Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Barbara Orechwa-Zawadzka (spr.)

Sędziowie: SA Alicja Sołowińska

SA Dorota Elżbieta Zarzecka

Protokolant: Ewa Daniluk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2019 r. w B.

sprawy z odwołania H. Ż.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji wnioskodawcy H. Ż.

od wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 6 listopada 2018 r. sygn. akt III U 361/18

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30.05.2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., powołując się na przepisy art. 57 i 58 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2018r. poz. 1270) odmówił H. Ż. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wskazując na brak niezdolności do pracy.

Sąd Okręgowy w Suwałkach po rozpoznaniu odwołania H. Ż. od tej decyzji, wyrokiem z dnia 6 listopada 2018 r. oddalił odwołanie.

Z ustaleń Sądu wynikało, że H. Ż. (ur. (...)) w dniu 09.08.2017r. wystąpił z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Lekarz orzecznik oraz komisja lekarska, rozpoznająca sprzeciw odwołującego, nie stwierdzili u wnioskodawcy niezdolności do pracy. Komisja lekarska przed wydaniem orzeczenia zasięgnęła opinii lekarza konsultanta ZUS z zakresu kardiologii, który nie stwierdził u wnioskodawcy cech uszkodzenia układu krążenia czyniących go niezdolnym do pracy z przyczyn kardiologicznych. Lekarz konsultant stwierdził u niego bardzo dobrą wydolność fizyczną.

Sąd poczynił ustalenia co do aktualnego stanu zdrowia wnioskodawcy, dopuszczając na tę okoliczność dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych odpowiednich specjalności, mając na uwadze rodzaj rozpoznanych u niego schorzeń. Biegli lekarze sądowi rozpoznali przewlekłą chorobę niedokrwienną mięśnia sercowego, stan po zawale serca ściany dolnej oraz leczeniu P. + stent w 2016r. i ponowne P. w maju 2016r., nadciśnienie tętnicze, nadwagę, hypercholesterolemię, żylaki kończyn dolnych i chorobę refluksową przełyku. Zaopiniowali, że stwierdzone schorzenia, ich przebieg i stopień zaawansowania nie powodują u odwołującego niezdolności do pracy zarobkowej. Biegli wskazali, iż wnioskodawca po przebytym zawale ściany dolnej, był leczonym zabiegowo przy pomocy P.+ stenty oraz przebył skuteczną rehabilitację kardiologiczną po zawale serca. Wykonany wówczas test wysiłkowy wykazał dobrą tolerancję wysiłku fizycznego. Odwołujący wykorzystał również świadczenie rehabilitacyjne do 05.10.2017r. (12 miesięcy). Biegli nie stwierdzili cech nasilonej dławicy piersiowej, czy cech niewydolności serca. W wykonanym w lipcu 2017r. badaniu echokardiograficznym nie wykazano istotnych zmian w zakresie struktur serca.

Sąd powołał przepisy art. 57 ust.1 i 58 ust.1 pkt 5 i ust.2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tj. Dz.U. z 2018 r. poz.1270) ustanawiające warunki nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz przepisy art. 12 i art. 13 ust.1 w/w ustawy, ustalające warunki orzekania o niezdolności do pracy. Kwestię niezdolności do pracy Sąd rozważył bazując przede wszystkim na opinii biegłych lekarzy sądowych z zakresu schorzeń, na które cierpi wnioskodawca. Biegli nie stwierdzili, aby jego obecny stan zdrowia czynił go niezdolnym do pracy. Opinia była jednoznaczna w zakresie rozpoznanych schorzeń oraz braku istnienia niezdolności do pracy. Konkluzje opinii są zgodne, stanowcze i jednoznaczne. Sąd uznał ją za wiarygodny dowód w sprawie i uwzględnił w całości zawarte w niej wnioski.

