Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

O., dnia 21 lutego 2018 r.

Sąd Rejonowy w Otwocku – III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący : SSR Paweł Witan

Protokolant : Magdalena Miętus

po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2018 r. w Otwocku

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej M. B. reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego A. P.,

przeciwko K. B.,

o alimenty

1) zasądza od pozwanego K. B. tytułem alimentów na rzecz małoletniej córki M. B., ur. (...) kwotę po 700 (siedemset) złotych miesięcznie, płatną, poczynając od dnia 29 czerwca 2017 r., do rąk matki małoletniej – A. P. do 10-go dnia każdego miesiąca z góry, wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat,

2) w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3) wyrokowi w pkt. 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności,

4) koszty postępowania między stronami wzajemnie znosi,

5) nakazuje ściągnąć od pozwanego K. B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Otwocku kwotę 420 (czterysta dwadzieścia) zł tytułem nieuiszczonej przez powoda opłaty sądowej należnej od uwzględnionej części powództwa, pozostałe nieuiszczone koszty sądowe ponosi Skarb Państwa,

Sygn. akt III RC 156/17

UZASADNIENIE

A. P. – przedstawicielka ustawowa małoletniej M. B. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika pozwem z 29 czerwca 2017 roku wniosła o zasądzenie alimentów na rzecz małoletniej córki M. B. od pozwanego - ojca dziecka K. B. w kwocie po 1300 zł miesięcznie.

(pozew k. 1 akt)

Pozwany uznał powództwo do kwoty po 500 zł miesięcznie, wnosząc jednocześnie o oddalenie powództwa w pozostałym zakresie.

(odpowiedź pozwanego na pozew k. 31 akt)

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci: dowodu z przesłuchania stron (przedstawicielki ustawowej powódki - k. 234v-235 i 260v akt oraz pozwanego – k. 235-235v i 260v akt), zeznań świadka G. P. (k. 235v-236 akt), a także załączonych przez strony dokumentów (k. 5, 37 - 43, 70 - 120, 121-233, 242-244, 249-259) Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. B. jest córką A. P. i K. B. pochodzącą z ich nieformalnego związku (d. akt urodzenia k. 5 akt). Rodzice małoletniej nie tworzą wspólnego gospodarstwa domowego i nie pozostają ze sobą w związku (okoliczność bezsporna).

Obecnie A. P. zamieszkuje wraz z małoletnią córką M. B. (ur. (...)) w domu swoich rodziców położonym w O. o pow. 180m2. W domu tym zamieszkują cztery osoby tj. małoletnia powódka i jej matka oraz dziadkowie macierzyści małoletniej. Na koszty utrzymania wspólnego gospodarstwa domowego składają się: opłaty za prąd (ok. 180 - 215 zł miesięcznie), opłaty za wodę i kanalizację (ok. 80 zł miesięcznie), koszt gazu (w okresie zimowym ok. 650 zł miesięcznie, w okresie letnim ok. 300-350 zł), koszt wywozu śmieci (ok. 80 zł miesięcznie za cztery osoby).

Przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki partycypuje w kosztach utrzymania gospodarstwa domowego przeznaczając na ten cel co miesiąc ok. 240 zł, a nadto przekazując jeszcze dodatkowe kwoty związane z ogrzewaniem domu (w sumie przekazuje miesięcznie ok. 340-440 zł na koszty utrzymania domu). Na koszty utrzymania małoletniej M. B. (oprócz udziału małoletniej w kosztach utrzymania domu, w którym zamieszkuje w wysokości ok. 200 zł miesięcznie) składają się również: koszty wyżywienia małoletniej (ok. 450 - 500 zł miesięcznie), koszty zakupu odzieży (ok. 100 zł miesięcznie), środków kosmetycznych, higienicznych oraz mokrych chusteczek – ok. 100 zł miesięcznie, pieluch (ok. 100 zł miesięcznie), zabawek (ok. 50 zł miesięcznie), jak również koszt leczenia małoletniej (ponad 50 zł miesięcznie) – małoletnia powódka cierpi atopowe zapalenie skóry, dlatego też konieczne są wizyty małoletniej u dermatologa (koszt jednej wizyty to ok. 140 zł), a nadto małoletnia korzysta również z wizyt u pediatry i alergologa.

W sumie więc koszt utrzymania małoletniej powódki wynosi ok. 1100 zł miesięcznie.

(d. przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki k. 234v-235, 260 akt, zeznania świadka G. P. k. 235v – 236, potwierdzenia przelewów k. 249-251, faktury, potwierdzenia wpłat – k. 255-256)

A. P. (l. 34) z zawodu jest technikiem hotelarstwa, ostatnio zatrudniona była w charakterze pokojowej (zarabiała ok. 1500 zł miesięcznie), chwili obecnej zaś przebywa na urlopie wychowawczym. W 2015 r. jej przychód brutto wyniósł ponad 22 000 zł, zaś w 2016 r. ponad 18 000 złotych (d. deklaracje PIT k. 71-76, zaświadczenie k. 70).

Aktualnie A. P. otrzymuje 400 zł zasiłku wychowawczego, zasiłek rodzinny w kwocie 95 zł, oraz świadczenie z tzw. programu 500+ (d. przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki k. 234v-235, 260 v; zeznania świadka G. P. k. 235v-236 akt).

Pozwany K. B. (l. 31) aktualnie zatrudniony jest w charakterze kierownika magazynu i osiąga obecnie wynagrodzenie w kwocie 4354,09 zł brutto miesięcznie (d. porozumienie zmieniające warunki pracy i płacy k. 257, list intencyjny k. 124). Wcześniej (do grudnia 2017 r.) zatrudniony był w dwóch firmach (pracował jako kierownik magazynu oraz specjalista ds. logistyki i zaopatrzenia) i osiągał w sumie wynagrodzenie w wysokości ok. 4800 zł brutto miesięcznie (d. zaświadczenia k. 37-38, 122-123). Nadto otrzymywał ok. 300 zł netto miesięcznie z tytułu umów zleceń (d. historia rachunku bankowego k. 125-233). Zmiana miejsca zatrudnienia z początkiem 2018 r. była inicjatywą pozwanego (d. przesłuchanie pozwanego k. 235-235v, 260).

W roku 2016 K. B. uzyskał przychód brutto w kwocie 64 449 zł (d. deklaracja PIT za 2016 r. k. 41 akt).

K. B. zamieszkuje obecnie sam w wynajmowanym dwupokojowym mieszkaniu położonym w P.. Koszt najmu i opłaty za media to wydatek w kwocie ok. 1850 zł miesięcznie. Na wyżywienie pozwany przeznacza kwotę ok. 450 zł miesięcznie, na zakup odzieży i środków czystości ok. 100 zł miesięcznie, na telefon ok. 50 zł miesięcznie, zaś na paliwo do samochodu ok. 550 zł miesięcznie, w tym ok. 80-100 zł na dojazd do pracy, zaś pozostałe koszty paliwa to koszty dojazdu na kontakty z małoletnią powódka (w zeszłym roku pozwany ponosił na paliwo wydatki w kwocie ok. 800 zł miesięcznie). Nadto pozwany przeznacza ok. 200 zł miesięcznie na spłatę zakupionej na raty pralki, jak również 200 zł miesięcznie na raty czesnego za studia (K. B. na studia uczęszczał już wcześniej (kilka lat temu), jednakże nie obronił pracy licencjackiej; w ostatnim okresie postanowił ukończyć studia, jednakże aby to osiągnąć musi zaliczyć jeden semestr, którego łączny koszt to 2000 zł (pozwany rozłożył opłatę za w/w studia na raty po 200 zł)) (d. umowa najmu lokalu mieszkalnego k. 39-40 akt, przesłuchanie pozwanego k. 235-235v akt, 260v akt).

Pozwany utrzymuje obecnie regularny kontakt ze swoją córką – spotyka się z nią w każdy wtorek i czwartek w godzinach 16.30-19.00 oraz we wszystkie nieparzyste soboty i niedziele w godz. 10.00-19.00, czasami (rzadko) małoletnia zostaje u ojca także na noc. Pozwany kupuje też małoletniej córce prezenty, partycypuje w kosztach środków higienicznych małoletniej oraz kosztach leczenia (d. przesłuchanie A. P. k. 234v-235, 260v; przesłuchanie pozwanego k. 235-235v, 260v akt)

Sąd dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Sąd uznał za wiarygodne wszystkie dokumenty przedstawione przez strony i załączone do akt sprawy, przy czym jeśli chodzi o paragony, to Sąd uznał, iż samodzielnie stanowią one jedynie dowód tego, że dane produkty zostały zakupione, nie zaś tego, kto zakupił dane rzeczy i na zaspokojenie czyich potrzeb produkty te zostały przeznaczone. Odnośnie dowodów z dokumentów prywatnych Sąd przyjął, iż stanowią one jedynie dowód tego, że osoba, od której dokument pochodzi złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 kpc).

