Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie V Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Przemysław Kurzawa

Sędziowie: SA Aleksandra Kempczyńska (spr.)

SO del. Elżbieta Wiatrzyk-Wojciechowska

Protokolant: Emilia Tlaga

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) W.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku częściowego Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie

z dnia 2 czerwca 2017 r., sygn. akt II C 1100/16

oddala apelację.

Aleksandra Kempczyńska Przemysław Kurzawa Elżbieta Wiatrzyk-Wojciechowska

Sygn. akt V ACa 119/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 31 marca 2016 roku (data prezentaty) (...) W. wniosło pozew o zapłatę w postępowaniu upominawczym kwoty 3.246.692,20 zł wraz z odsetkami ustawowymi :

- od kwoty 575.218,42 zł od dnia 28 maja 2013 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 890.491,26 zł od dnia 01 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 890.491,26 zł od dnia 01 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 890.491,26 zł od dnia 01 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty

przeciwko (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W..

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, iż jest właścicielem nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym (...), obręb (...) o powierzchni 9.934 m ^{( 2)}, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Nr (...). Aktualnym użytkownikiem wieczystym (do dnia 5 grudnia 2089 r.) powyższej nieruchomości jest strona pozwana tj. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Początkowo na mocy umowy z dnia 4 marca 2005 roku zawartej w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...) oraz umowy z dnia 7 marca 2005 roku zawartej w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...) prawo użytkowania wieczystego ww. nieruchomości nabyła (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B., która później zmieniła nazwę na (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, zaś następnie na (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Strona powodowa powołując się na art. 238 k.c. wskazała, iż użytkownik wieczysty zobowiązany jest do uiszczania przez czas trwania swego prawa opłatę roczną. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie (sygn. akt I C 596/07) z dnia 29 czerwca 2012 roku sąd ustalił wysokość opłaty rocznej począwszy od dnia 1 stycznia 2006 roku na kwotę 541.800,36 zł. Początkowo opłata roczna wynosiła 459.626,30 zł. Apelacja wniesiona przez stronę pozwaną od powyższego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 maja 2013 roku (sygn. akt I ACa 1524/12). W związku z powyższym roczna opłata za użytkowanie wieczyste wynosiła od dnia 1 stycznia 2006 roku 541.800.36 zł. Jak wskazała strona powodowa, zgodnie z przyjętą praktyką oraz orzecznictwem Sądu Najwyższego, ustalona przez sąd opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego staje się wymagalna, w części przewyższającej opłatę dotychczasową, po uprawomocnieniu się wyroku.

Wobec powyższego strona powodowa dochodzi zapłaty kwoty 575.218,42 zł tj. dopłaty różnicy miedzy opłatą roczną, wynikającą z orzeczenia Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 29 czerwca 2012 roku za lata 2006 - 2012 oraz od stycznia 2013 roku kwot po 890.491,26 zł za lata 2013 - 2015 zgodnie z wypowiedzeniem dotychczasowej opłaty pismem z dnia 6 listopada 2012 roku i ustaleniem nowej, wyższej opłaty, co zostało przez użytkownika wieczystego niezakwestionowane. Powyższe kwoty składają się na łączną sumę roszczeń dochodzonych w niniejszym pozwie, tj. kwoty 3.246.693,00 zł.

Dnia 5 kwietnia 2016 roku Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie, sygn. akt II Nc 118/16 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, nakazując pozwanemu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W., aby zapłaciła powodowi kwotę 3.246.692,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami zgodnie z żądaniem z pozwu oraz kwotę 35.800,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 10.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Postanowieniem z dnia 25 maja 2016 roku Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie, sygn. akt II Nc 118/16 stwierdził, na wniosek strony powodowej, iż nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym z dnia 5 kwietnia 2016 roku uprawomocnił się z dniem 5 maja 2016 roku.

Pismem z dnia 28 czerwca 2016 roku (data prezentaty tut. Sądu) strona pozwana wniosła o doręczenie jej nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 5 kwietnia 2016 roku, doręczenie odpisu pozwu wraz z załącznikami oraz podjęcie przez Sąd działań w celu prawidłowego i skutecznego doręczenia pozwanej ww. nakazu zapłaty i pozwu, umożliwiając jej złożenie sprzeciwu. Wnosząc o powyższe pozwana spółka wskazała, iż jeszcze przed wniesieniem pozwu tj. w dniu 18 marca 2016 roku zmieniła adres, przez co doręczanie jej przesyłek sądowych było nieskuteczne. Powyższe zostało ujawnione w KRS pozwanej.

