Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2019 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Stanisław Rączkowski (spr.)

Sędziowie: SSA Cezariusz Baćkowski

SSA Jerzy Skorupka

Protokolant: Wiktoria Dąbrowicz

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej we W. Bartosza Kupniewskiego

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2019 r.

sprawy

oskarżonej K. L.

z art. 55 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżoną

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 31 października 2018 r. sygn. akt III K 234/18

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec K. L. ten sposób, że podstawę wymiaru kary uzupełnia o art. 60 § 2 k.k. oraz art. 60 § 6 pkt 2 k.k. i wymierzoną oskarżonej karę pozbawienia wolności obniża do roku, zaliczając na poczet tej kary okres rzeczywistego pozbawienia wolności K. L. w tej sprawie od 21 stycznia 2015 r. do 3 kwietnia 2015 r.;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa 20 zł tytułem zwrotu wydatków wyłożonych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym oraz 780 zł opłaty za obie instancje.

UZASADNIENIE

K. L. została oskarżona o to, że w okresie od grudnia 2014 roku do 21 stycznia 2015 roku we W., wbrew przepisom Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, działając wspólnie i w porozumieniu z Ł. R. i na jego polecenie, który to zorganizował i sfinansował wewnątrzwspólnotowe nabycie znacznej ilości środków odurzających w postaci kokainy, udzielił instrukcji dotyczących wyjazdu, dostarczył pojazd marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...), przekazał pieniądze na podróż i noclegi w Holandii, wskazał miejsca odbioru narkotyków w A., jak i utrzymywał kontakt telefoniczny w trakcie wyjazdu i przekazał niezbędne instrukcje, w wyniku czego:

- w grudniu 2014 roku dokonała wewnątrzwspólnotowego nabycia znacznej ilości środków odurzających w postaci kokainy w ilości nie mniejszej niż 285 gram netto, poprzez przemieszczenie ich ukrytych w 30 kapsułach z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej to jest Holandii, samochodem osobowym marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do W., które to następnie przekazała Ł. R. za co uzyskała pieniądze w kwocie 2.000 złotych i ok. 5 gram kokainy;

- w dniu 21 stycznia 2015 roku dokonała wewnątrzwspólnotowego nabycia znacznej ilości środków odurzających w postaci kokainy w ilości nie mniejszej niż 436,67 gram netto, poprzez przemieszczenie ich ukrytych w 44 kapsułach z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej to jest Holandii, samochodem osobowym marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do W.,

przy czym łączna ilość kokainy uzyskanej w wyniku wewnątrzwspólnotowego nabycia stanowiła nie mniej niż 548 działek handlowych o wartości 137.000 złotych wystarczających do jednorazowego odurzenia 5893 osób.

tj. o czyn z art. 55 ust 1 i 3 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu po rozpoznaniu sprawy K. L. wyrokiem z dnia 31 października 2018 roku, sygn. akt III K 234/18, wydał rozstrzygnięcie następującej treści:

I. uznał oskarżoną K. L. za winną popełnienia czynu opisanego w części wstępnej wyroku przy czym przyjął, iż w grudniu 2014 r. K. L. dokonała wewnątrzwspólnotowego nabycia znacznej ilości środków odurzających w postaci kokainy, w ilości nie mniejszej, niż 282,90 gram netto, co stanowiło przestępstwo z art. 55 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 55 ust. 3 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii wymierzył jej karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych, ustalając wartość jednej stawki na kwotę 20 (dwudziestu) złotych;

II. na podstawie art. 45 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonej przepadek na rzecz Skarbu Państwa równowartości uzyskanej z przestępstwa korzyści majątkowej w kwocie 2.000 zł (dwóch tysięcy);

III. na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonej na poczet wymierzonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności (zatrzymania i tymczasowego aresztowania) od dnia 21 stycznia 2015 r., godz. 23.35 do dnia 3 kwietnia 2015 r.;

IV. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił w całości oskarżoną od ponoszenia kosztów sądowych w tym odstąpił od wymierzenia opłaty, obciążając nimi Skarb Państwa.

Wyrok ten zaskarżył obrońca oskarżonej K. L. w całości, orzeczeniu temu zarzucając:

1. obrazę przepisów prawa materialnego (art. 438 pkt 1 k.p.k.), a to art. 60 § 3 k.k. poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji orzeczenie wobec oskarżonej kary bez zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary. Podczas, gdy oskarżona współdziałając w popełnieniu przestępstwa z inną osobą, ujawniła wobec organów ściągania informacje dotyczące tej osoby współsprawcy - Ł. R. oraz istotne okoliczności jego popełnienia. Tym samym Sąd I instancji nie zastosował nadzwyczajnego złagodzenia kary określonego w art. 60 § 3 k.k., w sytuacji, w której jego zastosowanie było obligatoryjne.

2. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia (art. 438 pkt 2 k.p.k., a to:

- art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. poprzez jego zastosowanie i oddalenie wniosku obrońcy o przesłuchanie świadka - policjanta prowadzącego postępowanie przygotowawcze, uznając ten dowód za dowód powołany na okoliczności nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a także nieprzydatny do ustalenia okoliczności istotnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia. Podczas, gdy zeznania tego świadka były kluczowe w kontekście ustalenia powodów jakimi kierowała się oskarżona zmieniając zeznania, a to z kolei mogłoby by przesądzić o możliwości stosowania wobec oskarżonej nadzwyczajnego złagodzenia kary;

- art. 7 k.p.k. w zw. art. 4 k.p.k., w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez sformułowanie dowolnej oceny materiału dowodowego, wyrażającej się w przyjęciu, że wyjaśnienia oskarżonej K. L., w zakresie dotyczącym zastraszania przez Ł. R. oraz skutku tych gróźb w postaci zmiany dotychczasowych wyjaśnień, są niewiarygodne i nie zasługują na uwzględnienie. Podczas, gdy w trakcie całego postępowania oskarżona wyjaśniała konsekwentnie i logicznie, a jej wyjaśnienia nie przeczyły innym dowodom zgromadzonym w sprawie. Tym samym Sąd I instancji, dokonał dowolnej oceny dowodów w tym zakresie i w konsekwencji nie zastosował wobec oskarżonej nadzwyczajnego złagodzenia kary określonego w dyspozycji przepisu art. 60 § 3 k.k.

3. rażącą niewspółmierność wymierzonej kary (art. 438 pkt 4 k.p.k.), wyrażającą się w wymierzeniu oskarżonej, kary 3 (trzech) lat pozbawienia wolności, podczas, gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego winna skutkować zastosowaniem nadzwyczajnego złagodzenia kary wobec oskarżonej i wymierzeniem jej kary poniżej dolnego ustawowego zagrożenia.

Wskazując na powyższe obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonej na podstawie art. 60 § 3 k.k. kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, ewentualnie zmianę wyroku poprzez wymierzenie wobec oskarżonej kary poniżej dolnego ustawowego zagrożenia, przy zastosowaniu instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, w oparciu o art. 60§2k.k.( tak swe stanowisko obrońca sprecyzował na rozprawie odwoławczej).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy okazała się częściowo zasadna, a to zwłaszcza w zakresie zarzutu rażącej surowości wymierzonej kary poprzez brak orzeczenia kary pozbawienia wolności z zastosowaniem nadzwyczajnego złagodzenia kary w oparciu o art. 60§2k.k.

Na wstępie wskazać należy, że w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, okoliczności popełnienia przez K. L. przypisanego jej czynu zabronionego nie budziły wątpliwości i w tym zakresie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w sposób w pełni przekonywający oraz zgodny ze wskazaniami wiedzy i życiowego doświadczenia, przedstawione zostały motywy ustaleń o jej sprawstwie i winie.

Wniesiona apelacja kwestionuje w istocie jedynie wymiar orzeczonej K. L. kary i jej autor wskazuje zwłaszcza na konieczność zastosowania w przedmiotowej sprawie instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, o której mowa w art. 60 § 3 k.k. Obrońca pomija jednak, że w przepisie tym mowa jest o sprawcy współdziałającym z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa, dlatego poza zakresem zastosowania tejże normy pozostaje sprawca pojedynczy, a także sprawcy, którzy popełnili przestępstwo w konfiguracji dwuosobowej. W związku z tym, że w przedmiotowej sprawie zarzucono oskarżonej działanie wspólnie i w porozumieniu z Ł. R. – wykluczona została możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary w oparciu o przepis art. 60 § 3 k.k. Niezależnie od tego, w ocenie Sądu Apelacyjnego, całościowa ocena ujawnionych w toku niniejszego postępowania okoliczności przemawia za znacznie łagodniejszym, niż to uczynił Sąd I instancji, potraktowaniem oskarżonej. Jakkolwiek popełniony przez K. L. czyn wypełnił ustawowe znamiona przestępstwa z art. 55 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, to jednak wzgląd na okoliczności przedmiotowo – podmiotowe sprawy, pozwala przyjąć, że istnieją w niniejszej sprawie podstawy do nadzwyczajnego złagodzenia kary z art. 60 § 2 k.k. Zestawienie i porównanie wagi występujących po stronie oskarżonej okoliczności obciążających i łagodzących jednoznacznie wskazuje bowiem na przewagę okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonej, co w odniesieniu do dolnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za dane przestępstwo, prowadzi do wniosku, że nawet najniższa kara przewidziana za to przestępstwo, byłaby niewspółmiernie surowa.

