Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 lutego 2014 roku

sprawy z wniosku J. G.

z udziałem A. J. (1), C. G., Ł. J., A. J. (2), T. J.

o stwierdzenie nabycia spadku

na skutek apelacji uczestnika A. J. (1)

od postanowienia Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 18 września 2013 roku, sygn. akt I Ns 168/13

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w punktach:

- pierwszym w ten sposób, iż stwierdzić, że spadek po G. G. (1) na podstawie ustawy nabyły z dobrodziejstwem inwentarza żona E. G. i córka P. G. po ½ (jednej drugiej) części każde z nich;

- drugim w ten sposób, iż stwierdzić, że spadek po E. G. na podstawie ustawy nabyła z dobrodziejstwem inwentarza córka P. G.;

2. ustalić, iż każdy z zainteresowanych ponosi koszty postępowania odwoławczego związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sygn. akt II Ca 83/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 18 września 2013 roku Sąd Rejonowy w Radomsku cytuję:

1.  stwierdził, że spadek po G. G. (1), synu C. i J., zmarłym 28 października 2012 roku w W., ostatnio stale zamieszkałym w R., na podstawie ustawy nabyli rodzice: C. G. i J. G. po ½ (jednej drugiej) części każde z nich;

2.  stwierdził, że spadek po E. G., córce J., zmarłej 28 października 2012 roku w W., ostatnio stale zamieszkałej w R., na podstawie ustawy nabyła matka J. J. (3) w całości;

3.  stwierdził, że spadek po P. G., córce G. i E., zmarłej 28 października 2012 roku w W., ostatnio stale zamieszkałej w R., na podstawie ustawy nabyli dziadkowie: C. G., J. G., J. J. (3) po 1/3 części każde z nich;

4.  ustalił, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie – koniec cytatu.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przedstawione poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

G. G. (1), syn C. i J., E. G., córka J., P. G., córka G. i E. zmarli 28 października 2012 roku w W., ostatnio stale zamieszkiwali w R..

Spadkodawcy zmarli jednocześnie wskutek wypadku samochodowego.

W dacie śmierci G. G. (1) pozostawał w związku małżeńskim z E. G., która zmarła wskutek tego samego zdarzenia. Jako spadkobierców ustawowych pozostawił rodziców C. G., J. G.. Spadkodawca nie miał innych dzieci własnych ani przysposobionych, nikt ze spadkobierców ustawowych nie zrzekł się spadku, nie został wydziedziczony ani uznany niegodnym dziedziczenia, a ponadto nikt ze spadkobierców G. G. (1) nie składał oświadczeń o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku.

W dacie śmierci E. G. pozostawała w związku małżeńskim z G. G. (1), który zmarł wskutek tego samego zdarzenia. Jako spadkobierców ustawowych pozostawiła matkę J. J. (3), która zmarła 11 listopada 2012 roku w K. Spadkodawczyni nie miała innych dzieci własnych ani przysposobionych, nikt ze spadkobierców ustawowych nie zrzekł się spadku, nie został wydziedziczony ani uznany niegodnym dziedziczenia, a ponadto nikt ze spadkobierców E. G. nie składał oświadczeń o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku.

W dacie śmierci P. G. miała 10 lat, jej rodzice G. i E. G. zmarli wskutek tego samego zdarzenia. Jako spadkobierców ustawowych pozostawiła dziadków: J. J. (3) oraz C. G. i J. G.. Spadkodawczyni nie miała dzieci własnych ani przysposobionych, nikt ze spadkobierców ustawowych nie zrzekł się spadku, nie został wydziedziczony ani uznany niegodnym dziedziczenia, a ponadto nikt ze spadkobierców P. G. nie składał oświadczeń o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku.

Ustalając stan faktyczny Sąd Rejonowy oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach śledztwa prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową w Częstochowie za numerem Ds 174/12 przede wszystkim w postaci kart medycznych czynności ratunkowych podjętych w stosunku do G.i E. G.oraz protokołu oględzin i otwarcia zwłok wszystkich spadkodawców. Z dokumentów tych jednoznacznie wynika, iż cała rodzina G.zmarła podczas tego samego zdarzenia drogowego. Sąd oddalił wniosek pełnomocnika uczestnika A. J. (1)o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka w osobie lekarza Stacji Pogotowia Ratunkowego A. H., sporządzającego kartę czynności medycznych, na okoliczność określenia chwili zgonu spadkodawców. Zdaniem Sądu Rejonowego, wniosek ten był bezzasadny, albowiem lekarz skierowany na miejsce zdarzenia jedynie stwierdził zgon. Z karty tej wynika, iż względem zmarłych spadkodawców nie podjęto żadnych czynności ratunkowych. W karcie czynności medycznych wpisano datę i godzinę, w jakiej lekarz potwierdził zgon. Spadkodawcy ponieśli obrażenia tego rodzaju, iż nawet dla osoby nie mającej specjalistycznej wiedzy medycznej jest oczywistym, że śmierć wszystkich spadkodawców nastąpiła natychmiast po zderzeniu z innym pojazdem.

Sąd Rejonwy oddalił także wniosek pełnomocnika uczestnika o zawieszenia postępowania do czasu wydania decyzji organu administracyjnego (Urzędu Stanu Cywilnego) w przedmiocie wniosku pełnomocnika uczestnika z dnia 19 kwietnia 2013 roku w przedmiocie naniesienia w akcie zgonu spadkodawców godziny śmierci. Wniosek ten podlegał oddaleniu jako zmierzający do przedłużenia postępowania a przede wszystkim bezprzedmiotowy.

Pełnomocnik uczestnika A. J. (1) nie zdołał obalić domniemania wynikającego z treści art. 32 k.c, stosownie do treści którego to, jeżeli kilka osób utraciło życie podczas wspólnie im grożącego niebezpieczeństwa, domniemywa się, że zmarły jednocześnie.

