Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Oskarżony A. R. (1) jest prezesem zarządu i jedynym (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G.. W 2010r. oskarżony, działając w imieniu spółki, podpisał umowę na usługi serwisowe z H. J. (1) prowadzącym firmę (...), zajmującą się serwisem, konserwacją urządzeń mechanicznych i elektromechanicznych. H. J. (1) otrzymał w dniu 15 września 2006r. od Ministra Finansów świadectwo zawodowe o nr (...) potwierdzające zdanie z wynikiem pozytywnym egzaminu na stanowisko inspektora w zakresie uprawnień dotyczących m.in. nadzoru i koordynacji funkcjonowania punktów gry na automatach o niskich wygranych, realizacji obowiązków wynikających z przepisów ustawy o grach i zakładach wzajemnych, aktów wykonawczych i zatwierdzonych regulaminów gry.

(dowód: zeznania świadka H. J. – k. 462v., wydruk KRS 257-259, świadectwo zawodowe – k. 649 w aktach II K 4/17).

Oskarżony A. R. (1), jako prezes zarządu Spółki (...) Sp. z o. o. w G., podpisał umowę najmu powierzchni użytkowej (...). W dniu 16 października 2015r. H. J. (1) przywiózł tę umowę do Sklepu nr (...) w Z., gdzie została podpisana przez Prezesa Zarządu Gminnej Spółdzielni (...) w S. L. K. (1). Umowa miała obowiązywać od dnia jej podpisania na czas nieokreślony. Zgodnie z zapisem § 1 umowy jej przedmiotem było oddanie do wyłącznego użytkowania Spółce 2 m ² powierzchni użytkowej lokalu w celu „urządzania i prowadzenia przez Spółkę gier na automatach zręcznościowych, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, i które nie mają charakteru losowego”. Spółka zobowiązana natomiast była do zapłaty miesięcznego, ryczałtowego wynagrodzenia. Do dysponowania i rozporządzania automatami umieszczonymi w lokalu była uprawniona wyłącznie spółka (...) (§ 2 pkt. 1 umowy). Po podpisaniu umowy firma (...) dostarczyła do lokalu automat do gier. H. J. (1) zainstalował automat i pozostawił numer kontaktowy dla klientów korzystających z automatu. L. K. (1) otrzymał opinię techniczną automatu H. S. P. wydaną przez rzeczoznawcę w zakresie maszyn, urządzeń i środków technicznych, z której wynikało, iż automat ten nie wypłaca wygranych pieniężnych ani rzeczowych oraz że gra nie posiada charakteru losowego, ponieważ jej wynik jest z góry znany przed rozpoczęciem gry. Włączaniem i wyłączaniem automatu znajdującego się w sklepie w Z. zajmowała się codziennie pracownica sklepu – (...). W okresie obowiązywania umowy stanem technicznym automatu i wyciąganiem z niego pieniędzy zajmowali się pracownicy spółki (...) oraz pracownicy H. J. (1).

(dowód: zeznania świadków: H. J. – k.462-462v., 388v., 390, L. K. – k.477v., 327 i 389-390, S. I. – k.461v-462, 270-272, 389v., umowa najmu – k. 18, wydruk KRS 257-259, kopie faktur – k. 274-275, ocena techniczna – k. 462-464 w aktach II K 4/17)

W dniu 2 lutego 2016r. funkcjonariusze Urzędu Celnego w K. przeprowadzili kontrolę w Sklepie nr (...) w Z., należącym do Gminnej Spółdzielni (...) w S.. W lokalu stwierdzono urządzenie do gier H. S. P. o nr (...), które w chwili kontroli było włączone i gotowe do gry. Na urządzeniu widoczne były tabele wygranych, wizualizacje bębnów z różnymi symbolami graficznymi oraz ikony z nazwami gier. Na kontrolowanym urządzeniu brak było informacji o udzielonej koncesji czy poświadczenia rejestracji automatu przez właściwego naczelnika urzędu celnego. Funkcjonariusze przystąpili do czynności odtwarzania gier na automacie. Ustalono wówczas, że urządzenie przyjmuje wpłaty pieniężne a gry dostępne na urządzeniu mają charakter losowy (gracz nie ma wpływu na przebieg i wynik gry – o ilości obrotów i chwili zatrzymania bębnów decydowało oprogramowanie automatu). Automat nie wypłacał wygranej w formie rzeczowej albo pieniężnej, lecz gracz nie miał wpływu na przebieg gry, gdyż jego rola ograniczała się do naciśnięcia przycisku START. Przyciskiem tym wprawiano w ruch bębny, które po chwili zatrzymywały się samoczynnie, a układy symboli na tych bębnach były nieprzewidywalne dla osoby grającej. Odpowiednie układy symboli na tych bębnach pozwalały na uzyskanie wygranej punktowej, która powiększała stan pola „credit”.

