Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 października 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 3 października 2013 r. w Szczecinie

sprawy J. M.

przeciwko Wojskowemu Biuru Emerytalnemu w S.

o wypłatę odsetek za opóźnienie w ustaleniu i wypłacie świadczenia emerytalnego

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 3 grudnia 2012 r. sygn. akt VII U 924/12

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od J. M. na rzecz Wojskowego Biura Emerytalnego w S. kwotę 120 zł (kwotę sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSO del. Beata Górska SSA Anna Polak SSA Barbara Białecka

Sygn. akt III AUa 147/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 lutego 2012 roku Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego w S. załatwił odmownie wniosek ubezpieczonego J. M. z dnia 23 sierpnia 2011 roku o wypłatę odsetek z tytułu zaległych kwot emerytury od dnia 1 lipca 2002 roku, wyjaśniając, że wnioskodawca błędnie określił rodzaj świadczenia, od którego domaga się odsetek, ponieważ w piśmie z dnia 23 sierpnia 2011r. domaga się odsetek z tytułu zaległych kwot emerytury wskazując jednocześnie w dalszej części wniosku, że jego żądanie jest związane z opóźnieniem w ustaleniu prawa uposażenia prokuratora w stanie spoczynku. Dodał, że Naczelny Prokurator Wojskowy pismem L. dz. (...) z 10 lutego 2010 roku zawiadomił Dyrektora Wojskowego Biura Emerytalnego w S. o ustaleniu ubezpieczonemu J. M. uposażenia prokuratora w stanie spoczynku od dnia 1 lipca 2002 roku. Dalej organ rentowy stwierdził, że wypłacił mu w/w uposażenie, zaliczając na jego poczet emeryturę wojskową wypłaconą od dnia 1 lipca 2002 roku do 30 kwietnia 2010 roku. Dodał także, że Naczelny Prokurator Wojskowy pismem nr L. dz. (...) z dnia 1 lipca 2011 roku ustalił, że ubezpieczonemu przysługują odsetki ustawowe z tytułu opóźnienia w wypłacie uposażenia prokuratora w stanie spoczynku od dnia 15 lutego 2007 roku do 15 lutego 2010 roku, które również zostało mu wypłacone.

Powyższą decyzję zaskarżył ubezpieczony, wskazując, iż już pismem z dnia 24 czerwca 2002 roku Ministerstwa Sprawiedliwości – Departamentu Kadr i Szkolenia stwierdzono, iż nabył status prokuratora w stanie spoczynku. Zaznaczył, że przez 5 lat „wypracowywano” przepisy wykonawcze do znowelizowanej ustawy o prokuraturze – w związku z jego sprawą. Wyjaśnił, że przez kolejne 2 lata trwały postępowania sądowe, na skutek których dopiero w dniu 5 lutego 2010 roku Naczelny Prokurator Wojskowy ustalił wysokość jego uposażenia w stanie spoczynku od dnia 1 lipca 2002 roku. Zaznaczył, że na tej podstawie wystąpił do Wojskowego Biura Emerytalnego o naliczenie wyrównania świadczenia oraz stosownych odsetek od dnia 01 lipca 2002r. Wyrównanie otrzymał, natomiast wniosek w sprawie odsetek został przekazany do Ministerstwa Obrony Narodowej. Ostatecznie Naczelny Prokurator Wojskowy dnia 1 lipca 2011 roku ustalił, że ubezpieczonemu przysługują odsetki ustawowe z tytułu opóźnienia w wypłacie uposażenia prokuratora w stanie spoczynku od dnia 15 lutego 2007 roku do 15 lutego 2010 roku, które to odsetki również zostały mu wypłacone.

Odwołujący podniósł, że pismem z dnia 11 sierpnia 2011r. Naczelny Prokurator przedstawił mu przyczyny dla których nie naliczono dalszych odsetek i wskazał, że możliwość ich dochodzenia jest jedynie na drodze cywilnej.

Na rozprawie w dniu 3 grudnia 2012 roku ubezpieczony ostatecznie wyjaśnił, że w przedmiotowym postępowaniu chodzi mu o odsetki z tytułu opóźnienia w ustaleniu uposażenia w stanie spoczynku, liczone od dnia 1 lipca 2002 roku do 14 lutego 2007r. Przyznał, iż wypłacono mu odsetki za dalszy okres od 15 lutego 2007 roku.

