Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2018 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: S. M.

od decyzji : Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 22 sierpnia 2018 r., znak: (...)

w sprawie: S. M.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu S. M. prawo do emerytury od dnia 1 lipca 2018 roku;

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji;

III zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz S. M. kwotę 360 ( trzysta sześćdziesiąt ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 sierpnia 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. – po rozpatrzeniu wniosku S. M. z dnia 27 lipca 2018r. – odmówił przyznania wnioskodawcy emerytury. Powołując się na art.184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Społecznych ( t.j. Dz.U. z 2018r. poz. 1270) oraz na paragraf 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. z 1983r. Nr 8 poz.43 ze zm.) Zakład podał, iż odmówił przyznania emerytury ponieważ wnioskodawca nie udowodnił wymaganego 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy wyjaśnił przy tym, iż zaliczył wnioskodawcy następujące okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach :

- od 11.02.1976r. do 20.02.1989r. ,

- od 29.01.1990r. do 22.05.1990r. ,

- od 16.09.1992r. do 30.04.1993r. ,

- od 01.01.1998r. do 31.12.1998r. ,

Natomiast nie zaliczył okresu od 22.02.1989r. do 31.12.1989r. ponieważ w tym okresie wnioskodawca przebywał na budowie eksportowej w NRD. Jednocześnie organ ten wskazał, iż na podstawie dowodów dołączonych do wniosku i uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999r. okresy :

- nieskładkowe w wymiarze 1-go miesiąca ,

- składkowe w wymiarze 25 lat 5 miesięcy i 15 dni ,

- stażu sumarycznego w wymiarze 25 lat 6 miesięcy i 15 dni ,

- stażu w szczególnych warunkach/ charakterze w wymiarze 14 lat 10 miesięcy i 21 dni.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł w imieniu wnioskodawcy (ubezpieczonego) jego pełnomocnik procesowy, zarzucając tej decyzji naruszenie art.184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez przyjęcie przez organ rentowy, że ubezpieczony nie spełnia warunków przewidzianych w tym przepisie, mimo że przez wymagany ustawą okres pracował w warunkach szczególnych oraz posiada wymagany przepisami staż ubezpieczeniowy. W uzasadnieniu tego zarzutu pełnomocnik ubezpieczonego podnosił, iż ubezpieczony - mimo iż nie posiada zaświadczenia o pracy w warunkach szczególnych - pracował w Przedsiębiorstwie Usługowym (...) Spółce z o.o. w S. w okresie od 23 maja 1990r. do 28 lutego 1991r. na pełen etat na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego. Stanowisko to ujęte jest w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. – wykazie A, dziale VIII, poz. 2. Dodatkowo ubezpieczony wyjaśniał, iż ten zakład pracy nie istnieje, a od marca 1991r. nosił nazwę PPUH (...) Sp. z o.o. w S. i Spółka ta ogłosiła upadłość prawdopodobnie w latach 90-tych. Po doliczeniu okresu pracy ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie Usługowym (...) Sp. z o.o. ( 23.05.1990 – 28.02.1991) posiada on wymagany staż pracy w szczególnych warunkach.

Wskazując na powyższe podstawy zaskarżenia pełnomocnik ubezpieczonego wnosił o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury zgodnie ze złożonym przez niego wnioskiem.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, powołując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Jednocześnie jednak organ ten przychylił się do zgłoszonych w odwołaniu wniosków o przeprowadzenie dowodów ze wskazanych przez ubezpieczonego świadków oraz z akt osobowych dotyczących zatrudnienia ubezpieczonego w P.U. (...) Spółce z o.o. w S..

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje :

Ubezpieczony S. M. (urodz. (...) ) w dniu 27 lipca 2018r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziale w B. wniosek o emeryturę w obniżonym w stosunku do powszechnego wieku emerytalnego. Wiek 60 lat ukończył on (...) Okolicznościami niespornymi między stronami było to, iż ubezpieczony we wniosku emerytalnym wniósł o przekazanie środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym ( OFE ) na dochody budżetu państwa, oraz że na dzień 1 stycznia 1999r. (czyli na dzień wejścia w życie obecnie obowiązującej ustawy emertytalnej) posiada on ogólny staż emerytalny ( okresy składkowe i nieskładkowe ) w wymiarze 25 lat 6 miesięcy i 15 dni.

Spór w rozpoznawanej sprawie dotyczył kwestii czy na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony posiada staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze co najmniej 15 lat. Organ rentowy ustalił bowiem w zaskarżonej decyzji, iż ubezpieczony nie spełnia warunku stażu pracy w szczególnych warunkach w powyższym wymiarze, legitymując się tego rodzaju stażem wynoszącym 14 lat 10 miesięcy i 21 dni. Powód domagał się doliczenia do ustalonego przez organ rentowy stażu pracy w szczególnych warunkach okresu swojego pracowniczego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Usługowym (...) Spółce z o.o. z siedzibą w S. od 23 maja 1990r. do 28 lutego 1991r. na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych czyli pracy w szczególnych warunkach wskazanej w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983r. Nr 8, poz.43 ze zm.) - wykazie A, dziale 2, pozycji 2 – „prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych) , pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów”.

Dokonując ustaleń faktycznych na podstawie przeprowdzonego postępowania dowodowego Sąd Okręgowy miał na uwadze unormowania art. 184 ustawy emerytalnej oraz § 2 ust. 1 i ust. 2, § 3 i § 4 ust. 1 powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. .

