Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2019 roku

Sąd Rejonowy w Łowiczu w Wydziale III Rodzinnym i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Honorata Wójcik

Protokolant: st. sekr. sąd. Elżbieta Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2019 roku

sprawy z powództwa małoletniej Z. M. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową K. M. (1)

przeciwko A. M. (1)

o podwyższenie alimentów

1.  podwyższa alimenty płatne od A. M. (1) na rzecz jego małoletniej córki Z. M. ur. (...) ustalone ostatnio wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie I C 1207/15 z dnia 04.02.2016 r. z kwoty po 300 (trzysta) złotych miesięcznie do kwoty po 600 (sześćset) złotych miesięcznie płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki dziecka K. M. (1) poczynając od dnia 02.01.2019 roku,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  nie obciąża pozwanego kosztami postępowania, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa,

4.  przyznaje wynagrodzenie rad. pr. E. S. w kwocie 175,50 (sto siedemdziesiąt pięć złotych 50/100) z VAT za reprezentację z urzędu pozwanego A. M. (1) i należność tę nakazuje wypłacić z rachunku Skarbu Państwa;

5.  przyznaje wynagrodzenie rad. pr. A. S. w kwocie 73,80 ( siedemdziesiąt trzy złote 80/100) z VAT za reprezentację przedstawicielki ustawowej K. M. (1) i należność tę nakazuje wypłacić z rachunku Skarbu Państwa;

6.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 195/18

UZASADNIENIE

Małoletnia powódka Z. M. reprezentowana przez przedstawicielkę ustawową K. M. (1) w pozwie z dnia 30 listopada 2018 roku wniosła o podwyższenie alimentów od pozwanego A. M. (1) z kwoty po 300 zł do kwoty po 600 złotych na rzecz małoletniej powódki.

W uzasadnieniu pozwu podniesiono, że alimenty od pozwanego na rzecz powódki w/w kwocie ustalone zostały w 2016 roku w wyroku rozwodowym, a od tego czasu wzrosły potrzeby powódki. Przedstawicielka ustawowa pracuje , ale nie jest w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb dzieci stron, bowiem utrzymuje również pełnoletnią córkę poza powódką. (pozew – k. 2 -4).

W odpowiedzi na pozew z dnia 30 stycznia 2019 roku pozwany A. M. (1) wniósł o oddalenie powództwa w całości, podał, że nie jest w stanie łożyć na utrzymanie małoletniej powódki żądanej kwoty , gdyż pracuje jedynie dorywczo , wspiera go rodzina i przyjaciele, a nadto stracił kontrolę nad własnym życiem, leczy się u psychiatry, pije alkohol, przebywał w ZK. (odpowiedz na pozew k 15-16)

Na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2019 roku pełnomocnik przedstawicielki ustawowej poparł powództwo.

Pełnomocnik pozwanego nie uznał powództwa. Wniósł o odroczenie rozprawy z powodu braku kontaktu z pozwanym ,poparł złożone wnioski dowodowe.

Sąd nie uwzględnił wniosku o odroczenie rozprawy.

(protokół rozprawy – k. 94).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka Z. M. ma 10 lat,jest uczennicą III klasy Szkoły podstawowej. Rodzice powódki są po rozwodzie, nie mieszkają razem. Małoletnia zamieszkuje z matką.

(okoliczność bezsporna)

Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny w wyroku z dnia 04 lutego 2016 roku w sprawie o sygn. akt I C 1207/15 ustalił alimenty na rzecz małoletnich dzieci A. M. (2) i Z. M. w wysokości po 300 zł miesięcznie na rzecz każdej z nich od pozwanego A. M. (1), przy czym ustalił, że alimenty będą płatne do rąk matki dzieci K. M. (1) z góry do 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności zobowiązując ustawową przedstawicielkę do ponoszenia pozostałych kosztów utrzymania dzieci .