Organ rentowy wniósł o oddalenie przedmiotowego odwołania, podtrzymując w całości argumentację, która legła u podstaw wydania zaskarżonej decyzji. Nadto wskazał, że organ nie jest biernie legitymowany do występowania w przedmiotowej sprawie albowiem to Naczelny Prokurator Wojskowy jest organem właściwym do naliczania odsetek z tytułu zwłoki w ustaleniu prawa wnioskodawcy do uposażenia w stanie spoczynku.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 3 grudnia 2012r. oddalił odwołanie i zasądził od ubezpieczonego J. M. na rzecz Wojskowego Biura Emerytalnego w S. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

J. M., urodzony w dniu (...), prokurator wojskowy przeniesiony do rezerwy z dniem 31 stycznia 1994 roku, nabył uprawnienia do emerytury wojskowej od dnia 1 lutego 1994 roku.

Pismem z dnia 27 czerwca 2002 roku, powołując się na pismo Dyrektora Departamentu Kadr i Szkolenia MON z dnia 24 czerwca 2002 roku, ubezpieczony zwrócił się do Wojskowej Prokuratury Okręgowej w (...) o naliczenie uposażenia prokuratora w stanie spoczynku. Przedmiotowy wniosek ubezpieczony skierował także do WBE w S.. W odpowiedzi na powyższe pismo WBE wyjaśniło, iż nie jest organem właściwym do dokonywania tego rodzaju ustaleń.

W dniu 05 lutego 2010 roku Naczelny Prokurator Wojskowy, działając na podstawie art. 61 a ust. 1, art. 62 ust. 1 – 1 a, 1 g, art. 62 ust. 1, art. 62 c ust. 1, art. 116 ust. 2 pkt 3, ust. 4 – 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 roku o prokuraturze (. Dz. U z 2008 roku, nr 7, poz. 39 z późń. zm.) oraz § 3 ust. 1, ust. 2 pkt 1 oraz § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 lutego 2006 roku w sprawie ustalania i wypłacania uposażeń oraz uposażeń rodzinnych prokuratorom w stanie spoczynku wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz członkom ich rodzin (Dz. U. z 2006 roku, nr 33, poz. 231 z późń.zm.), ustalił J. M. uposażenie prokuratora w stanie spoczynku od dnia 1 lipca 2002 roku. Jednocześnie w uzasadnieniu pisma wskazano, że już pismem z dnia 27 października 2005 roku, po stwierdzeniu przez Ministerstwo Obrony Narodowej właściwości Naczelnej Prokuratury Wojskowej do ustalenia w/w uposażenia, poinformowano go, że ustalenie takie nastąpi po zakończeniu prac nad projektem rozporządzenia wykonawczego dotyczącego szczegółowych zasad i trybu ustalania i wypłacania uposażeń oraz uposażeń rodzinnych prokuratorom w stanie spoczynku wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz członkom ich rodzin.

Pismem z dnia 10 lutego 2010r . Naczelna Prokuratura Wojskowa zgodnie z treścią przepisu art. 62 c ustawy o prokuraturze przekazała do wojskowego organu emerytalnego powyższe ustalenie celem podjęcia wypłaty uposażenia prokuratora w stanie spoczynku.

Pismem z dnia 12 marca 2010 roku WBE w S. wezwało ubezpieczonego do wskazania, czy zastosował się do wymogów określonych w przepisach art. 49 ust. 1 – 4, 8 w zw. z art. 49 c ustawy z dnia 20 czerwca 1985 roku o prokuraturze, dodając, że wypłata świadczenia uzależniona jest od spełnienia tychże warunków. Pismem z dnia 15 marca 2010 roku ubezpieczony poinformował, iż od dnia przejścia na emeryturę nie podejmował żadnej pracy ani nie prowadził działalności gospodarczej.

Pismem z dnia 29 kwietnia 2010 roku organ rentowy poinformował ubezpieczonego J. M., iż w związku z ustaleniem przez NPW wysokości uposażenia prokuratora w stanie spoczynku zawieszono z dniem 1 maja 2010 roku wypłatę emerytury wojskowej i podjęto wypłatę uposażenia prokuratora w stanie spoczynku w kwocie brutto 5.152,10 złotych. Jednocześnie poinformowano ubezpieczonego, iż wyrównanie w/w należności nastąpi w późniejszym terminie.