Odwołujący nie przedstawił merytorycznych zarzutów co do rozpoznania
i konkluzji opinii, a subiektywne odczucia nie stanowią podstawy do uwzględnienia odwołania. Sąd wskazał, iż wnioskodawca domagał się dopuszczenia dowodu z opinii biegłych lekarzy sądowych z zakresu neurologii, psychiatrii i psychologii, nie przedstawił jednak żadnych dowodów, które wskazywałby, że leczy się u specjalistów z zakresu tych schorzeń. Na etapie postępowania przed organem rentowym, jak w postępowaniu sądowym jako główne stwierdzono schorzenie kardiologiczne. Żaden z badających odwołującego lekarzy nie sugerował konieczności zasięgnięcia dodatkowej opinii u biegłych lekarzy z innych dziedzin medycyny.

Z powyższych względów Sąd oddalił odwołanie (art.477 ¹⁴§1 kpc.)

Apelację od powyższego wyroku złożył H. Ż., zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 12 i 13 ustawy emerytalnej i rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy oraz naruszenia praw procesowych strony słabszej procesowo – art. 217, 233 i innych kpc.

Wnosił o dopuszczenie dowodu „uzupełniającego” z opinii biegłych z zakresu psychologii, neurologii i psychiatrii. Wnosił o zmianę wyroku lub jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. W uzasadnieniu apelacji skarżący wskazał, iż jego stan zdrowia został niewłaściwie oceniony. W uzupełnieniu apelacji wnioskodawca podał, iż wnosi o nieobciążanie go kosztami procesu, Podtrzymał wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych z zakresu psychiatrii, psychologii, neurologii i okulistyki.

Na rozprawie apelacyjnej wnioskodawca wyjaśnił, iż od czasu do czasu odczuwa kłucie w okolicach serca. Obecnie nie leczy się psychiatrycznie, wniosek o powołanie nowych biegłych złożył dlatego, iż „myślał, że tak będzie dla niego lepiej”.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Nieuzasadniony jest również wniosek dowodowy w przedmiocie dopuszczenia dowodu z opinii biegłych sądowych z zakresu psychiatrii, psychologii, neurologii i okulistyki, skoro w toku postępowania przed organem rentowym i Sądem wnioskodawca nie wskazywał na dolegliwości z tego zakresu i oświadczył, że nie leczy się psychiatrycznie. Z tych względów nie było podstaw do uzupełnienia postępowania dowodowego w postępowaniu apelacyjnym, i wniosek dowodowy nie został uwzględniony.

Warunki przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy określone są w przepisie art. 57 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz.1270).

Zgodnie z tym przepisem renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy;

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

4) nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Zgodnie z art. 58 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (art. 57 ust. 1 pkt 2), uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy
i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat. Okres ten powinien przypadać
w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Podstawowym warunkiem do przyznania renty jest występowanie u osoby ubiegającej się o to świadczenie, niezdolności do pracy. Zgodnie z art. 12 w/w ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (ust.1). Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2), zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3).

Jak stanowi art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowań co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia
i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Ocena stanu zdrowia wnioskodawcy przeprowadzona w postępowaniu przed Sądem I instancji spełnia w/w warunki. Powołane przez skarżącego w apelacji rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 2004 r. (Dz.U. Nr 237 poz.2711) w sprawie orzekania o niezdolności do pracy określa natomiast zasady i tryb orzekania o niezdolności do pracy przez lekarzy orzeczników i komisje lekarskie ZUS, co do których apelacja nie zawiera żadnych zarzutów. Powołany w apelacji zarzut naruszenia prawa materialnego – art.12 i 13 ustawy emerytalnej nie jest zasadny. Podstawą oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o rentę z tytułu niezdolności do pracy, są opinie biegłych sądowych – lekarzy odpowiednich specjalności z uwagi na rodzaj schorzeń występujących u osoby odwołującej się od decyzji odmawiającej renty. W przypadku wnioskodawcy byli to lekarze specjaliści z zakresu chorób wewnętrznych (interny) oraz kardiologii, bowiem w zaświadczeniu o stanie zdrowia dla celów świadczeń z ubezpieczenia społecznego, wydanym przez lekarza prowadzącego leczenie (k.15 akt lekarskich ZUS) wymienione były tylko schorzenia kardiologiczne. W postępowaniu przed organem rentowym jak i przed Sądem wnioskodawca nie przedstawił żadnych dowodów świadczących o występowaniu u niego schorzeń z innych dziedzin. Dlatego niezasadny był wniosek dowodowy zawarty w treści odwołania i powtórzony w toku procesu, aby zasięgnąć opinii biegłych z zakresu medycyny pracy, psychologii, psychiatrii i neurologii.

