Pełny tekst orzeczenia

WYROK

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2019 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Piotr Kaczmarek (spr.)

Sędziowie: SSA Bogusław Tocicki

SSO del. do SA Agnieszka Połyniak Protokolant: Paulina Pańczyk

przy udziale prokuratora Prokuratury (...) Z. J.

po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2019 r.

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego E. S. w ten sposób, że:

a)  czyn przypisany w pkt II kwalifikuje jako przestępstwo z art. 13 § 1 kk w związku z art. 282 kk w związku z art. 64 § 1 kk, zaś za podstawę wymierzonej w tym punkcie kary pozbawienia wolności przyjmuje art. 14 § 1 kk w zw. z art. 282 kk,

b)  orzeczoną w pkt III karę łączną pozbawienia wolności obniża do 6 (sześciu) lat,

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok wobec oskarżonego E. S., nadto wobec oskarżonych B. P. i A. B. (1) utrzymuje w mocy;

III.  zasądza na rzecz adw. M. B., adw. M. Ś. oraz r. pr. M. M. po 738 zł tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu udzieloną oskarżonym w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym, zaliczając wydatki za to postępowanie na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

E. S., A. B. (1) i B. P. zostali oskarżeni o to, że:

I.  w bliżej nieokreślonym dniu w okresie od 14 czerwca 2017 r. do końca lipca 2017 r., w K., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu dokonali pobicia A. H. (1) w ten sposób, że zadawali mu po całym ciele uderzenia rękami i nogami, przez co narazili go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo wystąpienia skutku opisanego w art. 156 § 1 k.k. lub 157 § 1 k.k., powodując obrażenia ciała w postaci złamania obu kości nosowych, złamania żuchwy na pograniczu gałęzi i trzonu na wysokości kąta żuchwy, złamania wyrostka stawowego po stronie prawej, złamania siedmiu żeber po stronie prawej i jednego żebra po stronie lewej, złamania trzonu prawej łopatki, złamania dolnej połowy mostka, czego następstwem był zgon A. H. (1), a po dokonaniu tego czynu zwłoki zmarłego zawinęli w dywan, włożyli do wózka, a następnie zawieźli je do parku znajdującego się w K. przy ul. (...) i umieścili w znajdującej się tam jamie ziemnej, przy czym E. S. dopuścił się tego czynu w warunkach powrotu do przestępstwa opisanego w art. 64 § 1 k.k., będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 10 lutego 2012 roku sygn. akt VI K 1034/11 miedzy innymi za czyn z art. 207 § 1 k.k. i art. 157 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełniony w okresie od marca 2010 roku do kwietnia 2011roku na karę 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności i za czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 156 § 1 pkt. 2 k.k. oraz art., 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełniony w dniu 20 października 2011 roku na karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, za co wymierzono karę łączną w wymiarze 3 (trzech) lat i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności, który to wyrok wszedł w skład wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 1 października 2014 roku (VI K 137/14), gdzie oskarżonemu wymierzono karę 4 (czterech) lat i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 20 października 2011 roku do 14 sierpnia 2016 roku,

tj. o czyn z art. 158 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., a wobec A. B. (1) i B. P. o czyn z art. 158 § 3 k.k.

a nadto E. S.

o to, że:

II.  w bliżej nieokreślonym dniu w okresie od 14 czerwca do końca lipca 2017 r., w K., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej uderzając A. H. (1) po całym ciele rękami i nogami usiłował zmusić go do rozporządzenia mieniem swojej matki i uzyskać od niej pieniądze, które miały być przeznaczone na dalszą konsumpcję alkoholu, celu tego jednak nie osiągnął z uwagi na odmowę pokrzywdzonego, przy czym czynu tego dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa opisanego w art. 64 § 1 k.k., będąc uprzednio skazanym następującymi wyrokami: wyrokiem Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 10 lutego 2012 roku sygn. akt VI K 1034/11 za czyn z art. 207 § 1 k.k. i art. 157 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełniony w okresie od marca 2010 roku do kwietnia 2011 roku na karę 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności, za czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 156 § 1 pkt. 2 k.k. oraz art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełniony w dniu 20 października 2011 roku na karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, za czyn z art. 286 § 1 k.k. popełniony w dniu 14 maja 2011 roku na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności za co wymierzono karę łączną w wymiarze 3 (trzech) lat i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności; Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 29 czerwca 2012 roku sygn. akt II K 203/12 między innymi za czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. popełniony w nocy 19 października 2011 roku na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, za co wymierzono karę łączną w wymiarze 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności; Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 19 lutego 2014 roku sygn. akt VI K 932/13 za czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. popełniony w dniu 23 sierpnia 2011 roku na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, które to wyroki weszły w skład wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 1 października 2014 roku (VI K 137/14), gdzie oskarżonemu wymierzono karę łączną 4 (cztery) lata i 10 (dziesięć) miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 20 października 2011 roku do 14 sierpnia 2016 roku,

