Sygn. akt IV P 234/18
Dnia 21 marca 2019r.
Sąd Rejonowy w Giżycku IV Wydział Pracy
w składzie następującym:
Przewodniczący SSR Bożena Makowczenko
Ławnicy Grażyna Pelc
Janina Sabina Piotrowicz
Protokolant p.o. sekretarz sądowy Paulina Warchoł
po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2019r. w Giżycku
na rozprawie
sprawy z powództwa A. A.
przeciwko Centrum (...) w G.
o ustalenie stosunku pracy, nakazanie zwiększenia wymiaru czasu pracy i dopuszczenie do pracy
1. Powództwo oddala.
2. Zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 675 zł (sześćset siedemdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego .
Grażyna Pelc Bożena Makowczenko Janina Sabina Piotrowicz
Sygn. akt IV P 234 /18
W pozwie z dnia 22 listopada 2018r. powódka A. A. wniosła o ustalenie, że pomiędzy nią a pozwanym pracodawcą od 1 września 2018r. istnieje stosunek pracy w wymiarze 5/18 etatu z wynagrodzeniem proporcjonalnym do wymiaru zatrudnienia oraz o nakazanie pozwanemu zwiększenia wymiaru czasu pracy powódki do 5/18 etatu i dopuszczenie powódki do pracy. Wnosiła nadto powódka o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu powódka podniosła, zatrudniona jest w pozwanym zakładzie pracy na stanowisku nauczyciela języka angielskiego w Szkole Podstawowej nr (...). W dniu 25 maja 2018r. pozwany wypowiedział powódce warunki pracy i płacy ze skutkiem na dzień 1 września 2018r. w ten sposób, że ówczesny wymiar czasu pracy 4/18 zmniejszył do 2/18. Przyczyna wypowiedzenia była prawdopodobnie niepewność pozwanego co do ilości oddziałów szkolnych u pozwanego, ewentualnie ograniczenie to spowodowane było zmianami organizacyjnymi powodującymi zmniejszenie liczby oddziałów w szkole podstawowej. W maju 2018r. pozwany zmniejszył wymiar czasu pracy także innym nauczycielom placówki , jednakże od 1 września 2018r. zwiększyła się liczba oddziałów w szkole podstawowej a tym samym liczba godzin dydaktycznych języka angielskiego wzrosła do 5/28. Wszystkim nauczycielom, którym w maju 2018r. zmniejszono wymiar czasu pracy, od 1 września 2018r. wymiar ten zwiększono, oprócz powódki. Zatrudniony został nowy nauczyciel języka angielskiego w wymiarze 3/18 etatu.
W ocenie powódki pozwany miał obowiązek w pierwszej kolejności zwiększyć wymiar czasu pracy powódce. Wobec powyższego powódka wezwała pracodawcę do zwiększenia wymiaru czasu pracy do 5/18 jednak pozwany odmówił.
Podstawą żądania powódki jest art.22ust.2b ustawy Karta Nauczyciela, zgodnie z którym w razie powstania możliwości podjęcia przez nauczyciela, któremu ograniczono wymiar zatrudnienia, pracy w wymiarze wyższym niż wynikający z tego ograniczenia w tej samej szkole, na tym samym lub za zgoda nauczyciela na innym stanowisku, pod warunkiem posiadania przez nauczyciela wymaganych kwalifikacji, dyrektor szkoły ma obowiązek w pierwszej kolejności zwiększyć wymiar zatrudnienia tego nauczyciela.
W odpowiedzi na pozew pozwany pracodawca - Centrum (...) w G. - powództwa nie uznał i wniósł o jego oddalenie w całości oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania.