W dniu 24 września 2010 roku organ rentowy wydał decyzję, którą stwierdził wstrzymanie z dniem 01 maja 2010 r. wypłaty należnej ubezpieczonemu emerytury wojskowej i przystąpił do wypłaty uposażenia prokuratora w stanie spoczynku.

Postanowieniem z dnia 22 czerwca 2010 roku Dyrektor WBE w S. przekazał według właściwości Naczelnemu Prokuratorowi Wojskowemu w W. wniosek ubezpieczonego J. M. w sprawie naliczenia odsetek z tytułu zwłoki w ustaleniu prawa do uposażenia prokuratora w sprawie spoczynku. Powyższe postanowienie utrzymano w mocy postanowieniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 lipca 2010 roku.

Pismem z dnia 24 czerwca 2010 roku Dyrektor WBE w S. poinformował ubezpieczonego, iż opóźnienie w wypłacie wyrównania uposażenia prokuratora w stanie spoczynku zostało spowodowane oczekiwaniem na odpowiedź od Dyrektora Departamentu Spraw Socjalnych MON. Organ rentowy wyjaśnił, że w związku z wyjaśnieniem wątpliwości dokona wypłaty wyrównania uposażenia prokuratora w stanie spoczynku za okres od 1 lipca 2002 roku do 30 kwietnia 2010 roku w kwocie 70.195,30 zł. netto.

W dniu 1 lipca 2011 roku pismem kierowanym do ubezpieczonego i Dyrektora WBE w S. Naczelny Prokurator Wojskowy ustalił ubezpieczonemu odsetki ustawowe z tytułu opóźnienia w wypłacie uposażenia prokuratura w stanie spoczynku ( błędnie określono bowiem, że są to odsetki z tytułu opóźnienia w ustaleniu prawa) począwszy od dnia 15 lutego 2007 roku. W uzasadnieniu pisma wskazano, iż zgodnie z art. 481 kodeksu cywilnego wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, nawet w przypadku nieponiesienia przez niego z tego tytułu szkody. Dodał, że odsetki mają charakter świadczenia okresowego, w związku z tym, w myśl przepisu art. 118 kodeksu cywilnego przedawniają się one z upływem 3 lat. W tym stanie rzeczy, Naczelny Prokurator Wojskowy stwierdził, że ubezpieczonemu przysługują odsetki za okres 3 lat poprzedzających datę wystąpienia z roszczeniem o nie, tj. od dnia 15 lutego 2010 roku.

Pismem z dnia 11 sierpnia 2011 roku Naczelny Prokurator Wojskowy wyjaśnił ubezpieczonemu, że przy wypłacie odsetek ustawowych zastosowano przepis art. 359 § 3 oraz art. 481 w zw. z przepisem art. 118 kodeksu cywilnego. Wyjaśnił także, że w przedmiocie ustalania wysokości uposażenia prokuratora w stanie spoczynku Naczelny Prokurator Wojskowy nie wydaje decyzji administracyjnej. Obowiązkowe jest natomiast zawiadamianie na piśmie osób uprawnionych do tego rodzaju świadczenia o wysokości należnego im w danym roku uposażenia. Dodał, iż decyzją administracyjną nie jest także pismo ustalające odsetki ustawowe z tytułu opóźnienia w wypłacie uposażenia prokuratora w stanie spoczynku. Jednocześnie wskazał, że odwołanie od przedmiotowego ustalenia nie przysługuje i wyjaśnił, że w sytuacji odmiennej interpretacji przepisów prawa ubezpieczony może skorzystać ze swych praw i dochodzić roszczeń przed sądem powszechnym właściwym do dochodzenia roszczeń z tytułu odsetek ustawowych.

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie ubezpieczonego J. M., stanowiące przedmiot niniejszego rozpoznania, nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie swych rozważań Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że ubezpieczony nie domagał się odsetek z tytułu opóźnienia w wypłacie należnego mu świadczenia (emerytury wojskowej), a z tytułu zwłoki powstałej w związku z ustalaniem samego prawa do uposażenia prokuratora w stanie spoczynku. Na taki właśnie charakter swego roszczenia wskazał sam ubezpieczony w wyjaśnieniach złożonych na rozprawie w dniu 3 grudnia 2012 roku (vide: k. 42).

