Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSR Małgorzata Andrzejkowicz

Protokolant:

po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2016 r. na rozprawie w S.

sprawy z powództwa easyDEBT Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W.

przeciwko P. A.

o zapłatę

oddala powództwo

SSR Małgorzata Andrzejkowicz

Sygn. akt I C 2242/14 upr

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 10 czerwca 2014 r. powód easyDEBT Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. wniósł o zasądzenia od P. A. kwoty 2.261,42 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu wskazał, iż pozwany zawarł z (...) Bank (...) spółką akcyjną umowę na podstawie której bank oddał do dyspozycji strony pozwanej środki pieniężne. Pozwany nie wywiązał się z przyjętego na siebie zobowiązania wobec czego bank wypowiedział umowę, co skutkowało wymagalnością całej kwoty niespłaconego przez pozwanego kapitału wraz z kwotę odsetek umownych. Powód wyjaśnił, iż bank zawarł z nim w dniu 28 sierpnia 2013 r. umowę przelewu wierzytelności. Dodał, iż na kwotę dochodzoną pozwem składa się należność główna w wysokości 2.039,18 zł oraz skapitalizowane odsetki karne za opóźnienie naliczone do dnia poprzedzającego złożenie pozwu w wysokości 222,24 zł.

Nakazem zapłaty wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym z dnia 18 czerwca 2014 r. Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie do powyższego nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenia powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania. Pozwany podniósł zarzut braku legitymacji czynnej powoda, w tym brak skuteczności umowy przelewu wierzytelności, brak wykazania w pozwie sposobu oraz podstawy naliczania należności głównej; brak wykazania podstawy do wypowiedzenia umowy, brak skutecznego doręczenia pozwanemu wezwania do zapłaty oraz oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, brak wykazania pełnego rozliczenia zadłużenia pozwanego. Nadto podniósł zarzut przedawnienia.

Postanowieniem z dnia 14 sierpnia 2014 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu Sądowi.

Po przekazaniu sprawy pełnomocnik powoda ustosunkowując się do treści sprzeciwu wskazał, iż roszczenie powoda nie jest przedawnione. Roszczenie stało się wymagalne w dniu 15 lipca 2012 r. zaś bieg terminu przedawnienia został przerwany poprzez złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Odnosząc się do zarzutu braku legitymacji czynnej powód odwołał się do umowy przelewu wierzytelności. W zakresie wyjaśnienia wysokości kwoty dochodzonej pozwem podał, iż składa się na nią : należność główna w wysokości 2.039,18 zł oraz kwota w wysokości 206,26 zł tytułem odsetek karnych. Powód jednocześnie cofnął pozew w zakresie kwoty 15,98 z domagając się zasądzenia kwoty 2.245,44 zł

Zarządzeniem z dnia 20 stycznia 2016 r. zobowiązano pełnomocnika powoda do wskazania czy zobowiązać pełnomocnika powoda do wskazania, czy cofnięcie powództwa w zakresie kwoty 15, 98 zł połączone jest ze zrzeczeniem się roszczenia w tym zakresie w terminie 14 dni pod rygorem przyjęcia, iż cofa pozew w zakresie kwoty 15,98 zł bez zrzeczenia się roszczenia w tym zakresie. Nadto zobowiązano pozwanego do wskazania, czy wyraża zgodę na cofnięcie pozwu w zakresie kwoty 15,98 zł w terminie 14 dni pod rygorem przyjęcia, iż takiej zgody nie wraża. Strony nie odpowiedziały na powyższe zobowiązanie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 września 2006 r. pozwany P. A. zawarł z (...) Bank (...) spółką akcyjna umowę karty kredytowej- M. C. Mistrzowska karta- na podstawie której został przyznany pozwanemu limit kredytowy w wysokości 3400 zł. W rozdziale 8 § 19 regulaminu kart kredytowych wskazano, iż posiadacz jest zobowiązany do dokonywania spłat w terminie płatności określonym w wyciągu, w wysokości nie mniejszej niż minimalna kwota do spłaty. W rozdziale 3 § 7 regulaminu kart kredytowych wskazano, iż umowa karty kredytowej jest zawierana na czas określony wskazany w umowie lub na okres wskazany w karcie głównej; umowa karty po upływie czasu na jaki została zawarta ulega przedłużeniu na kolejny okres jeżeli żadna ze stron nie odmówi przedłużenia umowy na następny okres. W rozdziale 9 § 25 wskazano, iż bank pobiera opłaty, prowizje oraz odsetki z tytułu wykonywania umowy karty w wysokości wskazanej w umowie karty kredytowej; informacja o wysokości oprocentowania, opłat i prowizji określona jest ponadto w tabeli. W rozdziale 14 § 45 regulaminu wskazano, iż bank może z ważnych powodów rozwiązać umowę karty kredytowej z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia; za ważne powody uważa się: nie zapłacenie w terminie kwoty minimalnej prze co najmniej dwa okresy rozliczeniowe, pomimo wezwania posiadacza do zapłaty należnej za co najmniej dwa okresy rozliczeniowe. Zgodnie z tabelą opłat oprocentowanie stosowane dla transakcji bezgotówkowych w przypadku braku spłaty całego zadłużenia wynosiło dla karty kredytowej M. C. Mistrzowska Karta 22,99%.

Dowód: wniosek o wydanie karty kredytowej k. 6-9 w aktach sprawy IX Co 6415/12; potwierdzenie przyznania karty kredytowej k.10 w aktach sprawy IX Co 6415/12; regulaminu kart kredytowych k. 11 aktach sprawy IX Co 6415/12; tabela opłat i prowizji k. 12 aktach sprawy IX Co 6415/12.

W piśmie z dnia 29 maja 2012 r. skierowanym do pozwanego R. Bank polska spółka akcyjna rozwiązała umowę karty kredytowej z uwagi nie zapłacenie w terminie kwoty minimalnej przez co najmniej dwa okresy rozliczeniowe z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia. Jednocześnie bank wezwał pozwanego do spłaty zadłużenia w wysokości 3363,89 zł w terminie do dnia 13 lipca 2012 r. Pozwany odebrał powyższe pismo w dniu 1 czerwca 2012 r.

Dowód: rozwiązanie umowy z potwierdzeniem odbioru k. 13-15 aktach sprawy IX Co 6415/12

W dniu 26 lipca 2012 r. (...) Bank (...) spółka akcyjna w W. wystawiła przeciwko pozwanemu bankowy tytuł egzekucyjny na kwotę 3.539,18 zł.

W dniu 10 sierpnia 2012 r. ( data stempla pocztowego) (...) Bank (...) spółka akcyjna w W. złożył wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu.

Postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2012 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie nadał bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności.

W oparciu o powyższy tytuł wykonawczy bank wszczął przeciwko pozwanemu postępowanie egzekucyjne które było prowadzone pod sygn. akt KM 20280/12 przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Śródmieście we Wrocławiu. Postanowieniem z dnia 18 grudnia 2012 r. postępowanie egzekucyjne przeciwko pozwanemu zostało umorzone wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Dowód: wniosek z dnia 8 sierpnia 2012 r. z załącznikami k. 2-21 aktach sprawy IX Co 6415/12; postanowienie z dnia 27 sierpnia 2012 r. k. k. 23 aktach sprawy IX Co 6415/12; bankowy tytuł egzekucyjny k. 19; zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k. 72; postanowienie o umorzeniu postępowanie egzekucyjnego k. 73.

W dniu 8 marca 2013 r. (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w W., zarządzające easyDebt Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym w W., udzieliło spółce (...) S.A. z siedzibą we W. pełnomocnictwa do składania wszelkich oświadczeń woli i wiedzy w imieniu i na rzecz easyDebt Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. związanych z uczestnictwem w postępowaniach przetargowych, których przedmiotem będzie sprzedaż pakietów wierzytelności. Pełnomocnictwo obejmowało uprawnienie do podejmowania wszelkich czynności związanych z organizowanym przetargami.

W dniu 28 sierpnia 2013 r. sporządzono umowę przelewu wierzytelności pomiędzy (...) Bankiem S.A. z siedzibą w W. a easyDebt Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym w W.. W załączniku nr 1 do umowy sprzedaży wierzytelności pod liczbą porządkową 447 została wskazana wierzytelność wobec pozwanego. W treści umowy wskazano, że nabywca wierzytelności reprezentowany był przez (...) S.A. we W., w imieniu której działał K. K. – jako członek zarządu oraz M. B. – jako prokurent.

Dowód: pełnomocnictwo k. 22; umowa cesji z załącznikami k. 27 -28,16, 74-78; odpis KRS k. 24.

W dniu 10 czerwca 2014 r. powód wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu w którym wskazano, iż pozwany posiada zadłużenie z tytułu umowy bankowej na łączną kwotę 2261,42 zł.

Dowód: wyciąg z ksiąg funduszu k. 15.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Podstawę żądania pozwu stanowiła dyspozycja wynikająca z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 12 września 2002 roku o elektronicznych instrumentach płatniczych (t.j. Dz. U. z 2012 roku, poz. 1232) zgodnie z którym przez umowę o kartę płatniczą wydawca karty płatniczej zobowiązuje się wobec posiadacza karty płatniczej do rozliczania operacji dokonanych przy użyciu karty płatniczej, a posiadacz zobowiązuje się do zapłaty kwot operacji wraz z należnymi wydawcy kwotami opłat i prowizji lub do spłaty swoich zobowiązań na rachunek wskazany przez wydawcę. Zgodnie z art. 2 pkt 7 tej ustawy kartą płatniczą jest karta identyfikująca wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniająca do wypłaty gotówki lub dokonywania zapłaty, a w przypadku karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty gotówki lub zapłaty z wykorzystaniem kredytu.

Wskazać należy, iż powód w piśmie procesowym z dnia 30 października 2015 r. w cofnął pozew w zakresie kwoty 15, 98 zł. Sąd uznał jednak, iż cofnięcie pozwu w tej części nie jest skuteczne albowiem nastąpiło bez równoczesnego zrzeczenia się roszczenia, już rozpoczęciu rozprawy, pozwany zaś nie wyraził zgody na cofnięcie pozwu ( art. 203 k.p.c.).

Pozwany domagając się oddalenia powództwa zgłosił szereg zarzutów dotyczących zarówno nieistnienia roszczenia, jego przedawnienia jak i nieskuteczności przelewu wierzytelności.

Poza sporem stron pozostawała jedynie okoliczność zawarcia przez pozwanego z wierzycielem pierwotnym wskazanej w pozwie umowy karty kredytowej. Strony przedstawiły natomiast rozbieżne zapatrywania w odniesieniu do istnienia i dopuszczalności dochodzenia przez powoda wynikającej z przedmiotowej umowy należności.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie ujawnionych dowodów z dokumentów, których autentyczność i wiarygodność nie była przedmiotem sporu stron, ani też nie budziła wątpliwości Sądu.

Mając na względzie stanowiska procesowe stron, rozstrzygnięcie o zasadności wytoczonego powództwa wymagało w pierwszej kolejności poczynienia ustaleń w zakresie istnienia po stronie powoda czynnej legitymacji procesowej, tj. prawa do dochodzenia roszczenia z tytułu umowy pożyczki. Dokonując oceny w tym zakresie należało zaś odnieść się do umowy cesji wierzytelności z której powód wywodził nabycie ogółu praw i obowiązków przysługujących R. Bank. S.A.. w związku z zawartą z pozwanym umową bankową.

Fakt zawarcia umowy cesji wierzytelności powoduje, iż po stronie cesjonariusza powstaje czynna legitymacja procesowa w zakresie dochodzenia wierzytelności objętych umową. W takiej bowiem sytuacji stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie (cesjonariusz nabywa wierzytelność w takim zakresie i stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili dokonania przelewu), lecz zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela.