(dowód: wyrok z akt sprawy I C 1207/15 k.5)

Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny orzekał o wysokości alimentów zasądzonych od pozwanego na rzecz powódki, kiedy Z. M. miała 7 lat. Rodzice powódki mieli jeszcze na utrzymaniu 2 córki ,pełnoletnią M. i małoletnią wówczas A. , na którą również zostały ustalone alimenty po 300 złotych miesięcznie. Przedstawicielka ustawowa małoletnich powodów miała 41 lat, zajmowała się dziećmi, prowadziła własną działalność w zakresie organizacji imprez dla dzieci i dorosłych, prowadziła badania ankietowe, jej dochód wynosił około 2500 złotych . Mieszkała z dziećmi we wspólnym domu w N.. Na swoje i dzieci utrzymanie, łącznie z zasiłkami, dysponowała kwotą około 2800 złotych. Nie prowadziła z pozwanym wspólnego gospodarstwa domowego, ale zamieszkiwał on we wspólnym ich domu , ponosił częściowe koszty jego utrzymania. Trzy lata przed rozwodem pozwany prowadził własną działalność , usłgi ogólnobudowlane , przy pracy uległ wypadkowi, miał obcięty palec , który lekarze mu przyszyli ale pozostał lekki niedowład ręki, nie mógł więcej pracować , zaczął nadużywać alkoholu i relacje wewnątrz rodzinne popsuły się. W dacie rozwodu pozwany utrzymywał się z prac dorywczych, z których osiągał dochód około 1000 złotych miesięcznie.

Potrzeby małoletniej Z., która wówczas uczęszczała do przedszkola, przedstawicielka ustawowa określiła na kwotę 1200 złotych miesięcznie.

(dowód: akta Sądu Okręgowego w Łodzi I C 1207/15).

Obecnie Z. M. ma 10 lat , małoletni uczęszcza do Szkoły Podstawowej do klasy III . Łącznie miesięczne koszty utrzymania Z. M. matka określiła na kwotę 2576 zł miesięcznie. Na kwotę tę składają się wyżywienie, ubrania, artykuły chemiczne, opieka zdrowotna , leczenie stomatologiczne , wydatki szkolne, opłata za obiady w szkole , wypoczynek , rekreację , opłaty za media /zestawienie kosztów utrzymania małoletniej.

( k .75-92)

Małoletnia powódka nie utrzymuje kontaktu z pozwanym który nie uczestniczy w życiu małoletniej , nie interesuje się zdrowiem i potrzebami. Małoletnia obawia się spotkań z ojcem, który jest pod wpływem alkoholu, doszło nawet do interwencji policji w zakresie kontaktów.

Przedstawicielka ustawowa wraz z małoletnią powódka i 2 dorosłymi już córkami nadal mieszka w nieruchomości w N. . Pozwany z domu się wprowadził po rozwodzie i zamieszkał u swojej matki.Za opłaty związane z domem przedstawicielka ustawowa ponosi koszt około 400 złotych miesięcznie. Najstarsza córka ponosi opłaty za siebie i swoje dziecko . K. M. (1) pracuje obecnie jako nauczyciel wspomagający w
M. pod S. .Codziennie dojeżdża do pracy własnym samochodem , odwozi też córkę do Ł. do szkoły. Otrzymuje na powódkę 500+. Pomaga jej w wychowaniu i utrzymaniu matka , która stara się zapewnić im obiady. Sprzedała urządzenie do blachy i pieniądze przeznaczyła na bieżące potrzeby

(dowód: zeznania K. M. (1) – k. 94v, 95,96 )

Pozwany A. M. (1), z zawodu jest stolarzem, prowadził w tym zakresie działalność w warsztacie po ojcu. Posiada tam maszyny i urządzenia. Jego brat w osobnym warsztacie nadal prowadzi taką działalność , ale pozwany nie wykonuje obecnie tam pracy od roku. Zmaga się z chorobą alkoholową , przebywa na ulicy (...) w znajomego , gdzie mieszka również jego nowa partnerka. Podejmuje drobne prace dorywcze. Cierpi na chorobę wrzodowa żołądka , ma z tego tytułu orzeczenie o niepełnosprawności. Wyjeżdżał na krótki okres do pracy do Anglii. Pomaga mu rodzina i znajomi.