Art. 184 ust. 1 i ust. 2 ustawy emerytalnej stanowi, iż ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura w wieku przewidzianym w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli :

1/ okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn

oraz

2/ okres składkowy i nieskładkowy , o którym mowa w art.27,

a ponadto emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Art.27 pkt 2 ustawy emerytalnej oraz paragraf 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uznają okres 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Natomiast zgodnie z paragrafem 4 ust.1 rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki :

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

- ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Przypomnieć w tym miejscu także należy, iż zgodnie z paragrafem 2 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy , w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z kolei paragraf 2 ust. 2 tego rozporządzenia stwierdza, że okresy pracy, o których mowa w ust. 1 stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie paragrafu 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W stanie faktycznym niniejszej sprawy ubezpieczony – ze względu na likwidację pracodawcy – nie posiadał świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, które potwierdzałoby fakt wykonywania tego rodzaju zatrudnienia w okresie, którego spór dotyczył, t.j. od 23 maja 1990r do 28 lutego 1991r. Nie oznacza to jednak, iż faktu tego nie mógł on wykazywać w toku procesu wszelkimi dowodami, w tym zeznaniami świadków (tak przykładowo : wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 11 stycznia 2017r. III AUa 824/16 - LEX nr 2191563 ).

Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwalał na dokonanie ustalenia, zgodnie z którym praca ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie Usługowym (...) _ (...) Spółce z o.o. w S. w okresie od 23 maja 1990r. do 28 lutego 1991r. powinna być kwalifikowana jako wykonywana w szczególnych warunkach na podstawie wykazu A. działu VIII poz.2 .

Ubezpieczony w tym okresie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnienie na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w transporcie międzynarodowym.

Fakt ten potwierdziły zgodne zeznania świadków A. K. i M. K. (e- prptokół rozprawy k.65 a.s. i skrócony protokół rozprawy k.62 i 63 a.s.) . Zeznania te były w pełni wiarygodne, gdyż pochodziły od osób, które pracowały z powodem w jednym przedsiębiorstwie i dysponowały własną, bezpośrednią wiedzą co do rodzaju pracy wykonywanej przez niego.

Pracę w szczególnych warunkach wskazanych wyżej powód wykonywał także w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Usługowo – Handlowym (...) Spółce z o.o. (...) V. z siedzibą w S. w kolejnym okresie swojego pracowniczego zatrudnienia od 1 czerwca 1991r. do 15 września 1992r. Zeznania powyższych świadków znalazły potwierdzenie zarówno w dowodzie z przesłuchania powoda, jak i dowodach z dokumentów. W świadectwie pracy z dnia 28 lutego 1991r. (k.5 akt emerytalnych) Spółka (...)” potwierdziła wykonywanie przez powoda pracy w pełnym wymiarze czasu pracy ( „1 etat” ) na stanowisku „kierowcy (...)”. Natomiast dowód z kserokopii prawa jazdy powoda wykazywał, iż posiadał on uprawnienia do kierowania ciągnikami siodłowymi od 14 maja 1990r, a pojazdami ciężarowymi od 10 stycznia 1977r. (kserokopia prawa jazdy k.8 akt sprawy ).

Zatem zebrany w sprawie materiał dowodowy był spójny, nie zawierał żadnych istotnych sprzeczności i w związku z tym był w pełni wiarygodny.

Należy przy tym dostrzec, że po dodaniu do okresu pracy powoda w szczególnych warunkach uznanego przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji w wymiarze 14 lat 10 miesięcy i 21 dni powyższego okresu pracowniczego zatrudnienia od 23 maja 1990r. do 28 lutego 1991r. (9 miesięcy i 9 dni ) powód legitymuje się wymaganym w § 4 rozporządzenia stażem pracy w szczególnych warunkach.

Ponadto spełnił także pozostałe warunki konieczne do nabycia prawa do dochodzonego świadczenia : osiągnął wiek 60 lat, złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa oraz posiadał ogólny staż emerytalny na dzień 1 stycznia 1991r. w wymiarze co najmniej 25 lat.

W tym stanie rzecz Sąd Okręgowy na podstawie art.477 ¹⁴ paragraf 2 K.p.c. w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa materialnego i art.129 ust. 1 ustawy emerytalnej , zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożony został wniosek o to świadczenie.

W punkcie II wyroku Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (art.118 ust. 1 a ustawy emerytalnej ) albowiem powód nie posiadał właściwego świadectwa dokumentującego jego pracę w szczególnych warunkach, a istotne dla rozstrzygnięcia sporu okoliczności zostały ustalone w postępowaniu sądowym na podstawie dowodów z zeznań świadków, którymi nie dysponował organ w postępowaniu administracyjnym.

Na podstawie art. 98 § 1 i § 3 oraz art.99 K.p.c. w związku z § 9 ust.2 i § 15 ust. 1 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U. z 2018 rr., poz. 265 t.j. ) organ rentowy obciążony został kosztami procesu poniesionymi przez powoda, na które złożyło się wynagrodzenie jego pełnomocnika procesowego, ustalone według dwukrotności stawki minimalnej (wynoszącej 180 zł) . Uzasadniał to nakład pracy pełnomocnika, który nie tylko sporządzał pisma procesowe ( w tym odwołanie) , ale również aktywnie uczestniczył w rozprawie.