Postanowieniem z dnia 7 lipca 2016 roku, sygn. akt II Nc 118/16 Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie uchylił na podstawie art. 359 § 1 k.p.c. postanowienie wydane przez Referendarza Sądowego w Sądzie Okręgowym Warszawa – Praga w Warszawie II Wydziale Cywilnym w dniu 25 maja 2016 roku oraz oddalił wniosek powoda o stwierdzenie prawomocności nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 5 kwietnia 2016 roku.

Dnia 22 lipca 2016 roku (data prezentaty Sądu Okręgowego w Warszawie) strona powodowa wniosła o nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 5 kwietnia 2016 roku oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa postępowania o nadanie klauzuli wykonalności wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

Powyższy wniosek postanowieniem z dnia 28 lipca 2016 roku Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie, sygn. akt II Nc 118/16, oddalił.

Dnia 2 sierpnia 2016 roku (data prezentaty tut. Sądu) strona pozwana złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie w dniu 5 kwietnia 2016 roku, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Dodatkowo, na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 k.p.c. wniosła o zawieszenie postępowania do czasu ostatecznego zakończenia postępowania administracyjnego i wydania decyzji przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. w sprawie ustalenia za nieuzasadnione wypowiedzenia wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, dokonanego pismem z dnia 6 listopada 2012 roku.

W uzasadnieniu sprzeciwu strona pozwana wskazała, iż doręczone jej wypowiedzenie opłaty za użytkowanie wieczyste za lata 2013 - 2015 nie można uznać za skuteczne, ponieważ jego odbiór potwierdziła osoba nieupoważniona do odbioru korespondencji. O powyższym wypowiedzeniu strona pozwana dowiedziała się dopiero przy doręczeniu jej niniejszego pozwu, którego załącznik stanowiło pismo z dnia 6 listopada 2012 roku o wypowiedzeniu opłaty za użytkowanie wieczyste i ustaleniu nowej opłaty. Dodatkowo odnośnie kwoty 575.218.42 zł podniosła zarzut jej przedawnienia.

Wyrokiem częściowym z dnia 2 czerwca 2017 roku Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie w zakresie żądania zapłaty kwoty 575.218,42 złotych z odsetkami zasądził od pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz powódki (...) W. kwotę 575.218,42 zł z odsetkami ustawowymi za okres od dnia 28 maja 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty.

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne i ich ocena prawna:

(...) W. jest właścicielem nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym (...), obręb (...) o powierzchni 9.934 m ^{( 2)}, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Nr (...). Powyższa nieruchomość jest oddana w użytkowanie wieczyste do dnia 5 grudnia 2089 roku. Na mocy umowy z dnia 4 marca 2005 roku, zawartej w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...) oraz umowy z dnia 7 marca 2005 roku, zawartej w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...) prawo użytkowania wieczystego ww. nieruchomości nabyła (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B., która następnie zmieniła nazwę na (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, potem zaś na (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W..

Początkowo roczna opłata za użytkowanie wieczyste powyższej nieruchomości wynosiła 459.629,30 zł. W dniu 28 listopada 2005 roku Prezydent (...) W. wypowiedział (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. dotychczasową wysokość opłaty i zaproponował nową w kwocie 740.877,72 zł. W dniu 4 stycznia 2006 roku spółka pozwana złożyła odwołanie od powyższej decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO), które po rozpatrzeniu wniosku oddaliło odwołanie. W dniu 19 lipca 2007 roku pozwana spółka złożyła sprzeciw od decyzji SKO inicjując tym samym postępowanie przed Sądem Okręgowym w Warszawie, I Wydział Cywilny, sygn. akt I C 596/07. Wyrokiem z dnia 29 czerwca 2012 roku Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny ustalił wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu na kwotę 541.800,36 zł od dnia 1 stycznia 2006 roku. Od powyższego wyroku pozwana spółka złożyła apelację. Wyrokiem z dnia 27 maja 2013 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie, I Wydział Cywilny, sygn. akt I ACa 1524/12 oddalił apelację oraz zasądził od (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz (...) W. kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Pismem z dnia 6 listopada 2012 roku (...) W. wypowiedziało pozwanej dotychczasową opłatę za użytkowanie wieczyste przedmiotowej nieruchomości, ustalając tym samym nową opłatę od 1 stycznia 2013 roku na kwotę 890.491,26 zł. Wydział Budżetowo – Księgowy dla D. Ś. (...) W. wezwał (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. do zapłaty opłaty rocznej za lata 2013 - 2015. Wezwanie do zapłaty za lata 2014 i 2015 zostało odebrane, natomiast za rok 2013 wróciło z adnotacją „zwrot nie podjęto w terminie”. Aktualnie odnośnie ustalenia opłat za lata 2013 - 2015 toczy się postępowanie przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym w W..