Sąd - co do zasady - uznał za wiarygodne także zeznania stron, albowiem co do zasady były one spójne i zbieżne z przedstawionymi przez strony dokumentami.

Sąd nie dał jedynie wiary zeznaniom A. P. w zakresie, w jakim z zeznań tych wynika, że na wyżywienie i mleko dla małoletniej powódki potrzebuje ona w sumie ok. 600 zł miesięcznie, na ubrania ok. 100-200 zł miesięcznie, na zabawki – ok. 100 zł miesięcznie, zaś na chemię i kosmetyki (bez mokrych chusteczek) ok. 100 zł miesięcznie. W ocenie Sądu, mając na uwadze doświadczenie życiowe, kwoty wskazane przez A. P. na zaspokojenie w/w potrzeb małoletniej powódki należy uznać za wygórowane, zaś faktyczne koszty zaspokojenia potrzeb powódki w zakresie wyżywienia (w tym mleka) to ok. 450-500 zł miesięcznie, w zakresie ubrania – ok. 100 zł miesięcznie, w zakresie zabawek – ok. 50 zł miesięcznie, zaś w zakresie chemii i kosmetyków – ok. 60 zł miesięcznie.

Sąd nie dał również wiary zeznaniom świadka G. P. w zakresie, w jakim z jej zeznań wynika, iż zimowe rachunki za gaz (ogrzewanie) wynoszą ok. 800-1200 zł miesięcznie, albowiem z dołączonych przez stronę powodową przelewów i poleceń przelewów wynika, iż miesięczne rachunki za gaz zimą wynoszą ok. 700 zł.

W pozostałym zakresie Sąd zeznaniom świadka oraz dowodowi z przesłuchania stron dał wiarę.

Sąd zważył co następuje:

W myśl art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są doświadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, iż powódka nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Sam pozwany nie kwestionował zresztą tego, iż ciąży na nim obowiązek alimentacyjny wobec córki, a sporny był jedynie zakres tego obowiązku.

Zgodnie z treścią art. 135 § 1 kro, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie i wychowanie.

Zgodnie z utrwalonymi w doktrynie poglądami przez usprawiedliwione potrzeby rozumieć należy te potrzeby, które zapewniają uprawnionemu prawidłowy rozwój fizyczny, duchowy, możliwości zdobywania wiedzy i kwalifikacji zawodowych. Potrzeby te dotyczącą zarówno środków utrzymania, jak również środków wychowania. Dostarczenie uprawnionemu środków utrzymania to przede wszystkim zapewnienie mu mieszkania, wyżywienia, ubrania czy opieki w leczeniu. Zaspokojenie potrzeb w zakresie wychowania obejmuje oprócz środków finansowych, także osobistą troskę o rozwój fizyczny i umysłowy oraz przygotowanie do samodzielnego utrzymania się uprawnionego. W doktrynie podkreśla się jednocześnie, że pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od różnych okoliczności natury społecznej i gospodarczej w których osoba uprawniona znajduje się. Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle można określić potrzeby życiowe, materialne i intelektualne uprawnionego (uzasadnienie do tezy IV uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987r., II CZP 91/86). Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można też odrywać od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, przy czym w doktrynie przyjmuje się, że małoletnie dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, którzy obowiązani są podzielić się z nim nawet małymi dochodami.

Na usprawiedliwione wydatki powódki składają się niewątpliwie koszty zapewnienia jej odpowiednich warunków zamieszkania, koszty jej odpowiedniego wyżywienia, ubrania, zakupu środków higienicznych, kosmetycznych, czystości, pieluch, a także koszty zabawek i odpowiedniego leczenia. Mając na uwadze ustalony w toku postępowania stan faktyczny koszty te wynoszą ok. 1100 zł miesięcznie.

