Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2013 r. w Katowicach

sprawy z odwołania Z. K. (Z. K. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji ubezpieczonej Z. K.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Gliwicach Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku

z dnia 11 kwietnia 2012 r. sygn. akt IX U 308/12

zmienia zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego i przyznaje Z. K. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 1 listopada 2011 r. do dnia 31 grudnia 2012 r.

/-/ SSA J. Pietrzak /-/ SSA I. Goik /-/ SSA M. Żurecki

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

Sygn. akt III AUa 1317/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 stycznia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił ubezpieczonej Z. K. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 9 listopada 2011 roku prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Powołując się na art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (obecnie tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku Nr 153 poz. 1227 ze zm.) organ rentowy stwierdził, że ubezpieczona nie dostarczyła żadnych dowodów, które miałyby wpływ na prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy i w związku z powyższym brak jest podstaw do zmiany decyzji odmownej z dnia 28 grudnia 2011 roku.

Odwołanie od przedstawionej decyzji wniosła ubezpieczona Z. K. domagając się przyznania prawa do spornego świadczenia oraz argumentując,
iż wskazana decyzja jest dla niej krzywdząca oraz podnosząc, że stan jej zdrowia nie uległ poprawie wręcz przeciwnie uległ pogorszeniu.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2012 roku sygn. akt IX U 308/12 Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział IX Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku oddalił odwołanie ubezpieczonej.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że ubezpieczona Z. K. urodziła się
w dniu 16 września 1953 roku. Z dokonanych przez Sąd Okręgowy ustaleń wynika i ta okoliczność, że w dniu 9 listopada 2011 roku ubezpieczona Z. K. złożyła wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z ogólnego stanu zdrowia. Orzeczeniem z dnia 5 grudnia 2011 roku lekarz orzecznik po rozpoznaniu
u ubezpieczonej raka piersi lewej po leczeniu operacyjnym oraz po radio
i brachyterapii a także jaskry i bólów stawów w wywiadzie stwierdził, że jest ona całkowicie niezdolna do pracy od dnia 4 kwietnia 2011 roku do grudnia 2012 roku. Ubezpieczona Z. K. nie składała sprzeciwu do Komisji Lekarskiej ZUS
i orzeczenie to stało się podstawą do wydania w dniu 28 grudnia 2011 roku decyzji odmawiającej przyznania ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności
do pracy. Uzasadniając zajęte stanowisko organ rentowy podniósł, iż ubezpieczonej nie przysługuje prawo do świadczenia, ponieważ w ostatnim 10-leciu przed zgłoszeniem wniosku o rentę to jest w okresie od dnia 11 listopada 2001 roku do dnia 9 listopada 2011 roku oraz w ostatnim 10-leciu przed powstaniem niezdolności
do pracy to jest w okresie od dnia 6 marca 2001 roku do dnia 4 marca 2011 roku
nie udokumentowała żadnego okresu ubezpieczenia. Ubezpieczona łącznie udowodniła 17 lat, 4 miesiące i 11 dni okresów składkowych oraz 5 lat, 9 miesięcy
i 13 dni okresów nieskładkowych, co daje łącznie 23 lata, 1 miesiąc i 24 dni.
Jak nadto ustalono, w dniu 9 stycznia 2012 roku ubezpieczona złożyła w organie rentowym oświadczenie wnioskodawcy oraz zeznania świadków na okoliczność pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 16 września 1969 roku do 31 lipca 1971 roku, a także akt własności ziemi. Organ rentowy wydał w oparciu o przedstawione dokumenty zaskarżoną decyzję z dnia 27 stycznia 2012 roku. Z ustaleń Sądu wynika
i ta okoliczność, że ubezpieczona w okresie od dnia 16 września 1969 roku do dnia
31 lipca 1971 roku pracowała w gospodarstwie rolnym swoich rodziców
w miejscowości K., następnie była zatrudniona od dnia 9 sierpnia 1971 roku do dnia 31 grudnia 1994 roku w Domu Mody „(...)” w J., od dnia 20 maja 1996 roku do dnia 18 kwietnia 1998 roku w Domu Mody (...) I. W., od dnia 19 kwietnia 1998 roku do dnia 15 października 1998 roku pobierała świadczenie rehabilitacyjne, w okresie od dnia 15 marca 1995 roku do dnia 14 marca 1996 roku była uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych.

W tak ustalonym stanie faktycznym w ocenie Sądu nie ulega wątpliwości,
że ubezpieczonej nie przysługuje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy
w oparciu o przepis art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (obecnie tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku Nr 153 poz. 1227 ze zm.) albowiem pomimo stwierdzenia niezdolności do pracy ubezpieczonej od dnia 4 marca 2011 roku nie udowodniła ona 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego w ostatnich 10 latach przed zgłoszeniem wniosku
o świadczenie bądź przed powstaniem niezdolności do pracy, a także jej niezdolność do pracy nie powstała w okresach składkowych i nieskładkowych wymienionych
w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej. Nadto ubezpieczonej nie przysługuje według Sądu Okręgowego prawo do renty na podstawie art. 58 ust. 4 ustawy emerytalnej albowiem nie udowodniła ona wymaganego tym przepisem 25-letniego okresu składkowego a wyłącznie 17 lat, 4 miesiące i 11 dni.

Nadto w ocenie Sądu ubezpieczonej nie może być zaliczony do stażu pracy okres jej pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 16 września 1969 roku do dnia 31 lipca 1971 roku. Powołując się na art. 10 ustawy emerytalnej Sąd zauważył,
iż okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców przypada ubezpieczonej na lata 1969-1971, a zatem przed okresami ubezpieczenia społecznego rolników i stąd nie podlega uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do renty.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

Apelację od wskazanego rozstrzygnięcia wniosła ubezpieczona.

Wnosząca środek odwoławczy nie zgodziła się z zapadłym orzeczeniem
i argumentowała, że kilkakrotnie organ rentowy wysyłał ją po zaświadczenia o pracy w gospodarstwie, ale nikt nie poinformował jej, że przepracowane lata nie będą liczyły się do stażu pracy przy ubieganiu się o rentę. Ubezpieczona uzasadniała, iż organ rentowy wiedział, że stara się nie o emeryturę tylko o rentę, gdyż do dokumentów dołączone było orzeczenie lekarza ZUS o całkowitej niezdolności do pracy. Apelująca uważa, że po doliczeniu pracy w gospodarstwie 1 rok, 10 miesięcy i 15 dni do lat udokumentowanych czyli 23 lata, 1 miesiąc i 24 dni osiągnie okres zatrudnienia 25 lat i 9 dni.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję organu rentowego należało zmienić w ten sposób, iż przyznano ubezpieczonej Z. K. prawo do renty
z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 1 listopada 2011 roku do dnia
31 grudnia 2012 roku.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (obecnie tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku Nr 153 poz. 1227 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: 1) jest niezdolny do pracy, 2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, 3) niezdolność do pracy powstała w okresach o których mowa, w art. 57 ust 1 pk 3.

Do dnia 23 września 2011 r. obowiązywał przepis ust. 2 art. 57 ustawy emerytalnej, który stanowił, że przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Na tle tego przepisu została wydana uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 23 marca 2006 roku I UZP 5/05 OSNP 2006/19-20/305 Prok. I Pr-wkł/2006/11/41 gdzie wskazano, że renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 dla mężczyzn oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (art. 57 ust. 2 ustawy emerytalnej) bez potrzeby wykazywania przewidzianego w art. 58 ust. 2 ustawy pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed powstaniem niezdolności do pracy.

Ustawą z dnia 28 lipca 2011 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z dnia 8 września 2011 roku Nr 187
poz. 1112) w art. 58 dodano ust. 4 w brzmieniu - przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6 wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Sąd II instancji uznał, że ubezpieczona spełnia warunki do przyznania jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w oparciu o przepisy obowiązujące
do września 2011 roku. Co prawda wniosek ubezpieczonej został złożony po dniu wejścia w życie nowych uregulowań prawnych, jednak już wtedy, tj. przed wprowadzeniem powyższych zmian, ubezpieczona spełniała wszystkie warunki pozwalające jej na przyznanie prawa do spornego świadczenia w oparciu o poprzednio obowiązujące przepisy prawa. Ubezpieczona została mianowicie uznana za osobę całkowicie niezdolną do pracy od kwietnia 2011 roku oraz spełniła warunek posiadania 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Ubezpieczona wniosek o przyznanie prawa do spornego świadczenia złożyła
w dniu 9 listopada 2011 roku stąd prawo do niego zostało przyznane od dnia
1 listopada 2011 roku a datę końcową określono na dzień 31 grudnia 2012 roku w ślad za orzeczeniem lekarza orzecznika organu rentowego z dnia 5 grudnia 2011 roku.

Mając powyższe na uwadze na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.

/-/ SSA J. Pietrzak /-/ SSA I. Goik /-/ SSA M. Żurecki

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

ek