Sąd wskazał, że jak wynika z art. 232 § 1 k.c. grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym, i osobom prawnym. W niniejszej sprawie bezsporna jest więc możliwość oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości przy ul. (...) w W. pozwanej Spółce.

Zgodnie z art. 238 k.c. wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną. Doprecyzowaniem powyższego artykułu jest art. 71 ust 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami zgodnie z którym za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Jak wynika z wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 czerwca 2016 r., sygn. akt VI ACa 744/15 użytkowanie wieczyste stanowi szczególną formę gospodarowania mieniem publicznym. Odpłatność tej umowy - kształtowana według zasad sprecyzowanych w ustawie - stanowi jedną z cech wyznaczających istotę tego stosunku prawnego. Samo prawo użytkowania wieczystego, będące prawem na rzeczy cudzej, swoim charakterem zbliżone jest w większym stopniu do prawa własności aniżeli ograniczonych praw rzeczowych. Użytkownik w odniesieniu do nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste uzyskuje szeroki zakres uprawnień, bardzo zbliżony do uprawnień właścicielskich. W szczególności w relacjach z podmiotami trzecimi użytkownik wieczysty zajmuje w istocie pozycję właściciela. Z powyższego wynika kolejny bezsporny fakt w powyższej sprawie, a więc konieczność uiszczania opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste przez pozwaną spółkę stronie powodowej. Powyższe nie było negowane przez również przez strony niniejszego postępowania.

Z uwagi na fakt, iż w dniu 28 listopada 2005 roku Prezydent (...) W. wypowiedział (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. dotychczasową wysokość opłaty i zaproponował nową w kwocie 740.877,72 zł, pozwana spółka złożyła w dniu 4 stycznia 2006 roku odwołanie od powyższej decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które po rozpatrzeniu wniosku oddaliło odwołanie. Kolejno w dniu 19 lipca 2007 roku złożyła sprzeciw od decyzji SKO inicjując tym samym postępowanie przed Sądem Okręgowym w Warszawie, I Wydział Cywilny, sygn. akt I C 596/07. Wyrokiem z dnia 29 czerwca 2012 roku Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny ustalił wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu na kwotę 541.800,36 zł od dnia 1 stycznia 2006 roku. Od powyższego wyroku pozwana spółka złożyła apelację. Wyrokiem z dnia 27 maja 2013 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie, I Wydział Cywilny, sygn. akt I ACa 1524/12 oddalił apelację oraz zasądził od (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz (...) W. kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Wyrok Sądu Okręgowego dotyczący opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste za lata 2006 - 2012 stał się prawomocny z dniem 28 maja 2013 roku. W związku z powyższym nie ulega wątpliwości, iż pozwana Spółka jest zobowiązana do uiszczenia kwoty 575.218,42 wraz z ustawowymi odsetkami za okres od dnia 28 maja 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty. Powyższa kwota wynika z dopłaty różnicy miedzy opłatą wynikającą z powyższego orzeczenia a opłatą dotychczasową, tj. kwota 82.174,06 zł za każdy rok użytkowania wieczystego nieruchomości w latach 2006 - 2012.

Sąd nie zgodził się z twierdzeniem strony pozwanej, iż powyższe roszczenie uległo przedawnieniu, bowiem zgodnie z art. 125 § 1 k.c. roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu. Jak wynika z powyższego strona powodowa złożyła pozew jeszcze w terminie, który jest przewidziany w ustawie tj. w dniu 31 marca 2016 roku wg. prezentaty Sądu.