W ocenie Sądu, biorąc po uwagę wiek, wykształcenie, a także doświadczenie zawodowe pozwanego oraz osiągane przez niego w ostatnich latach dochody uznać należy, iż możliwości zarobkowe pozwanego, rozumiane jako środki pieniężne, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swych sił umysłowych i fizycznych (tak np. uchwała pełnego składu (...) – Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42, wyrok SN z dnia 22 czerwca 2007 r., II UK 229/06, LEX nr 422753) wynoszą ok. 3500-4000 zł netto miesięcznie.

W tej sytuacji, mając na uwadze usprawiedliwione potrzeby małoletniej M. B. oraz możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego, jak również fakt, iż pozwany w pewnym zakresie także sprawuje bezpośrednią opiekę nad powódką, a nadto dodatkowo doposaża powódkę (kupuje jej prezenty, dokonuje zakupu środków higienicznych, opłaca niektóre wizyty lekarskie), zważywszy jednak także na okoliczność, że to na A. P. spoczywa przede wszystkim ciężar opieki nad małoletnią powódką (co, mając na uwadze wiek małoletniej powódki, bardzo znacząco ogranicza czas, jaki A. P. może poświęcić na pracę zawodową, co z kolei skutkuje tym, że jej możliwości zarobkowe są niewielkie), zasadnym jest w ocenie Sądu obciążenie pozwanego K. B. obowiązkiem łożenia na rzecz córki M. B. tytułem alimentów kwoty po 700 złotych miesięcznie, resztę kosztów utrzymania powódki winna ponieść natomiast jej matka.

Zdaniem Sądu powyższa kwota nie obciąża nadmiernie pozwanego (nie przekracza jego możliwości zarobkowych i majątkowych, stanowiących górną granicę świadczeń alimentacyjnych), biorąc pod uwagę, że zasądzone alimenty nie przekraczają 20% jego możliwości zarobkowych. Wprawdzie pozwany w chwili obecnej zarabia mniej niż 3500 zł netto miesięcznie, jednakże jeszcze niedawno zarabiał (z umów o pracę oraz ze zlecenia) powyżej w/w kwoty, zaś zmniejszenie zarobków osiąganych przez K. B. wynika z dokonanej przez niego dobrowolnie zmiany pracodawcy – w myśl natomiast art. 136 kro jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych. Nadto zauważyć należy, iż pozwany może dość łatwo zmniejszyć ponoszone obecnie koszty zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych – mając na uwadze, iż mieszka on sam, nie wydaje się konieczne, aby wynajmował on dwupokojowe mieszkanie, lecz bez znacznego uszczerbku dla własnego komfortu może wynająć kawalerkę (na marginesie zauważyć należy, iż kwota alimentów, o ustalenie których wnosił pozwany (500 zł miesięcznie) stanowi niecałe 30% kwoty przeznaczanej przez pozwanego na zaspokajanie własnych potrzeb mieszkaniowych).

Wreszcie podnieść należy, iż wykazywane przez pozwanego zobowiązania kredytowe (pozwany zakupił sprzęt agd na raty) nie mogą wyprzedzać obowiązków alimentacyjnych (tak np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 26 czerwca 2014 r. sygn. I ACz 1119/14).

Z kolei kwota alimentów żądana przez powódkę, tj. 1300 zł miesięcznie, zdaniem Sądu jest nadmierna, albowiem przekracza usprawiedliwione koszty zaspokojenia potrzeb małoletniej powódki, ale także nie uwzględnia tego, iż matka powódki w pewnym zakresie również winna ponosić koszty utrzymania M. B. (zwłaszcza mając na uwadze fakt, iż pozwany w pewnym zakresie sprawuje osobistą pieczę nad małoletnią, a nadto – poza alimentami – dodatkowo ją doposaża).

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd zasądził od K. B. na rzecz jego córki M. B. alimenty w kwocie po 700 zł miesięcznie, płatne, począwszy od 29 czerwca 2017 r. (a więc od dnia wniesienia powództwa), do rąk matki małoletniej A. P. do 10 – tego dnia każdego miesiąca z góry, wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek rat; zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 333 § 1 pkt. 1 kpc, koszty procesu miedzy stronami wzajemnie zniósł na podstawie art. 100 kpc, zaś na podstawie art. 113 ustęp 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych obciążył pozwanego opłatą sądową od uwzględnionej części powództwa, pozostałe nieuiszczone koszty sądowe przejął natomiast na rachunek Skarbu Państwa.