(dowód: zeznania przedstawicielki ustawowej– k. 94odwrót 95 , zeznania świadków J. K. i L. M. k 95,96)

Sąd uznał za wiarygodny zebrany w sprawie materiał dowodowy i oparł się na nim, dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Nie budzą wątpliwości Sądu co do wiarygodności dowody z dokumentów. Zeznania przesłuchanej w charakterze strony powodowej przedstawicielki ustawowej powodów, jak również świadków należy uznać w większości za wiarygodne. Pozwany na rozprawę nie stawił się i nie złożył zeznań.

Sąd zważył, co następuje:

Zdaniem Sądu , powództwo jest zasadne co do kwoty po 600 złotych miesięcznie na rzecz małoletniej Z. M..

W myśl art. 138 k.r.o., w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumieć natomiast należy zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego bądź zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji. Zgodnie bowiem z treścią art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie (art. 135 § 2 k.r.o.).

Zakres potrzeb dziecka, których zaspokajanie jest obowiązkiem rodziców, ustanawia przepis art. 96 k.r.o. W związku z powyższym, rodzice zobowiązani są zapewnić dzieciom, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie, zaspokojenie potrzeb w zakresie wyżywienia, odzieży, środków higieny oraz leczenia. Należy podkreślić, iż rodzice mogą być zwolnieni od świadczeń alimentacyjnych w stosunku do dziecka tylko wtedy, gdy dziecko posiada własny majątek, a dochody z tego majątku wystarczają na całkowite pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. We wszelkich innych wypadkach na rodzicach ciąży stanowczy obowiązek utrzymania dziecka, ograniczony tylko ich możliwościami zarobkowymi i majątkowymi.

W niniejszej sprawie Sąd doszedł do wniosku, iż zasadnym jest podwyższenie alimentów płatnych od pozwanego A. M. (1) na rzecz jego małoletniej córki. Potrzeby małoletniej powódki, która jest w takim wieku, że nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, nie osiąga żadnych dochodów, nie ma własnego majątku, z upływem czasu rosną. W literaturze podkreśla się, iż z biegiem lat, a zwłaszcza wskutek dorastania dziecka zwiększają się jego potrzeby i tym samym osoby zobowiązane do jego alimentacji powinny zwiększyć swój wysiłek dla zaspokojenia tych potrzeb (T. Smyczyński, Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2005, s. 277).

Od chwili, kiedy ostatnio była ustalona wysokość alimentów od pozwanego na rzecz powódki, to jest od momentu wydania wyroku przez Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny upłynęły 3 lata. Od tamtej pory uległa zmianie sytuacja stron. Powódka jest uczniem szkoły podstawowej , ma szersze zainteresowania , co również związane jest z dodatkowymi kosztami, wymaga leczenia okulistycznego i ponoszenia kosztów leczenia . Powódka znajdują się w takim wieku, że jej potrzeby szczególnie szybko rosną. W związku z dorastaniem więcej środków, niż było to w 2016 roku, potrzeba na wyżywienie, na odzież, buty, które częściej trzeba wymieniać na nowe, większe. Przedstawicielka ustawowa ponosi koszty utrzymania małoletniej , które wynoszą 2576 złotych miesięcznie .

Sytuacja przedstawicielki ustawowej powódki zmieniła się w stosunku do 2016 roku.

Osiąga niższy dochód z tytułu pracy i korzysta ze świadczeń 500+. Jednocześnie jednak zwiększyły się jej obciążenia z powodu utrzymania nieruchomości , na której również zamieszkuje małoletnia powódka, bowiem utrzymuje te nieruchomość sama . Przedstawicielka ustawowa samodzielnie sprawuje osobiste starania o małoletnie dziecko, dba o jej potrzeby materialne , zdrowotne i edukacyjne . Pozwany nie angażuje się w wychowanie dziecka.

