Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 5 marca 2018 roku funkcjonariusze Straży Miejskiej w G. ujawnili czyn, co do którego powzięli podejrzenie, że wyczerpuje on znamiona wykroczenia. Miał go popełnić kierujący pojazdem marki M. o numerze rejestracyjnym (...). Straż Miejska rozpoczęła czynności wyjaśniające w sprawie wykroczenie z art. 92 § 1 k.w. W toku czynności ustalono, że właścicielem pojazdu w dniu zdarzenia była obwiniona. W dniu 19 marca 2018 roku wystosowano do niej na adres G. ul. (...) wezwanie do wskazania kto użytkował wyżej wskazany pojazd w dniu 5 marca 2018 roku. Odebrała je matka obwinionej M. J. (1) i pozostawiła w ustalonym miejscu w mieszkaniu do odbioru przez obwinioną. Obwiniona od wielu lat pod wskazanym adresem nie zamieszkiwała, często odwiedzała jednak M. J. (1). Nie wiadomo czy wezwanie z 19 marca 2018 roku to dotarło do obwinionej ani tym bardziej kiedy się to stało.

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie następujących dowodów:

Wyjaśnień obwinionej M. J. (2) (k. 14), zeznań świadka M. J. (1) (k. 16), zeznań świadka Ł. K. (k. 7), zawiadomienia (k. 1), zdjęć (k. 2), notatki urzędowej (k. 3), informacji z (...) (k. 3a-3b), wezwań ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru (k. 3c-4, 4a-5, 5a-6), danych o karalności obwinionej (k. 8-9), informacji z systemu PESEL (k. 12-13).

Stan faktyczny w sprawie nie był poza jedną istotną kwestią sporny. Rozstrzygnięcia wymagało, czy obwinionej zostało przekazane pismo z dnia 19 marca 2018 roku zawierające wezwanie do udzielenia informacji, a jeśli tak to kiedy. W tym zakresie wskazać należy, że ustalenie tej daty nie jest możliwe, w szczególności nie jest możliwe stwierdzenie czy pismo to obwiniona otrzymała przed 7 maja 2018 roku. W tym zakresie należy wskazać, że obwiniona stwierdziła, że bywa w mieszkaniu matki okazjonalnie i wtedy odbiera przesyłki. Nie potrafiła wskazać czy otrzymała wezwanie ze Straży Miejskiej. Następnie stwierdziła, że pismo to otrzymała, bez wskazania jednak daty kiedy to nastąpiło, nadto to oświadczenie w ocenie Sądu było podyktowane nie tyle chęcią przyczynienia się do wyjaśnienia sprawy co uniknięcia wzywania matki obwinionej w charakterze świadka. Z tej przyczyny jest ono niewiarygodne. Matka obwinionej stwierdziła, że obwiniona odwiedza ją praktycznie codziennie, ewentualnie co drugi dzień, nie potrafiła jednak wskazać konkretnych dat odwiedzin obwinionej w kwietniu i maju 2018 roku. Stwierdziła, że chyba obwiniona przy każdej wizycie przegląda korespondencję kierowaną do niej. Nie potrafiła również stwierdzić konkretnie czy akurat wezwanie z dnia 19 marca 2018 roku obwiniona odebrała. Zeznania świadka M. J. (1) są pełne luk i niekategoryczne, a także nieprecyzyjne. Opierają się nie tyle na wiedzy co stało się z wezwaniem z dnia 19 marca 2018 roku, co na wiedzy ogólnej o sposobie postępowania przez nią z korespondencją kierowaną do innych osób oraz o jej kontaktach z obwinioną. W istocie ani obwiniona ani świadek nie podały ani jednej konkretnej informacji na temat wezwania z dnia 19 marca 2018 roku. W ocenie Sądu na podstawie rozbieżnych wyjaśnień obwinionej oraz niekategorycznych i nieprecyzyjnych zeznań świadka nie sposób ustalić wyżej wskazanej okoliczności, zatem na korzyść obwinionej należało przyjąć, że nie odebrała ona od matki wezwania, a nawet jeżeli je odebrała, to uczyniła to po 7 maja 2018 roku.

Sąd zważył, co następuje:

Z art. 96 § 3 k.w. odpowiada ten, kto wbrew obowiązkowi nie wskazał na żądanie właściwego organu komu powierzył do używania czy kierowania w oznaczonym czasie pojazd. Obowiązek udzielenia takich informacji ciąży na właścicielu lub użytkowniku pojazdu. Obwiniona była właścicielem pojazdu. Straż Miejska była organem, który mógł żądać powyższej informacji. Jednakże obwinionej nie wezwano skutecznie do udzielenia tej informacji. Żądanie udzielenia informacji skierowane do obwinionej odebrała jej matka. Doręczenie wezwania odbyło się w formie doręczenia zastępczego, które jedynie stwarza domniemanie, że pismo dotarło do adresata i to jedynie, o ile zostanie wykonane w zgodzie z przepisami. W niniejszej sprawie wymogów doręczenia zastępczego nie dochowano. Zgodnie z art. 132 § 2 k.p.k., który z mocy z art. 38 § 1 k.p.w. stosuje się w postępowaniu w sprawach o wykroczenie, pismo można pozostawić dorosłemu domownikowi jedynie w razie chwilowej nieobecności w domu adresata. Doręczenie w tym trybie musi zostać dokonane na adres faktycznego zamieszkiwania adresata. W niniejszej natomiast sprawie obwiniona od wielu lat nie zamieszkiwała pod adresem, na który wystosowano pismo, jej nieobecność nie była chwilowa, a M. J. (1) nie była jej domownikiem. Fakt, że adres, na który wysłano korespondencję był adresem obwinionej wynikającym z danych meldunkowych nie ma dla powyższych rozważań znaczenia. Artykuł 132 k.p.k. posługuje się bowiem pojęciem miejsca zamieszkania a nie zameldowania. Nie są to pojęcia tożsame. W świetle powyższego doręczenie zastępcze było zatem wadliwe i nie można wywodzić z niego skutków.

Nawet gdyby uznać, że matka obwinionej mogła odebrać przesyłkę adresowaną do niej i tak nie można byłoby przypisać obwinionej sprawstwa. Domniemanie doręczenia pisma adresatowi (obwinionej) wynikające z art. 132 k.p.k. zostało bowiem podważone przez wyniki postępowania dowodowego. Matka obwinionej przyznała, że odebrała wezwanie kierowane do obwinionej, nie była jednak w stanie wskazać konkretnie w jaki sposób i kiedy zostało ono przekazane tej ostatniej. Również obwiniona nie była w stanie tego wskazać. Przyjąć zatem należy, że w czasokresie zarzutu obwiniona nie była skutecznie wezwana do wskazania informacji Straży Miejskiej. Z uwagi na granice wniosku o ukaranie nie można natomiast orzekać o odpowiedzialności obwinionej za okres po 7 maja 2018 roku, abstrahując już nawet od faktu, że z tym dniem uznano obwinioną za osobę podejrzaną o czyn z art. 96 § 3 k.w. Zgodnie z art. 54 § 6 k.p.w. osoba podejrzana ma prawo odmówić złożenia wyjaśnień. Skoro oskarżyciel nadał obwinionej począwszy od 7 maja 2018 roku status osoby podejrzanej, to nie można ukarać jej za odmowę udzielenia informacji dotyczących sprawy po tej dacie. Po 7 maja 2018 roku obwiniona była już bowiem z mocy art. 54 § 6 k.p.w. uprawniona do odmowy złożenia wyjaśnień. Nie miała zatem obowiązku udzielania odpowiedzi na pytania organu prowadzącego czynności wyjaśniające. Przepis art. 54 § 6 należy w ocenie Sądu uznać za przepis szczególny, wyłączający obowiązek z art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym (j.t. Dz. U. Z 2012 r., poz. 1137 ze zm.).

W ocenie Sądu możliwe jest pociągnięcie do odpowiedzialności z art. 96 § 3 k.w. sprawcy, wobec którego nie można zastosować domniemania doręczenia wezwania. Jednakże warunkiem jest ustalenie na podstawie innych dowodów, że sprawca faktycznie wezwanie to otrzymał, nadto w czasie, kiedy jeszcze był zobowiązany do udzielenia informacji. W niniejszej jednak sprawie brak pewnego dowodu, że obwiniona wezwanie otrzymała w ogóle, a tym bardziej, że otrzymała je przed 1 maja 2018 roku (tak aby do czasu uznania jej za osobę podejrzaną upłynął 7 dniowy termin zakreślony w wezwaniu do udzielenia informacji).

Skoro zatem obwinionej nie doręczono skutecznie żądania udzielania informacji nie można zarzucać jej, że informacji tej nie udzieliła. W jej czynie brak kompletu znamion czynu zabronionego.

Z powyższych względów Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku.

Na marginesie Sąd po raz kolejny wskazuje, że dopóki Straż Miejska w G. będzie szeroko interpretować art. 54 § 7 k.p.w. i odstępować od przesłuchania podejrzanych w wypadku ich niestawiennictwa na wezwanie doręczane w formie zastępczej, dopóty narażać się będzie na niekorzystne dla siebie rozstrzygnięcia w Sądzie, tym bardziej, że z urzędu Sądowi jest wiadome, iż osoby obwinione w sprawach o art. 96 § 3 k.w. częstokroć, mimo wcześniejszych deklarowanych przez Straż Miejską trudności w ich przesłuchaniu w toku czynności wyjaśniających, stawiają się na pierwsze czy w ostateczności drugie wezwanie Sądu (vide np. sprawy IX W 834/15, IX W 236/15, IX W 329/15, IX W 612/16, IX K 1743/17 czy chociażby sprawa niniejsza).

Konsekwencją uniewinnienia obwinionej było obciążenie kosztami postępowania Skarbu Państwa, o czym po myśli art. 119 § 2 pkt 1 k.p.w. orzeczono w punkcie drugim wyroku.

SSR Szymon Markowicz

Z./

1.  odnotować;

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem proszę doręczyć oskarżycielowi.