Materiał zgromadzony w sprawie, któremu Sąd Rejonowy dał wiarę, był wystarczający dla orzeczenia w przedmiocie dziedziczenia ustawowego.

Z uwagi treść art. 32 k.c. statuującego domniemanie jednoczesności śmierci, w przypadku gdy kilka osób utraciło życie podczas wspólnie im grożącego niebezpieczeństwa, Sąd Rejonwy przyjął, iż spadkodawca G. G. (1)nie pozostawił zstępnych ani małżonka. Zatem do dziedziczenia powołane zostają osoby należące do drugiej grupy spadkobierców ustawowych, to jest rodzice. Spadkodawca G. G. (1)w chwili śmierci pozostawił rodziców C.i J.małżonków G.W świetle obowiązującego prawa oznacza to, że w sytuacji, kiedy do spadku powołani są rodzice, ich udział w spadku jest równy i wynosi po 1/2 części dla każdego z nich.

Według tych samych zasad orzeczono w przedmiocie dziedziczenia ustawowego po spadkodawczyni E. G., która nie pozostawiła zstępnych ani małżonka. Jej jedyna spadkobierczynią ustawowa była jej matka, albowiem ojcostwo nie zostało stwierdzone.

Małoletnia P. G. nie pozostawiła jako spadkobierców w osobach swoich rodziców. Jako spadkobierców ustawowych pozostawiła dziadków. C. i J. małżonków G. oraz J. J. (3). Treść art. 934 k.c. jednoznacznie stanowi, iż w braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy, cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy; dziedziczą oni w częściach równych. Stosownie do treści powołanego przepisu orzeczono o dziedziczeniu na podstawie ustawy po zmarłej P. G. na rzecz dziadków C. G., J. G. i J. J. (3) po 1/3 części.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.

Pełnomocnik uczestnika A. J. (1) zaskarżył postanowienie w punktach 1 i 2.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1. Błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, iż spadkobiercy zmarli jednocześnie i nie była udzielana im pomoc medyczna;

2. Obrazę prawa materialnego poprzez niezasadne zastosowanie art. 32 k.c. i jego błędną
interpretację

3. Bezzasadne oddalenie wniosku dowodowego z kart czynności medycznych jak również przesłuchania świadka , podczas gdy za pomocą tych środków dowodowych możliwe byłoby podważenie domniemania jednoczesności zgonów spadkodawców zwłaszcza P. G., która była reanimowana i zmarła najpóźniej

Wskazując na powyższe wnosiła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji ewentualnie zmianę poprzez ustalenie że spadek po G. G. (1) nabyła E. i P. G., a po E. G. P. G..

Pełnomocnik wnioskodawczyni wnosiła o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja jest uzasadniona.

Przed tut. Sądem pełnomocnik uczestnik przedstawił nowe dowody z dokumentów w postaci aktów stanu cywilnego tj. zupełnych aktów zgonu spadkodawców- art. 381 k.p.c

Z przeprowadzonych przez Sąd Okręgowy dowodów urzędowych wynika, że w postępowaniu administracyjnym akty zgonu spadkodawców ( wszystkich ) zostały uzupełnione poprzez zamieszczenie godziny zgonów tj.: G. G. (1), E. G. i P. G.. Z dokumentów w/w wynika, że: G. G. (1) zmarł 28.10.2012 r. o godzinie 22 minut 40; E. G. zmarła 28.10.2012 r. o godzinie 22 minut 42 zaś P. G. zmarła 28.10.2012 r. o godzinie 23 minut 00.

Z treści art. 36 ustawy prawo o aktach stanu cywilnego ( p.a.s.c. ) wynika, że akt stanu cywilnego niezawierający wszystkich danych, które powinny być w nim zamieszczone tj. zawierać datę i godzinę zgonu, podlega uzupełnieniu. Przepis art. 4 p.a.s.c. wprowadza bowiem wyjątek od ogólnej zasady swobodnej oceny dowodów ( art. 233 § 1 k.p.c. ), który to wyjątek musi być respektowany w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku. Oznacza powyższe, że dopóki akty stanu cywilnego nie zostaną uzupełnione, to sąd rozpoznający sprawę o stwierdzenie nabycia spadku, nie może dokonywać samodzielnie ustaleń w tym zakresie. Postępowanie sądowe powinno być w takim przypadku zawieszone do czasu zakończenia postępowania administracyjnego o uzupełnienie w/w aktów stanu cywilnego. Przepis art. 32 k.c. w niniejszej sprawie nie ma w ogóle zastosowania.

Ponieważ pełnomocnik uczestnika przedłożył prawidłowo sporządzone akty zgonu spadkodawców, to dokumenty te stanowią dowód zdarzeń w nim stwierdzonych, a więc stosownie do treści art. 4 p.a.s.c. mają walor wyłączności w niniejszym postępowaniu

W ocenie Sądu Okręgowego zaskarżone postanowienie w punktach 1 i 2 zostało wydane z obrazą art. 931 § 1 zd.1 k.p.c. Spadek po G. G. (1), synu C. i J., zmarłym 28 października 2012 roku, o godzinie 22 ⁴⁰ w W., ostatnio stale zamieszkałym w R., na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza nabyli żona E. G. i córka P. G. po ½ (jednej drugiej) części każde z nich; z kolei spadek po E. G., córce J., zmarłej 28 października 2012 roku, o godzinie 22 ⁴² w W., ostatnio stale zamieszkałej w R., na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza nabyła córka P. G. w całości.

Z tych w/w względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie w punktach 1 i 2 i orzekł jak w sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono z mocy art. 520 § 1 k.p.c.