Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu 14 grudnia 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) w Ł.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) w Ł. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 15.017,00 zł (piętnaście tysięcy siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Jan Wawrowski

Sygn. akt XVI GC 1149/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 grudnia 2017 r. (potwierdzenie nadania k. 1368) powód – (...) Sp. z o.o. w likwidacji (dalej: (...)) w Ł. wniósł o zasądzenie od pozwanego – (...) S.A. w W. (dalej: (...)) kwoty 2 933 177,00 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 22 lipca 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych .

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych (odpowiedź na pozew k. 1409-1417).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 10 maja 2011 roku (...) Spółka Akcyjna (obecnie (...) Spółka Akcyjna) w W. zawarła z (...) Sp. z o.o. w Ł. umowę agencyjną (...) nr (...). Na warunkach określonych w umowie powódka, działająca jako agent, zobowiązała się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, za wynagrodzeniem określonym w umowie, do świadczenia usług agencyjnych w zakresie określonym w umowie. W myśl przepisu § 14 umowy (...) S.A. zobowiązała się do „zapłaty na rzecz agenta wynagrodzenia za świadczenie usług agencyjnych lub dodatkowych na podstawie umowy na zasadach określonych w załączniku nr 3 do umowy. Wynagrodzenie agenta obejmowało wszystkie czynności oraz wydatki związane z wykonywaniem umowy; agent nie był uprawniony do domagania się od (...) jakichkolwiek dodatkowych wydatków ani dodatkowego wynagrodzenia” (okoliczność bezsporna).

W ramach działań mających zapewnić rozwój sieci agencyjnej (...), w dniu 1 lipca 2011 r., ówczesny Dyrektor Sprzedaży Pionu Sprzedaży (...) R. N., przesłał do podmiotów wchodzących w jej skład - w tym do (...) - wiadomość e-mail, informując o wdrożeniu w ramach współpracy agencyjnej z agentami w kanale (...) programu Rozwoju Sieci Sprzedaży (...) (dalej Program). Do przesłanej wiadomości e-mail załączony został Regulamin Programu (dalej Regulamin) określający szczegółowo jego cel oraz zasady realizacji. Organizatorem Programu była (...) S.A. ( (...) S.A.) -poprzedniczka (...) S.A. Celem wdrożenia Programu, który został opisany wprost w pkt 2 Regulaminu, było wsparcie rozwoju sieci agentów (...), w szczególności poprzez: wzrost liczby Aktywnych Biur Handlowych; wzrost liczby aktywnych Reprezentantów Handlowych w sieci sprzedaży (...); prawidłowe ewidencjonowanie niezarejestrowanych (...) Agentów oraz zwiększenie sprzedaży usług (...). Czas trwania Programu określono od 1 lipca 2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r.

W pkt 6 Programu określone zostały szczegółowe kryteria, których spełnienie warunkowało możliwość uczestniczenia poszczególnych agentów (...) współpracujących z (...) S.A. w organizowanym Programie. Uczestnikami mogli być agenci, którzy spełnili łącznie poniższe kryteria: w okresie 3 ostatnich pełnych okresów rozliczeniowych od złożenia wniosku o przyznanie nowej lokalizacji nie wypowiedzieli innej (istniejącej) lokalizacji, istniejące (...) Agenta nie znajdują się w Programie Naprawczym; średnia ważona realizacja Agenta z ostatnich 3 pełnych miesięcy, liczonych przed datą złożenia wniosku, wynosi m.in. 70%.

W pkt 7 Regulaminu określono warunki przystąpienia do programu. Przystąpienie do Programu następowało poprzez złożenie Oświadczenia o przystąpieniu do Programu Rozwój Sieci Sprzedaży (...) (zwanego dalej Oświadczeniem) stanowiącego Załącznik nr 1 do Regulaminu. Wskazano, że Składając Oświadczenie Agent akceptuje postanowienia niniejszego Regulaminu. Podpisane oświadczenie Agent miał obowiązek przesłać listem poleconym lub przesyłką kurierską na adres wskazany w pkt. 9.3, w którym zastrzeżono, że wszelka korespondencja kierowana do (...) w związku z Programem prowadzonym na podstawie Regulaminu winna być kierowana na adres email: (...).pl lub (...) bądź na adres: (...) S.A. Sprzedaż Pośrednia i Inwestycje (...) i (...), ul. (...), p. (...), (...)-(...) W.. W pkt. 7.2. Regulaminu zastrzeżono, że (...) w terminie 5 dni roboczych od otrzymania Oświadczenia wyda decyzję poprzez akceptacje Oświadczenia bądź jego odrzucenie, wraz z uzasadnieniem. Odrzucenie Oświadczenia jest jednoznaczne z odmową - ze strony (...) - przystąpienia Agenta do Programu. Uruchomienie nowej lokalizacji w ramach Programu następowało poprzez złożenie Wniosku o przyznanie lokalizacji (zwanej dalej Wnioskiem), stanowiącego Załącznik nr 2 do Regulaminu. Poprzez złożenie Wniosku rozumiano wypełnienie i przesłanie w wersji elektronicznej dokumentu na jeden z adresów e-mail wskazanych w pkt. 9.3.

Zgodnie z pkt 7.4 Regulaminu (...) w terminie 5 dni roboczych od otrzymania Wniosku miała wydać decyzję poprzez akceptację Wniosku bądź jego odrzucenie wraz z uzasadnieniem. Odrzucenie Wniosku było jednoznaczne z odmową - ze strony (...) - uruchomienia nowej lokalizacji w ramach Programu.

W pkt 7.5. Agent zobowiązał się utrzymywać wszystkie lokalizacje w okresie 12 miesięcy od dnia Autoryzacji ostatniego z (...) uruchomionego w ramach Programu. Okres ten zwano Okresem Lojalnościowym.

(...) S.A. zastrzegła sobie prawo do zmiany Regulaminu, przy czym wskazano, że zmiana ta nie będzie naruszać uprawnień nabytych przez Agenta. Informacja o zmianie Regulaminu miała zostać umieszczona na stronie (...) Ponadto Program mógł zostać zawieszony lub zakończony przez (...) w każdym momencie jego trwania. W takim przypadku (...) była zobowiązana do poinformowania o zawieszeniu/zakończeniu Programu w ciągu 3 dni roboczych od momentu zaistnienia zdarzenia, poprzez stronę internetową Programu oraz komunikat ze skrzynki *Komunikacja_SPIN (regulamin k. 56-58).

W wiadomości e-mail z dnia 22 lipca 2011 r. M. W. (1) (prezes zarządu (...)) przesłał do M. S. oświadczenie o przystąpieniu do programu rozwoju sieci (...), zapoznaniu się z Regulaminem Programu oraz akceptacji warunków w nim zawartych. Jednocześnie poinformował, że oryginał dokumentu (oświadczenia) został wysłany pocztą wraz z aneksem (wiadomość e-mail z dnia 22 lipca 2011 r. k. 63, oświadczenie o przystąpieniu k. 64).

(...) S.A. nie ustosunkowała się do treści przesłanej przez Agenta wiadomości e-mail. (okoliczność bezsporna).

(...), w imieniu której działał prezes zarządu M. W. (2), sporządziła wnioski o przyznanie lokalizacji, na podstawie których wyraziła prośbę o przyznanie lokalizacji dla (...) Biur Handlowych w P. (ul. (...)), w B. (ul. (...)), w K. (ul. (...)), w P. (ul. (...)), w L. (ul. (...)) (wnioski o przyznanie lokalizacji k. 66-70).

W dniu 5 września 2011 r. w formie ustnej, a następnie 12 września 2011 r. drogą elektroniczną, za pośrednictwem (...) zakomunikowano zmiany w Regulaminie Programu Rozwoju Sieci (...). Wprowadzono m.in. postanowienie, że maksymalna liczba (...) biorących udział w Programie wynosi 36 sztuk (wiadomość k. 77).

W dniu 7 września 2011 r. M. W. (1) w wiadomości e-mail, nawiązując do ustaleń z sierpnia, na temat uruchomienia nowych lokalizacji w (...), przesłał M. S. skany wniosków o otwarcie nowych lokalizacji (w P. (ul. (...)), w B. (ul. (...)), w K. (ul. (...)), w P. (ul. (...)), w L. (ul. (...))), wskazując, że oryginały zostały wysłane pocztą. Oświadczył także, ze wszystkie lokalizacje są już gotowe (wyposażone w niezbędne narzędzia do pracy, posiadają swoich kierowników i prowadzone są rekrutacje) (okoliczność bezsporna, wiadomość e-mail k. 79, k. 1141-1446).

W lokalizacji B. (ul. (...)) (...) prowadziła uprzednio Biuro Handlowe. Lokalizację tą wypowiedziała z dniem 31 października 2010 r. z powodu braku ekonomicznego uzasadnienia funkcjonowania (...). Postanowiła też zakończyć świadczenie pośredniczenia usług sprzedaży produktów (...) S.A. na tym obszarze (wiadomość e-mail, wypowiedzenie k. 1447-1448).

W dniu 12 września 2011 r. M. W. (1) oświadczył, że informacja przekazana na spotkaniu o ograniczonej liczbie (...) otwartych w programie nieco go zaskoczyła, ale ma nadzieję, że zostały wolne miejsca dla 5 fizycznie już przygotowanych lokalizacji do uruchomienia w (...). W odpowiedzi dowiedział się, że do programu wejdą (...), które już zostały autoryzowane lub nie otrzymały autoryzacji z powodu braków i muszą je uzupełnić. (...) S.A. otrzymała ok. 50 wszystkich zgłoszeń o nowe lokalizacje, a tylko 36 wchodzi do programu, z czego do końca sierpnia autoryzowanych zostało 24 sztuki i 12 we wrześniu. W sumie odrzucono wnioski o 15 lokalizacji, w tym te złożone przez (...), a które dopytywano telefonicznie. (...) S.A. wskazał, że w Programie nie ma już miejsca. Zapytał jaka jest decyzja (...) w przedmiocie uruchomienia tych lokalizacji poza Programem. Także w dniu 12 września 2011 r. M. W. (1) oświadczył, że podczas rozmowy z R. N., która miała miejsce w ubiegłym tygodniu, brał taką możliwość pod uwagę, żeby otworzyć lokalizacje poza programem, ale w takiej sytuacji chciałby ustalić indywidualne zasady celowania dla tych potencjalnie otwieranych (...). Ze swojej strony zaproponował warunki dotyczące celu (takie jak obowiązywały w programie), nie ukrywał także że liczy, że uda się wypracować jeszcze lepsze warunki. W odpowiedzi otrzymał warunki ustalone dla wszystkich (...) uruchamianych poza Programem (korespondencja e-mai k 78-79, k. 1449-1450 ).

Pismem opatrzonym datą 6 września 2011 r. (...) S.A. wyraziła (...) zgodę na wcześniejszą zamianę pomieszczenia nr (...) na pomieszczenia nr (...) oraz (...) w P. przy ul (...) przed podpisaniem aneksu do umowy, zastrzegając jednocześnie, że fakt ten powinien zostać potwierdzony podpisaniem protokołu zdawczo-odbiorczego. Poinformowała jednocześnie, że w przypadku niepodpisania aneksu do umowy (...) zobowiązana będzie do opuszczenia przedmiotowego pomieszczenia oraz opłaty za bezumowne korzystanie za okres od podpisania protokołu odbioru do czasu zdania (wcześniejsza zmiana pomieszczeń k. 73).

Pismem opatrzonym datą 10 września 2011 r. (...) S.A. wyraziła (...) zgodę na wydanie kluczy do pomieszczenia nr (...) w B. przy ul. (...) oraz do pomieszczenia nr (...)w P. przy ul. (...) przed podpisaniem aneksu do umowy, zastrzegając jednocześnie, że fakt ten powinien zostać potwierdzony podpisaniem protokołu zdawczo-odbiorczego. Poinformowała jednocześnie, że w przypadku niepodpisania aneksu do umowy (...) zobowiązana będzie do opuszczenia przedmiotowego pomieszczenia oraz opłaty za bezumowne korzystanie za okres od podpisania protokołu odbioru do czasu zdania (udostępnienie lokalu B. oraz P. k. 74).

W dniu 28 września 2011 r. w związku z ograniczeniem liczby (...) mogących wziąć udział w pierwszej edycji Programu oraz ciągłym zainteresowaniem rozwojem sieci sprzedaży ze strony agencji, (...) S.A. podjęła decyzję o uruchomieniu uzupełniającej edycji Programu wspierającego rozwój (...) Biur Handlowych. O edycji Programu Rozwoju Sieci Sprzedaży (...) – (...) poinformowano m.in. (...), przesyłając agentowi jednocześnie Regulamin Programu. W regulaminie ustalono analogiczne warunki przystąpienia do Programu jak w poprzedniej edycji (wiadomość e-mail wraz z załącznikiem k. 1438-1440).

Następnego dnia, tj. 29 września 2011 r., (...) złożyła zgodnie z warunkami Programu (...): Oświadczenie w przedmiocie przystąpienia do Programu oraz wypełnione wnioski o przyznanie lokalizacji w ramach Programu dotyczące następujących lokalizacji: P. (ul. (...)), B. (ul. (...)), K. (ul. (...)), P. (ul. (...)), L. (ul. (...)) (wiadomość e-mail wraz z załącznikami k. 1451-1453).

(...) została zakwalifikowana do udziału w Programie – (...). Wszystkie zgłoszone przez nią (...) uzyskały w dniach 29-30 września 2011 r. autoryzację w ramach Programu i rozpoczęły działalność w zakresie świadczenie usług agencyjnych (protokoły rejestracji (...) k. 1454 -1459).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów oraz zeznań świadków M. W. (1) i M. S.. Sąd dał wiarę tym zeznaniom, gdyż są spójne, logiczne i wzajemnie się potwierdzają. Z zeznań świadka M. W. (1) wynika w szczególności, iż będąc w 2011 r. prezesem zarządu powodowej spółki nie zapoznał się on z zasadami spornego programu, a jedynie opierał się na informacjach przekazanych mu przez M. S.. Z kolei zeznania świadka R. N. nie wniosły nic istotnego w sprawie.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Do 2013 r. strony łączyły zawierane kolejno umowy agencyjne. W okresie, którego dotyczy powództwo, współpraca stron realizowana była w oparciu o zawartą w dniu 10 maja 2011 r. umowę agencyjną (...) nr (...). W wykonaniu tej umowy powód świadczył na rzecz pozwanej usługi agencyjne w zakresie sprzedaży jej produktów i usług. Sprzedaż ta realizowana była przez reprezentantów handlowych, których działalność skupiona była wokół autoryzowanych przez pozwaną biur handlowych ((...)).

Spór dotyczy jednego z programów realizowanych w trakcie trwania tej umowy. Celem uzasadnienia dochodzonego roszczenia powód wskazał, że przystępując do jednej z akcji promocyjnych (programu Rozwoju Sieci Sprzedaży (...)), organizowanej przez pozwaną oraz pozostając w błędnym przekonaniu o dobrej wierze kontrahenta, a także zamiarze wywiązania się z obowiązków przewidzianych regulaminem programu, poniósł znaczne straty, a także utracił korzyści, które osiągnąłby gdyby nie wyrządzono mu szkody. Celem wykazania wysokości roszczenia powód oświadczył, że wysokość utraconych korzyści obejmuje wartość stanowiącą tzw. „bonus” przypadający na każde biuro handlowe w wysokości 180.000 zł, co daje łączną kwotę 900.000 zł tytułem wypracowanych obrotów sprzedaży, z kolei na straty rzeczywiste składają się: wydatki na wynagrodzenia, wydatki biurowe, paliwo oraz koszty połączeń telefonicznych i zakup sprzętu elektronicznego.

Powód nie udowodnił zasadności roszczenia.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że pozwany w odpowiedzi na pozew zakwestionował roszczenie zarówno co do zasady, jak i wysokości, a ponadto podniósł przede wszystkim zarzut przedawnienia i ten zarzut, jako najdalej idący podlegał rozpoznaniu w pierwszej kolejności.

Odnosząc się zatem do zarzutu przedawnienia należało wskazać, że podstawą dochodzonego przez powoda roszczenia jest art. 471 k.c. O ile zasady przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym zostały przez ustawodawcę określone w art. 442 ¹k.c., o tyle brak jest ogólnych przepisów, które by regulowały zasady przedawnienia roszczeń o wykonanie zobowiązania albo o naprawienie szkody wyrządzonej ich niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem. Co do zasady, do tych roszczeń muszą być zatem stosowane przepisy ogólne o przedawnieniu (art. 117-125 k.c.). Roszczenia o naprawienie szkody w reżimie kontraktowym przedawniają się zatem zgodnie z ogólną regułą wynikającą z art. 117 i n. k.c. Stosownie do art. 118 k.c. termin ich przedawnienia, jeśli są one związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, wynosi trzy lata,

Zawisły spór niewątpliwie dotyczy przedsiębiorców, zatem zastosowanie ma trzyletni termin przedawnienia. Jednocześnie wskazać należy, że termin przedawnienia roszczenia o zapłatę odszkodowania z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 k.c.) rozpoczyna bieg od dnia wystąpienia szkody pozostającej w związku przyczynowym z tym zdarzeniem (art. 120 § 1 k.c.) (uchwała SN z dnia 22 listopada 2013 r., III CZP 72/13, Legalis).

Z materiału dowodowego wynika, że szkoda, której naprawienia poprzez zapłatę odszkodowania domaga się powód, powstała w 2011 r., natomiast pozew został wniesiony w dniu 2 grudnia 2017 r., co niewątpliwie oznacza, że trzyletni termin przedawnienia roszczenia z art. 471 k.c. już upłynął.

W odpowiedzi na podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia, powód wskazał, że w dniu 25 czerwca 2014 r. pełnomocnik powoda zawezwał pozwaną spółkę do próby ugodowej, licząc na polubowne rozwiązanie sporu. Wskazał też, że w dniu 2 grudnia 2014 r. odbyło się posiedzenie przed Sądem Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie VIII Wydział Gospodarczy (sygn.. akt: VIII GCo 804/14), na którym nie stawił się nikt w imieniu pozwanej, wskutek czego do zawarcia ugody nie doszło, ale skutecznie przerwany został termin przedawnienia. Powód nie udowodnił jednak powyższych twierdzeń, nie wnioskował także o przeprowadzenie przez Sąd postępowania dowodowego w tym zakresie. Wprawdzie przepis art. 232 zd. 2 k.p.c. daje sądowi możliwość przeprowadzenia z urzędu dowodu niewskazanego przez stronę, jednakże w orzecznictwie przyjmuje się, że nieskorzystanie przez sąd z tej możliwości z reguły nie stanowi uchybienia (wyrok SN z dnia 26 stycznia 2000 r., III CKN 567/98, LEX nr 52772). Decydującym, bowiem pozostaje, że wykrycie prawdy przez sąd ogranicza się w zasadzie do przeprowadzenia dowodów zgłoszonych przez strony, albowiem to na nich spoczywa ciężar dowodu (art. 6 k.c.). Ponadto w niniejszym postępowaniu brak jest podstaw do działania przez sąd z urzędu, podczas gdy obie strony od początku procesu są reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników.

Powód nie udowodnił również, iż powołany wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, którego treść nie została wykazana, spowodował przerwanie biegu przedawnienia, na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c.

Zgodnie z powołanym przepisem bieg przedawnienia przerywa się miedzy innymi przez każdą czynność przed sądem powziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.

Powód nie udowodnił aby wniosek o zawezwanie do próby ugodowej zawierał roszczenie tożsame z dochodzonym w niniejszej sprawie oraz aby rzeczywiście zmierzał do dochodzenia roszczenia, a nie tylko w celu przerwania biegu przedawnienia, wobec konsekwentnego kwestionowania przez pozwanego roszczenia powoda co do zasady i braku jakichkolwiek szans na zawarcie ugody. Jak trafnie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 10 stycznia 2017 r., V CSK 204/16, nie jest czynnością zmierzającą bezpośrednio do dochodzenia roszczenia zawezwanie do próby ugodowej, którego celem jest jedynie wydłużenie okresu zaskarżalności wierzytelności przez doprowadzenie do kolejnej przerwy biegu przedawnienia.

W konsekwencji powód nie zdołał odeprzeć zarzutu pozwanego, który to zarzut wobec bierności powoda, był w ocenie Sądu trafny i już tylko z tego powodu powództwo podlegało oddaleniu.

Bez względu na powyższe, powództwo zasługiwało na oddalenie także z innych względów. Zważyć należy, że powód opierał swoje roszczenie na treści art. 471 k.c. Zobowiązany był zatem wykazać zaistnienie przesłanek, które - w myśl art. 471 k.c. - decydują o powstaniu roszczenia odszkodowawczego. Są nimi: naruszenie zobowiązania („bezprawność kontraktowa”) oraz wyrządzenie wierzycielowi szkody (art. 361 § 2 k.c.), pozostającej w związku przyczynowym z naruszeniem zobowiązania (art. 361 § 1 k.c.). Przepis ten stanowi podstawę uzyskania odszkodowania w miejsce świadczenia w zakresie, w jakim nie zostało ono spełnione lub zostało spełnione nienależycie. W takim wypadku obowiązek świadczenia - w części, w jakiej został naruszony przez dłużnika - ulega przekształceniu w obowiązek naprawienia szkody. Bezprawność w odpowiedzialności ex contractu wiąże się z naruszeniem obowiązków względnych, istniejących wyłącznie w ramach treści określonego zobowiązania.

Strony niewątpliwie łączyły umowy agencyjne, na podstawie których powód miał świadczyć na rzecz pozwanej usługi agencyjne w zakresie sprzedaży jej produktów i usług. Powód nie dochodzi jednak roszczeń z tego stosunku obligacyjnego, a powołuje się rzekome naruszenie przez pozwaną postanowień zawartych w regulaminie wdrożonym w ramach współpracy agencyjnej z agentami w kanale (...) programu Rozwoju Sieci Sprzedaży (...). Przeprowadzone postępowanie dowodzi natomiast, że udział w tym programie był dobrowolny i możliwy dopiero po spełnieniu określonych warunków i dokonaniu wskazanych formalności.

Zgodnie z pkt 7 regulaminu przystąpienie do programu wiązało się ze złożeniem oświadczenia o przystąpieniu listem poleconym lub przesyłką kurierską na wskazany w regulaminie adres. Ponadto uruchomienie nowej lokalizacji w ramach programu następowało poprzez przesłanie wniosku o przyznanie lokalizacji na jeden ze wskazanych adresów e-mail. Powód złożył oświadczenie o przystąpieniu do programu, ale jedynie poprzez przesłanie wypełnionego formularza w załączniku do wiadomości e-mail z dnia 22 lipca 2011 r., brak jest natomiast dowodów na to, że oświadczenie złożono zgodnie z pkt 7.1 regulaminu tj. listownie lub przesyłką kurierską.

Nadto w okresie od 22 lipca 2011 r. do dnia 5 września 2011 r. powód nie złożył wniosku o przyznanie lokalizacji. Czynności tej dokonał dopiero w dniu 7 września 2011 r., po tym jak dowiedział się o zmianach w regulaminie w zakresie ograniczenia liczby lokalizacji otwartych w programie, które to zmiany przedstawiono na spotkaniu w dniu 5 grudnia 2011 r.

Zmiana postanowień regulaminu nie może stanowić podstawy do pociągnięcia pozwanej do odpowiedzialności, gdyż możliwość zmiany została wprost przewidziana w pkt 9 regulaminu. O zmianach agenci zostali natomiast poinformowani zarówno ustnie na spotkaniu w dniu 5 grudnia 2011 r., jak i zgodnie z treścią regulaminu – za pośrednictwem komunikatora w dniu 12 grudnia 2011 r. Z faktu opieszałości powoda w złożeniu wniosków o uruchomienie lokalizacji nie można natomiast wywodzić odpowiedzialności pozwanej. Regulamin został wdrożony od lipca 2011 r. i powód miał czas na złożenie wniosków jeszcze przed zmianami. Skoro złożył w terminie późniejszym to zmniejszył swoje szanse na zakwalifikowanie się do programu, tym bardziej że zainteresowanie programem było spore i dlatego wprowadzono ograniczenia. Bez znaczenia pozostaje także okoliczność, że powód postanowił w pierwszej kolejności przygotować lokalizacje a dopiero po tym zgłosić ich udział. Zarówno regulamin, jak i zeznania pozwanego potwierdzają, że do zakwalifikowania do udziału nie było wymagane przygotowanie fizyczne lokalizacji, a jedynie wskazanie chęci otwarcia takiej lokalizacji i jego miejsca.

Ponadto nawet kumulatywne złożenie oświadczenia i wniosków nie gwarantowało udziału w programie, bowiem wymagana była też autoryzacja lokalizacji. Takiej autoryzacji pozwana niewątpliwie odmówiła, ale z usadowionych przyczyn – limit lokalizacji mogących wziąć udział w programie został wyczerpany. Skoro powód złożył wnioski o uruchomienie lokalizacji dopiero we wrześniu 2011 r., bowiem chciał zgłosić gotowe lokalizacje, a nie jedynie ich położenie, to nie może teraz obciążać pozwanej skutkami swojej nadgorliwości.

Odpowiedzialność na podstawie art. 471 k.c. otwiera się w sytuacji, gdy dłużnik nie wykonał lub nie wykonał należycie swoich obowiązków dłużnych. Takie zachowanie dłużnika stanowi naruszenie normy indywidualnej i konkretnej i z tego powodu otwiera drogę wierzycielowi do domagania się odszkodowania. W przedstawionych okolicznościach, Sąd natomiast nie stwierdził naruszenia przez pozwaną żadnego z postanowień, do którego przestrzegania pozwany byłby zobowiązany.

W ocenie Sądu w zaistniałych okolicznościach nie zachodzi także kolejna z przesłanek warunkujących odpowiedzialność pozwanej, a mianowicie powód nie zdołał wykazać poniesionej szkody. Brak jest także związku przyczynowego pomiędzy szkodą a naruszeniem zobowiązania, skoro pozwanemu nie można przypisać jakiegokolwiek naruszenia zobowiązania.

Zdaniem powoda wskutek niezakwalifikowania do programu zgłoszonych lokalizacji poniósł stratę, na którą składały się wydatki na wynagrodzenia pracowników, wydatki biurowe, paliwo, koszty połączeń telefonicznych oraz zakup sprzętu elektronicznego. Na dowód powyższego załączył do pozwu faktury VAT. Faktury te jednak, po pierwsze są mało czytelne, a po drugie nie wynika z nich, jakich lokalizacji konkretnie dotyczą. W takich okolicznościach istnieje prawdopodobieństwo, że przedstawione faktury dotyczą wydatków poniesionych w związku z uruchomieniem innych lokalizacji, niż te które zgodnie z wolą powoda miały być zgłoszone do udziału w programie. Podobnie rzecz ma się w przypadku załączonych umów zlecenie pracowników (...), z których nie wynika ani w jakim biurze handlowym pracownicy ci świadczą pracę, ani też że osoby zatrudnione otrzymały uzgodnione w umowie wynagrodzenie. W tym miejscu raz jeszcze należy wskazać, że powód nie był zobowiązany do zgłoszenia w pełni zaadaptowanych lokalizacji. Skoro na etapie zgłoszenia wniosku nie wymagano tego, to tym samym powód na własne ryzyko ponosił koszty związane z adaptacją lokalu.

Powód dochodzi także utraconych korzyści, które w jego ocenie opiewają na łączną kwotę 900.000 zł i stanowią równowartość „bonusu” przypadającego na każdy z lokali zgłoszonych do programu. Wykazanie szkody w postaci lucrum cessans wymaga jednak udowodnienia tak dużego prawdopodobieństwa osiągnięcia korzyści majątkowej, że rozsądnie rzecz oceniając, można stwierdzić, że poszkodowany na pewno uzyskałby korzyść, gdyby nie wystąpiło określone zdarzenie. Powód nie zdołał jednak tego uczynić. Szczególną uwagę w tym zakresie należy zwrócić na treść regulaminu w zakresie przyznawania rzekomo utraconego przez powoda bonusu. W regulaminie określono cele sprzedażowe, których osiągnięcie warunkowało przyznanie bonusu. Nadto w zakresie naliczania bonusu regulamin odsyłał do odrębnych zasad opisanych w załączniku do umowy agencyjnej, której treść nie została ujawniona w toku postępowania. W ramach programu możliwe było także osiągnięcie extra bonusu, którego wielkość została ustalona w regulaminie, jednak wprost zastrzeżono, że może zostać zmieniona w każdym czasie trwania programu. W ocenie Sądu powód nie zdołał wykazać prawdopodobieństwa osiągnięcia takich wyników sprzedażowych, które uprawniałyby powoda do ubiegania się o wypłatę bonusu, stąd też nie wykazał utraconych korzyści. W końcu zważyć należy, że pomimo tego, iż powód nie został zakwalifikowany do programu, to przygotowane przez niego lokalizacje nie zostały zamknięte. Jak wynika z postępowania, niezakwalifikowane przez pozwaną lokalizacje, uzyskały w dniach 29-30 września 2011 r. autoryzację w ramach kolejnego analogicznego programu, który także przewidywał bonusy za wielkość sprzedaży, wyłączona została jedynie możliwość otrzymania extra bonusu. Po autoryzacji lokalizacje te rozpoczęły działalność w zakresie świadczenia usług agencyjnych, stąd też powód nie poniósł żadnej szkody, bowiem lokale, na które poczynione zostały wydatki nie zostały pozbawione możliwości zarobkowania. Wydatki te zatem nie pomniejszają majątku powoda, bowiem i tak zostałyby poniesione w związku z przystąpieniem do drugiej edycji programu. Skoro lokale nadal prosperują to powód ma też możliwość realizowania celów sprzedażowych warunkujących przyznanie bonusu, a więc nie można mówić o jakichkolwiek utraconych korzyściach. Ponadto wskazuje się, że szkoda musi pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym z naruszeniem zobowiązania. Nawet gdyby przyjąć, że poniósł jakąkolwiek szkodę, to szkoda ta musiałaby pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym z naruszeniem zobowiązania. W przedstawionych okolicznościach nie można w żaden sposób powiązać zachowania pozwanego z ewentualną szkodą.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji orzeczenia.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Ze względu na fakt, iż powództwo zostało oddalone w całości, Sąd obciążył powoda kosztami procesu w kwocie 15 017 zł, na które wynagrodzenie adwokata w kwocie 15 000 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

SSO Jan Wawrowski

ZARZĄDZENIE

(...)

2018-01-25 SSO Jan Wawrowski