015 roku E. B. zgłosiła się do Wojewódzkiego Szpitala (...) w Ł., gdzie poddana została badaniu USG-D, w którym stwierdzono brak zakrzepicy żylnej kończyny lewej dolnej.

(dokumentacja medyczna k.25 – 28, 173, 203 – 207)

W okresie od dnia 18 sierpnia 2015 roku do dnia 19 lipca 2016 roku E. B. dziewięciokrotnie korzystała z wizyt lekarskich w celu diagnostyki i leczenia krwiaka lewego podudzia w Poradni (...) Ogólnej i Proktologii. W dniu 24 sierpnia 2015 roku wykonano u niej badanie USG-D żył kończyn dolnych, w którym, poza niewydolnością żylną obu (...), wykazano na przednio – bocznej powierzchni goleni lewej, resztkowy krwiak o maksymalnej szerokości 30 mm. W dniu 22 października 2015 roku podjęto nieudaną próbę nakłucia krwiaka. W dniu 10 listopada 2015 roku w badaniu USG podudzia lewego nie uwidoczniono u pacjentki patologicznych zbiorników pourazowych. Stwierdzono liczne poszerzenia żylne oraz cechy niewydolności żylnej (...). W dniu 10 grudnia 2015 roku zakończono leczenie krwiaka podudzia lewego. W trakcie późniejszych wizyt nie stwierdzono stanu zapalnego ani wyczuwalnego krwiaka – pacjentka zgłaszała natomiast przeczulicę przy dotyku.

(dokumentacja medyczna k.33 – 40, 149 – 164, 266 – 272)

W dniu 11 września 2015 roku E. B. zgłosiła się do Poradni POZ oświadczając, iż po gwałtownym dźwignięciu akumulatora pojawił się u niej ból w okolicy lędźwiowo – krzyżowej z promieniowaniem do prawej kończyny dolnej.

(dokumentacja medyczna k.42)

W dniu 12 lipca 2016 roku E. B. poddana została kolejnemu badaniu USG-D układu żylnego, w wyniku którego stwierdzono u niej objawy niewydolności żyły prawej kończyny dolnej, nawrotowe żylaki lewej kończyny dolnej oraz dodatkową żyłę odpiszczelową lewą.

(dokumentacja medyczna k.163)

E. B. od 2013 roku leczyła się w Oddziale (...) Centrum (...) w P. z uwagi na m.in. chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z wielopoziomowymi dyskopatiami C5/C6/C7, (...), (...), (...) oraz L4/L5 i przewlekłym zespołem bólowym kręgosłupa. W trakcie leczenia w okresie od dnia 12 listopada 2015 roku do dnia 3 grudnia 2015 roku rozpoznano u niej dodatkowo zaostrzenie przewlekłego zespołu bólowego kręgosłupa.

(dokumentacja medyczna k.48, 210-211, 214-221)

W 2013 roku E. B. leczyła się także w (...) z uwagi na m.in. bóle kręgosłupa szyjnego.

(dokumentacja medyczna k.168)

W okresie od kwietnia 2014 roku do maja 2016 roku E. B. leczyła się w Poradni Neurologicznej. W dniu 6 maja 2014 roku u E. B. w wyniku wykonania badania RTG kręgosłupa szyjnego stwierdzono drobne zaostrzenia na krawędziach trzonów kręgowych i spłycenie lordozy szyjnej. Na wyniku badania lekarz prowadzący pacjentkę – J. Z. - dopisał odręcznie „złamanie (...)” – adnotacja ta dokonana została w dniu 9 maja 2016 roku na podstawie zdjęcia z 2014 roku przedstawionego przez pacjentkę. Podejrzenie powyższego urazu było powodem wykonania kolejnego zdjęcia RTG w dniu 9 maja 2016 roku, w wyniku którego stwierdzono prawoboczne skrzywienie kręgosłupa Th, niewielkie obniżenie przedniej krawędzi trzonu (...), osteofity na krawędziach trzonów kręgowych, pogłębienie kifozy piersiowej.

