Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w G. III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2019 r. w G.

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego we W.

przeciwko J. J. (J.)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w G.

z dnia 20 grudnia 2017 r., sygn. akt II C 1905/17

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w G. do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 954/18

UZASADNIENIE

Powód (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty we W. żądał zasądzenia na jego rzecz
od pozwanej J. J. kwoty 2.547,73zł z ustawowymi odsetkami naliczonymi od dnia 26 października 2016r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie twierdził, że wierzytelność dochodzoną pozwem nabył
w drodze cesji, a wynika ona z niespłaconej przez pozwaną pożyczki.

Sąd Rejonowym L. stwierdził brak podstaw do wydania nakazu i przekazał sprawę do rozpoznania Sadowi Rejonowemu w G..

Pozwana J. J. nie zgadzała się pozwem podnosząc,

że znajduje się w trudnej sytuacji materialne

Sąd Rejonowy w G. w wyroku z dnia 20 12 2017r. oddalił powództwo.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach rozstrzygnięcia przywołał regulacje: art. 720 § 1 k.c. Stwierdził, iż umowa pożyczki nie była kwestionowana przez pozwaną, jednakże Sąd oceniając zapisy umowy łączącej strony, podkreślił, iż pozwany w niniejszej sprawie jest konsumentem, zatem Sąd ma obowiązek działania z urzędu celem ochrony jego interesu. Wskazał na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE, zgodnie z którym nieuczciwe warunki umowne nie są wiążące dla konsumentów, a nierówność pomiędzy konsumentem i przedsiębiorcą może zostać usunięta jedynie poprzez czynną interwencję podmiotu niebędącego stroną umowy.

Uwzględniając powyższe, Sąd stwierdził, że postanowienia umowy przewidujące naliczenie pożyczkobiorcy opłatę operacyjną w wysokości 5.243 zł stanowi niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. gdyż kształtuje obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz rażąco narusza jego interes i nie wiąże pozwanej. Sąd nadto stwierdził, że pozwana dokonała wpłat na łączną kwotę 6.978,64 zł, a więc więcej niż stanowiła kwota pożyczki z oprocentowaniem i prowizją, i z tego względu uznał, że pozwana bezsprzecznie zaspokoiła stronę powodową.

Orzeczenie zaskarżył powód (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty we W. w całości, który wnosił o jego zmianę poprzez zasądzenie roszczenia na rzecz powoda zgodnie z żądaniem pozwu, bądź jego uchylenie i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu apelacyjnym.

Zarzucił, że przy ferowaniu wyroku naruszono przepisy postępowania i prawa materialnego, regulacje:

-

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sporu, a to: okoliczności wnikających z treści zawartej na piśmie umowy pożyczki w zakresie ustalenia warunków związanych z całkowitą kwotą pożyczki oraz całkowitym kosztem pożyczki, a także pozostałymi jej warunkami;

-

art. 385 ¹ k.c. poprzez uznanie, iż zapisy dotyczące opłaty operacyjnej są sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i naruszają interesy konsumenta.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował dochodzone roszczenia przyjmując, iż ich źródłem jest umowa pożyczki, a następnie prawidłowo rozpoznał sprawę.

Ustalenia składające się na podstawę faktyczną orzeczenia mają podstawę w informacjach zawartych we wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku źródłach dowodowych, których ocena jest logiczna i mieści w granicach swobodnej oceny dowodów i wbrew zarzutom apelacji przy ich czynieniu Sąd Rejonowy nie naruszył regulacji art. 233 § 1 k.p.c.

Z tych też względów Sąd odwoławczy przyjął ze własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawna ustalonego stanu faktycznego w swym zasadniczym zarysie - dotyczącym zawarcia przez strony umowy, jej zakwalifikowania oraz wykonania - jest prawidłowa i Sąd odwoławczy w tej części ją podziela (orzecz. SN z dn. 26 04 1935r. III C 473/34, ZB. Urz. 1935r. nr 12, poz. 496).