(dowód: upoważnienie do kontroli – k. 5-6, protokół kontroli – k. 7-8, protokół zatrzymania rzeczy – k. 9-11, pokwitowanie – k. 12, protokół oględzin – k. 13-17, pokwitowanie – k. 23).

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 20 czerwca 2018r. w sprawie II K 4/17 H. J. (1) został uznany winnym tego, że w okresie od 16 października 2015r. do 2 lutego 2016r. w S. w lokalu Sklep nr (...), (...)-(...) Z. 65, należącym do Gminnej Spółdzielni (...) w S., wbrew przepisom art. 14 ust. 1 oraz art. 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015r., poz. 612 ze zm.) urządzał gry na automacie do gier o nazwie H. (...) nr (...). czynu z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 14 ust. 1 oraz art. 23a ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych. Za czyn ten wymierzono wymienionemu karę grzywny. Od wyroku tego H. J. (1) wywiódł apelację – wyrok nie jest prawomocny. Jednocześnie wyrokiem tym uniewinniono L. K. (1) od popełnienia zarzucanego mu czynu kwalifikowanego z art. 107 § 1 k.k.s. Wobec L. K. (1) wyrok jest prawomocny.

(dowód: wyrok i apelacja – k. 683, 721-724 w sprawie II K 4/17).

Oskarżony A. R. (1) ma 33 lata. Posiada wykształcenie wyższe – geodeta. Jest kawalerem; nie ma nikogo na swoim utrzymaniu. Prowadzi działalność gospodarczą – jest prezesem i jedynym (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G.. Dotychczas nie był karany. Toczą się przeciwko niemu postępowania o czyn z art.107 § 1 k.k.s.

(dowód: dane osobopoznawcze – k. 302, karta karna – 468, kserokopia wyroku z uzasadnieniem – k. 427-432).

Oskarżony A. R. (1) w toku postępowania sądowego skorzystał z przysługującego mu uprawnienia i nie brał udziału w rozprawie. W toku postępowania przygotowawczego nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i wyjaśnił, że zatrzymane podczas kontroli urządzenie – automat nie podlega pod przepisy ustawy o grach hazardowych, ponieważ nie przynosi żadnego dochodu, nie można na nim niczego wygrać, gry nie mają charakteru losowego, gdyż jest to tylko gra czasowa o stałym czasie gry. Oskarżony wskazał, iż wiedzę swoją czerpie z posiadanej ekspertyzy tego urządzenia. Pozostała część wyjaśnień oskarżonego dotyczyła technicznego – w jego ocenie i według jego wiedzy - charakteru przepisów ustawy o grach hazardowych i braku ich notyfikacji a tym samym ich bezskuteczności.

Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonego dotyczące faktu, iż był przekonany, że wstawiony do Sklepu nr (...) w Z. automat nie jest automatem zawierającym gry o charakterze losowym za niewiarygodne. Przede wszystkim wskazać należy, iż spółka prowadzona przez oskarżonego została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w 2010r. Wymieniony prowadził wskazaną działalność gospodarczą już od kilku lat. Działając na rynku znał pojawiające się zagadnienia dotyczące interpretacji przepisów ustawy o grach hazardowych. To niewątpliwie wpłynęło na fakt, iż wymieniony – chcąc czerpać korzyści z posiadanego automatu – wystąpił o ekspertyzę i właśnie kompletowanie ekspertyz na zlecenie świadczy o tym, że oskarżony miał świadomość, jaki charakter posiadał przedmiotowy automat do gry. Co więcej, jeśli zestawić to z faktem, że działał on, jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, to tym bardziej ciążył na nim szczególny obowiązek zachowania ostrożności, także przy analizie pozyskanych opinii ekspertów. Wskazać w tym miejscu należy, iż wnioski końcowe tej ekspertyzy są wątpliwie w kontekście zawartego w niej opisu całego urządzenia oraz opisu działania urządzenia przedstawionego w protokole kontroli przeprowadzonej przez funkcjonariuszy Urzędu Celnego. Odnośnie zaś wyjaśnień oskarżonego dotyczących interpretowania przez niego przepisów ustawy o grach hazardowych przytoczyć należy pogląd zawarty w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 lipca 2017r. w sprawie III K.K. 83/17 – który to pogląd Sąd I instancji w pełni akceptuje – zgodnie z którym „w licznych orzeczeniach sądów powszechnych, jak i Sądu Najwyższego, były prezentowane sporne poglądy, co do tego, czy przepisy art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540 z późn. zm., dalej u.g.h.) mogą stanowić wypełnienie normy sankcjonowanej z art. 107 § 1 k.k.s. Wynikało to z braku jednoznacznego ustalenia charakteru tych przepisów w kontekście obowiązku notyfikacji Komisji Europejskiej przepisów krajowych o charakterze technicznym. Obecnie jednak Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 19 stycznia 2017 r., sygn. I KZP 17/16 (OSNKW 2017, Nr 2, poz. 17) dokonał kompleksowej oceny prawnej tych przepisów zarówno w kontekście przepisu art. 91 ust. 3 Konstytucji RP jak i prawa unijnego, szczególnie wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 13 października 2016 r., sygn. C-303/15. W orzeczeniu tym Sąd Najwyższy potwierdził techniczny charakter przepisu art. 14 ust. 1 u.g.h. w aspekcie dyrektywy 98/34/WE. Przypomnieć należy, że właśnie z dniem 3 września 2015 r., zgodnie z ustawą z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1201), wszedł w życie znowelizowany art. 14 ust. 1 u.g.h., którego projekt został notyfikowany Komisji Europejskiej. Sąd Najwyższy w wyżej wskazanej uchwale, w ślad za stanowiskiem (...) zaprezentowanym w wyroku z dnia 13 października 2016 r., odnośnie art. 6 ust. 1 u.g.h. wyraźnie natomiast stwierdził, że przepis ten uzależniający prowadzenie działalności w zakresie rodzaju gier w nim wskazanych, od uzyskania koncesji na prowadzenie kasyna gry, nie stanowi przepisów technicznych w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE. Przepis art. 6 ust. 1 u.g.h., w odróżnieniu od przepisu art. 14 ust. 1 u.g.h. w pierwotnym brzmieniu, może więc stanowić, samodzielnie, uzupełnienie normy blankietowej zawartej w art. 107 § 1 k.k.s.”. Na marginesie jednocześnie wskazać należy, iż do popełnienia czynu zarzucanego oskarżonemu doszło w okresie od 16 października 2015r., a więc już po wejściu w życie znowelizowanego art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, którego projekt został notyfikowany Komisji Europejskiej.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka H. J. (1) dotyczące prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i współpracy z firmą (...) z siedzibą w G. oraz przekazania L. K. (1) umowy wraz z kompletem dokumentów. Zeznania wymienionego w tym zakresie korelują z zeznaniami świadków L. K. (1) i S. I. (2). Jako nie polegające na prawdzie należało jedynie ocenić zeznania wymienionego co do faktu, iż nie urządzał on gier na automatach w Sklepie nr (...) w Z.. Ustalenia faktyczne w sprawie wskazują, że zaangażowanie wymienionego w organizację pracy urządzenia w lokalu w Z. było dużo większe niż wymieniony podawał i nie ograniczało się tylko do uruchomienia automatu, jego serwisowania i rozliczania urządzenia. Wskazać należy, iż H. J. (1) po uprzednim skontaktowaniu się z L. K. (1) przywiózł umowę wcześniej podpisaną przez oskarżonego A. R. (2) z firmy (...), przekazał ją do podpisania oraz zapewniał L. K. (1) o legalności tej działalności gospodarczej. Oprócz opieki technicznej nad urządzeniem H. J. (1) rozliczał również wpływy z automatu dla firmy (...) (w tym celu on lub jego pracownicy raz w miesiącu przyjeżdżali do Z.). Ponadto wskazać należy, iż to jego numer telefonu został wskazany w celu kontaktu w jakichkolwiek sprawach dotyczących automatu zarówno dla L. K. (1), jak i potencjalnych osób korzystających z niego.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadków L. K. (1) i S. I. (2). Ich treść była jasna i spójna (w tym z relacją H. J. (1)) oraz zgromadzonymi w sprawie dokumentami, których prawdziwość nie była kwestionowana.

Jako wiarygodne Sąd ocenił zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty, gdyż sporządzone zostały przez powołane do tego organy w ramach przyznanych im kompetencji i nie były kwestionowane przez strony.