Sąd Okręgowy podkreślił, że między świadczeniem emerytalnym a uposażeniem prokuratora w stanie spoczynku, po ustaleniu wysokości tego ostatniego świadczenia wystąpił zbieg, rozstrzygnięty na korzyść świadczenia wyższego, tj. uposażenia prokuratora w stanie spoczynku. Poza sporem w sprawie niniejszej lokowała się okoliczność nabycia przez ubezpieczonego praw do uposażenia prokuratora w stanie spoczynku.

Wskazał także, iż Naczelny Prokurator Wojskowy ustalił ubezpieczonemu prawo do odsetek z tytułu opóźnienia w wypłacie uposażenia prokuratora w stanie spoczynku od dnia 15 lutego 2007 roku. Powyższą okoliczność ustalono w dniu 1 lipca 2011 roku, o czym poinformowano samego ubezpieczonego.

Zdaniem Sądu I instancji analiza treści żądania ubezpieczonego wskazuje na to, iż domaga się on wypłaty odsetek za zwłokę w ustaleniu prawa do uposażenia prokuratora w stanie spoczynku i jego wysokości od dnia 1 lipca 2002 roku. Ubezpieczony konsekwentnie domagał się ustalenia wysokości uposażenia prokuratora od dnia 1 lipca 2002 roku. Od tej też daty żądał wyrównania należnego mu świadczenia, a później odsetek. Sąd Okręgowy wskazał, że pismem z dnia 24 czerwca 2010 roku Dyrektor WBE w S. poinformował ubezpieczonego, iż opóźnienie w wypłacie wyrównania uposażenia prokuratora w stanie spoczynku zostało spowodowane oczekiwaniem na odpowiedź od Dyrektora Departamentu Spraw Socjalnych MON. Organ rentowy wyjaśnił, że w związku z wyjaśnieniem wątpliwości dokona wypłaty wyrównania uposażenia prokuratora w stanie spoczynku za okres od 1 lipca 2002 roku do 30 kwietnia 2010 roku w kwocie 70.196,30 zł. , czego ubezpieczony nie kwestionuje (vide: k. 203).

W związku z powyższym oznacza to, że ubezpieczony nie uzyskał zaspokojenia w zakresie żądania o wypłatę odsetek z tytułu zwłoki w ustaleniu prawa do uposażenia prokuratora w stanie spoczynku oraz jego wysokości począwszy od dnia 1 lipca 2002 roku Żądanie wypłaty odsetek ubezpieczony skierował pod adresem organu rentowego – tj. WBE w S..

Sąd Okręgowy przywołał odnośne regulacje prawne, normujące całokształt czynności związanych z ustalaniem i wypłatą uposażenia prokuratora w stanie spoczynku. I tak padał, że zasady naliczania wysokości uposażenia prokuratora w stanie spoczynku określają przepisy rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 lutego 2006 roku w sprawie ustalania i wypłacania uposażeń oraz uposażeń rodzinnych prokuratorom w stanie spoczynku wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz członkom ich rodzin (Dz. U. z 2009 roku, nr 33, poz. 231). Przepis § 3 ust. 1 w/w rozporządzenia stanowi, iż Uposażenie prokuratora w stanie spoczynku, z zastrzeżeniem art. 100 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, oraz byłego prokuratora ustala się w wysokości 75 % sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat, na stanowisku prokuratora powszechnej jednostki organizacyjnej prokuratury równorzędnym z ostatnio zajmowanym stanowiskiem prokuratora, określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 27 maja 2008 r. w sprawie ustalenia szczegółowego wykazu stanowisk i funkcji prokuratorów, asesorów i aplikantów wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury równorzędnych pod względem wynagrodzenia i uposażenia ze stanowiskami i funkcjami prokuratorów, asesorów i aplikantów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz. U. Nr 100, poz. 643). Z kolei § 5 przywołanej regulacji stanowi, że osoba uprawniona, ubiegająca się o wypłatę uposażenia, a pobierająca dotychczas emeryturę lub rentę na podstawie ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66, z późn. zm. ⁴⁾) albo świadczenie z ubezpieczenia społecznego, obowiązana jest przekazać Naczelnej Prokuraturze Wojskowej informację o pobieraniu emerytury lub renty albo tego świadczenia, wskazując odpowiednio wojskowe biuro emerytalne albo oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub inny organ wypłacający to świadczenie, rodzaj świadczenia oraz numer decyzji o przyznaniu emerytury lub renty albo tego świadczenia. § 2 pkt 2 regulacji precyzuje natomiast pojęcie „osoby uprawnionej” jako: a) prokuratora w stanie spoczynku wojskowej jednostki organizacyjnej prokuratury, członka rodziny prokuratora zmarłego w czasie służby lub w stanie spoczynku, uprawnionego do renty rodzinnej, byłego prokuratora, o którym mowa w art. 206 § 6 w związku z art. 200 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, z późn. zm.), członka rodziny zmarłego byłego prokuratora, pobierającego rentę rodzinną.

Przepis § 9 ust. 1 omawianej regulacji stanowi, że Naczelna Prokuratura Wojskowa zawiadamia na piśmie:

1)osoby uprawnione - o wysokości należnego im w danym roku uposażenia;

2)właściwy organ emerytalny - o przyznaniu prawa do uposażenia.

Pismo o przyznaniu prawa do uposażenia zawiera w szczególności:

1)datę, od której przysługuje uposażenie;

2)wysokość uposażenia brutto i sposób jego wyliczenia;

3)informację o ewentualnych potrąceniach dokonanych na podstawie prawomocnych tytułów wykonawczych;

4)sposób wypłaty uposażenia określony przez wnioskującego.

O zmianach w prawie do uposażenia i jego wysokości Naczelna Prokuratura Wojskowa niezwłocznie informuje właściwy organ emerytalny (ust. 3). Jeżeli prawo do uposażenia zostało udowodnione, lecz ustalenie wysokości uposażenia ulega zwłoce z przyczyn niezależnych od Naczelnej Prokuratury Wojskowej, w celu zapewnienia uprawnionym osobom ciągłości źródeł utrzymania Naczelny Prokurator Wojskowy ustala prawo do uposażenia w kwocie zaliczkowej (ust. 4). Uposażenie, o którym mowa powyżej, wypłaca właściwy organ emerytalny (ust. 5). Także właściwy organ emerytalny zawiadamia na piśmie osoby uprawnione o dacie, miejscu i sposobie wypłaty uposażenia (ust. 6).

Z powyższych przepisów w ocenie Sądu Okręgowego wynika, że ustalenia uprawnień oraz jego wysokości do uposażenia prokuratora w stanie spoczynku dokonuje Naczelna Prokuratura Wojskowa, zaś wypłatą świadczenia zajmuje się wojskowy organ rentowy. Prawodawca rozróżnia więc czynności Naczelnej Prokuratury Wojskowej, niebędącej organem rentowym, od czynności WBE, określanego w ustawie organem emerytalnym, będącym organem rentowym w rozumieniu przepisu art. 477 § 4 pkt 3 k.p.c.

Sąd I instancji zwrócił uwagę, iż pismem z dnia 11 sierpnia 2011 roku Naczelny Prokurator Wojskowy poinformował, że rozpoznał wniosek ubezpieczonego o wypłatę odsetek z tytułu opóźnienia w ustaleniu prawa do uposażenia oraz wyjaśnił ubezpieczonemu, że przy wypłacie odsetek ustawowych od dnia 15 lutego 2007 roku zastosowano przepis art. 359 § 3 oraz art. 481 w zw. z przepisem art. 118 kodeksu cywilnego. Wyjaśnił także, że w przedmiocie ustalania wysokości uposażenia prokuratora w stanie spoczynku Naczelny Prokurator Wojskowy nie wydaje decyzji administracyjnej. Obowiązkowe jest natomiast zawiadamianie na piśmie osób uprawnionych do tego rodzaju świadczenia o wysokości należnego im w danym roku uposażenia. Dodał, iż decyzją administracyjną nie jest także pismo ustalające odsetki ustawowe z tytułu opóźnienia w wypłacie uposażenia prokuratora w stanie spoczynku. Jednocześnie wskazał, że odwołanie od przedmiotowego ustalenia nie przysługuje i wyjaśnił, że w sytuacji odmiennej interpretacji przepisów prawa ubezpieczony może skorzystać ze swych praw i dochodzić roszczeń przed sądem powszechnym właściwym do dochodzenia roszczeń z tytułu odsetek ustawowych.