Wywodził w uzasadnieniu, że zatrudniona jest powódka u pozwanego w wymiarze 2/18 etatu. Oświadczeniem z dnia 25 maja 2018r. pozwany wypowiedział powódce warunki umowy o pracę w związku ze zmniejszeniem liczby oddziałów w szkole, a w rezultacie w związku ze zmniejszeniem liczby godzin nauczanego przez powódkę języka. Oświadczenia tego powódka nie kwestionowała. W wyniku dokonanego naboru doszło do zwiększenia liczby oddziałów w szkole, w związku z czym zwiększono innym nauczycielom wymiar zatrudnienia. W przypadku języka angielskiego począwszy od 1 września 2018r. zostały przydzielone nauczycielowi będącemu również pracownikiem pozwanego - W. B.. Nauczyciel ten jest nauczycielem, dla którego pozwany jest podstawowym miejscem pracy. W przypadku zaś powódki podstawowym miejscem pracy jest inna szkoła.
Pozwany w dalszej części wskazał, że przywoływany w pozwie przepis art.22ust.2b KN nakłada na dyrektora szkoły obowiązek zwiększenia wymiaru pensum nauczycielowi, któremu wcześniej ograniczono wymiar w trybie art. 22ust.2 KN. Tym samym następuje odpowiednie zmniejszenie wymiaru ograniczenia lub powrót do pełnego wymiaru zatrudnienia, jeżeli pojawią się ku temu warunki. W stosunku do powódki dokonano jednak wypowiedzenia warunków pracy i płacy a nie zastosowano trybu z art.22 ust.2b KN stąd podstawa ta nie ma tu zastosowania.
Sąd ustalił i zważył co następuje:
Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawało, że powódka zatrudniona jest u pozwanego na podstawie umowy o pracę na stanowisku nauczyciela języka angielskiego w oddziale gimnazjalnym a następnie w szkole podstawowej. W roku szkolnym 2017/2018 wymiar pensum powódki wynosił 4/18 etatu. Wymiar ten we wcześniejszych latach szkolnych ulegał zmianie. Wynosił on kolejno: 4/18, 10/18, 12/18, 11/18 i 6/18.
Takie zmiany były wynikiem pewnej specyfiki placówki, jej zmienności zarówno co do ilości poszczególnych oddziałów jak i np. rodzaju kursów prowadzonych przez placówkę. W trakcie danego roku szkolnego ilość godzin dydaktycznych mogła ulegać zmianie, rekrutacja do placówki co do zasady odbywała się przez cały czas, cały też czas mogło dochodzić do zmniejszenia liczby uczniów, którzy odchodzili ze szkoły.
Oprócz powódki języka angielskiego nauczał u pozwanego W. B.. W roku szkolnym 2017/2018 pracował on w wymiarze 3,02/18 etatu w Liceum dla Dorosłych, w wymiarze 1,07/18 na kursach zawodowych , w (...) w wymiarze 10,24/18.
Wypowiedzeniem z dnia 25 maja 2018r. pozwany pracodawca dokonał zmiany warunków zatrudnienia powódki w taki sposób, iż od dnia 1 września 2018r. z dotychczasowych 4/18 etatu pozostawiono powódce 2/18 etatu. Przyczyną owego wypowiedzenia było zmniejszenie liczby oddziałów w szkole wynikające ze zmniejszenia liczby uczniów a w rezultacie zmniejszenie liczby godzin języka angielskiego. Od wypowiedzenia tego powódka nie odwoływała się.
Zmiany w wymiarze pensum dotknęły też innych nauczycieli.
Po zakończeniu jednak naboru na rok szkolny 2018/2019 okazało się, że liczba uczniów będzie większa niż zakładano w maju 2018 roku. Liczba godzin języka angielskiego w szkole podstawowej wzrosła do 5. Dyrektor pozwanego Centrum zdecydowała wtedy o przydzieleniu 3 godzin tego przedmiotu W. B., który to ostatecznie otrzymał łącznie 11,8 /18 etatu (poprzednio- 14,33/18).
Zważyć należy, co następuje:
Opisany wyżej stan faktyczny jest między stronami poza sporem – zmiana liczby godzin języka angielskiego w szkole podstawowej wchodzącej w skład Centrum pozostawała niezależna od samej placówki. Na liczbę oddziałów wpływ miała wyłącznie liczba zgłoszonych uczniów, która to początkowo zapowiadała mniejszą liczbę oddziałów niż miało to miejsce w roku szkolnym 2017/2018. Zwiększenie liczby uczniów wpłynęło na możliwość powrotu do dotychczasowej liczby oddziałów a w konsekwencji do 5 godzin języka angielskiego. Powstałe w ten sposób 3 godziny tego przedmiotu przydzielone zostały innemu nauczycielowi, powódka pozostała na dotychczasowym poziomie powstałym na skutek wypowiedzenia z maja 2018 roku.