Zmienna postawa procesowa oskarżonej spowodowała, że poprzedni wyrok w jej sprawie( k. 73) został uchylony w wyniku wznowienia postępowania( k.88).

Jednakże nie należy tracić z pola widzenia, że oprócz dostrzeżonych przez Sąd Okręgowy okoliczności obciążających, w tym zmiennej postawy procesowej, wysokiego stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu (znaczna ilość środków odurzających), kierowania się przez oskarżoną niskimi pobudkami (chęć zysku), istotny jest zwłaszcza fakt, że to w istocie wyjaśnienia K. L. doprowadziły do skazania Ł. R. w sprawie o sygn. akt III K 424/15, a oskarżona pozostawała pod jego wpływem, albowiem ten kierował jej działaniami i wydawał polecenia. Zmienna postawa procesowa wynikała przy tym z faktu zastraszania oskarżonej przez Ł. R., co wynika z wyjaśnień samej oskarżonej i nie wymagało przeprowadzenia dowodu z przesłuchania policjanta prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Składając wyjaśnienia 15.10.2015r.( k. 42) K. L. oświadczyła, iż się boi wyjaśniać w odniesieniu do Ł. R.. Ta okoliczność powodowała, iż także sąd odwoławczy nie znalazł podstaw do dopuszczenia dowodu z zeznań policjanta wnioskowanego przez obrońcę( k. 126). Po pierwsze oskarżona w swych wyjaśnieniach podała, że nie zgłaszała faktu zastraszania policjantowi( k. 124). Po wtóre doświadczenie sali sądowej przekonuje do prawdziwości wyjaśnień oskarżonej w zakresie zmiennej jej postawy procesowej. Po trzecie obrońca trafnie wskazuje, iż w sprawie Ł. R. sąd orzekający wskazał, iż zeznania K. L. są wynikiem jej obawy o własne bezpieczeństwo. Stąd też w tym zakresie odmienna jest ocena sądu odwoławczego od tej oceny jaką zaprezentował sąd pierwszej instancji w zaskarżonym wyroku oraz pisemnym uzasadnieniu tego wyroku.

Na korzyść oskarżonej przemawia nadto jej uprzednia niekaralność, warunki i właściwości osobiste oskarżonej, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i pozytywna opinia w miejscu jej zamieszkania. Oskarżona konsekwentnie wyrażała skruchę, uzyskała nieznaczną korzyść majątkową i nie utrudniała postępowania w tej części, która dotyczyła jej sprawstwa. Od popełnienia przestępstwa upłynęły już ponad 4 lata i zachowanie oskarżonej było w tym czasie pozytywne. Okoliczności te stanowią w ocenie Sądu szczególny przypadek uzasadniający zastosowanie dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary wobec oskarżonej.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu Apelacyjnego, kara roku pozbawienia wolności w należytym stopniu uwzględnia zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak też i osobę sprawcy. Tak ukształtowana kara czyni zadość wymaganiom wynikającym z art. 53 k.k. Jest bowiem adekwatna zarówno do stopnia winy oskarżonej, jak i stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez nią czynu oraz spełni cele zapobiegawcze i wychowawcze. Jednocześnie sąd odwoławczy wyraża przekonanie, iż dwukrotne umyślne działanie oskarżonej w krótkim odstępie czasowym oraz wysoka społeczna szkodliwość popełnionego przestępstwa wyrażająca się w znacznej ilości nabytych narkotyków( kokainy), nie pozwala na warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. Tak orzeczona kara nie była by wystarczająca do osiągniecia celów kary wobec oskarżonej. Rozważenia wymagać może jedynie wykonanie orzeczonej kary w Systemie Dozoru Elektronicznego.

Oskarżona działała w celu osiągniecia korzyści majątkowej. W takiej sytuacji istotną dolegliwością dla oskarżonej winny być konsekwencje ekonomiczne( grzywna, przepadek korzyści majątkowej oraz koszty sądowe). Co też w ocenianej sprawie orzeczono.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. w zw. z art. 10 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.). Zasądzono w związku z tym od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa 20 zł tytułem zwrotu wydatków wyłożonych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym oraz 780 zł opłaty za obie instancje.

SSA Jerzy Skorupka SSA Stanisław Rączkowski SSA Cezariusz Baćkowski