Sytuacja pozwanego od dnia wyroku rozwodowego zasądzającego alimenty w łącznej kwocie na dwie córki 600 zł miesięcznie również uległa zmianie. Nie prowadzi działalności , nadużywa alkoholu. Pozwany jest młodym człowiekiem i powinien podjąć wszelkie starania do podjęcia pracy , która pozwoli mu na realizację zobowiązań. Pozwany nawet nie podjął próby szukania takiej pracy, nie zarejestrował się w Urzędzie Pracy . Pozwany ma dobry zawód stolarza i wyposażony warsztat i powinien wykorzystać swoje przyuczenie w zawodzie dla znalezienia dobrze płatnej pracy. W ocenie Sądu, pozwany ma możliwości zarobkowania i tym samym łożenia na utrzymanie choćby w takiej wysokości w jakiej wnosiła przedstawicielka ustawowa. Pozwany zdaje się nie zauważać , że przedstawicielka ustawowa poza obowiązkami rodzicielskimi , pracuje również zawodowo, aby zabezpieczyć byt rodziny i sytuacja taka jest dla niej obciążeniem ,do którego pozwany nie czuje się zobowiązany.

Godzi się zauważyć, że Sąd, orzekając o wysokości świadczeń alimentacyjnych, bierze pod uwagę nie tylko dochody realnie osiągane przez zobowiązanego do świadczeń alimentacyjnych, ale także jego potencjalne możliwości zarobkowe i majątkowe, to jest dochody i majątek, jakie zobowiązany mógłby osiągnąć przy pełnym wykorzystaniu swoich kwalifikacji zawodowych, wykształcenia, doświadczenia zawodowego, uwzględniając stan zdrowia i wiek zobowiązanego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42). Zakres obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych dochodów zobowiązanego, jeśli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił i umiejętności jego zarobki i dochody byłyby większe, a istniejące warunki społeczno - gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 1975 r., III CRN 48/75, LEX nr 7702; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1959 r., sygn. III CR 212/58, OSPiKA 1960, nr 2, poz. 41).

Przedstawicielka ustawowa pracuje, pokrywa z własnych dochodów koszty utrzymania dzieci , ale też i czyni na ich rzecz na co dzień osobiste starania . Z tych względów, jej udział w kosztach utrzymania małoletniej powódki wyrażony w pieniądzach powinien być niższy od obowiązku obciążającego pozwanego. Tymczasem ustalony obecnie obowiązek alimentacyjny pozwanego nie uwzględnia nawet połowy potrzeb małoletniej choć obowiązek alimentacyjny przedstawicielki ustawowej częściowo wyraża się i w finansowaniu potrzeb i poprzez osobistą opiekę i wychowanie.

Uwzględniając całokształt okoliczności sprawy, Sąd uznał, że zasadnym jest podwyższenie alimentów od pozwanego A. M. (1) na rzecz małoletniej powódki z kwoty po 300 zł miesięcznie do kwoty po 600 zł miesięcznie, płatnych z góry do dnia 10 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat do rąk matki dzieci K. M. (2). W ocenie Sądu powyższa kwota jest adekwatna do usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki, a jednocześnie nie przekracza możliwości finansowych pozwanego.

Alimenty podwyższono od dnia 02 stycznia 2019 r., czyli od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanemu, uznając, iż wówczas pozwany został wezwany do niezwłocznego spełnienia świadczenia na podstawie art. 455 k.c. Z chwilą doręczenia odpisu pozwu na pozwanym, jako dłużniku, zaczął ciążyć obowiązek niezwłocznego spełnienia świadczenia – płacenia podwyższonych alimentów.

Sąd nie obciążył pozwanego kosztami postępowania sądowego, które przejął na rachunek Skarbu Państwa, zgodnie z art. 102 k.p.c. i wyrażoną w nim zasadą słuszności, zasądzając jednocześnie zwrot kosztów zastępstwa procesowego pełnomocnikom z urzędu według norm przepisanych .

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Sąd z urzędu nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w punkcie, na mocy którego podwyższono alimenty. Rygor natychmiastowej wykonalności jest bowiem nadawany z urzędu bez żadnych ograniczeń
w zakresie rat alimentacyjnych płatnych po dniu wniesienia powództwa do sądu.

Mając powyższe na względzie Sąd na podstawie art. 138 kriop w zw z art. 135 par 1 kpc , art. 102 kpc i 333 par 1 pkt 1 kpc orzekł jak w sentencji.