(dokumentacja medyczna k. 108-116,168, zeznania J. Z. k. 244-245)

W dniu 29 stycznia 2010 roku E. B. była leczona w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym Wojewódzkiego Szpitala (...) w Ł. z rozpoznaniem „pourazowy krwiak podudzia lewego”. Dokonano wówczas nacięcia, ewakuacji i drenażu krwiaka lewego podudzia. Leczenie zakończono w dniu 17 marca 2010 roku.

(dokumentacja medyczna k.180)

Z punktu widzenia chirurgii naczyniowej w wyniku wypadku z dnia 17 lipca 2015 roku E. B. doznała urazu mechanicznego lewej kończyny dolnej wskutek upadku, po którym wystąpił pourazowy krwiak tkanek miękkich lewego podudzia. Średnica krwiaka wynosiła 3 cm, został on wyleczony zachowawczo – podjęta próba nakłucia i opróżnienia krwiaka była nieudana.

Na skutek zdarzenia z dnia 17 lipca 2015 roku u E. B. nie wystąpił trwały ani długotrwały uszczerbek na zdrowiu.

Cierpienia fizyczne kobiety w związku z przebytym urazem były niewielkie i trwały około miesiąca.

Na skutek zdarzenia, w wyniku ogólnego potłuczenia, E. B. wymagała pomocy osób trzecich w wymiarze 2 godzin dziennie przez okres jednego miesiąca.

Krwiak lewego podudzia utrzymywał się do listopada 2015 roku. W dniu 10 grudnia 2015 roku zakończono u kobiet ambulatoryjne leczenie zachowawcze.

Występowanie u E. B. objawów przewlekłej niewydolności żylnej kończyn dolnych może usposabiać do zwiększonego narażenia na występowanie uszkodzeń układu żylnego wskutek występowania licznych, rozszerzonych żył podskórnych kończyn dolnych i objawy zwiększonego ciśnienia żylnego hydrostatycznego i hydrodynamicznego w zakresie obu goleni. Nie wpływała ona jednak na odczuwane przez nią wskutek doznanego urazu cierpienia.

(opinia pisemna i uzupełniająca ustna biegłego chirurga naczyniowego k.273 – 276, protokół rozprawy z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:03:10-00:13:31 k.375)

Z neurologicznego punktu widzenia w wyniku wypadku z dnia 17 lipca 2015 roku E. B. doznała urazu lewego podudzia nie powodującego trwałego bądź długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Wskutek wypadku nie doznała ona urazu kręgosłupa. Od wielu lat kobieta cierpi na zespoły bólowe kręgosłupa szyjnego, piersiowego i lędźwiowo – krzyżowego, zaś zespół bólowy korzeniowy w odcinku lędźwiowo – krzyżowym w 2015 roku sprowokowany był zdarzeniem z dnia 11 września 2015 roku (gwałtowne dźwignięcie akumulatora). Z dokumentacji medycznej nie wynika ponadto, aby pomiędzy dniem 17 lipca 2015 roku a dniem 11 września 2015 roku E. B. zgłaszała jakiekolwiek dolegliwości bólowe kręgosłupa piersiowo – lędźwiowego lub lędźwiowo – krzyżowego.

Cierpienia fizyczne kobiety w związku z przebytym urazem miały istotne natężenie przez pierwsze cztery tygodnie, następnie zaś zmniejszały się w miarę postępów leczenia, jednakże ich dokładna ocena ze względu na charakter doznanego urazu pozostaje w kompetencjach biegłego z dziedziny chirurgii.

(opinia pisemna biegłego neurologa k.298 – 310)

Widoczne u E. B. na zdjęciach RTG kręgosłupa szyjnego z dnia 6 maja 2014 roku oraz RTG kręgosłupa piersiowego z dnia 9 maja 2016 roku zmiany nie wynikają z jakiegokolwiek urazu. Ich obraz jest typowym obrazem zmienionego chorobowo kręgosłupa w wyniku procesu starzenia się oraz będącego następstwem czynników długofalowych (pozycja ciała w pracy, budowa ciała). Ich ilość oraz nasilenie w obu odcinkach kręgosłupa wskazują, że zmiany te powstały z całą pewnością na co najmniej kilka lat przed zdarzeniem z dnia 17 lipca 2015 roku.