Opinia biegłych kardiologa i internisty zawiera wszystkie niezbędne elementy tj. szczegółowy wywiad, opis badania przedmiotowego, rozpoznanie i uzasadnienie. Biegli rozpoznali u wnioskodawcy przewlekłą chorobę niedokrwienną mięśnia sercowego; stan po zawale serca ściany dolnej oraz leczeniu P.+stent w 2016 r.; ponowne P. w maju 2016 r.; nadciśnienie tętnicze, nadwagę, hypercholesterolemię, żylaki kończyn dolnych; chorobę refluksową przełyku. Biegli stwierdzili, iż schorzenia powyższe nie powodują niezdolności do pracy zarobkowej. W uzasadnieniu opinii biegli stwierdzili, iż wnioskodawca po przebytym zawale ściany dolnej, leczonym zabiegowo przy pomocy P.+stenty, przebył skuteczną rehabilitację kardiologiczną po zawale serca. Wykonany wówczas test wysiłkowy wykazał dobrą tolerancję wysiłku fizycznego. Badany wykorzystał również 12 miesięczne świadczenie rehabilitacyjne do 5 października 2017 r. Aktualnie brak podstaw, aby uznać badanego za niezdolnego do pracy (w badaniu przedmiotowym bez cech nasilonej dławicy piersiowej, bez cech niewydolności serca). W wykonanym w lipcu 2017 r. badaniu echokardiograficznym nie wykazano istotnych zmian w zakresie struktur serca (bez istotnego powiększenia wymiarów lewej komory), przy dobrej frakcji wyrzutowej lewej komory (EF-60%). Stąd obecnie brak podstaw, aby uznać wnioskodawcę za długotrwale niezdolnego do pracy z przyczyn kardiologicznych.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji prawidłowo ocenił powyższą opinię, uznając ją za wiarygodny dowód w sprawie i przyjmując za podstawę swojego rozstrzygnięcia. Opinia została wydana przez biegłych sądowych posiadających gruntowną wiedzę medyczną z zakresu swoich specjalności, popartą długoletnim doświadczeniem zawodowym. Wydanie opinii zostało poprzedzone szczegółowym wywiadem, bezpośrednim badaniem lekarskim, jak też analizą dostępnej dokumentacji medycznej. Powyższe powoduje, iż opinia jest obiektywna, fachowa, należycie uzasadniona, i w pełni zasługuje na uwzględnienie. Jak wyżej wspomniano, brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego, gdyż brak było dowodów na okoliczność schorzeń z innej dziedziny, co uzasadniałoby konieczność wydania opinii przez biegłych innych specjalności.

Nie miało miejsca zarzucane w apelacji naruszenie art.217 kpc i art. 233 kpc. Wnioskodawca miał możliwość swobodnego wypowiadania się, składania wniosków i twierdzeń przed sądami obu instancji, i z prawa tego korzystał. Ocena materiału dowodowego, dokonana przez Sąd I instancji nie nasuwa zastrzeżeń, a wnioski zawarte w uzasadnieniu wyroku są logiczne i przekonująco umotywowane.

Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny orzekł o oddaleniu apelacji (art. 385 kpc).-