Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2019 r.

Sąd Okręgowy___________________ w Gliwicach Wydział IX

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

przy udziale ./.

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2019 r. w Rybniku

sprawy z odwołania L. D. ( D. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania L. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 1 października 2018 r. Znak (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od odwołującego L. D. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. kwotę 180,00zł ( sto osiemdziesiąt złotych 00/100 ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia

Sygn. akt IX U 1633/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 1 października 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., na podstawie art. 184 ustawy 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w zw. z §4 rozporządzenia z 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach, odmówił ubezpieczonemu L. D. (D.) prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych wobec nie udokumentowania wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy do takiej pracy nie uwzględnił okresów pracy:

- od 01.07.1974r. do 19.07.1975r. w (...) w G., ponieważ w świadectwie pracy z 10.07.1975r. brak jest informacji, że była to praca w warunkach szczególnych wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu pracowników kolejowych oraz członków ich rodzin,

- od 01.08.1981r. do 30.11.1985r. w Kombinacie Rolnym (...), ponieważ świadectwie z 09.08.2018r. powołano się na błędną podstawę prawną.

Ubezpieczony w odwołaniu od powyższej decyzji wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury z obniżonego wieku. W uzasadnieniu wskazał, iż wykonywał pracę
w warunkach szczególnych jako kierowca ciągnika w Kombinacie Rolnym (...).

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji. Wniósł także o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony urodził się (...)

Ubezpieczony złożył wniosek o przekazanie środków zgormadzonych w OFE na dochody budżetu państwa.

(...). ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury z obniżonego wieku.

W rozpoznaniu wniosku organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję z 1 października 2018r., omówioną na wstępie.

Organ rentowy uwzględnił ubezpieczonemu na 01.01.1999r. łącznie 27 lat, 3 miesiące i 20 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.

(dowód: akta organu rentowego)

Ubezpieczony w okresie od 21.07.1975r. do 13.01.1998r. zatrudniony był w Kombinacie Rolnym (...) Sp. z o.o. Zakład Rolny (...) na stanowiskach: od 21.07.1975r. do 31.07.1981r. – elektryka, od 01.08.1981r. do 30.11.1985r. – traktorzysty kierowcy ciągnika kołowego i od 01.12.1985r. do 13.01.1998r. – elektryka. W okresie zatrudnienia w Kombinacie (...) ubezpieczony od 21.07.1975r. do 31.01.1994r. zatrudniony był w wymiarze pełnego etatu, a od 01.02.1994r. do 13.01.1998r. w wymiarze ½ etatu.

(dowód: akta osobowe ubezpieczonego, pismo Kombinatu Rolnego (...) Sp. z o.o. z 23.11.2018r. k. 28 a.s.)

Od kwietnia 1978r. ubezpieczony uzyskał prawo jazdy kat. T.

Ubezpieczony ukończył szkołę zawodową, gdzie uzyskał zawód elektryka – zatrudniony był jako uczeń od 01.09.1971r. w (...) Oddział (...) w G..

Po szkole przez rok, od 01.07.1974r. do 19.07.1975r. pracował w (...) Oddział (...) w G. jako elektromonter.

Od 21.07.1975r. rozpoczął pracę w Kombinacie Rolnym w K. Zakładzie Rolnym w B. jako elektryk. W kwietniu 1978r. uzyskał prawo jazdy kat. T i od tej pory zaczął jeździć traktorem. Do obowiązków traktorzysty należało wykonywanie prac polowych, takich jak orka, sianie, koszenie trawy. Ubezpieczony jeździł też ciągnikiem z prasą do zbierania słomy, jeździł sieczkarnią. Były to wszystkie prace wykonywane na polu.

W maju 1981r. ubezpieczony podpisał umowę na wykonywania prac konserwacyjnych i nadzorczych związanych z prawidłową eksploatacją oczyszczalni ścieków w Zakładzie (...). Była to praca kontrolna. Oczyszczalnia była zautomatyzowana, a ubezpieczony sprawdzał czy dobrze funkcjonuje. Czynności te ubezpieczony wykonywał po drodze z domu do pracy. W oczyszczalni była osoba, która zajmowała się oczyszczalnią, ale nie miała uprawnień elektrycznych.