W ocenie Sądu Okręgowego powyższe stanowisko organu rentowemu odpowiada prawu. W tym sensie od daty doręczenia powyższego pisma sytuacja prawna ubezpieczonego była klarowna. Ubezpieczony nabył wiedzę o przysługujących mu prawach, w szczególności o niemożności zaskarżenia czynności związanych z ustaleniem odsetek oraz o prawie do wniesienia powództwa cywilnego do sądu powszechnego.

Wskazał, że poza kognicją Sądu Ubezpieczeń Społecznych pozostaje ocena zasadności roszczenia ubezpieczonego o odsetki od wskazanej daty oraz kompletności powziętego w tym zakresie rozstrzygnięcia. Wniosek w zakresie odsetek rozpoznany został przez Naczelnego Prokuratora Wojskowego, który jednak ustalając przedmiotową okoliczność nie był zobligowany do wydania w tym zakresie decyzji administracyjnej. Pismo NPW z dnia 1 lipca 2011 roku nie stanowiło decyzji organu rentowego, nie jest więc zadaniem Sądu Ubezpieczeń Społecznych ocena jego prawidłowości. Sąd Okręgowy podkreślił, ze poza kompetencją Sądu Ubezpieczeń Społecznych lokowała się także ocena, czy roszczenie ubezpieczonego w opisanym w powyższym piśmie NPW zakresie uległo przedawnieniu. W tym stanie rzeczy uznać należało, że między ubezpieczonym a organem właściwym do ustalenia i wypłaty odsetek – którym nie było WBE – wytworzył się węzeł zobowiązaniowy, którego prawa i obowiązki, stanowić mogą przedmiot oceny sądu powszechnego rozpoznającego spory ze stosunków cywilnoprawnych, na skutek wniesienia powództwa przez jedną ze stron.

W tym stanie rzeczy organ rentowy WBE nie miał podstaw do wydania rozstrzygnięcia uwzględniającego roszczenie ubezpieczonego albowiem w zakresie ustalenia odsetek nie był on władny do podejmowania jakichkolwiek czynności. Rola WBE wobec kompetencji Naczelnej Prokuratury Wojskowej sprowadzała się do techniczno-organizacyjnej obsługi czynności ustalających podejmowanych przez Naczelną Prokuraturę Wojskową. W szczególności zadaniem organu rentowego była wypłata świadczeń ustalonych przez Naczelną Prokuraturę Wojskową, w tym świadczeń wyrównawczo-odsetkowych. W tym zakresie organ rentowy nie wydaje, co do zasady, żadnych decyzji. Stanowi względem czynności ustalających Naczelnej Prokuratury Wojskowej organ wykonawczy. Dodał, że z akt sprawy nie wynika, aby zaniechał wypłaty jakichkolwiek świadczeń ustalonych uprzednio przez Naczelną Prokuraturę Wojskową. Tylko bowiem nieprawidłowości przy wypłacie świadczenia mogłyby stanowić przedmiot odwołania ubezpieczonego. Jednak aktualnie rozstrzygany spór dotyczył nie wypłaty, a samego prawa i zespołu czynności związanych z jego ustaleniem.

Sąd Okręgowy stwierdził, że skoro więc przedmiotowy wniosek ubezpieczonego przekazano organowi rentowemu nie mógł on wydać decyzji innej niż odmowna. W celu dochodzenia dalszych praw o odsetki z tytułu opóźnień w ustalaniu prawa do uposażenia prokuratora w stanie spoczynku ubezpieczonemu przysługuje prawo do wniesienia pozwu cywilnego, do sądu cywilnego a nie sądu ubezpieczeń społecznych w którym określi on podmiot odpowiedzialny za powstanie zwłoki, którym z perspektywy niniejszego postępowania nie był organ rentowy – WBE w S..

Stronie wygrywającej proces – tj. organowi rentowemu przyznał koszty procesu (art. 98 § 1, 3 k.p.c., art. 99 k.p.c.), na które w sprawie niniejszej składały się wyłącznie koszty zastępstwa procesowego naliczonego według stawek określonych w § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2002 roku, nr 163, poz. 1349), ich dwukrotności, proporcjonalnie do nakładu pracy pełnomocnika, ocenionego przez Sąd.