Towarzyszące sklinowaceniu trzonów pozostałe zmiany zwyrodnieniowe zarówno w odcinku szyjnym, jak i piersiowym wskazują na nieurazową etiologię zobrazowanych zmian.

Pomiędzy 17 lipca 2015 roku a 11 września 2015 roku E. B. nie skarżyła się na bóle kręgosłupa. W przypadku natomiast złamania trzonów kręgach w urazach pacjenci zawsze skarżą się na takie bóle od razu od chwili złamania.

(opinia pisemna biegłego radiologa k.356 – 358)

Po zdarzeniu z dnia 17 lipca 2015 roku E. B. uzyskiwała niezbędną pomoc w czynnościach życia codziennego ze strony swojego męża – S. B., w szczególności w zakresie zakupów, dojazdów do lekarza, na rehabilitację, gotowania. Do sierpnia 2016 roku E. B. odczuwała ból i osłabienie lewej nogi.

(dowód z przesłuchania E. B. protokół z rozprawy z dnia 18 sierpnia 2016 roku 00:25:39-00:32:15 k.120 – 121 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:16:10-00:20:50 k.375 – 376, zeznania S. B. protokół z rozprawy z dnia 18 sierpnia 2016 roku 00:58:04-01:07:06 k.123)

E. B. pozostaje obecnie na rencie chorobowej z uwagi na schorzenia natury psychiatrycznej, które miesięczna wysokość obejmuje kwotę 670 złotych. Kobieta prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z mężem, którego jedynym źródłem utrzymania jest renta inwalidzka w wysokości około 600 złotych. E. B. nie posiada na utrzymaniu żadnych osób. Okresowo korzysta ze wsparcia finansowego swojego syna.

(dowód z przesłuchania E. B. protokół rozprawy z dnia 12 kwietnia 2018 roku 00:18:48-00:19:55 k.376)

Pismem z dnia 22 stycznia 2016 roku (doręczonym w dniu 26 stycznia 2016 roku) E. B. zgłosiła szkodę ubezpieczycielowi właściciela studzienki wnosząc o zapłatę kwoty 20.000 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz 1.421,21 złotych tytułem odszkodowania (1.320 złotych tytułem opieki osób trzecich oraz 101,21 złotych tytułem dojazdów) w terminie 30 dni od dnia doręczenia.

(pismo z dnia 22 stycznia 2016 roku wraz z potwierdzeniem odbioru k.13 – 19v)

Decyzją z dnia 31 marca 2016 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wypłaciła na rzecz E. B. kwotę 1.000 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz 101,21 złotych z tytułu kosztów dojazdów do placówek medycznych.

(decyzja z dnia 31 marca 2016 roku k.57)

W okresie od lipca 2013 roku do listopada 2015 roku stawka pełnej odpłatności jednej roboczogodziny za usługi opiekuńcze według (...) Komitetu Pomocy (...) wynosiła 11 złotych za godzinę.

(pismo (...) Komitetu Pomocy (...) k.58)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie całokształtu zebranego materiału dowodowego, w szczególności przeprowadzonych w toku postępowania dowodów z dokumentów, w tym obrazujących historię leczenia powódki, a także sporządzonych przez biegłych opinii z zakresu chirurgii naczyniowej, neurologii i radiologii oraz depozycjach procesowych powódki i jej męża.

Złożone w toku niniejszego procesu ekspertyzy pozostawały spójne, logiczne, wewnętrznie niesprzeczne oraz wyczerpująco odpowiadały na zakreślone tezy dowodowe. Uwzględniając ich treść, wiedzę specjalną biegłych z zakresu powierzonych im dziedzin, a także wieloletnie doświadczenie w przygotowywaniu ekspertyz na potrzeby postępowań sądowych o zbliżonej tematyce, nie ujawniły się żadne okoliczności deprecjonujące ich walor dowodowy dla potrzeb rozstrzygnięcia. Nie można przy tym stracić z pola widzenia, że w ramach uzupełniającej opinii biegły z zakresu chirurgii naczyniowej odniósł się szczegółowo do wszystkich pytań strony powodowej, która nie wnosiła o dalsze uzupełnienie materiału dowodowego w tym zakresie.

