Sygn. akt VIII U 1226/17
Dnia 11 maja 2018 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Patrycja Bogacińska-Piątek |
Protokolant: |
Iwona Sławińska |
po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2018 r. w Gliwicach
sprawy G. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.
o prawo do emerytury
na skutek odwołania G. S.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.
z dnia 18 maja 2017 r. nr (...)
1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu G. S. prawo do emerytury od (...)
2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. na rzecz ubezpieczonego G. S. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek
Sygn. akt VIII U 1226/17
Decyzją z 18 maja 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił ubezpieczonemu G. S. prawa do emerytury.
W uzasadnieniu podał, że ubezpieczony nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych na dzień 31 grudnia 1998 roku.
W odwołaniu ubezpieczony domagał się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania mu prawa do emerytury.
W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o oddalenie odwołania i podtrzymał dotychczasowe stanowisko.
Na rozprawie w dniu 27 lutego 2018 roku (karta 19) ubezpieczony sprecyzował, że do pracy w warunkach szczególnych należy zaliczyć okresy:
- od 4 lipca 1979 roku do 22 listopada 1992 roku – (...),
- od 23 listopada 1992 roku do 28 lutego 1995 roku – (...) K.,
- od 1 marca 1995 roku do 30 listopada 1995 roku – Firma Handlowa (...),
- od 7 stycznia 1997 roku do 12 września 1998 roku – (...)
- od 23 września 1998 roku do 31 grudnia 1998 roku – (...) G..
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
G. S. urodził się (...). Dnia 20 kwietnia 2017 roku złożył wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury. We wniosku ubezpieczony złożył organowi rentowemu oświadczenie, że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił ubezpieczonemu 26 lat i 10 dni ogólnego stażu pracy do dnia 31 grudnia 1998 roku i nie uwzględnił żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.
Do wniosku o emeryturę oraz do akt kapitału początkowego ubezpieczony załączył świadectwa pracy:
za okres od 1 września 1972 roku do 31 maja 1989 roku potwierdzające zatrudnienie w Przedsiębiorstwie (...) w R. na stanowiskach:
od 1 września 1972 roku do 22 czerwca 1975 roku – uczeń praktycznej nauki zawodu,
od 23 czerwca 1975 roku do 31 maja 1989 roku – mechanik-kierowca;
za okres od 1 czerwca 1989 roku do 22 listopada 1992 roku potwierdzające zatrudnienie w Przedsiębiorstwie (...) w R. na stanowisku mechanik-kierowca;
za okres od 23 listopada 1992 roku do 28 lutego 1995 roku potwierdzające okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlowo-Usługowym (...) w K. na stanowisku kierowca;
za okres od 1 marca 1995 roku do 30 listopada 1995 roku potwierdzające okres zatrudnienia w Firmie Handlowej (...) na stanowisku kierowca-konwojent;
za okres od 7 stycznia 1997 roku do 30 września 1997 roku potwierdzające zatrudnienie w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) sp. z o.o. w R. na stanowisku kierowca autobusu;
za okres od 1 października 1997 roku do 31 maja 1998 roku potwierdzające zatrudnienie w (...) sp. z o.o. w R. na stanowisku kierowca autobusu;
za okres od 1 czerwca 1998 roku do 12 września 1998 roku potwierdzające okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) sp. z o.o. w R. na stanowisku kierowca autobusu.
Przedsiębiorstwo (...) w R. było zakładem transportowym, który zaopatrywał sklepy w towary. Początkowo ubezpieczony był zatrudniony jako uczeń wykonujący pracę na podstawie umowy o praktyczną naukę zawodu. Następnie po skończeniu szkoły został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca. Do 3 lipca 1979 roku ubezpieczony prowadził samochody o ciężarze całkowitym poniżej 3,5 tony typu: Ż., N.. Następnie od 4 lipca 1979 roku do 28 lutego 1995 roku prowadził samochody o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony – wynika to z uzasadnienia podwyższenia stawki zaszeregowania zwaartego w piśmie z 13 sierpnia 1979 roku (karta 51 a.s.). Były to samochody: S. (...), S. (...), J.. Ubezpieczony zabierał mąkę rozładowaną z wagonów kolejowych i zawoził ją do sklepów. Była ona pakowana w 50 kg worki. Początkowo ubezpieczony jeździł z ładowaczem, ale w miarę upływu czasu ładowaczy było coraz mniej. Ubezpieczony także musiał wykonywać prace załadunkowe i wyładunkowe. W latach 80-tych ubezpieczony wszedł w skład brygady jeżdżącej do producentów po towary i zawożącej je do magazynów. G. S. jeździł do E. w K. po produkty przemysłowe do sklepów detalicznych, do (...) po piwo, do W. po lodówki, do Ż. po zamrażarki, do W. po telewizory. Ponadto jeździł też po agregaty do lodówek. Załadunkiem i rozładunkiem zajmowały się brygady magazynowe. Oczekiwanie na załadunek trwało nieraz cały dzień. Czas ten ubezpieczony spędzał za kierownicą ponieważ musiał pilnować kolejki i podjeżdżać w miarę jej przesuwania się, podjeżdżać pod odpowiednie bramy załadunkowe. Ubezpieczony za kierownicą spędzał ponad 8 godzin dziennie, pracował stale.
