Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa małoletniego P. Z. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową K. S.

przeciwko S. Z.

o alimenty

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 27 marca 2018 roku, sygn. akt III RC 1/18

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach pierwszym i drugim sentencji w ten sposób, że zasądzone nim alimenty w kwocie po 600,00 złotych miesięcznie podwyższa do kwoty po 700,00 (siedemset) złotych miesięcznie;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3.  znosi wzajemnie koszty procesu między stronami za instancję odwoławczą.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR del. Anna Strzelczyk

Sygn. akt II Ca 427/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 27 marca 2018 roku w sprawie III RC 1/18 Sąd Rejonowy w Bełchatowie zasądził alimenty od pozwanego S. Z. na rzecz małoletniego powoda P. Z. w kwocie po 600,00 złotych, poczynając od dnia 27 marca 2018 roku, a w pozostałym zakresie powództwa, w którym powód domagał się zasądzenia alimentów po 1.000,00 złotych miesięcznie oddalił. Orzekł również o kosztach procesu i rygorze natychmiastowej wykonalności.

Podstawą tego rozstrzygnięcia były następujące ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Przedstawicielka ustawowa K. S. ma 31 lat. Z zawodu jest (...). Nie pracuje. Utrzymuje się ze świadczeń wypłacanych przez MOPS: świadczenie pielęgnacyjne – 1440 zł miesięcznie, zasiłek pielęgnacyjny -153 zł miesięcznie, zasiłek rehabilitacyjny i rodzinny łącznie - 253 zł miesięcznie.

K. S. razem z synem mieszka w domu, którego jest współwłaścicielką wraz ze swoją matką i siostrą. Matka przedstawicielki ustawowej również mieszka w tym domu. Miesięczne koszty utrzymania nieruchomości wynoszą łącznie ok. 550 zł. Ponadto spłata kredytu hipotecznego stanowi kwotę 400 zł miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa nie ma akcji, obligacji, nie posiada samochodu. Jest zadłużona na kwotę ok. 12 tys. zł.

Małoletni P. Z. ur. (...) pochodzi z nieformalnego związku (...) i (...). Rodzice dziecka rozstali się w lipcu 2016 r. Dziecko nie uczęszcza do przedszkola ani do szkoły. Nie ma majątku oraz dochodów.

Powód orzeczeniem z dnia 21.02.2017 r. (...)został zaliczony do osób niepełnosprawnych, okresowo do dnia 31.03.2019 r. Ponadto Poradnia (...) wydała orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. U dziecka stwierdzono retinopatię wcześniaczą, hipoplazje mostowo – móżdżkową. W związku ze schorzeniami małoletni pozostaje pod opieką kardiologa, okulisty, neurologa oraz ortopedy. Z uwagi na opóźnienie umysłowe i psychoruchowe powód objęty jest również terapią logopedyczną, psychologiczną i integracji sensorycznej.

Godzina zajęć integracji sensorycznej kosztuje 75 zł. Odbywa się ona raz w tygodniu. Zajęcia u logopedy mają miejsce raz w tygodniu. Pół godziny terapii kosztuje 40 zł. (...) wizyty lekarskie powód odbywa w ramach NFZ oraz prywatnie. Jedna wizyta u kardiologa kosztuje ok. 250 zł, u neurologa w Ł. ok. 100, 150 zł. Wizyty lekarskie odbywają się co kilka miesięcy. Dziecko na stałe przyjmuje leki na alergię i astmę. Ich zakup stanowi kwotę ok. 50 zł

Ojciec utrzymuje systematyczny kontakt z powodem. Przekazuje przedstawicielce ustawowej uzyskiwane na syna świadczenie wychowawcze w kwocie 500 zł miesięcznie.

Pozwany S. Z. ma 29 lat. Z zawodu jest (...). Od 22 sierpnia 2017 r. pracuje w firmie (...) na stanowisku (...). Z tego tytułu uzyskuje wynagrodzenie w wysokości ok. 1750 zł netto miesięcznie. Wcześniej pracował w firmie (...) sp. z o.o. w ramach umów zlecenia. Uzyskiwał dochód w kwocie ok. 1800 zł miesięcznie.

S. Z. w majątku ma samochód, skuter oraz motocykl (...). Nie jest zadłużony. Posiada oszczędności w kwocie 7800 zł.

Pozwany mieszka z rodzicami, rodzeństwem, babką oraz wujem. Właścicielami domu są rodzice pozwanego. S. Z. prowadzi z nimi wspólne gospodarstwo domowe. Na swoje utrzymanie przekazuje im kwotę ok. 500 zł miesięcznie. Ponadto opłaca rachunki za Internet w kwocie 85 zł miesięcznie.

S. Z. leczy się na nadciśnienie. Zakup lekarstw stanowi kwotę ok. 100 zł.

Pozwany poza małoletnim P. nie ma innych osób na utrzymaniu. Pozwany w każdy piątek zabiera syna do swojego miejsca zamieszkania. Dziecko odwożone jest przez niego do domu w niedzielę.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo jest zasadne w części.

Podstawę prawną żądania zasądzenia alimentów na rzecz małoletniego A. L. stanowi art. 133 § 1 kro, w myśl którego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

W przedmiotowej sprawie spełnione zostały wszystkie ww. przesłanki. Powód P. Z. jest małoletni i nie jest w stanie samodzielnie zapewnić sobie stosownych środków utrzymania. Nie posiada także majątku. Dlatego całość jego usprawiedliwionych potrzeb winni pokrywać rodzice.

Okoliczności powyższych nie kwestionował pozwany S. Z., uznając w części powództwo.

Do rozważenia pozostało, zatem ustalenie zakresu świadczeń alimentacyjnych obciążających pozwanego. Należy przy tym mieć na uwadze, iż w drodze świadczenia alimentacyjnego zaspokojeniu podlegają jedynie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego. Przy ocenie, które z nich są usprawiedliwione trzeba uwzględnić zakres i rodzaj tych potrzeb oraz możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego ( art. 135 kro).

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Sąd określił miesięczne usprawiedliwione potrzeby P. Z. na kwotę po ok. 1200 zł. Obejmują one m.in. wydatki na żywność, odzież i obuwie, kosmetyki i art. chemiczne przypadający na niego udział w kosztach utrzymania mieszkania wydatki związane z leczeniem.

Przy ustalaniu zakresu usprawiedliwionych potrzeb małoletniego Sąd wziął także pod uwagę, iż ma on prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyje z nimi wspólnie, jak i wtedy, gdy żyje oddzielnie. Zatem rodzice powoda zobowiązani są do zapewnienia synowi tylko takich warunków materialnych, w których sami żyją. Sąd podkreślił, że K. S. oraz pozwany nie posiadają wysokiego standardu życiowego ( przedstawicielka ustawowa utrzymuje się ze świadczeń pomocy społecznej, pozwany uzyskuje dochód niewiele przekraczający poziom minimalnego wynagrodzenia za pracę ). W tym kontekście za nieuzasadnione uznał podane przez matkę małoletniego znaczne koszty utrzymania dziecka (do 1800 zł miesięcznie).

Wyznacznikiem możliwości zarobkowych S. Z. jest uzyskiwane przez niego wynagrodzenie za pracę.

Wysokość zasądzonego świadczenia alimentacyjnego jest adekwatna do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Leży również w granicach możliwości zarobkowych zobowiązanego, który poza powodem nie ma innych osób na utrzymaniu.

Sąd również zauważył również , że S. Z. stara się realizować ciążący na nim obowiązek alimentacyjny poprzez utrzymywanie stałych osobistych kontaktów z dzieckiem ( każdy weekend) przez co w znacznym zakresie odciąża przedstawicielkę ustawową w wykonywaniu przez nią jej obowiązku alimentacyjnego.

Pozostałą część usprawiedliwionych potrzeb powoda pokrywać winna jego matka, na której także ciąży obowiązek finansowego udziału w kosztach utrzymania syna.

Z tych wszystkich względów orzekł jak w wyroku.

Od powyższego wyroku apelację złożył powód. Zaskarżył wyrok w części oddalającej powództwo o zasądzenie alimentów do kwoty po 850,00 zł miesięcznie, zarzucając:

1. naruszenie przepisów postępowania cywilnego art. 233 § 1 kpc przez dokonanie dowolnej, jednostronnej i niepełnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i w konsekwencji przyjęcie, że:

- kwota 600 zł alimentów będzie wystarczająca na zaspokojenie potrzeb małoletniego, w sytuacji w której matka małoletniego płaci 500 zł miesięcznie za rehabilitację (logopeda oraz terapia SI), z której małoletni nic może korzystać w ramach NFZ, a jest mu niezbędna dla dalszego rozwoju w związku z jego niepełnosprawnością, 

- pozwany powinien w 50% przyczyniać się do zaspokajania potrzeb małoletniego w zakresie w jakim ustalił je Sąd na kwotę 1200 zł, w sytuacji gdy to matka małoletniego sprawuje nad nim osobistą opiekę w dużo większym wymiarze i to na niej spoczywa ciężar wychowania oraz wizyt lekarskich, a także uczęszczania z małoletnim na rehabilitację, a więc także dojazdów i poświęcania mu całego swojego czasu i uwagi, ze względu na niepełnosprawność małoletniego, wobec czego pozwany powinien w znacznie większym zakresie - 80% przyczyniać się do zaspokajania potrzeb małoletniego.

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

- art. 135 k.r.o. poprzez ustalenie wysokości alimentów w oderwaniu od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego

- art. 135 § 2 k.r.o. przez jego niezastosowanie wobec nieuwzględnienia osobistych starań matki powódek przy ustalaniu kosztów ich utrzymania.

Występując z tymi zarzutami skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda alimentów w kwocie po 850 złotych miesięcznie oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest częściowo uzasadniona. Skarżący za pomocą stawianych w apelacji zarzutów naruszenia prawa procesowego - art. 233§1 kpc a także naruszenie prawa materialnego – art. 135 kpc kwestionuje przyjęty przez sąd pierwszej instancji zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda, jak również stanowisko sądu, że pozwany powinien partycypować w pokrywaniu tylko 50% kosztach utrzymania powoda.

W ocenie Sądu Okręgowego sąd pierwszej instancji ustalając na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego zakres usprawiedliwionych potrzeb powoda w kwocie 1.200,00 złotych miesięcznie, nie dopuścił się naruszenia art. 233§1 kpc.

Ocena materiału dowodowego dokonana prze sąd pierwszej instancji jest oceną prawidłową i podlega akceptacji. Trafna jest uwaga sądu pierwszej instancji, że zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniego musi był adekwatny do poziomu życia jego rodziców. Ten zaś jak wynika z ustaleń sądu zarówno w przypadku matki powoda jak i ojca powoda nie jest wysoki. Stąd też sąd władny był zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda określić na poziomie niższym niż podawała matka(1.800,00 złotych).

Zasadnie jednak apelacja kwestionuje równomierne rozłożenie kosztów utrzymania powoda na obojga rodziców i w związku z tym obciążenie pozwanego alimentami w kwocie tylko po 600,00 złotych miesięcznie. W związku z faktem, że to matka sprawuje osobistą opiekę nad małoletnim w większym zakresie niż pozwany, nadto dba o jego stan zdrowia poprzez zapewnianie mu opieki lekarskiej i rehabilitacji, to obowiązek alimentacyjny pozwanego winien być skonkretyzowany w kwocie większej niż połowa miesięcznych usprawiedliwionych kosztów utrzymania powoda

Dlatego też Sąd Okręgowy w częściowym uwzględnieniu apelacji na podstawie art. 386§1 kpc zmienił zaskarżony wyrok i podwyższył alimenty od pozwanego na rzecz małoletniego powoda do kwoty po 700,00 złotych miesięcznie, zaś dalej idącą apelację jako bezzasadną oddalił – art. 385 kpc.

O kosztach postępowania za instancję odwoławczą orzekł na podstawie art. 100 kpc.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR del. Anna Strzelczyk