Ubezpieczony od 1994r. zatrudniony był na połowę etatu, gdyż otworzył własną działalność - prowadził sklep z żoną.

W sezonie letnim ubezpieczony pracował po 12 godzin. Wówczas dostawał albo nadgodziny albo wybierał wolne dni, odpowiednio do swojego wymiaru zatrudnienia.

21.05.1981r. ubezpieczony uzyskał tytuł mistrza w zawodzie rolnika obsługi maszyn rolniczych. Żeby taki dyplom zrobić trzeba było 5 lat pracować na ciągniku. Ubezpieczony, zanim zdobył prawo jazdy, jeździł samym ciągnikiem po hali i zaliczono mu ten okres do 5 lat.

Ubezpieczony do Kombinat Rolnego w K. został przyjęty jako elektryk i cały czas pracował jako elektryk, ale najczęściej awaryjnie w nocy usuwał usterki, a faktycznie pracował jako traktorzysta. Po zrobieniu prawa jazdy dostał traktor i pracował jako traktorzysta. W Kombinacie w K. była wytwórnia pasz i w okresie zimowym, kiedy nie było pracy w polu, od stycznia do marca, ubezpieczony zajmował się transportem słomy na trasach 13-14 km. Musiał zrobić przez dniówkę 2 kursy, co zajmowało od 8 do 9 godzin. W okresie zimowym wykonywane też były remonty kapitalne pojazdów.

(dowód: akta ZUS, w szczególności świadectwo pracy z Kombinatu Rolnego (...) Sp. z o.o. za okres od 21.07.1975 do 13.01.1998 z dnia 12.03.2002r. i świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych z 09.08.2018r., świadectwo pracy z 10.07.1975r. z (...) za okres od 1.09.1971r. do 19.07.1975r., akta osobowe ubezpieczonego, w tym świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych z 9.08.2018r., z którego wynika, iż odwołujący był zatrudniony w zakładzie pracy od 21.07.1975r. do 13.01.1998r. i w tym okresie od 01.08.1981r. do 30.11.1985r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych na stanowisku kierowca ciągnika kołowego, umowa o pracę z 21.07.1975r. na czas nieokreślony w charakterze elektryka, dokumentacja płacowa, z której wynika, że odwołujący prowadzony jako elektryk - dokumentacja płacowa z 01.08.1979r., z 23.06.1981r., zaświadczenie z 01.08.1983r., umowa o pracę z 02.05.1981r. zawarta na czas nieokreślony pomiędzy Zakładem Rolnym (...), a odwołującym L. D. - elektrykiem Zakładu (...) z której wynika, iż odwołujący zobowiązuje się do wykonywania wszelkich prac konserwacyjnych i nadzorczych związanych z prawidłową eksploatacją oczyszczalni ścieków w Zakładzie (...), pismo z 22.01.1987r., gdzie odwołujący wskazany jako elektryk, z wynagrodzeniem zasadniczym 82,00zł według VIII kategorii zaszeregowania, protokół z 08.12.1987r. z przeszkolenia pracownika obsługującego agregat prądotwórczy do zasilania awaryjnego obiektu PGR B. F. R., umowa o pracę z 01.02.1994r. i wcześniejsze pismo odwołującego z 31.01.1994r. w którym odwołujący zwraca się o zmianę stosunku pracy z całego etatu na pół etatu, prawo jazdy ubezpieczonego z 19.05.2000r., nr (...), zeznania świadków Z. K. i J. P. oraz ubezpieczonego złożone na rozprawie 16 kwietnia 2019r., protokół elektroniczny rozprawy k. 33 a.s.)

Sąd uznał zgromadzony materiał dowodowy za kompletny, wiarygodny i mogący stanowić podstawę dokonania ustaleń faktycznych.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art.184 i 32 ust.1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2018r., poz. 1270 ze zm.) w związku
z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
(Dz. U. Nr 8 , poz.43 ze zm. ) pracownik -mężczyzna, który wykonywał prace
w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A załącznika do Rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury, jeżeli :

-

ukończył wiek 60 lat,

-

na dzień 1.01.1999r. osiągnął wymagany okres 25 lat zatrudnienia i udowodnił
co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy,

-

nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

W myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia czy ubezpieczony spełnia warunek posiadania co najmniej piętnastoletniego okresu pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach.

