Sygn. akt III RC 10/19
Dnia 7 stycznia 2019 r. wpłynął do Sądu Rejonowego w Zawierciu pozew A. L. (1) o ustanowienie z datą wsteczną tj. od 20 kwietnia 2015 r. rozdzielności majątkowej pomiędzy powodem a jego żoną M. L..
W uzasadnieniu pozwu A. L. (1) podał, że przyczyną wystąpienia z powództwem o ustanowieniu rozdzielności majątkowej był fakt, iż dowiedział się on o licznych zobowiązaniach finansowych pozwanej, o których do tej pory nie wiedział. Powód powziął wiedzę, że pozwana co najmniej od 20 kwietnia 2015 r. regularnie zaciągała wszelkiego rodzaju zobowiązania finansowe: kredyty, pożyczki, karty kredytowe, nie informując go na jakie cele je zaciąga i w jakiej kwocie. Najstarsze zobowiązanie jakie udało się ustalić powodowi zostało zaciągnięte przez pozwaną 20 kwietnia 2015 r. Powód złożył pozew z obawy, iż zostanie pociągnięty do odpowiedzialności za zobowiązania finansowe pozwanej, pomimo tego, iż nie miał świadomości, że zaciągała ona liczne kredyty i pożyczki, które przeznaczała na nieznane powodowi cele. Powód przez cały czas trwania związku małżeńskiego nie wiedział o długach pozwanej, aż do momentu, gdy wierzyciele zaczęli przesyłać mu wezwania do zapłaty. A. L. (1) wyraził obawę, że pozwana dokonuje bez jego wiedzy i woli czynności, które mogą mieć rażąco negatywne skutki w jego sferze materialnej (k. 3-4).
Na rozprawie w dniu 27 lutego 2019 r. powód podtrzymał swoje stanowisko, przyznając że od października 2018 r. nie zamieszkuje z żoną, a następnie ustanowiono pomiędzy nimi rozdzielność majątkowa aktem notarialnym, kiedy dowiedział się, że żona zaciąga kredyty. Pozwana przyznała się do zaciągania kredytów i pożyczek w tajemnicy przed mężem od 2015 r., aby pomóc siostrze w rozwinięciu firmy. Pozwana poparła żądanie pozwu w całości (k. 288-289).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powód A. L. (1) i pozwana M. L. pozostają w związku małżeńskim, który zawarli 7 kwietnia 1996 r. w Urzędzie Stanu Cywilnego w Z. (k. 8). Mają dwoje dzieci w wieku 21 i 20 lat, które uczą się na studiach dziennych.
W trakcie małżeństwa M. L. zaciągnęła wiele zobowiązań finansowych ( kredyty, pożyczki) na bardzo duże kwoty pieniężne (k. 9-285). Pozwana zaciągała zobowiązania bez wiedzy męża, najprawdopodobniej od 2015 r. w celu pomocy siostrze na rozwinięcie firmy kosmetycznej, która okazała się niepowodzeniem, w efekcie czego pozwana wpadła w tzw. spiralę zadłużeń, gdyż jej siostra nie uregulowała długów. Powód nie zamieszkuje z żoną od października 2018 r. ze względu na zadłużenia, które M. L. przed nim ukrywała, natomiast z dniem 25 października 2018 r. została ustanowiona między nimi rozdzielność majątkowa aktem notarialnym (k. 291). Od tego czasu A. L. (1) pozostaje z żoną w nieformalnej separacji, zamieszkując z dziećmi, a pozwana osobno u swojej mamy. Powód utrzymuje się z renty i nie chce ponosić odpowiedzialności za długi pozwanej (k. 288-289).
Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie:
odpisu zupełnego aktu małżeństwa - k. 8;
dokumentacji dotyczącej zadłużeń finansowych pozwanej - k. 9-285;
kopii aktu notarialnego ustanawiającego rozdzielność majątkową - k. 291;
zeznań stron – k. 288-289.
Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na dołączonych do akt dokumentach, które zostały sporządzone w przepisanej formie. Nadto, sąd uwzględnił zeznania stron albowiem są one spójne i logiczne oraz znalazły potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zebranym w sprawie.
Sąd zważył, co następuje:
Żądanie powoda oparte jest na przepisie art. 52 § 1 k.r.o. . Zgodnie z treścią powyższego przepisu z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. W orzecznictwie jako ważne powody przyjmowane są sytuacje, które pociągają za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków lub dobra rodziny, a także utrata zdolności do wykonywania zarządu majątkiem wspólnym będąca wynikiem nieporozumień między małżonkami. Jako ważny powód uznawana jest także separacja faktyczna małżonków, która uniemożliwia lub znacznie utrudnia współdziałanie w zarządzie ich majątkiem wspólnym ( por. wyrok SN z dnia 13 stycznia 2000 r, sygn. II CKN 1070/98, LEX nr 50872). Ważny powód wystąpi także wtedy, gdy majątek wspólny przestanie służyć realizacji celom małżeństwa.
Zgodnie z art. 52 § 2 k.r.o. rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.
Powód wystąpił o ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną tj. od dnia 20 kwietnia 2015 r., powołując się na okoliczność, iż pozwana co najmniej od tej daty regularnie zaciągała wszelkiego rodzaju zobowiązania finansowe jak kredyty czy pożyczki.
W ocenie Sądu powództwo A. L. (2) o ustanowienie rozdzielności majątkowej okazało się bezzasadne, więc zostało oddalone. Kluczowy dla sprawy okazał się fakt, iż pomiędzy stronami postępowania została już ustanowiona rozdzielność majątkowa w formie aktu notarialnego z dniem 25 października 2018 r. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 1996 r. III CZP 54/96 Umowne wyłączenie wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa wyklucza powództwo z art. 52 § 1 k.r.o. dotyczące okresu poprzedzającego zawarcie umowy. Podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 czerwca 2003r. III CKN 545/01 stwierdził, że umowne wyłączenie wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa wyklucza powództwo przewidziane w art. 52§2 k.r.o., niezależnie od tego ,jakiego okresu lub oznaczenia daty dotyczy późniejsze żądanie zniesienia wspólności majątkowej. Umowa wyłączająca wspólność majątkową małżeńską w pełni eliminuje ustrój wspólności majątkowej, a wspólność ta ustaje z datą zawarcia umowy. Powyższe stwierdzenie ma zastosowanie w sprawie z powództwa A. L. (1). Pomiędzy stronami została już w zeszłym roku ustanowiona rozdzielność majątkowa z datą 25 października 2018 r., dlatego też powództwo o ustanawianie kolejnej rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą jest nieuzasadnione i podlega oddaleniu. Nie można znosić tego co nie istnieje.
Uwzględniając powyższe okoliczności Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.
1./ Uzasadnienie odnotować;
2./ Odpis wyroku doręczyć z uzasadnieniem pełnomocnikowi powoda;
3./ Akta z wpływem lub do prawomocności.
Z., dnia 21 marca 2019 r. SSR Joanna Szymiec - Saternus