Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 lutego 2019 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2019 r. w Szczytnie na rozprawie

sprawy z wniosku J. D. i D. D.

z udziałem J. K. (1), S. K., Powiatu (...), M. C. (1), H. J., R. K., E. W. i Gminy S.

o rozgraniczenie

postanawia:

I.  dokonać rozgraniczenia działki nr (...) położonej w M. gm. S., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) stanowiącej współwłasność J. D. i D. D. na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, z działką nr (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) stanowiącą własność J. K. (1), z działką nr (...) , dla której prowadzona jest w księga wieczysta nr (...) stanowiącą współwłasność M. C. (1), E. W., H. J., S. K., R. K., D. C., z działką nr (...) objętej księgą wieczystą (...) będącą własnością Powiatu (...), z działką nr (...) objętą księgą wieczystą (...), której właścicielem jest Gmina S., zgodnie z pisemną opinią biegłego geodety W. O. z dnia 10.10.2017 r.,( k. 176-178 akt sprawy ) ustalając przebieg granicy w sposób przedstawiony na szkicu granicznym nr 1 stanowiącym załącznik nr 2 do opinii

( k. 180 akt sprawy ) opisany punktami granicznymi nr 547,523, 552, 557, 526, 571 i 575,

II.  koszty postępowania wnioskodawcy i uczestnicy ponoszą we własnym zakresie,

III.  nakazać ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Szczytnie od wnioskodawców D. D. i J. D. solidarnie kwotę 1.920,90 zł oraz od uczestnika J. K. (1) kwotę 1.920,90 zł tytułem kosztów sądowych wyłożonych przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I Ns 645/15

UZASADNIENIE

(...) i D. D. wnieśli do Wójta Gminy S. o rozgraniczenie działki nr (...) położonej w obrębie M. gm. S. objętej księgą wieczystą Nr (...), z działkami sąsiednimi:

- działką nr (...), objętą księgą wieczystą Kw nr (...), której właścicielem jest J. K. (2)

- działką nr (...), objętą księgą wieczystą Kw nr (...), której właścicielem jest H. K.,

- działką nr (...), objętej księgą wieczystą Kw nr (...), której właścicielem jest Gmina S. i

- działką nr (...) objętej księgą wieczystą Kw nr (...), której właścicielem jest Powiat (...).

Wójt Gminy S. decyzją z dnia 03.11.2015 r. zatwierdził przebieg granic. Z decyzją nie zgodził się J. K. (1) i wniósł o przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Szczytnie.

Wnioskodawcy przed Sądem podtrzymali wniosek i wskazali, że gdy w 2008r. kupili działkę nr (...) od T. G. to sprzedający informował ich, iż nie wie jaki jest dokładny przebieg granic. Wskazał im, iż działka ma pow. 39 arów i okazał im w jakich granicach ją użytkuje. Ponieważ sąsiad zaczął zaorywać grunt chcieliby aby granica została ustalona według stanu z chwili gdy kupili działkę – po istniejącej redlinie.

Uczestnik J. K. (3) podał, iż działkę nr (...) otrzymał od rodziców około 15 lat temu i wcześniej nie miał sporów granicznych. Dlatego granice biec powinny po starej miedzy a nie według nowych ustaleń z decyzji rozgraniczeniowej Wójta.

Uczestnik Gmina S. wskazał, że granica pomiędzy działką Gminy nr (...) i działką wnioskodawców nie jest sporna i od dawna ma ustalony przebieg.

Uczestnicy M. C. (2), S. K. i E. W. wnieśli, by granice pomiędzy ich działką nr (...) a nieruchomością wnioskodawców pozostawić w niezmienionym kształcie.

Pozostali uczestnicy nie zajęli stanowiska w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawcy J. D. i D. D. nabyli własność działki nr (...) od poprzednika – T. G. - na podstawie warunkowej umowy sprzedaży i umowy przeniesienia własności z dnia 18.12.2007 r., T. G. nabył nieruchomość od rodziców na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego z dnia 18.10 1988 r. Dla działki nr (...) założono księgę wieczystą nr (...). Nieruchomość oznaczono na podstawie wypisu z rejestru gruntów oznaczając jej powierzchnię na 0,39 ha. Działka wnioskodawców graniczy z działkami nr (...).

Sąsiednią działkę nr (...) nabył J. K. (1) w drodze umowy darowizny z dnia 16.10.2001 r. i działkę tą przyłączono do księgi wieczystej Kw nr (...).

Współwłaścicielami działki nr (...) objętej księgą wieczystą (...) są M. C. (2), E. W., H. J., S. K., R. K. i D. C.. Pomiędzy nimi a wnioskodawcami nie było w przeszłości sporu granicznego. Właścicielami pozostałych działek są Powiat S. - działka (...) objęta księgą wieczystą (...) oraz Gmina S. – działka nr (...) księga wieczysta nr (...)

( dowód : umowa sprzedaży , umowa przeniesienia własności, wypis z rejestru gruntów w aktach księgi wieczystej (...) k. -2-7 umowa darowizny aktach księgi wieczystej (...). 26 odpisy ksiąg wieczystych – k. 9-15 ).