Zdaniem Sądu ubezpieczony nie spełnia warunku posiadania, na 01.01.1999r. 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony domagał się uwzględnienia pracy w Kombinacie Rolnym (...) w charakterze traktorzysty, gdzie zatrudniony był od 21.07.1975r. do 13.01.1998r.

Ubezpieczony z pewnością wykonywał pracę traktorzysty co najmniej od uzyskania uprawnień – prawa jazdy kat. T, tj. od kwietnia 1978r. Ubezpieczony wykonywał głównie prace polowe, a w okresach zimowych także transporotowe.

Za takim przyjęciem przemawiają zeznania słuchanych w sprawie świadków, którzy pracowali razem z ubezpieczonym oraz zeznania ubezpieczonego, którym Sąd dał wiarę, gdyż były przekonujące, spójne i logiczne, a nadto korelowały ze sobą i ze zgromadzoną dokumentacją.

W świetle ugruntowanego już orzecznictwa Sądu Najwyższego praca traktorzysty może być uznana za pracę w szczególnych warunkach jeśli była wykonywana wyłącznie w zakresie transportu publicznego. Wykonywanie prac polowych nie należy do takich prac, gdyż praca kierowcy ciągnika, określona w wykazie A, dziale VIII poz. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, znajduje się w dziale VIII – noszącym nazwę „W transporcie i łączności”, co wskazuje na branżę, w jakiej prace powinny być wykonywane ( wyrok SN z 23.02.2017r. II UK 45/16). Nadto prace takie, by mogły być zaliczone do okresu pracy w szczególnych warunkach, muszą być wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zatem wykonywanie prac transportowych jedynie sezonowo nie spełnia wymogu pracy wykonywanej stale.

Do okresu pracy w szczególnych warunkach jako traktorzysty można jedynie ubezpieczonemu zaliczyć okres pracy do 31.12.1979r. W okresie tym bowiem obowiązywało, wydane na podstawie art. 10 ust. 2 dekretu z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1956 r. w sprawie zaliczania pracowników do kategorii zatrudnienia. W § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenie to zaliczało do I kategorii zatrudnienia prace wykonywane w warunkach szkodliwych dla zdrowia wymienione w wykazie stanowiącym załącznik do tego aktu prawnego. Z kolei, w Dziale XVII wspominanego załącznika noszącym tytuł "Rolnictwo i leśnictwo" pod poz. 1 wymieniono traktorzystów. Bez wątpienia zatem traktorzyści pracujący w rolnictwie i leśnictwie w okresie obowiązywania rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1956 r. byli pracownikami wykonującymi prace zaliczone do I kategorii zatrudnienia. Wspomniane rozporządzenie - na podstawie art. 127 ust. 3 ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin - za chowało moc obowiązującą do 31 grudnia 1979 r., a od dnia 1 stycznia 1980 r. zostało zastąpione, wydanym na podstawie art. 11 ust. 4 powołanej ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r., rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 maja 1979 r. w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia. Również to rozporządzenie w § 1 stanowiło, że do pierwszej kategorii zatrudnienia zalicza się prace wymienione w stanowiącym za łącznik wykazie. W odróżnieniu od wykazu stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 10 września 1956 r. wykaz stanowiący załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 maja 1979 r. w Dziale X, noszącym tytuł "w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym", nie wymieniał już jednak traktorzystów, natomiast prace kierowców ciągników lub pojazdów gąsiennicowych wymieniał wyłącznie w Dziale VIII, noszącym tytuł „w transporcie i łączności". Podobnie kwestię tę reguluje nadal obowiązujące na podstawie art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 r., III ZP 30/01, OSNAPiUS 2002 nr 10, poz. 243) kolejne rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, które także w Dziale X, noszącym tytuł "W rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym" wykazu A, stanowiącego załącznik do tego rozporządzenia, nie wymienia prac traktorzystów, a prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsiennicowych wymienia tylko w Dziale VIII, noszącym tytuł „W transporcie i łączności" (wyrok Sądu Najwyższego z 10 stycznia 2018r., I UK 497/16).

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia.

W pkt 2 wyroku Sąd z mocy art.98 §1 i §3 kpc w zw. z §9 ust.2 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015, poz. 1804) zasądził od ubezpieczonego kwotę 180,00zł na rzecz organu rentowego tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Joanna Smycz