Ustalając stan faktyczny Sąd pominął zeznania A. W. jako niemające znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części.

Przechodząc do merytorycznej oceny wywiedzionych roszczeń należy zaznaczyć, że zasada odpowiedzialności pozwanej nie była kwestią sporną. Bezspornym pozostawał bowiem fakt, że w dniu 17 lipca 2015 roku doszło do upadku powódki w wyniku potknięcia się o wystającą ponad powierzchnię chodnika przy ul. (...) w Ł. studzienkę telekomunikacyjną, która nie była utrzymana w należytym stanie. Stosownie zaś do treści art. 39 ust. 3 w zw. z ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych (t.j. Dz.U.2015, poz. 460) utrzymanie obiektów i urządzeń, niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, należy do ich posiadaczy, którym w przypadku przedmiotowej studzienki była (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.. Odpowiedzialność tego podmiotu za skutki zdarzenia z dnia 17 lipca 2015 roku nie budzi zatem wątpliwości i ma charakter deliktowy – oparty na art. 415 k.c.

Między stronami nie był również sporny fakt posiadania przez (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w chwili zdarzenia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń. Zgodnie zaś z dyspozycją art. 822 § 4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Co więcej w toku postępowania likwidacyjnego strona pozwana uznała zasadę swej odpowiedzialności i wypłaciła powódce kwotę 1.000 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz 101,21 złotych z tytułu kosztów dojazdów do placówek medycznych. Spór pomiędzy stronami dotyczył zatem jedynie wysokości doznanej przez powódkę szkody.

W tym aspekcie w pierwszej kolejności należy podnieść, iż jednoznaczna treść opinii biegłego z zakresu radiologii oraz biegłego z zakresu neurologii pozwoliła wykluczyć związek przyczynowy pomiędzy wypadkiem z dnia 17 lipca 2015 roku a dolegliwościami związanymi z kręgosłupem odczuwanymi przez powódkę. W świetle sporządzonych w sprawie ekspertyz nie budzi bowiem wątpliwości fakt, iż zmiany zwyrodnieniowe zarówno w odcinku szyjnym, jak i piersiowym kręgosłupa powódki są chorobą samoistną, niezwiązaną z doznanym urazem. Świadczy o tym także dobitne fakt, iż nasilone bóle kręgosłupa E. B. odczuwać zaczęła dopiero we wrześniu 2015 roku, zaś zgłaszając ten fakt lekarzowi poinformowała go, że bóle nasiliły się przy próbie gwałtownego dźwignięcia akumulatora (k.42). Brak jest zatem jakiegokolwiek faktu wskazującego na przyczynowo – skutkowe powiązanie odczuwanych przez powódkę bólów kręgosłupa z przedmiotowym zdarzeniem. W konsekwencji omawiane dolegliwości nie mogły mieć wpływu na ustalenie wysokości krzywdy bądź też szkody materialnej doznanej przez E. B..

W zakresie żądania zadośćuczynienia jego podstawa materialno – prawna znajduje swoje źródło w art. 445 § 1 k.c. Ustawowa regulacja nie określa kryteriów ustalania jego wysokości, nie mniej jednak ma ono charakter całościowy i powinno stanowić pełną rekompensatę pieniężną za doznaną przez osobę poszkodowaną krzywdę (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1967 r., I CR 224/67, OSNC 1968/6/107 oraz z dnia 12 kwietnia 1972 r., II CR 57/72, OSNC 1972/10/183). Określając wysokość zadośćuczynienia sąd powinien brać pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej przez powoda krzywdy, a zwłaszcza zakres i trwałość uszczerbku na zdrowiu, stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, prognozę na przyszłość (polepszenie lub pogorszenie stanu zdrowia) oraz wpływ doznanej szkody na możliwość prowadzenia dotychczasowego trybu życia.