W omawianej sprawie, zdaniem Sądu, punktem wyjścia do rozważań nad zasadnością zgłoszonego roszczenia powódki jest kwestia materialno – prawnej podstawy owego żądania. Otóż, w ocenie strony powodowej słuszność żądania wynika z treści art.22ust.2b ustawy Karta Nauczyciela i regulacja ta winna mieć tu, zdaniem powódki, zastosowanie. Otóż, zgodnie z brzmieniem tego przepisu, w razie powstania możliwości podjęcia przez nauczyciela, któremu ograniczono wymiar zatrudnienia, pracy w wymiarze wyższym niż wynikający z tego ograniczenia, w tej samej szkole, na tym samym lub za zgodą nauczyciela na innym stanowisku, pod warunkiem posiadania przez nauczyciela wymaganych kwalifikacji, dyrektor szkoły ma obowiązek w pierwszej kolejności zwiększyć wymiar zatrudnienia tego nauczyciela.
Zdaniem jednak Sądu orzekającego pogląd ten jest chybiony. Mianowicie, powyższa regulacja zakłada zaistnienie dwóch sytuacji - z jednej strony ograniczenie wymiaru zatrudnienia danego nauczyciela a następnie – w przypadku powstania takiej możliwości – zwiększenie jego pensum lub powrót do poprzedniego wymiaru zatrudnienia. Jednakże instytucja ograniczenia zatrudnienia o jakiej tu mowa dotyczy wyłącznie nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania – taki wniosek wypływa z treści art.20 ust.1 pkt 2 KN i art.22 ust.2KN. W pierwszym z tych przepisów (gdzie ta instytucja pojawia się) mowa jest o tym, że nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w art. 22 ust. 2 czyli w sytuacji gdy nie ma możliwości zatrudnienia nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć oraz nie istnieją warunki do uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych w innej szkole. Gdyby pojęcie „ograniczenia zatrudnienia” w rozumieniu i trybie art.20KN i art.22ust.2 KN odnosić również do zatrudnienia na podstawie umowy o pracę wątpliwym pozostawałby zapis o nauczycielu zatrudnionym na podstawie mianowania, który to miałby wyrażać zgodę na owo ograniczenie. Ustawodawca mówi w art.20KN o nauczycielu mianowanym a zatem tylko do takiego owo ograniczenie może mieć zastosowanie.
W tej sytuacji zatem w odniesieniu do nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę – tak jak w przypadku powódki – zmiana wymiaru pensum może odbywać się wyłącznie w drodze wypowiedzenia warunków pracy i płacy o jakim mowa w art.42kp. Zatrudnienie bowiem powódki nie jest zatrudnieniem na podstawie mianowania – nie są spełnione przesłanki wymienione w art.10 ust.5 KN.
Powyższe założenie ma zasadnicze znaczenie – oznacza, że nauczyciel zatrudniony na podstawie umowy o pracę nie ma, w ocenie Sądu, możliwości by w oparciu o regulację art.22ust. 2b KN skutecznie domagać się kreowania swojego stosunku pracy jaki łączy go z daną placówką oświatową.
Powódka, wobec skutecznej zmiany warunków zatrudnienia jaka powstała na skutek wypowiedzenia warunków umowy o pracę, pozostaje przy wymiarze 2/18 etatu. Nie zachodzą jednocześnie żadne inne przesłanki, które obligowałyby pozwanego pracodawcę do innego ukształtowania łączącego strony stosunku pracy, w szczególności w zakresie wymiaru pensum. Wtórne zatem jest i bez znaczenia rozważanie w tych okolicznościach zasadności przydzielenia innemu nauczycielowi „wolnych” godzin z języka angielskiego.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w wyroku.
O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono w myśl Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.