Pomiędzy wyżej wymienionymi działkami nie zostały utrwalone znaki graniczne. Granice użytkowania gruntów wyznaczały od dawna jedynie miedze i redliny. W dokumentacji Starostwa Powiatowego w S. zachowały się dokumenty geodezyjne w postaci poniemieckich zarysów pomiarowych oraz map ewidencyjnych sporządzanych w latach 1958 -1981 powstałych z ręcznego przerysowania poniemieckich map katastralnych. Zarys poniemiecki nie został formalnie włączony do zasobu geodezyjnego. Zachował się ponadto operat pomiarowy (...) z regulacji gruntów obrębu M., który jednak nie zawiera dokumentów z ustalenia i pomiaru granic władania gruntów tego obrębu. Dokumentacja powyższa nie jest wystarczająca do wznowienia znaków granicznych na gruncie. Brak jest innej dokumentacji lub znaków granicznych pozwalającej na ustalenie prawnych granic nieruchomości. Na gruncie widoczne są natomiast ślady faktycznego użytkowania nieruchomości w postaci bruzd pomiędzy działką nr (...) a 107, oraz w postaci miedzy pomiędzy działką nr (...) a działką nr (...). Faktyczną wschodnią granicą działki nr (...) wyznacza krawędzi drogi powiatowej zaś wzdłuż granicy południowej stoi drewniany płot.

( dowód opinia biegłego sądowego W. O. – k. 176-178 wraz ze szkicem granicznym – k. 180, opinia biegłego sądowego J. W. k.40-42, zeznania świadka T. L. – k 164).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Postępowanie rozgraniczeniowe prowadzi się gdy granice nieruchomości stały się sporne.

Kryteria, według których należy ustalić przebieg spornej granicy pomiędzy nieruchomościami określa art. 153 kc. Zgodnie z tym przepisem pierwszeństwo ma stan prawny. Ma on znaczenie rozstrzygające Oznacza to w wypadku możliwości ustalenia prawnych granic nieruchomości niedopuszczalne jest ustalanie granicy w oparciu o dalsze kryteria. Ustalenie granicy prowadzi do odpowiedzi na pytanie jak daleko sięga prawo własności. Dopiero gdy stanu prawnego nie można ustalić należy sięgnąć do kolejnych kryteriów wymienionych w art.153 kc ( spokojne posiadanie i wszystkie okoliczności) . Nie jest dopuszczalne inne ustalenie granic niż to, które wynika ze stanu prawnego. Niedopuszczalne jest także dokonanie rozgraniczenia w oparciu o względy celowości, z pominięciem prawnego przedmiotu rozgraniczenia, które wynikać może także z zasiedzenia (post. SN z dnia 22.4.1974, OSPiKA 1975, Nr 4, poz. 96).

Z dokonanych w niniejszej sprawie ustaleń wynika, że brak jest możliwości ustalenia granic nieruchomości według stanu prawnego. Na gruncie brak znaków granicznych. Brak też odpowiedniej dokumentacji pozwalającej na dokładne ustalenie współrzędnych punktów granicznych odzwierciedlających stan prawny. W zasobach Starostwa Powiatowego w S. zachowały się co prawda poniemieckie rejestry pomiarowe i mapy, na podstawie których sporządzano istniejącą dokumentację geodezyjną. Jednakże rejestry o jakich mowa nie zostały nigdy formalnie włączone do zasobu geodezyjnego zaś ręczne odwzorowania granic na wytworzonych dokumentach w oparciu poniemieckie mapy, nie pozwalają na ustalenie prawnych granic nieruchomości. Wynika to wprost z opinii geodezyjnej biegłego W. O. jak i z znajduje potwierdzenie w opinii biegłego geodety J. W., który także odrzucił tą dokumentację jako miarodajną podstawę do ustalenia stanu prawnego granic własności. Opinia biegłego W. O. została dopuszczona przez sąd między innymi w celu weryfikacji czy dokumentacja (w tym poniemiecka na która wskazywali wnioskodawcy i o której wspominał w swych zeznaniach świadek T. L.) pozwala ustalić stan prawny. Opinia biegłego W. O. jest pełna jasna i zrozumiała . Biegły wskazał, iż sporządzając operat w 1959 roku nie dokonano ustalenia i pomiaru granic a w każdym razie do operatu (...) nie załączono dokumentacji ustalającej faktyczne granice władania gruntami w tamtym okresie.

Opinia biegłego W. O. jest w tym zakresie zbieżna z wcześniejszą opinią biegłego J. W.. Z obu opinii wynika jednoznacznie, iż brak podstaw do ustalenia prawnych granic nieruchomości.

W tych warunkach należało ustalić sporne granice nieruchomości wnioskodawców w oparciu o stan posiadania, który wyznaczyły istniejące w terenie bruzdy i miedze. Zważyć przy tym należy, że sami wnioskodawcy twierdzili, iż gdy nabywali nieruchomość od poprzednika w 2008r. , zbywca nie był w stanie wskazać im granic (gdyż nie było żadnych znaków granicznych) a jedynie pokazywał bruzdy oddzielające nieruchomości. Ze stanowisk pozostałych uczestników, aktywnie uczestniczących w postępowaniu, wynika przy tym, że wcześniejszy stan istniał od dawna i nie było w tym zakresie sporów aż do czasu niniejszego sporu granicznego. Oznacza, to że taki stan posiadania można uznać za ostatni spokojny stan posiadania. W rezultacie na podstawie art. 153 ustalono granice w oparciu o to kryterium - zgodnie z opinią biegłego geodety W. O..

O kosztach postępowania orzeczono na mocy art. 520 § 1 k.p.c. a o kosztach sądowych wyłożonych przez Skarb Państwa orzeczono na mocy art. 113 ust. 1 u.k.s. c. obciążając nimi tych uczestników ,którzy mieli sprzeczne interesy w sprawie sporu granicznego i których czynności spowodowały powstanie tych kosztów .