Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 stycznia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2013 r.

na rozprawie

sprawyz wniosku M. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w J.

o emeryturę nauczycielską

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 26 lipca 2012 r. sygn. akt IV U 655/12

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób , że odwołanie oddala.

Sygn. akt III AUa 1026/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 marca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS ( t. jedn. Dz. U. 2009 nr 153 poz. 1227) i ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.) odmówił M. D. prawa do emerytury, ponieważ wnioskodawczyni nie udowodniła do dnia 31.12.2008 r. wymaganego 30 – letniego okresu ubezpieczenia oraz pozostaje nadal w zatrudnieniu.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawczyni domagała się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 88 ust. 2a w związku z art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela, po uprzednim zaliczeniu do stażu ubezpieczeniowego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie od 1.02.1977 r. do 31.08.1980 r.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc, że nie można uwzględnić wnioskodawczyni okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, ponieważ w tym okresie wnioskodawczyni uczęszczała do szkoły ponadpodstawowej w T..

Wyrokiem z dnia 26 lipca 2012 r. sygn. akt IV U 655/12 Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury nauczycielskiej od 28 lutego 2012 r.

Sąd ustalił, że M. D., ur. (...), w okresie od 1.09.1976 r. do 31.08.1980 r. była uczennicą Studium wychowania przedszkolnego w T.. Ponadto w tym okresie wnioskodawczyni pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców o powierzchni ok. 4 ha,, położonym we wsi S., w wymiarze, co najmniej 4 godzin dziennie. Do obowiązków wnioskodawczyni należały prace przy codziennym obrządku zwierząt, a także przy warzywach, ziemniakach, truskawkach, sianie, czy zbożu.

W ocenie Sądu Okręgowego okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 1.02.1977 r. do 31.08.1980 r. winien być wliczony do stażu emerytalnego wnioskodawczyni, zgodnie z dyspozycją przepisu art. 10 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, gdyż praca ta wykonywana była w wymiarze, co najmniej połowy ustawowego czasu pracy, a wykonywanie czynności rolniczych odbywało się zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej domownika z art. 6 pkt. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. W związku z powyższym wnioskodawczyni spełnia przesłanki do przyznania prawa do emerytury w trybie art. 88 Karta Nauczyciela, a wobec brzmienia art. 88 ust. 2a nie jest konieczne rozwiązanie stosunku pracy.

W apelacji od powyższego wyroku organ rentowy zarzucił naruszenie prawa materialnego tj. art. 88 ust. 2a Karty Nauczyciela, co doprowadziło do ustalenia, iż wnioskodawczyni ma prawo do emerytury od dnia 28 lutego 2012 r.

Organ rentowy podniósł, że nauczyciele mogą przejść na emeryturę po spełnieniu warunku rozwiązania umowy o pracę, bez czasowego ograniczenia jego wypełnienia przed dniem 31 grudnia 1998 r., jeżeli pozostałe warunki przewidziane w art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela wypełnią przed tą datą.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest uzasadniona i skutkuje wydaniem orzeczenia reformatoryjnego, ponieważ orzeczenie Sądu Okręgowego w Rzeszowie narusza prawo.

Przedmiotem sporu w sprawie było uprawnienie M. D. do emerytury nauczycielskiej na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela ( Dz. U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.).

Oceniając spełnienie przez wnioskodawczynię warunków do przyznania dochodzonego świadczenia, określonych w art. 88 ust. 1 i 2a Karty Nauczyciela, Sąd Okręgowy uznał, że wykazanie przez wnioskodawczynię ogólnego stażu ubezpieczeniowego w wymiarze 30 lat oraz dwudziestoletniego okresu pracy nauczycielskiej jest wystarczające, bez konieczności rozwiązania stosunku pracy.

Z powyższą interpretacją przepisów art. 88 Karty Nauczyciela zgodzić się nie można z następujących przyczyn.

Przepisy art. 88 Karty Nauczyciela tworzą pełną i wyczerpującą regulację warunków przejścia na emeryturę nauczycieli bez względu na wiek. Zgodnie z art. 88 ust. 1 nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy mogą przejść na emeryturę. Powyższa regulacja uzupełniona została na podstawie art. 150 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS o ust. 2a, obejmujący nauczycieli urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r., którym zagwarantowano prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, przewidziane w ust. 1, w okresie wydłużonym obecnie do dziesięciu lat od wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

Zgodnie z art. 88 ust. 2a Karty, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 7 września 2007 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS i niektórych innych ustaw ( Dz. U. 2007, nr 191, poz. 1369) omawiana grupa wiekowa nauczycieli zachowuje prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli spełni warunki do uzyskania emerytury określone w ust. 1 art. 88, do dnia 31 grudnia 2008 r., z wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy. Powyższy zapis oznacza, że o ile przesłanki stażowe muszą zostać spełnione do wskazanej daty, to ostatnie kryterium kwalifikacyjne może zostać zrealizowane również po tej dacie, nie wprowadza natomiast zupełnej rezygnacji z warunku rozwiązania stosunku pracy ( zob. wyrok SN z 19 października 2010 r., II UK 108/10, Lex nr 688682).

W uzasadnieniu powołanego orzeczenia Sąd Najwyższy wyjaśnił, że art. 88 Karty Nauczyciela zakłada pewną procedurę przechodzenia na emeryturę, a nauczyciel nie staje się emerytem z mocy samego prawa, lecz na skutek własnego działania, przez wyrażenie woli przejścia na emeryturę, poprzez złożenie wniosku w organie rentowym i rozwiązanie stosunku pracy. Sąd Najwyższy podkreślił również, że wykładni art. 88 ust. 2a Karty Nauczyciela nie można dokonywać w oderwaniu od art. 88 ust. 1, w sposób prowadzący do różnicowania zasad przechodzenia na emeryturę i uprzywilejowania określonej grupy nauczycieli.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 17 stycznia 2013 r. wnioskodawczyni potwierdziła fakt nieprzerwanego pozostawania w zatrudnieniu. Okoliczność ta w świetle poczynionych wywodów przesądza o braku możliwości ustalenia prawa do emerytury nauczycielskiej.

Z podanych przyczyn orzeczono, jak w sentencji na podstawie art. 386 § 1 kpc.