Pomimo fakultatywnego charakteru zadośćuczynienia, okoliczności konkretnej sprawy uzasadniają, w ocenie Sądu, przyznanie go powódce. Należy tu podkreślić, iż ustalając wysokość zadośćuczynienia, Sąd w żaden sposób nie jest związany procentowym uszczerbkiem na zdrowiu ustalonym przez biegłych lekarzy. Ta okoliczność ma jedynie dać pewną wskazówkę co do wielkości zadośćuczynienia, lecz w żaden sposób jej nie przesądza. Ustalając wysokość zadośćuczynienia Sąd uwzględnił okoliczności takie jak doznane przez E. B. obrażenia (uraz mechaniczny lewej kończyny dolnej wskutek upadku, po którym wystąpił pourazowy krwiak tkanek miękkich lewego podudzia), czas trwania cierpień fizycznych przez około miesiąc po zdarzeniu, jak również konieczność wyręki ze strony osób trzecich oraz ujemne doznania towarzyszące samemu wypadkowi. Z drugiej strony, nie można było stracić z pola widzenia braku trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu powódki wskutek upadku, zakończonego procesu leczenia oraz relatywnie niewielkiego rozmiaru odczuwanych przez nią cierpień. W kwestii odczuwanych cierpień, pomimo iż w opinii neurologa były one istotne w pierwszym okresie po zdarzeniu, uznać jednak należy, że ich rzeczywiste natężenie było niewielkie. Takie wniosku płyną bowiem z opinii biegłego z zakresu chirurgii naczyniowej, który, jak stwierdził sam biegły neurolog, posiada bardziej adekwatne kompetencje do oceny rozmiaru cierpień powódki.

W świetle powyższych okoliczności Sąd uznał, że odpowiednim dla strony powodowej zadośćuczynieniem będzie kwota 2.500 złotych, która uwzględnia jego kompensacyjny charakter, przedstawiając ekonomicznie odczuwalną wartość i nie jest nadmierne w stosunku do aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa. Przy uwzględnieniu wypłaconej uprzednio E. B. w toku postępowania likwidacyjnego kwoty 1.000 złotych ostatecznie zasądzono na jej rzecz kwotę 1.500 złotych (2.500 złotych – 1.000 złotych). W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

Żądanie zasądzenia odszkodowania znajduje natomiast swą podstawę w art. 444 § 1 k.c. zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. W rozpoznawanej sprawie należało rozstrzygnąć jedynie kwestię rozmiaru szkody w postaci zwiększonych potrzeb powódki zaistniałych na skutek wypadku i obejmujących powstałe koszty opieki innych osób, gdyż tylko takie roszczenie zgłoszone zostało przez stronę powodową.

E. B. wymagała po wypadku okresowo opieki innych osób w czynnościach życia codziennego, zatem roszczenie w tym zakresie jest zasadne. Sąd obliczył wysokość odszkodowania z uwzględnieniem podanej przez eksperta liczby miesięcy i godzin, przez które powódka wymagała opieki osób trzecich, przyjmując stawkę w wysokości 11 złotych za jedną godzinę opieki, a więc wskazaną przez powódkę, a przy tym zgodną z wartościami przyjmowanymi przez (...) Komitet Pomocy (...).

Zakres niezbędnej pomocy obejmował okres 1 miesiąca tj. 30 dni, zaś jej dzienny wymiar wynosił 2 godziny dziennie. W konsekwencji łączny wymiar wyręki ze strony osób trzecich wyniósł 60 godzin (2h x 30 dni = 60h), co przy przyjętej stawce prowadziło do odszkodowania w wysokości 660 złotych (60h x 11 złotych = 660 złotych). W zakresie, w jakim zgłoszone roszczenie przekraczało tę kwotę powództwo podlegało oddaleniu.

O odsetkach sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c. W zakresie żądania zasądzenia odsetek istotne jest ustalenie momentu, w którym dłużnik opóźnił się ze spełnieniem świadczenia. Zobowiązania z czynów niedozwolonych są bezterminowe, to znaczy termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania. Niemniej jednak stosownie do treści art. 817 § 1 k.c., ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku.