Apelację od przedmiotowego rozstrzygnięcia wniósł ubezpieczony. Wniósł o przyznanie prawa do odsetek z tytułu zaległych kwot jego uposażenia prokuratora w stanie spoczynku za okres od 1 lipca 2002r. do 15 lutego 2007r. , wskazanie organu właściwego dla realizacji jego roszczenia i uchylenie decyzji o zapłatę 120 zł. na rzecz Wojskowego Biura Emerytalnego w S. z tytułu kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu apelujący podniósł, że nie zgadza się z decyzją Naczelnej Prokuratury Wojskowej, która stwierdziła, że roszczenie o odsetki za okres od 1 lipca 2002r. do 15 lutego 2007r. jest przedawnione. Zdaniem apelującego skoro złożył on wniosek o odsetki z chwilą otrzymania decyzji przyznającej mu wyrównanie za okres od 1 lipca 2002r. to nie może być mowy o przedawnieniu. W ocenie apelującego jego roszczenie o odsetki jest naturalną konsekwencją prawa do uposażenia i winno być rozpatrzone przez sąd właściwy dla spraw z ubezpieczenia społecznego. Ubezpieczony wskazał, że podstawą do naliczenia odsetek są zaległości płatnicze i wskazanie na możliwości dochodzenia odsetek w innym trybie przed innym sądem nie może być uznane jako merytoryczne rozstrzygnięcie w mojej sprawie. Apelujący nie zgadza się z nałożonym na niego obowiązkiem zwrotu kwoty 120 zł na rzecz Wojskowego Biura Emerytalnego, bowiem wymieniona instytucja jest stroną pozwaną w sprawie i z tego tytułu w sposób dowolny może korzystać z pomocy prawnej w toczącym się postępowaniu i nie daje to podstawy do obciążenia go kosztami zastępstwa procesowego, chociażby dlatego, że pełnomocnik organu rentowego nie był obecny na rozprawie.

W uzupełnieniu apelacji ubezpieczony wniósł o przyznanie mu odsetek z tytułu zaległych kwot za okres od 1 lipca 2002r. do 15 lutego 2007r. Ubezpieczony podał, że nie jest w stanie podać wartości przedmiotu zaskarżenia i winien wyliczyć ją organ rentowy.

Organ rentowy w odpowiedzi na apelację wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 grudnia 2012r. wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisowych.

Podał, że wbrew wywodom apelacji Sąd pierwszej instancji trafnie wywiódł, iż roszczenie J. M. o zapłatę odsetek ustawowych z tytułu opóźnienia w ustaleniu prawa do uposażenia prokuratora w stanie spoczynku może być ocenione w postępowaniu przed Sądem właściwym do rozpoznania sporów ze stosunków cywilnoprawnych na skutek wniesienia powództwa przez apelującego. Nadto Sąd ten zasadnie wykazał, że roszczenie to nie wiąże się z działalnością Wojskowego Biura Emerytalnego w S., a więc organ rentowy nie jest biernie legitymowany w sprawie o to roszczenie.

W związku z powyższym oraz uwzględniając okoliczność, iż uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 3 grudnia 2012r, wyczerpująco wyjaśnia zasadność przesłanek, którymi kierował się Sąd przy rozstrzyganiu sprawy, żądania apelującego, nie zasługują na uwzględnienie.

Co się zaś tyczy kwestii zasądzenia przez Sąd pierwszej instancji od J. M. kosztów zastępstwa procesowego, to podał, iż pełnomocnik organu rentowego czynnie uczestniczył w postępowaniu Sądowym poprzez sporządzenie wyczerpujących pism procesowych, zaś art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. jednoznacznie stanowi iż wnioskodawca, w przypadku przegrania sprawy, winien zwrócić Wojskowemu Biuru Emerytalnemu w S. stosowne wynagrodzenie pełnomocnika procesowego.