Mając również na uwadze art. 317 § 1 k.p.c., zgodnie z którym Sąd może wydać wyrok częściowy, jeżeli nadaje się do rozstrzygnięcia tylko część żądania lub niektóre z żądań pozwu, Sąd uznał iż zasadne i bezsporne jest wydanie wyroku częściowego w kwestii roszczeń już rozstrzygniętych orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie, I Wydział Cywilny z dnia z dnia 27 maja 2013 roku, sygn. akt I ACa 1524/12, które to roszczenie jest prawomocne i nie uległo przedawnieniu.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pozwany, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu naruszenie prawa materialnego, tj. art. 125 § 1 w zw. z art. 118 k.c. - poprzez zastosowanie w stanie faktycznym sprawy art. 125 k.c., określającego dziesięcioletni termin przedawnienia dla roszczeń, stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu i uznanie, że roszczenie powoda o zapłatę kwoty 575.218,42 zł z tytułu opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste za lata 2006 - 2012 nie jest przedawnione, a termin przedawnienia wynosi lat dziesięć i winien być liczony od dnia 28 maja 2013 r., tj. od daty uprawomocnienia się wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie, ustalającego wysokość opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, podczas gdy w sprawie miał zastosowanie przepis art. 118 k.c. w zw. z art. 71 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 115, poz. 741), określający 3 - letni termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe, w sytuacji, gdy zobowiązanie pozwanego do zapłaty opłaty z tytułu użytkowania wieczystego ma charakter okresowy i obowiązek zapłaty powstaje z każdym rozpoczętym rokiem kalendarzowym trwania umowy, a termin wymagalności upływa z dniem 31 marca danego roku, kiedy to gmina (powód) może skutecznie domagać się zaspokojenia swojego roszczenia, wobec czego bieg terminu przedawnienia opłaty rocznej rozpoczyna się z dniem 1 kwietnia danego roku, natomiast stan opóźnienia powstaje i trwa chociażby toczył się proces o ustalenie, że zmiana jest nieuzasadniona, który to proces ma charakter wyłącznie aktualizacyjny i pozostaje bez wpływu na bieg terminu przedawnienia;

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o:

-

zmianę zaskarżonego wyroku częściowego w całości, przez:

1.  oddalenie powództwa o zapłatę kwoty 575.218,42 zł z odsetkami ustawowymi za okres od 28 maja 2013 r. do 31 grudnia 2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania przed Sądem I instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych;

-

zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, za postępowanie apelacyjne, według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Na wstępie należy podkreślić, iż stan faktyczny, niekwestionowany przez strony postępowania, został prawidłowo ustalony przez Sąd Okręgowy i Sąd Apelacyjny przyjmuje go za własny. Spór między stronami nie dotyczył ustaleń faktycznych, lecz oceny prawnej tych ustaleń, to jest oceny zarzutu przedawnienia zobowiązań, objętych wyrokiem częściowym.

Wskazać należy, że co do zasady, Sąd Apelacyjny podziela wniosek apelacji, iż zobowiązanie do uiszczania opłat rocznych za użytkowanie wieczyste ma charakter zobowiązań okresowych, o czym przesądza fakt, iż mimo że prawo to jest ustalane na określony w umowie okres czasu, od 40 do 99 lat, to wnoszone opłaty roczne, dotyczą poszczególnych lat korzystania z nieruchomości. Pogląd taki dominuje także w orzecznictwie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1999 r., II CKN 639/98, OSN 2000, Nr 6 poz. 121). Obowiązek zapłaty opłaty rocznej powstaje co do zasady z każdym rozpoczętym rokiem kalendarzowym trwania umowy, a termin wymagalności upływa z dniem 31 marca danego roku. Z tych względów roszczenie o zapłatę opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego, jako roszczenia okresowe ulegają przedawnieniu z upływem lat 3 (art. 118 k.c.). Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna swój bieg od dnia, w którym właściciel mógł skutecznie domagać się zaspokojenia swojego roszczenia, a skoro taka opłata powinna być uiszczana z góry za dany rok w terminie do 31 marca, zatem bieg terminu przedawnienia opłaty rocznej rozpoczyna się z dniem 1 kwietnia.

