Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Brodnicy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2019 r. w Brodnicy

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko B. B.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sędzia

/J. R./

Sygn. akt I C 832/18

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. w W. w dniu 27 lipca 2012 roku wniósł do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie pozew o zasądzenie od pozwanego R. B. kwoty 2.085,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 27 lipca 2012 roku oraz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, że dochodzona kwota stanowi należność z tytułu przyjęcia w poczet studentów pozwanego przez Wyższą Szkołę (...) w W.. Wskazał, że pozwany nie uregulował należności względem tejże uczelni, która następnie w dniu 19 listopada 2010 roku zbyła wierzytelność wobec pozwanego na rzecz powoda. Wskazał, że na dochodzoną kwotę składały się 792,00 zł tytułem należności głównej oraz 1292,53 zł tytułem skapitalizowanych odsetek w okresie od 14.02.2001 roku do dnia 26 lipca 2012 roku.

W dniu 12 września 2012 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie wydał w sprawie VI Nc-e (...) nakaz zapłaty zgodny z żądaniem pozwu, który postanowieniem z dnia 15 listopada 2012 roku został zaopatrzony w klauzulę wykonalności.

W dniu 23 lutego 2018 roku pozwany wniósł do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie wniosek o ponowne doręczenie nakazu zapłat oraz uchylenie klauzuli wykonalności tegoż nakazu z uwagi na fakt, iż nigdy nie został mu on doręczony – zamieszkiwał on bowiem pod innym adresem. Z ostrożności procesowej wskazał we wniosku, że w jego ocenie wierzytelność w ogóle nie istnieje, zaś nawet jeśli, to uległa ona przedawnieniu. Do pisma przedłożył kopię swego dowodu osobistego, w którym wskazano jego adres zamieszkania (k. 8 akt) oraz kopię zajęcia wynagrodzenia za pracę oraz innych wierzytelności dokonane w dniu 13 lutego 2018 roku przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Woli w Warszawie L. Ż., na podstawie opisanego powyżej nakazu zapłaty. (k. 8 verte – 9 akt). Ponadto wniósł o przywrócenie terminu na wniesienie sprzeciwu od tegoż nakazu zapłaty, jak również sprzeciw od tegoż nakazu wnosząc o uchylenie nakazu, oddalenie powództwa w całości, jak również wstrzymanie wykonalności nakazu z uwagi na bezzasadność roszczenia oraz jego przedawnienie.

Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie 5 kwietnia 2018 roku stwierdził skuteczne wniesienie sprzeciwu przez pozwanego oraz postanowieniem z tego samego dnia przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu Sądowi z uwagi na właściwość ogólną pozwanego. Ponadto Sąd ten przekazał Komornikowi informację, że nakaz utracił swą moc. Postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2018 roku uchylono zaś postanowienie o nadaniu nakazowi klauzuli wykonalności.

Pozwany nie podjął kierowanej do niego korespondencji pomimo jej dwukrotnego awizowania, wobec czego Sąd pozostawił ją w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. Pozwany nie stawił się na rozprawie i nie zajął stanowiska w sprawie, wobec czego Sąd wydał w sprawie wyroku zaoczny.

Sąd ustalił, co następuje:

Poprzedni wierzyciel – Towarzystwo (...) w W. jest uczelnią w rozumieniu ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Posiada ona statut zatwierdzony przez Ministra Szkolnictwa Wyższego. Zgodnie z tymże statutem (§51) nauka w uczelni jest odpłatna, zaś zasady pobierania i wysokość opłat określa senat uczelni.

(dowód: odpis KRS uczelni – k. 35 – 39 akt, decyzja Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego – k. 40 akt, kopia statutu uczelni – k. 41 – 47 verte, odpis z rejestru uczelni – k. 48 i verte akt, kopia informacji o wyborze Rektora – k. 49 akt)

W dniu 5 lipca 2000 roku pozwany złożył do opisanej powyżej uczelni wniosek o przyjęcie go na studia zaoczne na kierunku politologii. Został przyjęty na uczelnię w dniu 14 października 2000 roku. Decyzją z dnia 2 lipca 2001 roku skreślono go z listy studentów z uwagi na brak terminowego uiszczania opłat za studia. W dniu 13.02.2001 roku miał on do zapłaty 792,00 zł z tytułu czesnego, co zostało stwierdzone saldem odpłatności, następnie wydrukowanym w dniu 11.05.2010 roku.