Z wymienionych powodów w ocenie organu rentowego apelacja nie zasługuje na uwzględnienie w całości.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja ubezpieczonego J. M. nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Apelacyjny w pełni podzielił bowiem i przyjął jako własne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, jak również rozważania prawne skłaniające tenże Sąd do oddalenia odwołania od zaskarżonej decyzji, nie znajdując przy tym podstaw do uznania słuszności zarzutów apelacji stanowiącej jedynie polemikę z prawidłowymi i wnikliwie uzasadnionymi motywami zapadłego orzeczenia.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia – sporną w tej sprawie było ustalenie czy ubezpieczony może dochodzić w przedmiotowym procesie odsetek z tytułu opóźnienia w ustaleniu prawa do uposażenia prokuratora w stanie spoczynku.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy przywołał stosowne przepisy i dokonał właściwej ich interpretacji, a następnie przyjął, że zgłoszone roszczenie pozostaje poza kognicją Sądu rozpoznającego sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W szczególności podkreślenia wymaga, że Naczelny Prokurator Wojskowy odnosząc się do zgłoszonego przez ubezpieczonego roszczenia o odsetki nie był zobligowany do wydania decyzji administracyjnej, zatem do Sądu nie należało ani odniesienie się do zasadności zgłoszonego roszczenia ani do zarzutu przedawnienia. Wbrew twierdzeniu apelującego Sąd Okręgowy bardzo szczegółowo wyjaśnił ubezpieczonemu, że Organ rentowy jakim w przedmiotowej sprawie było Wojskowe Biuro Emerytalne nie miał podstaw do uwzględnienia roszczenia ubezpieczonego o odsetki z tytułu opóźnienia w ustaleniu prawa do uposażenia prokuratora w stanie spoczynku i nie był władny do podejmowania jakichkolwiek czynności w tym zakresie. Jego rola jak słusznie podał to Sąd I instancji – wobec Naczelnego Prokuratora Wojskowego sprowadza się do techniczno-organizacyjnej obsługi czynności ustalających podejmowanych przez Naczelną Prokuraturę Wojskową. Zatem organ rentowy mógł jedynie dokonać wypłaty świadczeń ustalonych przez Naczelną Prokuraturę Wojskową, w tym świadczeń wyrównawczo – odsetkowych, bez konieczności wydawania w tym zakresie decyzji. Decyzja zaś stanowiąca podstawę niniejszego procesu nie odnosi się w żaden sposób merytorycznie do roszczenia ubezpieczonego o odsetki w ustaleniu prawa do uposażenia prokuratora w stanie spoczynku. Skoro organ rentowy dokonał wypłaty świadczenia i nie jest biernie legitymowany do występowania w przedmiotowej sprawie, a do naliczenia odsetek z tytułu zwłoki w ustaleniu prawa wnioskodawcy do uposażenia w stanie spoczynku jest Naczelny Prokurator Wojskowy, to należy w pełni zaaprobować rozstrzygnięcie Sądu I instancji oraz jego wskazanie, że oceny zasadności zgłoszonego przez ubezpieczonego roszczenia może dokonać jedynie sąd powszechny właściwy do rozpoznawania sporów ze stosunków cywilnoprawnych. Odnosząc się do zarzutu w przedmiocie zasądzenia kwoty 120 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego organu rentowego, należy wskazać, że rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w pełni odpowiada obowiązującym przepisom prawa.

Skoro ubezpieczony jest stroną przegrywającą to zgodnie z art. 98§1,3 kpc i 99 kpc zobligowany jest ponieść przedmiotowe koszty. W myśl art. 98 §1 kpc. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

W związku oddaleniem odwołania ubezpieczonego należało go uznać za stronę przegrywającą sprawę i zgodnie z wnioskiem organu rentowego orzec o kosztach zastępstwa procesowego. Ubezpieczony nie wnosił o nieobciążanie go tymi kosztami, pomimo, że wniosek taki zawarty był w odpowiedzi na odwołanie.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego w niniejszej sprawie nie zachodziły też żadne szczególne okoliczności, które uzasadniałyby odstąpienie od zasady ponoszenia kosztów procesu i zastosowanie z urzędu przez Sąd Okręgowy przepisu z art. 102 k.p.c. Sytuacja majątkowa ubezpieczonego pobierającego świadczenie emerytalne w wysokości ponad 5.000 zł., pozwala na uiszczenie kosztów zastępstwa procesowego w wysokości tj. 120 zł. w myśl § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. 2013. 490 j.t.).

Mając na uwadze powyższe, słusznie Sąd Okręgowy zasądził od ubezpieczonego na rzecz Wojskowego Biura Emerytalnego kwotę 120 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Apelacyjny uznając apelację za nieuzasadnione oddalił ją na podstawie art. 385 kpc. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. oraz § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. 2013. 490 j.t.) przyjmując, że ubezpieczony jest również stroną przegrywającą postępowanie apelacyjne.

SSA Barbara Białecka SSA Anna Polak del. SSO Beata Górska