Mimo przyjęcia, iż roszczenia o zapłatę opłat z tytułu użytkowania wieczystego przedawniają się jak roszczenia okresowe w krótszym, 3 letnim terminie, zarzut przedawnienia części roszczenia powoda nie może być uwzględniony. Należy podkreślić, że bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, kiedy roszczenie o zapłatę staje się wymagalne. W przedmiotowej sprawie powód nie dochodził całości należnej opłaty za poszczególne lata, ale różnicy w wysokości, jaką uiszczał pozwany a wysokością należną po skutecznym wypowiedzeniu dotychczasowej jej wysokości. Opłata w wysokości dotychczasowej była regulowana przez pozwanego, a żądanie zapłaty dotyczy jedynie kwoty nadwyżki, między opłatą w dotychczasowej wysokości a określonej w wypowiedzeniu. Złożenie wniosku o ustalenie, że wypowiedzenie dotychczasowej wysokości opłaty jest nieuzasadnione, albo uzasadnione w innej wysokości i rozpoznawanie wniosku w trybie administracyjnym przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze, a następnie wniesienie sprzeciwu od orzeczenia SKO i przeniesienie sporu na drogę procesu cywilnego (ostatecznie zakończonego wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 maja 2013 roku oddalającym apelację od wyroku z dnia 29 czerwca 2012 roku Sądu Okręgowego w Warszawie, w którym Sąd ustalił wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu na kwotę 541.800,36 zł od dnia 1 stycznia 2006 roku) skutkowało czasowym wstrzymaniem wymagalności roszczenia w zakresie przewyższającym dotychczasową wysokość opłaty. Wniosek taki wynika nawet z treści cytowanej przez apelującego uchwały Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2005 r. (III CZP 37/2005), z której tezy wynika, iż ustalona przez sąd oplata roczna z tytułu użytkowania wieczystego staje się wymagalna w części przewyższającej opłatę dotychczasową, po uprawomocnieniu się wyroku (art. 79 ust. 5 ustawy). Wynikający z przepisów art. 78 ust. 2 i 80 ust. 1 i 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami obowiązek uiszczania opłaty w dotychczasowej wysokości, w czasie trwania postępowania, najpierw w trybie administracyjnym, a ewentualnie potem przed sądem powszechnym, uzasadnia wniosek, iż do czasu zakończenia tych postępowań, opłata w wysokości przewyższającej dotychczasową stawkę nie jest zobowiązaniem wymagalnym. Ostateczne zakończenie postępowania, czy to w trybie administracyjnym, prowadzonym przed SKO, czy później przed sądem powszechnym, uzasadnia dochodzenie opłaty w wysokości określonej w wypowiedzeniu lub ustalonej w opisanym postępowaniu, także za lata wstecz, od roku następnego po roku, w którym dokonano wypowiedzenia dotychczasowej wysokości opłaty. Nie zmienia to oceny, iż na czas trwania tych postępowań, zobowiązanie do zapłaty opłaty za użytkowanie wieczyste nieruchomości w wysokości przewyższającej dotychczasową wysokość opłaty nie jest wymagalne (stosowany w drodze analogi art. 78 ust. 4, ust. 5 i ust. 8 ustawy) i w związku z tym nie rozpoczyna bieg terminu jego przedawnienia (w wysokości przewyższającej wysokość opłaty dotychczasowej, bowiem opłatę w wysokości dotychczasowej, należy wnosić w terminie do 31 marca za każdy rok użytkowania wieczystego i w tym zakresie jest ona wymagalna). Z uwagi, iż postępowanie w sprawie ustalenia wysokości opłaty zakończyło się wyrokiem z dnia 27 maja 2013 roku, termin trzyletni przedawnienia upływał w maju 2016 r., zaś pozew w rozpoznawanej sprawie został wniesiony w dniu 31 marca 2016 roku, zatem bezsprzecznie przed upływem terminu przedawnienia, obejmującego opłaty za lata 2006 – 2012.

W ocenie Sądu Apelacyjnego okoliczności przytoczone w apelacji nie są wystarczające do zastosowania art. 320 k.p.c. i rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty, zgodnie z wnioskiem złożonym na rozprawie apelacyjnej. Rozważając zastosowanie art. 320 k.p.c. sąd musi brać pod uwagę interesy obu stron, a także skutki, jakie orzeczenie spowoduje w ich sferze prawnej i życiowej. Z możliwości rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty Sąd korzysta wówczas, gdy z okoliczności sprawy wynika, że rozłożenie świadczenia na raty umożliwi zobowiązanemu wywiązanie się ze zobowiązania w możliwym do przyjęcia przez wierzyciela terminie. Uwzględnienie wniosku dłużnika jest racjonalne, gdy dłużnik wykaże, że dysponować będzie środkami umożliwiającymi wykonanie tak zmodyfikowanego obowiązku w sposób odczuwalny ekonomicznie przez wierzyciela. W przeciwnym razie bowiem ani on sam nie odczuje ulgi, ani wierzyciel nie zostanie należycie zaspokojony, a wszystko zakończy się i tak postępowaniem egzekucyjnym. W niniejszej sprawie brak jest podstaw do przyjęcia, że uwzględnienie wniosku dłużnika jest racjonalne. W sytuacji ,gdy opóźnienie w zapłacie należności wynosi kilka lat, uzasadnione jest stanowisko, że dłużnik miał możliwość podjęcia działań, zmierzających do uzyskania środków finansowych na zaspokojenie wierzyciela oraz że nie dołożył należytej staranności, aby środki takie pozyskać. Niewątpliwie dalsze odkładanie płatności godzi w uzasadnione interesy wierzyciela.

Biorąc pod uwagę powyższe, na podstawie art. 385 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.

Aleksandra Kempczyńska Przemysław Kurzawa Elżbieta Wiatrzyk - Wojciechowska