Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 4 pażdziernika 2016 roku wniesionym do Sądu Rejonowego w K. (...) powód P. (...).r.l z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie od pozwanego J. H. kwoty 19.266 EURO wynikającej z faktur wystawionych przez powoda dla pozwanego o numerach (...) i (...) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wymagalności tj. od dnia 30 stycznia 2015 roku, co do kwoty 16.746 EUR i od dnia 27 lutego 2015 roku, co do kwoty 2.520 EUR oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż dochodzona należność wynika z zawartej pomiędzy stronami umowy, na podstawie której powodowa spółka dostarczyła pozwanemu i zbudowała system szklarniowy będący przedmiotem zamówienia pozwanego. Pozwany nie zapłacił całości należności z tytułu łączącej strony umowy, co spowodowało konieczność wystąpienia przez powoda na drogę procesu sądowego. ( pozew k. 2 – 3)

Postanowieniem z dnia 2 listopada 2016 roku Sąd Rejonowy w K. (...) stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Ł. (...) Sądowi Gospodarczemu.

( postanowienie k. 73)

W złożonej w dniu 19 kwietnia 2017 roku odpowiedzi na pozew pozwany nie uznał powództwa, wniósł o jego oddalenie i zasądzenie na jego rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu.

Pozwany zakwestionował w całości roszczenia powoda tak, co do zasady jak i co do wysokości wskazując, iż powód nie dostarczył wszystkich zamówionych elementów, jak również jakoby zbudował system szklarniowy. Pozwany wskazał, iż złożył powodowi reklamacje, do których ten się nie odniósł. Wskazał na fakt popękania drutu, na którym mocowane są rośliny, co spowodowało straty w uprawie i konieczność jego wymiany, co wiązało się z kosztami w wysokości około 5. 000 EUR jak również na brak poprzecznego mocowania rynien, który wykazuje brak stabilności i zagraża bezpieczeństwu roślin. Przewidywany koszt montażu niezbędnych wzmocnień to około 15. 000 EUR.

Jednocześnie pozwany wniósł o skierowanie stron do mediacji. ( odpowiedź na pozew k. 106 – 108) no, co powód nie wyraził zgody.

W piśmie stanowiącym odpowiedż na odpowiedź na pozew powód wskazał, iż żądania reklamacyjne pozwany zgłosił dopiero w listopadzie 2015 roku a zatem kilka miesięcy po wykonaniu dzieła i po wystosowaniu przez powoda kilkakrotnych wezwań do zapłaty pozostałej należności oraz po złożeniu pisemnego oświadczenia o uznaniu całości zobowiązania. W kwietniu 2015 roku podczas pobytu przedstawicieli powoda w Polsce pozwany nie zgłaszał żadnych uwag, co do sposobu wykonania umowy ani też żadnych wadliwości i po podpisaniu porozumienia dotyczącego spłaty pozostałej części zadłużenia.

Wobec powyższego twierdzenia pozwanego o niewykonaniu lub też wadliwym wykonaniu dzieła uznaje za niezasadne i nieudowodnione.

( pismo k. 137 139)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony łączyła umowa na podstawie, której powodowa spółka dostarczyła i wykonała na zamówienie pozwanego system szklarniowy dla hodowli pomidorów.( okoliczność niesporna, faktura k. 149, specyfikacja potwierdzenia zamówienia wraz z tłumaczeniem przysięgłym k. 150 – 169)

Z tytułu wykonania umowy powód wystawił m. in fakturę numer (...) w dniu 30 stycznia 2015 roku na kwotę 82.374 EURO oraz numer (...) w dniu 27 lutego 2016 roku na kwotę 2.520 EURO ( faktury k. 23 – 24 i 25 tłumaczenia przysięgłe k. 147 – 148, 149)

Należności wynikające z wystawionych faktur nie zostały przez pozwanego zapłacone. (okoliczność niesporna)

Na wykonany system urządzeń szklarniowych powód udzielił pozwanemu gwarancji prawidłowego działania systemu na okres 5 lat na piśmie.

Zgodnie z warunkami udzielonej gwarancji odpowiedzialność P. (...) jest ograniczona do prawidłowej realizacji umowy. Warunkiem uzyskania uprawnień do zwrotu kosztów jest powiadomienie firmy P. (...) o uszkodzeniach w terminie nieprzekraczającym 8 dni od odbioru artykułów.

( umowa, k. 168)

W dniu 8 kwietnia 2015 roku pozwany na piśmie potwierdził swoje zobowiązanie wobec powoda z tytułu wykonania umowy w wysokości 49.266 EURO. (pismo k. 11)

W dniu 30 listopada 2015 roku pozwany wystosował do powoda pismo, w którym wyraził swoje zastrzeżenia, co do jakości zastosowanego przez powoda drutu do podwieszania roślin. Wskazał, iż drut ten w wielu miejscach popękał nie spełniając swojej funkcji, co naraziło jego gospodarstwo na duże straty, gdyż rośliny pod pękniętymi drutami uległy zniszczeniu a były to krzewy pomidorów w kluczowej fazie owocowania. Spowodowało to konieczność wymiany drutu na obszarze blisko 20 000 m. kw., co wygenerowało znaczne koszty. Na potwierdzenie powołanej okoliczności pozwany powołał się na załączoną do pisma dokumentację fotograficzną ze szklarni.

Nadto pozwany wskazał, że w wykonanym przez powoda systemie brak jest poprzecznego mocowania rynien, który to element jest zdaniem pozwanego niezbędny, gdyż system rynien wykazuje brak stabilności, co znacznie utrudnia prace robotnikom i zagraża bezpieczeństwu roślin. Pozwany wskazał w piśmie, iż odniesienie się przez powoda do wskazanych w piśmie problemów jest niezbędnym warunkiem zrealizowania płatności. ( pismo z dowodem doręczenia k. 109 – 112)

Kolejne pismo w tej sprawie analogicznej treści pozwany wystosował do powoda w dniu 18 stycznia 2016 roku. (pismo k. 113, dowód doręczenia k. 116, dokumentacja fotograficzna k. 117 – 133)

Powodową spółkę w rozmowach z pozwanym reprezentował M. R. (1). W imieniu i na prośbę powoda skontaktował się z pozwanym w sprawie płatności pozostałej należności. Pozwany nigdy nie podawał kwoty, jaką ma zapłacić powodowi. Tłumaczył, iż nie wie, jakie należności mają być zapłacone. Kwoty do zapłaty wskazywał pozwanemu świadek. Przez pierwsze tygodnie pozwany nie kwestionował jakości wykonanych prac, mówił, że zapłaci, tylko, że teraz nie ma czasu, że czeka na pieniądze od kontrahentów. Po pewnym czasie pozwany zaczął podnosić w rozmowach ze świadkiem temat reklamacji. Mówił, że nie jest zadowolony z pewnych rozwiązań. Nigdy jednak nie sprecyzował swoich zastrzeżeń, nie uczynił tego również podczas dwóch spotkań z przedstawicielami strony włoskiej, kiedy omawiana była kwestia dokonania płatności. Jednocześnie pozwany składał obietnice zapłaty. Powód nie ustosunkował się pisemnie do zastrzeżeń pozwanego, ponieważ uznał, że są one niezasadne i spóźnione. ( zeznania świadka M. R. (2) k. 193 – 193 odwrót)

Powyższy stan faktyczny w zakresie zawarcia i wykonania umowy łączącej strony był pomiędzy stronami niesporny. Dodatkowo sąd poczynił ustalenia faktyczne w zakresie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy na podstawie załączonych do akt sprawy dokumentów, których treść, wiarygodność ani moc dowodowa nie była przez strony kwestionowana oraz zeznań świadka powołanego przez stronę powodową.

W odniesieniu do zgłoszonego przez stronę pozwaną dowodu z zeznań świadka B. M. sąd wniosek ten oddalił z uwagi na okoliczność, iż strona pozwana nie wskazała adresu świadka w sposób umożliwiający wezwanie go na rozprawę i to pomimo kilkakrotnego odraczania przez sąd z różnych powodów rozprawy.

Adres świadka wskazany został dopiero w piśmie z dnia 8 maja 2018 roku złożonym do sądu w dniu 14 maja 2018 roku w sytuacji, gdy termin rozprawy został odroczony do dnia 15 maja 2018 roku a zatem było oczywiste, iż sąd nie zdoła wezwać świadka na ten termin rozprawy.

W odpowiedzi na pozew pozwany złożył wniosek o przesłuchanie świadka B. M. wskazując, jako adres doręczenia świadkowi wezwania na rozprawę adres pozwanego.

Wysyłane na ten adres przez sąd wezwania dla świadka nie były podejmowane. Należy zatem przyjąć, iż pozwany adres ten wskazał mając pełną świadomość tego, iż adres ten nie jest aktualny i nie będzie możliwe skuteczne wezwanie świadka.

Wskazuje to na okoliczność, iż pozwany zgłosił wniosek o przesłuchanie świadka jedynie w celu przedłużenia postępowania i z tego powodu sąd wniosek o jego przesłuchanie oddalił.

Oddaleniu podlegał również wiosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budowy systemów szklarniowych na okoliczność wad wykonanego dzieła i skutków finansowych wadliwego wykonania umowy przez powoda dla pozwanego a to z powodu niewykazania przez pozwanego, iż zachował on wynikające z przepisów prawa i postanowień umowy łączącej strony terminy reklamacyjne.

Z przedłożonej do akt sprawy przez pozwanego korespondencji nie wynika ani kiedy wystąpiły wskazywane przez niego wady ( zerwanie drutu) ani że zgłoszenie wad nastąpiło w terminie umownym 8 dni od ich ujawnienia się. Pozwany również w żaden sposób nie wykazał poniesienia jakichkolwiek dodatkowych kosztów związanych z powoływanymi przez niego wadami, nie zgłosił również w tym zakresie żadnych zarzutów procesowych, nie sformułował również zarzutu obniżenia wynagrodzenia powoda. Wobec powyższego dalsze prowadzenie przez sąd postępowania dowodowego, co do okoliczności występowania ewentualnych wad w wykonanym systemie szklarniowym było zbędne i prowadziłoby wyłącznie do nieuzasadnionego przedłużania postępowania i nieuzasadnionych kosztów. Warunkiem przyjęcia odpowiedzialności powoda za ewentualne nienależyte wykonanie umowy (czy to z tytułu gwarancji czy rękojmi za wady fizyczne) jest bowiem nie tylko okoliczność wystąpienia wad związanych z niewłaściwym wykonaniem umowy lecz również zachowanie przez nabywcę ( zamawiającego) tzw. aktów staranności tj. zbadania rzeczy w terminach prawem określonych oraz zgłoszenie stwierdzonych wadliwości jak również sprecyzowanie zarzutów i uprawnień, z których nabywca zamierza skorzystać czy to poprzez naprawę, obniżenie ceny, czy też odstąpienie od umowy wobec dostawcy, czy wykonującego dzieło, przy czym przesłanki te muszą być spełnione łącznie dla przyjęcia wystąpienia odpowiedzialności wykonawcy dzieła za jego wady.

Skoro jedna z tych przesłanek w postaci należytego zbadania rzeczy i zgłoszenia wad w terminie wynikającym z umowy nie została wykazana, nie ma uzasadnienia dla dalszego prowadzenia postępowania dowodowego, co do okoliczności wystąpienia samej wady i jej konsekwencji finansowych.

Nadto przeslana przez pozwanego dokumenatcja fotograficzna nie pozwala stwierdzić ani faktycznego występowania wad wskazanych przez pozwanego ani tez nie pozwala ustalić, na jakim faktycznie obszarze wady te wystąpiły.

Sąd nie uwzględnił również wniosku pozwanego o przesłuchanie go w drodze pomocy sądowej przez Sądem Rejonowym w K. (...).

Wniosek ten został bowiem również złożony dopiero w dniu 14 maja 2018 roku pomimo, iż wezwanie dla pozwanego do osobistego stawiennictwa wystosowane było do pozwanego już w dniu 9 marca 2018 roku. Nadto zasadą procesu cywilnego jest zasada bezpośredniości postępowania dowodowego a zatem prowadzenie postępowania sądowego przed sądem rozpoznającym sprawę. Odległość miejsca zamieszkania pozwanego od sądu nie jest znaczna, pozwany jest przedsiębiorcą prowadzących działalność gospodarczą w znacznym rozmiarze, w złożonym wniosku nie wskazał żadnych okoliczności potwierdzających brak możliwości stawienia się przez niego przed sądem w Ł. (...).

Wobec powyższego jego nieobecność rozprawie w poprzedzającej wydanie wyroku w sprawie uznana została za nieusprawiedliwioną, co skutkowało pominięciem dowodu z jego zeznań w charakterze strony na podstawie art. 302 kpc.

Z okoliczności faktycznych sprawy wynika, iż pomiędzy stronami zawarta została umowa o dzieło polegająca na dostarczeniu i zamontowaniu przez powoda systemu szklarniowego na zlecenie pozwanego. Strona pozwana nie kwestionowała treści tej umowy, faktu dostawy wymienionych w fakturach towarów ani też wysokości należności wynikającej ze wskazanych faktur. Jedynym zarzutem strony pozwanej mającym przemawiać za niezasadnością powództwa był zarzut nienależytego wykonania przez stronę powodową zobowiązania wynikającego z zawartej umowy – wadliwości wykonanego systemu.

Zarzut ten uznać należy za nieudowodniony. Strona pozwana nie wykazała w toku procesu wadliwości wykonanego systemu. Przede wszystkim zaś pozwany nie wykazał, aby w terminie wynikającym z umowy ( 8 dni) czy też z powszechnie obowiązujących przepisów prawa dla zgłaszania roszczeń gwarancyjnych dokonał stosownego zgłoszenia występowania wad, na które się powołuje.

Dochodzona kwota znajduje uzasadnienie w treści załączonych do pozwu faktur numer (...).

W zakresie ustalenia prawa materialnego właściwego dla umowy łączącej strony zastosowanie znajdzie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ( WE) nr. 593\2008 z dnia 17 czerwca 2008 roku w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych ( R. I) opublikowane w Dz. Urz. UE nr 4. 7. 2008 roku L 177\ 6. Zgodnie z art. 29 tego rozporządzenia weszło ono w życie dwudziestego dnia po jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej tj. 24 lipca 2008 roku i znajduje zastosowanie do umów zawartych po dniu 17 grudnia 2009 roku ( art. 28) Zgodnie z treścią pkt. 19 preambuły Rozporządzenia, jeżeli nie dokonano wyboru prawa właściwego, prawo to należy określić zgodnie z zasadą dotyczącą określonego typu umowy. Zgodnie z treścią art. 3 Rozporządzenia umowa podlega prawu wybranemu przez strony. Wybór prawa jest dokonany jeżeli wyraźnie lub w sposób jednoznaczny wynika z postanowień umowy lub okoliczności sprawy.

W zakresie, w jakim nie dokonano wyboru prawa właściwego dla umowy zgodnie z art. 3 i bez uszczerbku dla art. 5- 8 prawo właściwe dla umowy sprzedaży ustala się w ten sposób, że umowa sprzedaży towarów podlega prawu państwa, w którym sprzedawca ma miejsce zwykłego pobytu, zaś dla umowy o świadczenie usług prawo właściwe ustala się według miejsca siedziby strony będącej usługodawcą. ( art. 4 ust 1 pkt a i b)

Z okoliczności faktycznych sprawy wynika, iż strony nie dokonały wyboru prawa właściwego. Nie uczyniły tego ani w sposób wyraźny ( brak pisemnej umowy sprzedaży i wyraźnych oświadczeń stron w tym zakresie) ani też w sposób dorozumiany.

Zgodnie z powołanymi wyżej zasadami wyboru prawa określonymi w powołanym rozporządzeniu przyjąć należy, iż prawem właściwym dla łączącej strony umowy jest prawo włoskie. Jak wynika z nadesłanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości Departament Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka Wydział Prawno – Traktatowy tekstu Kodeksu Cywilnego Republiki Włoskiej wynika, iż umowa o dzieło uregulowana jest w przepisach art. 1655 i nast.

Umowa ta według powołanych przepisów jest umową na podstawie, której strona podejmuje się, przy organizacji niezbędnych środków i przy działaniu na własne ryzyko, wykonania dzieła lub usługi na wynagrodzenie pieniężne.

Zgodnie przepisem art. 1662 kc. RW zleceniodawca ma prawo skontrolować przebieg prac i zweryfikować ich stan a w przypadku stwierdzenia ich nieprawidłowej jakości wyznaczyć wykonującemu stosownego terminu do wykonania zlecenia zgodnie z warunkami umowy.

Zgodnie natomiast z treścią przepisu art. 1667 kc Republiki Włoskiej zleceniobiorca jest zobowiązany do udzielania gwarancji z tytułu niezgodności i wad dzieła. Gwarancja nie jest obowiązkowa, jeśli zleceniodawca zaakceptował dzieło i niezgodności lub wady były mu znane lub były rozpoznawalne o ile nie były one w złej wierze przemilczane przez zleceniobiorcę. Zleceniodawca powinien, pod groźbą wygaśnięcia praw zgłosić zleceniobiorcy niezgodności lub wady w ciągu 60 dni od ich wykrycia. Zgłoszenie nie jest konieczne, jeśli zleceniobiorca uznał niezgodności lub też wady zataił.

Czynności przeciwko zleceniobiorcy przedawniają się w ciągu dwóch lat od dnia przekazania dzieła. Zleceniodawca pozwany z tytułu płatności może zawsze podważyć gwarancję, byle tylko niezgodności i wady zostały zgłoszone w ciągu 60 dni od ich wykrycia i zanim miną dwa lata od dostawy.

Na podstawie udzielonej gwarancji zleceniodawca może domagać się, aby niezgodności i wady zostały wyeliminowane na koszt zleceniobiorcy lub też, aby koszt został proporcjonalnie zmniejszony za wyjątkiem zadośćuczynienia za szkody powstałe z winy zleceniobiorcy. Jeśli jednak niezgodności i wady dzieła powodują, że nie nadaje się ono do przewidywanego celu, zleceniodawca może domagać się rozwiązania umowy.

Z poczynionych przez sąd w sprawie ustaleń faktycznych wynika, iż pozwany nie wykazał w sprawie skutecznego skorzystania z przysługujących mu na podstawie zawartej pomiędzy stronami uprawnień gwarancyjnych. Pozwany powołując się na występujące jego zdaniem wadliwości wykonanego systemu nie wskazał ani terminu, w którym dowiedział się o ich wystąpieniu, nie wykazał też, aby w terminie wynikającym z łączącej strony umowy ( 8 dni) ani też terminie wynikającym z przepisu powołanego wyżej art. 1667 kc. zawiadomił powoda o występowaniu wad. Powołany przepis ustanawia sankcję wygaśnięcia prawa z tytułu gwarancji w przypadku niedochodzenia terminu zawiadomienia o wadzie. Stąd też przyjąć należy, iż w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy uprawnienia gwarancyjne pozwanego do żądania usunięcia wad lub obniżenia ceny wobec wykonującego umowę wygasły wskutek ich niezgłoszenia w terminie.

Z przepisu art. 1667 kc. wynika również, iż skuteczne podniesienie zarzutu z tytułu uprawnień gwarancyjnych w trakcie procesu o zapłatę wytoczonego zleceniodawcy warunkowane jest uprzednim zawiadomieniem zleceniobiorcy o wadach lub niezgodnościach w terminie 60 dni od ich wykrycia. Z okoliczności faktycznych sprawy wynika, iż pozwany w dniu 8 kwietnia 2015 roku na piśmie potwierdził swoje zobowiązanie wobec powoda z tytułu wykonania umowy w wysokości 49.266 EURO. ( pismo k. 11) i w tym dniu nie zgłaszał żadnych wadliwości wykonanego systemu ani też roszczeń z tego tytułu.

Pierwsze pismo informujące o wadliwościach wykonanego systemu przesłał powodowi dopiero w dniu 30 listopada 2015 roku a zatem po ponad 6 miesiącach od podpisania zobowiązania do zapłaty i kierowaniu przez powoda do pozwanego kolejnych wezwań do zapłaty należności. Pozwany natomiast w żadnym piśmie nie wskazał, kiedy wady te stwierdził, co wyłącza możliwość przyjęcia, iż wysłane przez niego reklamacje zachowywały umowny czy też ustawy termin do ich zgłoszenia.

Z powyższych względów zarzut pozwanego, co do wadliwości wykonanego dzieła nie mógł stanowić podstawy do oddalenia powództwa, o co wnioskował pozwany w odpowiedzi na pozew. Wobec niekwestionowania samego faktu wykonania dzieła oraz wysokości wynikającej z przedłożonych faktur należności powództwo w tym zakresie podlegało uwzględnieniu w całości.

Jak wyżej wykazano pozwany nie wykazał zaistnienia w sprawie okoliczności zwalniającej go z zapłaty ceny nabytych i dostarczonych mu towarów (ich wadliwości).

Wobec nieudowodnienia w trakcie procesu samego faktu istnienia wady dostarczonych towarów na marginesie jedynie zwrócić należy uwagę, iż przepis art. 1495 Kodeksu Cywilnego Republiki Włoskiej przewiduje utratę przez kupującego prawa do gwarancji w przypadku nie zawiadomienia sprzedawcy o stwierdzonych wadach w ciągu ośmiu dni od ich wykrycia.

Pozwany nie wykazał, zatem nie tylko istnienia wady dostarczonych towarów, lecz także zachowania aktu staranności przewidzianego w art. 1495 Kodeksu Cywilnego, co również skutkuje utratą uprawnień z tytułu gwarancji niewadliwości towaru, w tym uprawnienia do domagania się obniżenia ceny. ( art. 1492 kac.)

Wobec niezasadności podnoszonych przez stronę pozwaną zarzutów sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda dochodzoną należność z tytułu pozostałej części ceny za dostarczony towar.

Wysokość odsetek ustawowych reguluje przepis art. 1284 Kodeksu cywilnego Republiki Włoskiej oraz wydany na jego podstawie Dekret z mocą ustawy Prezydenta Republiki z dnia 9 października 2002 nr 231 ( k.266- 279)

Zgodnie z przepisami powołanego dekretu znajdującego zastosowanie do wszelkich płatności w tym wynagrodzenia w transakcjach handlowych, odsetki stają się automatycznie wymagalne od dnia następującego po upływie terminu płatności.

Wobec powyższego sąd zasądził odsetki począwszy od terminów wymagalności zapłaty oznaczonych w przedłożonych do akt sprawy fakturach.

Strona powodowa dochodziła odsetek ustawowych, przez co rozumieć należy odsetki w wysokości obowiązującej w Polsce.

Zasadne jest natomiast, jak wyżej wykazano żądanie odsetek w wysokości obowiązującej we W. (...)

Jako podstawę orzeczenia o kosztach procesu sąd przyjął przepis art. 98 par 1 i 3 kpc

Na zasądzoną kwotę kosztów składa się oplata sądowa od pozwu 4.133 złote i koszty wynagrodzenia pełnomocnika w osobie adwokata ustalone w oparciu o przepis par. 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U, Nr 163 poz. 1348 ze zmianami) wraz opłatą skarbową od pełnomocnictwa 17 złotych.

z/ odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.