(dowód: kopia wniosku o przyjęcie na studia – k. 53 – 55 akt, kopia ślubowania – k. 56 akt, kopia decyzji z 2.07.2001 roku – k. 58 akt, kopia salda odpłatności – k. 57 akt)

W dniu 19 listopada 2010 roku poprzedni wierzyciel zawarł z poprzednikiem prawnym powoda ( (...) doradztwo finansowo – prawne M. K. sp. j. w W.) umowę sprzedaży wierzytelności, która dotyczyła również wierzytelności wobec pozwanego. Powód jest następcą prawnym (...) doradztwo finansowo – prawne M. K. sp. j. w W., co wynika z przedłożonego wydruku z KRS.

(dowód: kopia umowy z 19.11.2010 roku wraz z wyciągiem z załącznika – k. 50 – 51 akt, KRS powoda – k. 31 – 33 verte akt)

W dniu 6 kwietnia 2012 roku powód skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty wskazanej kwoty w terminie 21 dni, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Ponadto powód przedłożył dowód nadania wezwania, przy czym na adres, pod którym pozwany już nie zamieszkiwał.

(dowód: kopia wezwania z dowodem nadania – k. 59 – 60 akt)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o przedłożone przez powoda dokumenty, które nie były kwestionowane przez pozwanego i stanowiły wiarygodne podstawy dla poczynienia powyższych ustaleń.

Wskazać należy, że pozwany wskazywał w ramach sprzeciwu od nakazu zapłaty, że roszczenie jest bezzasadne. Nie precyzował jednak na tym ta bezzasadność miałaby polegać. Z ostrożności procesowej podniósł także zarzut przedawnienia (o czym później). Pozwany w toku sprawy przed tutejszym Sądem nie podjął kierowanej do niego korespondencji. Sąd pozostawił ją w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.

Pozwany nie zajął stanowiska w sprawie, wobec czego zgodnie z przepisem art. 339 § 1 k.p.c., który stanowi, iż jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny – Sąd wydał wyrok zaoczny.

Zgodnie z przepisem art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania, a wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Zgodnie z przepisem art. 510 § 1 k.c., umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Powód zawarł z poprzednim wierzycielem umowę przenoszącą na jego rzecz m.in. wierzytelność wobec pozwanego. Umowa była prawidłowa i ważna, a zatem powód skutecznie wykazał nabycie wierzytelności i tym samym również swoją legitymację procesową.

Obowiązująca ówcześnie (tj. w okresie w jakim pozwany był przyjęty na studia oraz został z nich wykreślony) ustawa z dnia 12 września 1990 roku o szkolnictwie wyższym wskazywała, że uczelnia ma osobowość prawną (art. 8 ww. ustawy), szczegółowy ustrój uczelni oraz inne sprawy dotyczące jej funkcjonowania, nie uregulowane w ustawie, określa statut (art. 9 ww. ustawy). Zgodnie z przepisem art. 143 ust. 1 ww. ustawy, prawa i obowiązki studenta związane z tokiem studiów określa regulamin studiów. Art. 177 ww. ustawy stanowi natomiast, że przepisy art. 141-144 stosuje się do uczelni niepaństwowych w zakresie nie uregulowanym przez statut uczelni.

Statut uczelni przewidywał odpłatność studiów, co wynikało ze wspomnianego § 51 statutu. Zasady i wysokość opłat miał określać senat uczelni. Wskazać należy, iż powód nie przedłożył dokumentu, z którego można by wywnioskować jaka była wysokość opłat za studia w tamtym czasie na wspomnianej uczelni. Powód przedłożył jedynie dokument, w którym stwierdzono, że pozwany ma zaległość w wysokości 792,00 zł.

W ocenie Sądu powód nie udowodnił zgodnie z art. 6 k.c. wysokości żądanej kwoty, a zatem twierdzenia pozwanego, jakoby roszczenie było bezzasadne nie jest zupełnie bezprzedmiotowe. Co prawda udowodnione zostało, iż pozwany był studentem wspomnianej uczelni, jak również to, iż studia te były odpłatne, to nie udowodniono w zupełności zasadności obciążenia go opłatę w takiej wysokości.