G. S. wykonywał także czynności polegające na przekazywaniu dokumentów konwojowych i dbałości o przewożony towar. Nie pracował jako mechanik po skończeniu szkoły zawodowej. Czynności mechanika wykonywał w czasie pracy na stanowisku ucznia, kiedy podstawą jego zatrudnienia była umowa o praktyczną naukę zawodu.
W Przedsiębiorstwie Handlowo-Usługowym (...) w K. ubezpieczony pracował jako kierowca (...) o ciężarze przekraczającym 20 ton. Przedsiębiorstwo to zajmowało się transportem opon do maszyn. Ubezpieczony jeździł do P. i Ł. i zawoził opony do kopalni miedzi w L.. Pracował stale, przynajmniej 8 godzin na dniówkę, a często 11 godzin.
W Firmie Handlowej (...) ubezpieczony pracował jako kierowca (...) o ładowności około 6 ton. Zajmował się transportem słodyczy z okolic W. na (...) do punktów sprzedaży. Pracował stale po 8 do 10 godzin za kierownicą. Innej pracy nie wykonywał.
W Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) sp. z o.o. w R. i w (...) sp. z o.o. w R. ubezpieczony pracował jako kierowca autobusu linii 982 na trasie R. O. – M. i z powrotem. Ubezpieczony jeździł według rozkładu jazdy na 3 zmiany. Kursy trwały: I – ponad 8 godzin, II – ponad 9 godzin, III – ponad 11 godzin. Był to czas jazdy.
W Przedsiębiorstwie (...) ( (...) G.) ubezpieczony pracował jako kierowca autobusu liniowego. Jeździł według rozkładu jazdy. Kurs trwał ponad 8 godzin.
G. S. w powyższych zakładach nie wykonywał pracy mechanika. W razie awarii samochodu lub autobusu pojazd odstawiany był na warsztat, a ubezpieczony otrzymywał do jazdy pojazd zastępczy.
G. S. korzystał z zasiłków chorobowych w okresach:
- od 13 grudnia 1994 roku do 17 grudnia 1994 roku,
- od 10 stycznia 1995 roku do 31 stycznia 1995 roku,
- od 22 września 1995 roku do 31 grudnia 1995 roku,
- od 1 stycznia 1996 roku do 31 stycznia 1996 roku.
Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dowodów z akt organu rentowego, podwyższenia stawki zaszeregowania (karta 51 a.s.), zeznań świadków: J. K. ( karta 20-21 a.s.), B. S. ( karta 21-22 a.s.), H. Ś. (karta 54-55 a.s.), M. L. (karta 55 a.s.), B. M. (karta 55-56 a.s.), przesłuchania stron ( karta 56-57 a.s), akt osobowych.
Sąd oparł się na wszystkich dowodach. Dał wiarę sąd ubezpieczonemu i świadkom ponieważ ich zeznania były szczegółowe i zgodne ze sobą.
Sąd zważył co następuje:
odwołanie było zasadne.
Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2015r., poz. 748) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Zgodnie z art. 184 ust. 2 tej ustawy emerytura przewidziana powyżej przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w tym funduszu, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa. Przepis § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.) stanowi, że emerytura przysługuje pracownikowi, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiety i 60 dla mężczyzny, ma wymagany okres zatrudnienia 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie z § 2 ust. 1 tego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do emerytury są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.
W niniejszej sprawie spornym było czy G. S. legitymuje się okresem 15 lat pracy w warunkach szczególnych.
Postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony spełnia powyższy warunek. Do tego stażu należy zaliczyć okresy
od 4 lipca 1979 roku do 22 listopada 1992 roku,
od 23 listopada 1992 roku do 28 lutego 1995 roku,
od 1 marca 1995 roku do 30 listopada 1995 roku,
od 7 stycznia 1997 roku do 30 września 1997 roku,
od 1 października 1997 roku do 31 maja 1998,
od 23 września 1998 roku do 31 grudnia 1998 roku.
Łącznie jest to ponad 15 lat.
Jak wykazało postępowanie dowodowe G. S. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace wymienione w wykazie A, dział VIII, poz. 2 rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku tj. prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony i autobusów o liczbie miejsc powyżej 15. W ocenie sądu bez znaczenia jest, że ubezpieczony wykonując pracę kierowcy w transporcie towarowym oczekiwał na załadunek i rozładunek towarów albowiem czas oczekiwania spędzał za kierownicą podjeżdżając pojazdem w miarę przesuwania się kolejki do załadunku. Nie był to dla niego czas wolny. W pewnych okresach ubezpieczony sam ładował mąkę pakowaną w 50 kg worki na samochód i rozładowywał ją. Także taka praca jest pracą w warunkach szczególnych ponieważ jest wymieniona w wykazie A, dział VIII, poz. 1 rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku tj. ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich i pylistych w transporcie. Z kolei wykonywanie czynności konwojenta także nie wpływa na ocenę charakteru pracy ponieważ były to czynności wykonywane przy okazji wykonywania pracy kierowcy, a polegały na przekazaniu dokumentów, dbałości o przewożony towar.
Do pracy w warunkach szczególnych należy zaliczyć także okresy zwolnień lekarskich – szczegółowo przedstawione w części ustalającej.
Przepis art. 32 ustawy emerytalno-rentowej został zmieniony ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach, która weszła w życie z dniem 1 lipca 2004 r. W przepisie tym postanowiono, że przy ustalaniu okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik po dniu 14 listopada 1991 r. otrzymał wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa.
Ustawodawca, wprowadzając zmiany pojęcia "zatrudnienia w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze", nie uchwalił przepisów międzyczasowych.
W wyroku z 13 lipca 2011 roku, sygn. akt I UK 12/11 Sąd Najwyższy stwierdził : „Przepis art. 184 ustawy w sposób szczególny uregulował sytuację prawną ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. i osobom, które w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) wykazały okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz okresu składkowego i nieskładkowego określonych w art. 27 ustawy (co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn), zagwarantował prawo nabycia emerytury po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32. Celem wymienionego przepisu było utrzymanie uprawnień emerytalnych dla wszystkich, którzy w chwili wejścia w życie ustawy spełniają warunki przejścia na emeryturę, z wyjątkiem wieku emerytalnego przewidzianego w art. 32 ustawy (sprawozdanie stenograficzne z 36 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 25 i 26 listopada 1998 r., s. 8-9).
W przepisie tym ustawodawca utrwalił sytuację osób, które w dniu wejścia w życie ustawy wypełniły warunki stażu szczególnego i ogólnego i zadeklarował ich przyszłe prawo do emerytury w wieku wcześniejszym; przez wydanie tego przepisu nastąpił stan związania, tj. zobowiązania się przez Państwo do powstrzymania się od jakiejkolwiek ingerencji w istniejące prawo tymczasowe. Wobec tego przewidziana w ustawie ekspektatywa prawa do emerytury nie mogła wygasnąć na skutek nowej regulacji ustalania stażu zatrudnienia. Gwarancji przyszłego prawa do emerytury złożonej wobec osób, o których mowa w art. 184 ustawy, ustawodawca nie mógł już naruszyć przez ustalenie innego sposobu wyliczenia ich stażu ubezpieczenia. Stąd ocena, że wykazanie w dniu 1 stycznia 1999 r. określonego w art. 184 ustawy okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego, według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1 obowiązujących po dniu 1 lipca 2004 r.” Sąd Okręgowy podziela zaprezentowaną wykładnię przepisu art. 32 ust. 1a pkt 1 ustawy emerytalno-rentowej.
Ubezpieczony spełniał także pozostałe przesłanki warunkujące nabycie prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.
Sąd na podstawie art. 129 ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od (...)tj. od ukończenia 60 roku życia.
O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz. 1800).
Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję.
(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek