Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lipca 2019 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku, Wydział IV Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Katarzyna Krawczyk - Mandrak

Ławnicy:

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Alicja Lipus

po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2019 roku w Rybniku

sprawy z powództwa A. K. (1)

przeciwko L. K.

o alimenty

1)  zasądza od pozwanego L. K. na rzecz powódki A. K. (1) alimenty w kwocie po:

- 900 zł (dziewięćset złotych) miesięcznie, począwszy od 10 grudnia 2018 roku do dnia 15 lipca 2019 roku,

- 1200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) miesięcznie, począwszy od dnia 16 lipca 2019 roku,

płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności każdej raty;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

3)  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Rybniku) kwotę 540 zł (pięćset czterdzieści złotych) tytułem kosztów postępowania;

4)  wyrokowi w punkcie 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. Akt IV RC 748/18

UZASADNIENIE

Powódka A. K. (1) domagała się zasądzenia od pozwanego L. K. alimentów w wysokości po 900 zł miesięcznie, płatnych do 10 – go każdego miesiąca wraz
z ustawowymi odsetkami począwszy od dnia wniesienia pozwu.

Uzasadniając żądanie powódka wskazała, że jest pełnoletnią córką pozwanego. Pozwany 6 października 2018 roku wyprowadził się z rodzinnego domu i od tego czasu tylko nieznacznie partycypuje w kosztach utrzymania powódki. W okresie od października 2018 roku do grudnia 2018 roku dokonał dwóch wpłat na poczet utrzymania dzieci w kwotach po 1000 zł. Powódka wraz z matką oraz młodszym bratem prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Matka powódki pracuje w Urzędzie Skarbowym w Ż. i po potrąceniu raty pożyczki (...) otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 2500 zł. Podniosła, że powód jest zatrudniony w Komendzie Policji w R. – Komisariat Policji w B. na stanowisku starszego aspiranta sztabowego jako dzielnicowy i uzyskuje miesięcznie dochód w wysokości ok. 3700 zł. (k. 3-4, 51)

Pismem z 21 czerwca 2019r., które doręczono pozwanemu 16 lipca 2019r. powódka rozszerzyła żądanie pozwu i wniosła o zasądzenie od pozwanego alimentów w kwocie po 1200 zł miesięcznie. Uzasadniając rozszerzenie powództwa wskazała, że zmieniła się jej sytuacja w związku ze zbliżającym się rozpoczęciem edukacji akademickiej. (k. 111)

W odpowiedzi na pozew pozwany uznał powództwo do kwoty po 500 zł miesięcznie i wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę 500 zł k. 27. Pozwany takie stanowisko zajął również wobec rozszerzonego żądania – protokół, k. 124.

W uzasadnieniu przyznał, że powódka jest jego pełnoletnim, nieusamodzielnionym dzieckiem. Wskazał, że nigdy nie uchylał się od obowiązku alimentacyjnego wobec córki, który realizuje przekazując na jej utrzymanie dobrowolnie kwoty po 500 zł miesięcznie. Miesięczne dochody określił na poziomie ok. 3800 zł. Nie kwestionował większości kosztów utrzymania powódki, jednakże niektóre z nich uznał za zawyżone lub nieuzasadnione, m.in. korepetycje z matematyki. Podniósł także, że mieszka z matką, której comiesięcznie przekazuje kwotę 900 zł na poczet kosztów mieszkania i części wyżywania. Nadmienił, że poza przekazywaną kwotą na utrzymanie powódki partycypuje również w kosztach utrzymania jej młodszego brata przekazując na ten cel kwotę po 500 zł miesięcznie. ((27-27v)

Sąd ustalił:

Bezsporne w sprawie są następujące okoliczności:

- powódka jest córką pozwanego i A. K. (2) – akt urodzenia, k. 6,

- przed Sądem Okręgowym w Gliwicach pod sygn. akt II RC 1606/18 toczy się sprawa o rozwód rodziców powódki, gdzie zabezpieczono alimenty na rzecz małoletniego syna pozwanego do kwoty 750 zł,

- pozwany 6 października 2018 roku wyprowadził się z domu rodzinnego.

Sporne są natomiast usprawiedliwione wydatki stron, ich możliwości zarobkowe
i majątkowe oraz możliwości zarobkowe matki uprawnionej.

Pozwana mieszka z matką, bratem oraz dziadkami macierzystymi w domu jednorodzinnym. Koszty utrzymania domu w przeliczeniu miesięcznym na jedną osobę stanowią wydatek rzędu 140 zł (woda 287,59 zł płatne co dwa miesiące, odpady 171 zł płatne co kwartał, gaz 178,37 zł, prąd 406,27 zł). Nadto opłata za opał wynosi ok. 6000 zł rocznie, w przeliczeniu na jeden miesiąc 500 zł, a na jednego mieszkańca 100 zł.