tj. czynu z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 21 stycznia 2019r. w sprawie o sygn. akt III K 124/18 Sąd Okręgowy w Świdnicy:

I.  oskarżonych E. S., A. B. (1) i B. P. uznał za winnych tego, że w bliżej nieokreślonym dniu w okresie od 14 czerwca 2017 r. do 16 czerwca 2017 r., w K., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu dokonali pobicia A. H. (1) w ten sposób, że zadawali mu po całym ciele uderzenia rękami i nogami, przez co narazili go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo wystąpienia skutku opisanego w art. 156 § 1 k.k., powodując obrażenia ciała w postaci złamania obu kości nosowych, złamania żuchwy na pograniczu gałęzi i trzonu na wysokości kąta żuchwy, złamania wyrostka stawowego po stronie prawej, złamania siedmiu żeber po stronie prawej i jednego żebra po stronie lewej, złamania trzonu prawej łopatki, złamania dolnej połowy mostka, czego następstwem był zgon A. H. (1), przy czym E. S. dopuścił się tego czynu w warunkach powrotu do przestępstwa opisanego w art. 64 § 1 k.k., będąc uprzednio skazanym wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 1 października 2014 roku (sygn. akt VI K 137/14), obejmującym skazanie na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 10 lutego 2012 roku (sygn. akt VI K 1034/11) między innymi za czyn z art. 207 § 1 k.k. i art. 157 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności, na karę łączną 4 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 20 października 2011 roku do 14 sierpnia 2016 roku, tj. E. S. popełnienia czynu z art. 158 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., a A. B. (1) i B. P. popełnienia czynu z art. 158 § 3 k.k. i za to wymierzył:

-

oskarżonemu E. S. na podstawie art. 158 § 3 kk karę 6 lat pozbawienia wolności,

-

oskarżonemu A. B. (1) na podstawie art. 158 § 3 kk karę 5 lat pozbawienia wolności.

-

oskarżonemu B. P. na podstawie art. 158 § 3 kk karę 4 lat pozbawienia wolności.

II.  Oskarżonego E. S. uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie II części wstępnej wyroku przyjmując, iż dopuścił się go w bliżej nieustalonym dniu w okresie od 14 czerwca 2017 r. do 16 czerwca 2017 r. i działał w warunkach powrotu do przestępstwa z art. 64 § 1 k.k., opisanych w punkcie I części dyspozytywnej wyroku, tj. czynu z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 282 § 1 kk wymierzył mu karę 4 lat pozbawienia wolności;

III.  Na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 1 kk połączył oskarżonemu E. S. kary pozbawienia wolności orzeczone w punktach I i II części dyspozytywnej wyroku i wymierzył mu karę łączną 8 lat pozbawienia wolność,

IV.  Na podstawie art. 63 § 1 kk zaliczył:

--

-

E. S. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 27 listopada 2017 r. do dnia 26 marca 2018 r. oraz od dnia 23 czerwca 2018 r. do dnia 21 stycznia 2019 r.,

-

A. B. (1) na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 27 listopada 2017 r. do dnia 27 grudnia 2018 r.

-

B. P. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 27 listopada 2017 r. do dnia 21 stycznia 2019 r.,

V.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Ś. z Kancelarii Adwokackiej w K. oraz na rzecz adw. M. B. z Kancelarii Adwokackiej w S.kwoty po 1549,80 złotych (tysiąc pięćset czterdzieści dziewięć złotych osiemdziesiąt groszy) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonym z urzędu w postępowaniu przygotowawczym oraz przed Sądem i na rzecz r.pr. M. M. z Kancelarii Radcy Prawnego w Ś. kwotę 1180,80 złotych (tysiąc sto osiemdziesiąt złotych osiemdziesiąt groszy) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu przed Sądem;

VI.  Zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych zaś wydatki poniesienie w sprawie od chwili wszczęcia postępowania zaliczył na rachunek Skarbu Państwa.

Powyższy wyrok w apelacji zaskarżył obrońca oskarżonego E. S. zarzucając:

I. obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, a w szczególności:

1. naruszenie art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k., art. 410 k.p.k. wyrażającą się w:

- czynieniu ustaleń faktycznych na podstawie wyselekcjonowanego materiału dowodowego, co pozostaje w sprzeczności z obowiązkiem uwzględnienia całokształtu dowodów zgromadzonych w sprawie;

- rozstrzyganie niejasności na niekorzyść oskarżonego.

2. naruszenie art 433 § 1 pkt 4 i 6 k.p.k. co do II czynu poprzez oparcie rozstrzygnięcia na nieistniejącej podstawie prawnej tj. 282§1 k.k.

II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na:

- uznaniu oskarżonego za winnego popełnienia występków opisanych w części dyspozytywnej wyroku, pomimo, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstaw do przypisania tych czynów, ponieważ zeznania pozostałych oskarżonych są wewnętrznie sprzeczne, niespójne i nakierowane na uniknięcie własnej odpowiedzialności, a zatem nie zasługują na walor wiarygodności;

- uznaniu, co do czynu II, że oskarżony działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przy jednoczesnym ustaleniu, że ewentualne pieniądze J. H. miała przesłać pokrzywdzonemu, który byłby jedynym uprawnionym do ich odbioru.

Z ostrożności procesowej, gdyby Sąd nie podzielił argumentacji obrońcy, zarzucił zaskarżonemu wyrokowi, na mocy art. 438 pkt 4 k.p.k., rażącą surowość orzeczonej kary pozbawienia wolności, w wymiarze 6 lat pozbawienia wolności za czyn I oraz 4 lat pozbawienia wolności za czyn II i łącznej kary 8 lat pozbawienia wolności, w sytuacji gdy okoliczności sprawy nie przemawiały za tak surowym ukaraniem oskarżonego.

Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca oskarżonego E. S. wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od dokonania przypisanego mu czynu,

ewentualnie

2.  uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Świdnicy.

Apelację od przedmiotowego wyroku wniósł obrońca oskarżonego A. B. (1) zarzucając:

1) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów i nierozważenie należyte dowodów przemawiających na korzyść oskarżonego;

2) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyrokowania, iż oskarżony A. B. (1) przewidywał lub mógł przewidywać, że A. H. (2) zostanie pozbawiony życia w wyniku pobicia.

W świetle podniesionych zarzutów obrońca wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji w części dotyczącej winy oskarżonego A. B. (1).

Od przedmiotowego wyroku apelował również obrońca oskarżonego B. P. zarzucając:

1) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu przez przyjęcie, że bił i zadawał ciosy pokrzywdzonemu, pomimo braku dowodów w tym zakresie;

2) rażącą niewspółmierność orzeczonej względem oskarżonego kary pozbawienia wolności w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości przestępstwa jakie mu się przypisuje oraz realizacji do celów jakie kara ta powinna spełnić w zakresie prewencji szczególnej i społecznego oddziaływania, a także przez nieuwzględnienie ustalonych w tej sprawie okoliczności łagodzących.

Stawiając powyższe zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego B. P. od zarzucanego mu czynu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wniesiona przez obrońcę oskarżonego E. S. zasługuje na uwzględnienie jedynie w zakresie pkt I ppkt 2 oraz zarzutu niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego kary łącznej. Apelacje obrońców oskarżonego A. B. (1) oraz B. P. są zaś w całości bezzasadne.

W pierwszej kolejności podzielić należy stanowisko obrońcy E. S., że Sąd I instancji skazał oskarżonego za czyn przypisany temu oskarżonemu w punkcie II części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, opierając rozstrzygnięcie na nieistniejącej podstawie prawnej - tj. 282 § 1 kk. W konsekwencji Sąd Apelacyjny czyn przypisany w pkt II zaskarżonego wyroku zakwalifikował jako przestępstwo z art. 13 § 1 kk w związku z art. 282 kk w związku z art. 64 § 1 kk. W konsekwencji za podstawę wymierzonej w tym punkcie kary pozbawienia wolności przyjęto art. 14 § 1 kk w zw. z art. 282 kk. Na marginesie wskazać jedynie należy, że przepis, którego naruszenie zarzuca obrońca, również nie znajduje odzwierciedlenia w istniejącym porządku prawnym.

Podniesione przez każdego z obrońców zarzuty błędów w ustaleniach faktycznych polegających na uznaniu oskarżonych za winnych popełnienia występków opisanych w części dyspozytywnej wyroku pomimo, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie dawał podstaw do przypisania im tych czynów, nie zasługują na uwzględnienie odnośnie do żadnego z oskarżonych. Sąd I instancji dokonując ustaleń faktycznych oparł się na całokształcie zgromadzonych dowodów świadczących zarówno korzystnie dla oskarżonych, jak i przemawiających na ich niekorzyść (art. 4 kpk). Następnie dokonał prawidłowej oceny tychże dowodów, dokonanej z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego (art. 7 kpk). Powyższe pozwoliło wyeliminować wszelkie wątpliwości. Nie było zatem potrzeby stosowania zasady in dubio pro reo (art. 5 § 2 kpk), na którą powoływał się obrońca E. S..

Wbrew twierdzeniu obrońcy E. S., Sąd Okręgowy właściwie oparł się na wyjaśnieniach pozostałych oskarżonych (A. B. (1) i B. P.) dokonując ustaleń stanu faktycznego. Pomimo wpływu alkoholu na postrzeganie przez nich rzeczywistości, uzasadnionym było odtworzenie na podstawie ich relacji przebiegu zdarzeń będących przedmiotem postępowania, zwłaszcza w stosunku do zachowania E. S.. Stan upojenia nie przeszkodził im bowiem w rejestrowaniu rzeczywistości. Pomimo nieznacznych rozbieżności, relacje oskarżonych A. B. (1) i B. P. w zakresie opisu zachowania oskarżonego E. S. są w przeważającej części spójne i konsekwentne.

Sąd Okręgowy właściwie oparł się również na wyjaśnieniach oskarżonych A. B. (1) i B. P. w zakresie czynu przypisanego E. S. w punkcie II. Wbrew argumentacji obrońcy oskarżonego E. S., okoliczność, że pokrzywdzony nigdy wcześniej nie zwracał się do matki i siostry po pieniądze, nie przemawia na korzyść oskarżonego E. S. i nie wskazuje, by nie popełnił on zarzucanego mu w punkcie II przestępstwa. Oznacza to jedynie, że oskarżony ten nie miał świadomości, że oczekiwał od pokrzywdzonego działania, którego ten wcześniej nie miał w zwyczaju podejmować.

Niewątpliwie celem oskarżonego E. S. było dążenie do osiągnięcia korzyści majątkowej dla siebie. Wprawdzie początkowym odbiorcą środków finansowych należących do matki pokrzywdzonego miał być pokrzywdzony, jednakże mienie od niej uzyskane miało zaspokoić potrzeby oskarżonego E. S.. Pokrzywdzony pod wpływem gróźb oskarżonego miał zatem rozporządzić na jego rzecz mieniem swojej matki, co się jednak nie ziściło, z uwagi na jego stanowczy opór. Podnoszona przez obrońcę okoliczność, że jedynym uprawnionym do odbioru pieniędzy przesłanych przez matkę był pokrzywdzony, w żadnej mierze nie sprzeciwia się ustaleniu, że oskarżony E. S. działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

Odnośnie zarzutu błędnych ustaleń faktycznych polegających na przypisaniu zadawania uderzeń przez oskarżonych, podkreślić należy, jak zasadnie wskazał Sąd Okręgowy, że odpowiedzialność za udział w pobiciu ponoszą wszyscy sprawcy działania, chociażby bezpośrednio nie zadawali ciosów pokrzywdzonemu i niezależnie od tego, czy można im przypisać zadanie ciosu powodującego następstwa, o których jest mowa w art. 158 § 2 lub 3 kk, jeśli przewidywali lub mogli oni przewidywać skutki pobicia. Postać zachowania każdego z oskarżonych, postać uderzeń i ich skutki mają znaczenie dla stopnia winy każdego z nich, więc i kary, ale nie są one znamienne dla bytu tego przestępstwa (por.: Andrzej Zoll, Komentarz do art.158 Kodeksu karnego, Lex).