Kwestia zbywania wierzytelności przez bank na rzecz towarzystw funduszy inwestycyjnych została uregulowana w art. 92a ust 1 pkt 1 ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. 2015 r., poz. 128), zgodnie z którym bank może zawrzeć z towarzystwem funduszy inwestycyjnych tworzącym fundusz sekurytyzacyjny albo z funduszem sekurytyzacyjnym umowę przelewu wierzytelności. Jest to tzw. model transakcji sekurytyzacyjnej, w którym zbycie wierzytelności (pakietu wierzytelności) następuje na podstawie umowy cesji (art. 509 k.c.). Podkreślenia wymagało przy tym, że w aktualnym stanie prawnym dla ważności zbycia nie jest potrzebna zgoda dłużnika.

Sąd uznał, że przedłożone przez stronę powodową dokumenty w postaci umowy cesji wierzytelności wraz załączonymi pełnomocnictwami i odpisami KRS były niewystarczające dla realizacji celów określonych w art. 6 k.c., a w szczególności stwierdzenia, iż przedmiotowa umowa jest ważna. Wskazać bowiem należy, iż przedłożone do akt sprawy pełnomocnictwo udzielone spółce (...) S.A., reprezentującej powoda przy podpisywaniu wzmiankowanej umowy, przez zarządzającą powodem spółkę (...) Funduszy Inwestycyjnych S.A. w W. obejmuje jedynie upoważnienie do podejmowania czynności związanych z organizowanym przetargami, których przedmiotem będzie sprzedaż pakietów wierzytelności. Nie jest to więc pełnomocnictwo do zawarcia umowy przelewu wierzytelności. W zaistniałym stanie rzeczy brak jest zatem dowodu, że osoby podpisujące w imieniu powoda umowę cesji wierzytelności były uprawnione do jej zawarcia. Co więcej, jak wynika z odpisu KRS spółki (...) S.A.,oświadczenia woli w jej imieniu może składać łącznie dwóch członków zarządu albo jeden członek zarządu łącznie z prokurentem. Tymczasem przy zawieraniu umowy przelewu wierzytelności w imieniu spółki (...) S.A. (a co za tym idzie - powoda) występował członek zarządu K. K. oraz prokurent M. B., co do którego brak jest wzmianki w KRS spółki, iż jest on jej prokurentem. W rezultacie strona powodowa nie wykazała wbrew ciążącemu na niej obowiązkowi dowodzenia, iż wyżej osoby popisujące w jej imieniu umowy przelewu były umocowane do składania oświadczeń woli w jego imieniu, a tym samym, że przedmiotowa umowa jest ważna.

W konsekwencji zgromadzony materiał nie dawał podstawy do ustalenia, że powodowy fundusz skutecznie nabył wierzytelność wobec pozwanej. Nie mógł zatem skutecznie dochodzić zgłoszonego w pozwie roszczenia. Kształtując taką ocenę Sąd miał na względzie, iż legitymacja procesowa to uprawnienie do wytoczenia powództwa i popierania go w celu uzyskania ochrony praw podmiotowych własnych lub cudzych. Dany podmiot, aby móc wystąpić w danym procesie w charakterze strony, musi być podmiotem do tego właściwym, tzn. musi posiadać szczególną kwalifikację pozwalającą na wystąpienie z danym powództwem właśnie przez niego. Mianowicie, aby ochrona prawna mogła być przez sąd udzielona, musi ona być żądana na rzecz osoby, której służy dane uprawnienie materialne wobec innej osoby. O istnieniu czy braku legitymacji procesowej decyduje zatem prawo materialne na podstawie podanego w pozwie stanu faktycznego. Okoliczności na jakich opiera się legitymacja procesowa stron winny być w danej sprawie udowodnione tak, by sąd mógł dokonać na tej podstawie ustaleń faktycznych. Poczynione zaś w toku niniejszego postępowania ustalenia jednoznacznie prowadzą do wniosku, iż umową przelewu wierzytelności, z przyczyn opisanych wyżej, powód nie mógł nabyć wierzytelności przysługującej wobec pozwanej.