Zgodnie z art. 107 § 1 k.k.s. odpowiedzialności karnej podlega osoba urządzająca grę losową, grę na automacie lub zakład wzajemny wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia. Przepis art. 107 § 1 k.k.s. jest więc normą blankietową i odpowiedzialność karno-skarbowa w ramach tego przepisu może mieć miejsce tylko wówczas, gdy zostanie wykazane, że sprawca tego rodzaju czynu, swoim zachowaniem naruszył równocześnie obowiązujące normy innych ustaw dopełniające ten przepis prawa. Stosownie natomiast do treści art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2018r., poz. 165, dalej u.g.h.) działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości i gier na automatach może być prowadzona po uzyskaniu koncesji na kasyno gry, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 1 i 1b oraz art. 6a ust. 2. Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 19 stycznia 2017 r., sygn. I KZP 17/16 (OSNKW 2017, Nr 2, poz. 17), w ślad za stanowiskiem (...) zaprezentowanym w wyroku z dnia 13 października 2016 r., odnośnie art. 6 ust. 1 u.g.h. wyraźnie natomiast stwierdził, że przepis ten uzależniający prowadzenie działalności w zakresie rodzaju gier w nim wskazanych, od uzyskania koncesji na prowadzenie kasyna gry, nie stanowi przepisów technicznych w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE. Przepis art. 6 ust. 1 u.g.h., w odróżnieniu od przepisu art. 14 ust. 1 u.g.h. w pierwotnym brzmieniu, może więc stanowić, samodzielnie, uzupełnienie normy blankietowej zawartej w art. 107 § 1 k.k.s. Ustalony w sprawie stan faktyczny pozwala w sposób nie budzący wątpliwości uznać, iż oskarżony A. R. (1) urządzając gry o charakterze losowym, poza kasynem gry, bez koncesji wypełnił przedmiotowe znamiona przypisanego mu czynu z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 ust. 1 u.g.h. (stąd konieczność zmiany opisu czynu). Wymieniony nie posiadał koncesji, gry prowadzone były na automacie poza kasynem gry i były bez wątpienia grami o charakterze losowym (na elementy te wskazano wprost w stanie faktycznym przytaczając ustalenia dokonane przez funkcjonariuszy celnych w trakcie kontroli – vide k. 7).

Stronę podmiotową zarzucanego oskarżonemu czynu stanowi umyślność. Oskarżony działał umyślnie i to z zamiarem bezpośrednim. Godzi się bowiem zauważyć, iż działalność gospodarczą prowadził od dłuższego czasu i bardzo dobrze zorientowany był w sytuacji dotyczącej obowiązujących (zwłaszcza w dacie popełnienia czynu tj. po 16 października 2015r.) unormowań.

Stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego należy ocenić jako znaczny. Wpływa na to niewątpliwie okres działania oraz nagminność tego typu czynów i to w skali ogólnokrajowej.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, będący przedmiotem oceny i analizy Sądu, pozwala na przypisanie oskarżonemu winy za popełnienie przypisanego mu przestępstwa, albowiem w czasie swojego bezprawnego, karalnego i karygodnego zachowania, mając możliwość podjęcia decyzji zgodnej z wymogami prawa, nie dał posłuchu normie prawnej.

Przy wymierzaniu oskarżonemu kary Sąd jako okoliczność obciążającą potraktował nagminność tego typu czynów, natomiast jako okoliczność łagodzącą uprzednią niekaralność oskarżonego.

Mając na uwadze powyższe wraz z wysokim stopniem winy i znacznym stopniem społecznej szkodliwości czynu w korelacji z określonymi w art. 13 k.k.s. dyrektywami wymiaru kary Sąd wymierzył oskarżonemu karę 100 stawek dziennych grzywny. Jednocześnie ustalając wysokość stawki dziennej na kwotę 100 zł Sąd kierował się wskazaniami z art. 23 § 3 k.k.s.

W ocenie Sądu kara ta spełni wobec oskarżonego cele zapobiegawcze i wychowawcze, a jednocześnie będzie stanowić dla niego odczuwalną dolegliwość ekonomiczną.

Mając na względzie sytuację majątkową oskarżonego, który uzyskuje miesięczne dochody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej (w wysokości, której sam nie potrafił podać) i nie ma nikogo na swoim utrzymaniu Sąd uznał, iż uiszczenie przez niego kosztów sądowych nie będzie dla niego zbyt uciążliwe i dlatego na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. i art. 627 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wspomniane koszty w kwocie 1070 zł.

Na koszty, którymi obciążono oskarżonego złożyły się:

-

kwota 1000 zł tytułem opłaty ustalona zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. Nr 49, poz. 233 z 1983r.),

-

kwota 30 zł tytułem opłaty za wydanie informacji ustalona w oparciu o § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2014r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego (Dz. U. z 2014r., poz. 861.),

-

kwota 40 zł tytułem ryczałtu za doręczenie wezwań i innych pism ustalona zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. z 2013r., poz. 663).

SSR Katarzyna Maciaszek