W tym kontekście nie sposób podzielić zarzutu obrońcy oskarżonego A. B. (1), że oskarżony nie przewidywał lub nie mógł przewidywać, że A. H. (2) zostanie pozbawiony życia w wyniku pobicia. Nie ulega wątpliwości, że A. B. (1) i B. P., choć początkowo swoją postawą jedynie biernie utwierdzali oskarżonego E. S. w słuszności podjętego przez niego przestępczego działania w stosunku do pokrzywdzonego, to w dalszej części przebiegu zdarzenia, sami również aktywnie włączyli się do pobicia. Oskarżony A. B. (1) przyznał, że zadał pokrzywdzonemu dwa kopnięcia. W zakresie umiejscowienia zadanych kopnięć zasadnie nie dano wiary jego relacji, uznając, że ma ona na celu umniejszenie zakresu swojej odpowiedzialności. Skoro oskarżony A. B. (1) uczestniczył w bójce, widział zadawane ciosy przez pozostałych oskarżonych, a sam kopnął dwukrotnie pokrzywdzonego w głowę, na bieżąco obserwując skutki swoich działań, jakie wywarły na pokrzywdzonym, prawidłowe było ustalenie Sądu Okręgowego, że powinien on i mógł przewidzieć, że pokrzywdzony w wyniku pobicia straci życie. Ciosy zadawał już po tym jak oskarżony E. S. zadał pokrzywdzonemu liczne razy, widząc jak z ust i nosa pokrzywdzonego cieknie krew, zdając sobie jednocześnie sprawę z długiego już czasu trwania ataku na pokrzywdzonego. Mając na uwadze powyższe okoliczności, za nie znajdujący uzasadnienia w zebranych w sprawie dowodach, uznać należy zarzut podniesiony przez obrońcę oskarżonego A. B. (1).

Ustalając stan faktyczny w zakresie sprawstwa A. B. (1) Sąd Okręgowy zasadnie oparł się na relacji oskarżonego E. S. i w przeważającej części uwzględnił również wyjaśnienia samego oskarżonego A. B. (2). Okoliczność, że nie dał im wiary w zakresie umiejscowienia zadawanych ciosów, było uzasadnione w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a równocześnie jak wcześniej podkreślono, nie miało znaczenia dla kwestii przypisania mu odpowiedzialności karnej.

Mając na uwadze wcześniejsze rozważania odnośnie do przypisania odpowiedzialności karnej za pobicie, podkreślić należy, że w świetle zebranego materiału dowodowego nieuzasadniony jest zarzut obrońcy oskarżonego B. P. w zakresie w jakim zarzucał nieprawidłowe ustalenia Sądu Okręgowego, że oskarżony bił i zadawał ciosy pokrzywdzonemu, pomimo braku dowodów w tym zakresie. Na taki przebieg zdarzenia wyraźnie wskazał oskarżony A. B. (1), który widział jak B. P. zadał pokrzywdzonemu dwukrotnie uderzenia nogą z „nakładki”. Twierdzenia oskarżonego A. B. (1) znajdują potwierdzenie w wyjaśnieniach E. S..

Zarówno obrońca oskarżonego B. P. jak i oskarżonego E. S. zarzucili rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec nich kary.

Nie można tracić z pola widzenia, że pojęcie "rażącej niewspółmierności" należy rozumieć jako różnicę "wyraźną", "bijącą w oczy" czy "oślepiającą". A zatem jak trafnie podnosi się w orzecznictwie zmiana kary w instancji odwoławczej nie może następować w każdym wypadku, w którym jest możliwa według własnej oceny sądu odwoławczego, lecz wtedy tylko, gdy kara orzeczona nie daje się akceptować z powodu różnicy pomiędzy nią a karą sprawiedliwą, o randze zasadniczej, rażącej, wręcz "bijącej w oczy" (tak m. in.: wyrok SN z dnia 16 lutego 2009r., II K 132/05, LEX nr 725034).

Odnośnie oskarżonego E. S. wymierzoną mu karę łączną 8 lat pozbawienia wolności uznać należy za rażąco niewspółmierną. W istocie oskarżony był w przeszłości karany sądownie, pełnił wiodąca rolę w pobiciu pokrzywdzonego, oprócz pobicia był również sprawcą wymuszenia rozbójniczego na pokrzywdzonym, co niewątpliwie świadczy na jego niekorzyść. Nie mniej jednak wymierzona mu kara musi być odpowiednio proporcjonalna w stosunku do kar, na które skazano pozostałych sprawców pobicia. Dlatego też karę 8 lat pozbawienia wolności orzeczoną przez Sąd Okręgowy uznać należało za nazbyt wysoką. Obniżenie jej wysokości dokonane przez Sąd Apelacyjny nie sprzeciwia się wypełnieniu przez nią celów prewencji ogólnej i szczególnej. Jednocześnie kara w tym wymiarze będzie wystarczająca do wywołania u oskarżonego należytej refleksji nad swoim nagannym postępowaniem.

Odnośnie do kary orzeczonej oskarżonego B. P. uznać należy, że Sąd Okręgowy prawidłowo w oparciu o dyrektywy wskazane w art. 53 kk określił zarówno jej rodzaj jak i wymiar. W żadnej mierze nie sposób uznać ją za rażąco niewspółmierną. Kara ta spełni cele wychowawcze i zapobiegawcze wobec oskarżonego, jest przy tym adekwatna do stopnia jego winy i charakteru przypisanego przestępstwa. W żadnej mierze nie sposób podzielić zarzutu obrońcy B. P., że kara ta jest rażąco niewspółmierna w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości przestępstwa jakie mu się przypisuje. Stopień ten jest bowiem niezmiernie wysoki. Obniżenie kary za tego rodzaju postępowanie oskarżonego podjęte z błahych powodów i w sposób niezwykle brutalny mogłoby rodzić w świadomości społeczeństwa mylne przekonanie, że taka postawa może nie spotkać się z odpowiednią reakcją karną. Kara wymierzona przez Sąd I instancji wobec oskarżonego B. P. jest współmierna do skutków dokonanego przestępstwa, okoliczności jego popełnienia, motywacji oskarżonego, stopnia jego zawinienia oraz zachowania się po jego popełnieniu. Jednocześnie Sąd Okręgowy, wbrew twierdzeniu obrońcy, uwzględnił okoliczności przemawiające na korzyść oskarżonego, zwłaszcza jego najsłabsze zaangażowanie w popełnienie przestępstwa, co spowodowało wymierzenie mu kary najniższej w porównaniu z karami orzeczonymi wobec wszystkich oskarżonych w sprawie.

Z wyjątkiem zmiany kwalifikacji prawnej i podstawy skazania przestępstwa przypisanego oskarżonemu E. S. w punkcie II części dyspozytywnej wyroku Sądu I instancji oraz obniżenia kary wobec tego oskarżonego, w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok wobec oskarżonego E. S., a nadto wobec oskarżonych B. P. i A. B. (1) utrzymano w mocy.

Wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonych w postępowaniu odwoławczym, znajdujące podstawę w art. 29 ustawy Prawo o adwokaturze, zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. B., adw. M. Ś. oraz r. pr. M. M. w kwocie – po 738 zł. Wysokość tego wynagrodzenia jest uzasadniona w świetle § 17 ust. 2 pkt 5 w zw. z § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016r., poz. 1714).

Oskarżeni zostali zwolnieni od ponoszenia kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym. Wydatki za to postępowanie zaliczono na rachunek Skarbu Państwa. Mając na uwadze treść art. 624 kpk w zw. z art. 634 kpk uznano, że z uwagi na ich sytuację finansową, uiszczenie kosztów sądowych będzie dla nich zbyt uciążliwe.