Słusznie także Sąd pierwszej instancji w toku rozpoznania sprawy powziął wątpliwości co do ważności zakwestionowanych przez niego postanowień umowy.

Przy rozpoznaniu tego zagadnienia umknęło jednak jego uwadze,

iż powyższa umowa została zawarta już pod rządami ustawy z dnia 12 05 2011r.
o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2016r., poz. 1528 j.t.) regulującej w sposób szczegółowy tego typu umowy, w tym między innymi w obowiązującym jej obecnie brzmieniu w regulacji art. 36a ust 1 w sposób jednoznaczny uregulowano limit pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego.

Jakkolwiek regulacja ta nie ma wprost zastosowania w odniesieniu

do przedmiotowej umowy (umowa została zawarta przed wejściem w życie przywołanej regulacji prawnej), to zawarte w niej kryteria mogą i powinny być pomocniczo uwzględnione przy ocenie abuzywności i ważności zakwestionowanych przez Sąd Rejonowy postanowień, co wymagało zobowiązania skarżącej do przedłożenia stosownych wyliczeń, następnie ich zweryfikowania,

a przy orzekaniu: poczynienia stosownych ustaleń, dokonania ich oceny prawny i zawarcia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku odpowiednich wyliczeń - czego nie uczyniono.

Niezależnie od tego umknęło także uwadze Sądu pierwszej instancji,

iż pozwana przywołując swoją trudną sytuacje materialną w istocie domagała się zastosowania w sprawie regulacji art. 5 k.c.

Obligowało to Sąd pierwszej instancji do rozpoznania sprawy także w tym zakresie i podjęcia czynności w celu pozyskania informacji dotyczących sytuacji majątkowej stron i rodzinnej pozwanej (np. wysłuchania pozwanej, przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron), poczynienia w tym zakresie stosownych ustaleń, a następnie ich oceny pod kątem zastosowania wskazanej powyżej regulacji - czego również nie uczyniono.

W połączeniu z powyższym powoduje to, że we wskazanym zakresie istota spawy nie została rozpoznana (art. 386 § 4 k.p.c.), a Sąd Odwoławczy nie jest

w stanie sanować wskazanych nieprawidłowości procedowania (stosownie do regulacji art. 505 ¹¹ § 1 k.p.c. nie jest uprawniony do przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron).

Czyni to apelacje uzasadnioną i prowadziło do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Reasumując, wyrok w zaskarżonej części jest wadliwy i dlatego apelację powoda jako uzasadnioną uwzględniono orzekając jak w sentencji

w oparciu o regulację art. 386 § 4 k.p.c.

Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie sprawie uwzględni zawartą powyżej ocenę prawną i zobowiąże powoda do przedłożenia wyliczeń dotyczących algorytmu zawartego w art. 36a przywołanej powyżej ustawy.

Następnie wyliczenia te zweryfikuje pod kątem prawidłowości zawartych w nich danych oraz ich matematycznej prawidłowości.

Ponadto wysłucha pozwaną na okoliczność jej aktualnej sytuacji materialnej i rodzinnej, a gdyby uzyskane informacje zostały zakwestionowane przez stronę przeciwną, zakreśli pozwanej termin do złożenia na tę okoliczność wniosków dowodowych, które rozpozna, a dopuszczone dowody przeprowadzi.

W przypadku nie zgłoszenia przez nią wniosków dowodowych dopuści

i przeprowadzi z urzędu dowód z przesłuchania stron.

Orzekając poczyni w podanym powyżej zakresie stosowne ustalenia, zawrze w uzasadnieniu wyroku stosowne wyliczenia i dokonania ich oceny prawnej biorąc pod uwagę za nieobowiązujące można uznać tylko te postanowienia umowy, które prowadzą do przekroczenia kwoty uzyskanej w wyniku przeprowadzonych wyliczeń.

Odpowiednio uczyni w odniesieniu możliwości zastawania w sprawie regulacji art. 5 k.c.

SSO Leszek Dąbek