Dokument zatytułowany saldo odpłatności stwierdza jedynie, że pozwany miał rzekomo do zapłaty kwotę 792,00 zł, przy czym na dokumencie tym nie wskazano nawet wyraźnie, że jest to opłata z tytułu czesnego.

Choć pozwany nie zajął stanowiska w sprawie, Sąd z urzędu zbadał kwestię przedawnienia roszczenia, albowiem zgodnie z treścią przepisu art. 117 § 2 ¹ k.c., dodanego ustawą z dnia 13.04.2018 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 1104), która weszła w życie 9.07.2018 r. po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Zgodnie z przepisem art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 4 wspomnianej ustawy zmieniającej m.in. przepisy kodeksu cywilnego, roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Opłata za czesne niewątpliwie ma charakter opłaty okresowej, albowiem jest wnoszona cyklicznie. Ponadto najnowsze orzecznictwo unijne (wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 17 maja 2018 roku w sprawie w sprawie C‑147/16 mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 (...), orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez vredegerecht te A. (sąd pokoju w A., Belgia) postanowieniem z dnia 10 marca 2016 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 14 marca 2016 r., w postępowaniu K. H. K. H. A. (...) przeciwko S. R. J. K.). Wskazuje, że studenta należy traktować jako konsumenta w sprawach związanych z odpłatnością studiów.

Sąd uznał zatem, że pozwany występował w sprawie w charakterze konsumenta, zaś niewątpliwie jest w sporze z przedsiębiorcą parającym się obrotem wierzytelności.

W wezwaniu skierowanym przez powoda do pozwanego wskazano, że termin wymagalności czesnego za luty 2001 roku miało miejsce w dniu 13.02.2001 roku, a zatem pozew został złożony po ponad 10 latach. Jeżeli by nawet zatem przyjąć, że zgodnie z obowiązującym na dzień wniesienia pozwu przepisem art.118 k.c., (który stanowił, że jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata), to niewątpliwie doszło do przedawnienia dochodzonego roszczenia.

Warto wskazać, że w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2015 roku w sprawie III CZP 67/15 Sąd ten stwierdził, że do przedawnienia roszczenia o opłatę za studia określoną w umowie zawartej na podstawie art. 160 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym w dniu 1 października 2009 roku ( Dz. U. z 2005 r., 2 Nr 164, poz. 1365), w okresie przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11 lipca 2014 roku o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. 2014 , poz. 1198), miał zastosowanie dziesięcioletni termin przewidziany w art.118 k.c.

Następnie doszło do zmiany linii orzeczniczej, albowiem w uchwale z dnia 8 grudnia 2017 roku w sprawie III CZP 74/17 Sąd Najwyższy wskazał, że artykuł 160a ust. 7 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (jedn. tekst: Dz. U. z 2016 r., poz. 1842 ze zm.), który wszedł w życie w dniu 1 października 2014 r., określa trzyletni termin przedawnienia roszczeń o opłatę za studia, wynikających z umów o warunkach odpłatności za studia, a art. 32 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2 poz. 1198 ze zm.), przewiduje, usuwając występujące w tym względzie wątpliwości, że w takim samym terminie roszczenia te przedawniały się też przed wejściem w życie art. 160a ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym; tym samym wyłączone jest stosowanie w związku z wejściem w życie art. 160a ust. 7 Prawa o szkolnictwie wyższym normy intertemporalnej wyrażonej w art. XXXV pkt 2 p.w.k.c.

Powód nie wykazał w żaden sposób, aby nastąpiło uznanie roszczenia przez pozwanego lub zrzeczenie się przez niego zarzutu przedawnienia, czy też inne zdarzenie skutkujące przerwaniem bądź zawieszeniem biegu przedawnienia.

Zarzut przedawnienie podniesiony przez pozwanego w ramach sprzeciwu od nakazu zasługiwał zatem w pełni na uwzględnienie, nawet gdyby przyjąć 10 letni termin przedawnień dla roszczeń tego typu.

Skoro zatem niewątpliwie nastąpiło przedawnienie dochodzonego przez powoda roszczenia, to powództwo musiało zostać oddalone, o czym Sąd orzekł sentencji wyroku.

Sędzia

(...)

1)  (...)

2)  (...)

B.,(...)

Sędzia