Powódka wezwała pozwanego do spełnienia świadczeń z tytułu zadośćuczynienia w kwocie 20.000 złotych oraz odszkodowania w kwocie 1.421,21 złotych, w tym 1.320 złotych tytułem kosztów dojazdów, pismem z dnia 22 stycznia 2016 roku (doręczonym w dniu 26 stycznia 2016 roku). Kwoty te obejmowały sumy dochodzone niniejszym powództwem. W odniesieniu zatem do zasądzonych wyrokiem należności pozwana popadła w opóźnienie, nie spełniając świadczenia w terminie 30 dni od wezwania, tj. od dnia 26 lutego 2016 roku i od tego dnia możliwym było zasądzenie należności odsetkowej. Uwzględniając jednak zgłoszone przez powódkę roszczenie oraz treść art. 321 k.p.c. i wynikający z niego zakaz orzekania ponad żądanie pozwu należności uboczne zasądzono od dnia 29 lutego 2016 roku.

Wysokość odsetek została określona na podstawie art. 481 § 2 k.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. uznając, że w realiach konkretnej sprawy zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek skutkujący odstąpieniem od nałożenia tego obowiązku na powódkę.

Po pierwsze, zastosowanie w niniejszej sprawie zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów, przy uwzględnieniu stopnia wygrania sprawy przez powódkę tj.34 % (2.160 złotych / 6.320 złotych) prowadziłoby do zobowiązania jej do zwrotu na rzecz pozwanej kwoty 407,52 złotych. O ile wartość ta nie jawi się jako znaczna, o tyle nie można stracić z pola widzenia, że E. B. w toku niniejszego procesu poniosła już koszty sądowe w łącznej wysokości 1.604,72 złotych (316 złotych tytułem opłaty od pozwu, 1.288,72 złotych tytułem zaliczek na wynagrodzenie biegłych), które z uwagi na treść zapadłego rozstrzygnięcia nie zostaną jej zwrócone. Ma to istotne znaczenie z punktu widzenia sytuacji materialnej powódki, której miesięczny budżet gospodarstwa domowe obejmuje kwotę około 1.270 złotych. Nie sposób zatem nie dostrzec znaczącej różnicy w stanie majątkowym powódki i pozwanej – towarzystwa ubezpieczeń o zasięgu ogólnokrajowym.

Po wtóre, E. B. mogła pozostawać w subiektywnym przekonaniu o wysokości wywiedzionych roszczeń, które nie pozostawały znacząco wygórowane (5.000 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz 1.320 złotych tytułem odszkodowania). Nie można przy tym obarczać powódki winą za błędne utożsamianie wielu odczuwanych przez nią schorzeń z samym zdarzeniem. Kwestia ta została bowiem poddana weryfikacji dopiero na etapie postępowania dowodowego, w którym istniała konieczność wypowiedzenia się przez biegłych trzech specjalności – chirurgii, neurologii oraz radiologii.

Po trzecie, zadośćuczynienie oraz odszkodowanie mają pełnić funkcję kompensacyjną w stosunku do odniesionej krzywdy i poniesionej szkody. W niniejszej sprawie spełnione zostały przesłanki do przyznania świadczeń obu rodzajów na rzecz E. B., przy czym ich ostateczna wysokość okazała się niższa od sformułowanych roszczeń. W konsekwencji obciążenie powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu skutkowałoby dalszym ograniczeniem przyznanych świadczeń (o około 20 %), a tym samym zmniejszeniem ich kompensacyjnego waloru.

Mając na względzie powyższe Sąd zastosował instytucję art. 102 k.p.c. uznając, że obciążenie powódki kosztami procesu w tym konkretnym stanie faktycznym pozostawałoby sprzeczne z elementarnym poczuciem sprawiedliwości.

W toku niniejszego postępowania wygenerowane zostały również koszty sądowe, które tymczasowo poniósł Skarb Państwa w kwocie 844,29 złotych w tym 81,26 złotych tytułem należności świadków (k.258) oraz 763,03 złotych tytułem wynagrodzenia biegłego (k.325). Uwzględniając treść art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz zasadę ponoszenia kosztów procesu w niniejszej sprawie Sąd nakazał pobrać od pozwanej kwotę 287,06 złotych (844,29 złotych x 0,34) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych, zaś powódkę z tego obowiązku zwolnił mając na względzie charakter niniejszej sprawy oraz jej aktualną sytuację materialną.

O zwrocie niewykorzystanej części zaliczki uiszczonej przez powódkę (500 złotych – 488,72 złotych = 11,28 złotych) Sąd orzekł na podstawie art. 84 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych