Sygnatura akt XII C 445/18
Poznań, dnia 8 maja 2019 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Ewa Hoffa
Protokolant: Starszy sekretarz sądowy Krystyna Wojciechowska-Trawka
po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2019 r. w Poznaniu na rozprawie
sprawy z powództwa R. K. (1) /PESEL:(...)/
przeciwko A. K. /PESEL: (...)/
o zapłatę
I. Zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 300.000 zł /trzysta tysięcy złotych/ z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 lutego 2017 r. do dnia zapłaty.
II. Kosztami postępowania obciąża w całości pozwaną i z tego tytułu:
1/ nakazuje ściągnąć od niej na rzecz Skarbu Państwa /Sądu Okręgowego w Poznaniu/ kwotę 14.500 zł /czternaście tysięcy pięćset złotych/,
2/ zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 11.317 zł /jedenaście tysięcy trzysta siedemnaście złotych/.
/-/ E. Hoffa
Sygn akt XII C 445/18/3
Powód, R. K. (1), wniósł o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kwoty 300.000 zł z odsetkami ustawowymi od 8 lutego 2017 r. do dnia zapłaty i o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10.800 zł z opłatą skarbową /k.1/.
Wskazał, że jego roszczenie wynika z zawartej przez strony umowy pożyczki.
Pozwana- obecnie nazywająca się A. K. , wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /k.133/. Twierdziła, że przekazywane jej przez powoda pieniądze zużyła „na bieżące utrzymanie domu, na życie, na rodzinę, na przyjemności , na różnego rodzaju zakupy etc.”
Podkreśliła, że nieruchomość w D. przy ul. (...) zabudowaną domem jednorodzinnym kupiła ze swego majątku odrębnego, a konkretnie z darowizny w kwocie 300.000 zł otrzymanej od niejakiego R. K. (2), którego określiła jako „swego ówczesnego partnera” /k.133- 135/.
Jako alternatywną podstawę wniosku o oddalenie powództwa powołała pozorność umowy pożyczki zawartej z powodem, a w konsekwencji jej nieważność /k.142/.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Strony były małżeństwem od 2005 r. i funkcjonowała między nimi ustawowa wspólność majątkowa małżeńska.
Pozwany pracował w Holandii i w Polsce zajmując się renowacją samochodów, a około 2006 r. zleceniodawca zaproponował mu spółkę, która miała być zarejestrowana w Polsce. Ponieważ powód i pozwana obawiali się ryzyka związanego z działalnością gospodarczą zdecydowali się kupić dom na nazwisko pozwanej jako jedynej właścicielki. Dom ten miał stanowić jej majątek odrębny, ale miał być użytkowany przez strony i ich kilkuletnią córkę, oraz ojca powoda.
Pozwana, która po urodzeniu córki stron od kilku lat nie pracowała już zawodowo miała nadal prowadzić wspólne gospodarstwo domowe.
W uzgodnieniu ze swym ojcem powód sprzedał dom po swoich rodzicach za cenę około 325.000 zł.
Na zakup w/w nieruchomości w D. przekazał pozwanej kolejno: 180.000 zł w dniu 30 stycznia 2007 r., 50.000 zł w dniu 28 marca 2019 r. i 70.000 zł dnia 25 kwietnia 2007 r. /k.13, 15 i 18- informacje pozwanej zawarte w deklaracjach złożonych Urzędzie Skarbowym w Ś./.
Strony zawarły umowę pożyczki dnia 30 stycznia 2007 r., a w umowie wskazały, że kwota 300.000 zł pożyczana jest z majątku odrębnego powoda do majątku odrębnego pozwanej na okres 10 lat od daty zawarcia umowy, a pozwana po upływie tego terminu zwróci 300.000 zł w ciągu tygodnia. Uzgodnili, że powód przekaże pozwanej 180.000 zł dnia 30 stycznia 2007 r., a kwotę 120.000 zł do dnia 30 kwietnia 2007 r. /k.11 i 12 – identyczne kserokopie umowy pożyczki potwierdzone „za zgodność z oryginałem”/.
Pozwana zgłosiła w Urzędzie Skarbowym w Ś. otrzymanie kolejnych kwot wskazując, że pieniądze otrzymała w wykonaniu umowy pożyczki z dnia 30 stycznia 2007 r. /k.13- 19- poświadczone kserokopie zgłoszeń, k.84-89- kserokopie wykonane z urzędu z akt sprawy(...) Sądu Rejonowego w Ś.o uzgodnienie księgi wieczystej prowadzonej dla w/w nieruchomości z rzeczywistym stanem prawnym/. Powód domagał się w tym postępowaniu wpisania go w Dziale II księgi wieczystej (...) jako współwłaściciela tej nieruchomości. Jego powództwo zostało oddalone, a wyrok Sądu Rejonowego w Ś. jest prawomocny /k.94- kserokopia wyroku/.
Sąd Rejonowy w Ś. ustalił, że wpis własności był zgodny z wolą stron /k.95- 100- kserokopia uzasadnienia/.
Zachowany został więc dotychczasowy wpis prawa własności /k.59- 64- wydruk z elektronicznego systemu ksiąg wieczystych/.
Strony rozwiodły się w 2012 r., a w 2015 r. pozwana poślubiła w/w R. K. (2) i do teraz pozostaje z nim w związku małżeńskim
/bezsporne/.
Pismem z 6 listopada 2017 r. powód wezwał pozwaną do zwrotu kwoty 300.000 zł z odsetkami ustawowymi od 8 lutego 2017 r. na podstawie umowy pożyczki z dnia 30 stycznia 2007 r. Zaznaczył, że jeśli pozwana nie zapłaci do 10 listopada 2017 r. rozpocznie postępowanie sądowe /k.21- 24- kserokopia wezwania, oraz poświadczenia nadania listu poleconego/.
Do chwili obecnej pozwana nie zapłaciła żadnej części kwoty wskazanej w pozwie.
Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów, lub ich kserokopii, a także zeznań powoda /k. 125- 126/ , które uwzględnił w takim zakresie w jakim nie były sprzeczne z dokumentami przyjętymi za podstawę ustaleń i w jakiej nie były sprzeczne z twierdzeniami zawartymi w pismach procesowych pozwanej.
Wraz z doręczeniem pozwanej odpisu pozwu sąd zobowiązał ją do złożenia w terminie 21 dni odpowiedzi na pozew z ewentualnymi wnioskami dowodowymi /k.81- 82 i k.103- zawiadomienie z pouczeniem i dowód doręczenia w dniu 12 września 2018 r. dorosłemu domownikowi/. Jej pełnomocnikowi doręczono kserokopię pozwu 27 listopada 2018 r. /k.122- zwrotne poświadczenie odbioru/.
Pozwana nie stawiła się na żadną z rozpraw.
Przy piśmie procesowym z dnia 8 kwietnia 2019 r. jej pełnomocnik dołączył kserokopię umowy darowizny z dnia 30.01.2000 r. bez poświadczenia „za zgodność z oryginałem”. Z kserokopii tej wynikało oświadczenie R. K. (2), że obdarowuje A. B. kwotą 300.000 zł, a ona darowiznę przyjmuje /k.136/. Dołączył też kserokopie pism zapowiadających wystąpienie przeciwko R. K. (1) o zapłatę kwoty 240.000 zł z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości /k.137-138/.
Następnie złożył też oświadczenie podpisane przez pozwaną datowane 12 kwietnia 2019 r. /k.143- 144/.
Sąd oddalił wnioski pozwanej o dowody z zeznań świadków A. F. /k.134/ i R. K. (2) /k.135/ w pierwszej kolejności dlatego, że zostały złożone po terminie zakreślonym dla złożenia dowodów, a w drugiej kolejności dlatego, że okoliczności na które zawnioskowani zostali świadkowie były nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy.
Kserokopia „darowizny” z 30 stycznia 2000 r. nie została zgłoszona do żadnego Urzędu Skarbowego, nie została potwierdzona za zgodność z oryginałem, nie zawiera daty pewnej, ani podpisów urzędowo poświadczonych.
W styczniu 2000 r. pozwana miała 20 lat, bowiem urodziła się dnia
30 stycznia 1980 r., co wynika z jej PESEL i kserokopii zaświadczenia lekarskiego /k.132/. R. K. (2) nie był ani krewnym, ani powinowatym pozwanej, był wówczas żonaty z inną kobietą. Prowadził gospodarstwo rolne.
Z jakich przyczyn i w jakim celu miałby darować 20- latce 300.000 zł gotówką nie sposób jest ocenić. Nawet gdyby dać wiarę informacjom pozwanej, że był on wówczas jej „partnerem” /k.135/ dokonanie darowizny w tej wysokości jest nieprawdopodobne, a nawet nierealne.
Równie nieprawdopodobne jest, że pozwana przetrzymywała tę kwotę 300.000 zł w gotówce od 30 stycznia 2000 r. do 2007 r., czyli do czasu zakupu nieruchomości, a nie przeznaczyła tej kwoty „na bieżące utrzymanie domu, na życie, na rodzinę, na przyjemności , na różnego rodzaju zakupy etc.” /k.134/, gdyby, teoretycznie, przyjąć założenie, że istotnie darowizna nastąpiła.
Ponieważ pozwana potwierdziła i czynność prawną pożyczki z dnia 30 stycznia 2007 r. i osobiście dokonała zgłoszeń kolejnych transzy pożyczki w Urzędzie Skarbowym w Ś., ani zeznania w/w świadków na wnioskowane okoliczności, ani kserokopia wyżej opisanego dokumentu prywatnego /k.134/ nie stanowiły dowodów istotnych dla meritum sprawy w sytuacji, gdy pozwana pożyczkę jednoznacznie potwierdziła.
Sąd oddalił więc te wnioski jako spóźnione i nie dopuścił tych dowodów z urzędu z przyczyn wyżej wyszczególnionych /k.139 i 140/. Ich przeprowadzenie było zbędne i prowadziłoby do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania.
Pozwana nie stawiła się na dwie kolejne rozprawy /k.125- 126 i k.139- 140- protokoły rozpraw/. Przekazała kserokopię zaświadczenia z (...) w P., że nie jest zdolna do udziału w rozprawie ze względu na stan zdrowia /k.132/. Na żadnym etapie postępowania nie złożyła zaświadczenia lekarskiego od lekarza sądowego, ani zaświadczenia lekarskiego potwierdzonego przez lekarza sądowego.
Ponieważ okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy zostały wyjaśnione sąd ograniczył, w tej sytuacji, dowód z przesłuchania stron do przesłuchania powoda.
Sąd zważył co następuje:
Art. 720§1 k.c. stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku, lub tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przenosi tysiąc złotych powinna być stwierdzona pismem.
Strony potwierdziły pisemnie zawarcie umowy pożyczki dnia 30 stycznia 2007 r. , pozwana potwierdziła też zawarcie tej umowy w zgłoszeniach do Urzędu Skarbowego w Ś.. W zgłoszeniach tych potwierdziła otrzymanie od powoda poszczególnych kwot składających się na kwotę 300.000 zł z czego wynika, że otrzymała przedmiot pożyczki.
Twierdzenia pozwanej, że pożyczka jest nieważna ze względu na jej pozorność nie zasługują na wiarę, bowiem pozwana twierdzeń o pozorności nawet nie uprawdopodobniła. Wyżej opisana nieruchomość została zakupiona jako jej majątek odrębny za pieniądze pożyczone jej przez powoda właśnie w tym celu.
Mając powyższe na względzie należało, na podstawie art. 720§1 k.c., zasądzić od pozwanej na rzecz powoda kwotę 300.000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8 lutego 2017 r.
Odsetki zostały zasądzone na podstawie art 481§1 k.c. w związku art. 476 k.c. , bowiem świadczenie stało się wymagalne po upływie siódmego dnia po dacie 30 stycznia 2017 r.- zgodnie z treścią umowy stron.
Powód uiścił opłatę od pozwu w kwocie 500 zł /k. 52/ , ponieważ postanowieniem z dnia 31 stycznia 2018 r. został częściowo zwolniony od kosztów sądowych. Całość opłaty od pozwu wynosi 15.000 zł.
Pozwana przegrała sprawę, więc sąd obciążył ją całością kosztów postępowania.
Należało w tej sytuacji zasądzić od pozwanej na rzecz powoda kwotę 500 zł, oraz ściągnąć od niej na rzecz Skarbu Państwa nieopłacone dotąd koszty sądowe w kwocie 14.500 zł.
Tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według stawek w dniu wniesienia pozwu /§2 ust.7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie… Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 i Dz. U. z 2016 r. poz. 1668/ zasądzono od pozwanej na rzecz powoda kwotę 10.817 zł w której mieści się opłata skarbowa za pełnomocnictwo.
Podstawą prawną orzeczenia o kosztach postępowania jest art. 98§1 i 3 k.p.c.
/-/ E. Hoffa