Odnosząc się jeszcze porządkowo do zarzutu braku skuteczności dokonanego wypowiedzenia umowy karty kredytowej wskazać należy, iż w rozdziale 14 § 45 regulaminu wskazano, iż bank może z ważnych powodów rozwiązać umowę karty kredytowej z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia; za ważne powody uważa się: nie zapłacenie w terminie kwoty minimalnej przez co najmniej dwa okresy rozliczeniowe, pomimo wezwania posiadacza do zapłaty należnej za co najmniej dwa okresy rozliczeniowe. W aktach sprawy brak zaś jest uprzedniego wezwania pozwanego, przed dokonanym wypowiedzeniem, do zapłaty należności za co najmniej dwa okresy rozliczeniowe, co czyni wątpliwym skuteczność dokonanego wypowiedzenia umowy, a co za tym idzie postawienia należności w stan natychmiastowej wymagalności.

Przedmiotem oceny Sądu był także zgłoszony przez pozwanego zarzut przedawnienia wierzytelności powoda. Zgodnie z treścią przepisu art. 117 §2 k.c. po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia. W związku z tym, iż brak jest szczególnego uregulowania okresu przedawnienia dla roszczeń z tytułu umowy pożyczki, zastosowanie w tym zakresie znajduje ogólny termin przedawnienia określony w art. 118 k.c. Przepis ten stanowi, że termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. W niniejszej sprawie termin przedawnienia roszczenia powoda z tytułu wymienionej czynności bankowej wynosił zatem trzy lata. Podkreśla się, że do zastosowania trzyletniego terminu przedawnienia nie jest wymagane, aby obie strony stosunku prawnego, z którego wywodzi się roszczenie majątkowe, prowadziły działalność gospodarczą. Wystarczy, że działalność gospodarczą prowadzi tylko strona dochodząca roszczenia, które wiąże się z tą działalnością (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2008 roku, III CSK 302/07, LEX nr 398487).

Zgodnie z art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. W świetle powyższego roszczenie objęte powództwem - przy założeniu, iż wypowiedzenie umowy byłoby skutecznie dokonane - stałoby się wymagalne z momentem upływu okresu wypowiedzenia umowy karty kredytowej, co miało miejsce w lipcu 2012 r. Należało zważyć, że zgodnie z art. 123 §1 pkt 1 k.p.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Bank przy tym w sierpniu 2012 r. złożył wniosek o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności. Czynność tę należało zakwalifikować jako działanie przedsięwzięte bezpośrednio w celu zaspokojenia roszczenia w rozumieniu art. 123 §1 pkt 1 k.p.c. Jest to interpretacja zgodna z wykładnią dokonaną przez Sąd Najwyższy, który m.in. w wyroku z dnia 17 grudnia 2004 r. (sygn.. akt II CK 276/04, opubl. LEX nr 284135) orzekł, że „Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności przerywa bieg przedawnienia, bez względu na to, czy dotyczy on sądowego czy pozasądowego tytułu egzekucyjnego.”

Nadto należało zauważyć, iż w dalszej kolejności bank złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, a więc podjął kolejną czynność przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Postępowanie to umorzone zostało przez komornika sądowego w dniu 18 grudnia 2012 r. Przepis art. 124§ 1 i 2 k.p.c. stanowi natomiast, iż po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. Przy czym w razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone. Powyższe zaś wskazuje, iż przerwany bieg przedawnienia zaczął biec na nowo dopiero po uprawomocnieniu się postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Ponieważ zaś pozew w niniejszej sprawie został złożony w dniu 10 czerwca 2014 r., pozwany nie mógł skutecznie powołać się na zarzut przedawnienia.

Reasumując poczynione w sprawie rozważania Sąd uznał, że wytoczone powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

SSR Małgorzata Andrzejkowicz

Sygn. akt I C 2242/14 upr

Zarządzenia:

Dnia 5 maja 2016 r.

1.  odnotować w kontrolce uzasadnień,

2.  odpis wyroku wraz z odpisem uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi powoda,

3.  przedłożyć z wpływem lub za 30 dni.

SSR Małgorzata Andrzejkowicz