Dowód: zeznanie świadka A. K. (2), k. 108, rachunki, k. 8-9, 122-123

Powódka ma 18 lat, zakończyła edukację w liceum ogólnokształcącym i zdała maturę. Dostała się na studia magisterskie na kierunek psychologia na (...) w K.. Oczekuje również na wyniki rekrutacji na jednej z (...) uczelni. W przypadku pozytywnego wyniku rekrutacji na (...) uczelni podejmie dalszą edukację w K..

Powódka będąc w klasie maturalnej uczęszczała na dodatkowe zajęcia mające na celu przygotowanie jej do zdania matury na wysokim poziomie. Na dodatkowe zajęcia z matematyki powódka wydawała 160 zł miesięcznie, uczęszczając na zajęcia cztery razy w miesiącu (koszt jednych zajęć wynosił 40 zł). Dodatkowe zajęcia z języka angielskiego kosztowały 200 zł miesięcznie (cztery razy w miesiącu po 50 zł za lekcję). Powódka poniosła również dodatkowe koszty związane ze studniówką, na które złożyły się koszty studniówki 350 zł oraz sukienki 500 zł. Bilet miesięczny do szkoły kosztował 50 zł. Opłata na radę rodziców kosztowała 30 zł miesięcznie.

Dowód: rachunki, k. 7, 31, zeznanie powódki, k. 51, zeznanie świadka, k. 108.

Powódka choruje na wrodzoną pierwotną niedoczynność tarczycy. Uczęszcza dwa razy w roku na wizyty do poradni endokrynologicznej, koszt jednej wizyty to kwota 200zł, co w przeliczeniu na jeden miesiąc wynosi ok. 33 zł miesięcznie. Powódka przyjmuje na stałe leki, których miesięczny koszt to wydatek rzędu 15 zł. Ma również stwierdzoną skoliozę. Nadto powódka ma schorzenie schronu żuchwowego, żuchwa może się przemieszczać i w związku z tym potrzebna może być wizyta u chirurga szczękowego. W ubiegłym roku wizyta u chirurga szczękowego kosztowała 300 zł. Powódka uczęszcza do ortodonty, co nie wynika ze względów estetycznych, albowiem 3 lata temu powódce wrosły zęby w podniebienie i miała zabieg odsunięcia trójek, bowiem wrosły jej w podniebienie. Powódka od dwóch lat nosi aparat korekcyjny, którego koszt wyniósł 1600 zł. Uczęszcza na wizyty do ortodonty raz w miesiącu, koszt jednej wizyty jest uzależniony od wymiany łuku bądź większej części aparatu i wynosi on 100 – 200 zł.

Dowód: rachunek, k. 10, 39, 41, zaświadczenie lekarskie, k. 37, zeznanie powódki, k. 51, zeznanie świadka, k. 108.

Powódka należy do ruchu światło życie i wyjeżdża na rekolekcje, których jednorazowy koszt to kwota ok. 1100 zł.

Pozostałe koszty utrzymania uprawnionej przedstawiają się następująco:

- wyżywienie około 550 zł,

- odzież i obuwie 200 zł,

- środki czystości i kosmetyki 100 zł,

- kieszonkowe 100 zł,

- telefon i Internet 25 zł,

- wyjazdy 150 zł.

Dowód: zeznanie powódki, k. 53

Do końca czerwca 2019r. miesięczny koszt utrzymania powódki wynosił nie mniej niż 1953 zł.

W lipcu odpadły wprawdzie koszty związane z korepetycjami, ale powstały nowe koszty związane z koniecznością poniesienia opłaty rekrutacyjnej na studia, co wyniosło 425 zł. Powódka brała bowiem udział w rekrutacji na pięć kierunków studiów, a koszty związane z rekrutacją wynoszą 85 zł za jeden kierunek. W związku z tym, iż powódka dostała się na studia stacjonarne w K. – kierunek psychologia - musi wynająć mieszkanie co kosztuje ok. 1000 zł plus kaucja 1000 zł. Nadto w związku z zakończeniem edukacji w liceum zakończyło się również szkolne ubezpieczenie powódki, zatem powódka została ubezpieczona przez matkę w jej zakładzie pracy, a miesięczny koszt ubezpieczenia wynosi 85 zł.

Dowód: zeznanie powódki, k. 124-125, informacja z uczelni, k. 118, polisa, k. 119-120.

Matka powódki ma 45 lat, pracuje na stanowisku głównego eksperta skarbowego w Urzędzie Skarbowym w Ż. i otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 3389,08 zł. Otrzymuje ona również kwartalne premie. Od 14 stycznia 2019r. otrzymała ona dodatek zadaniowy w wysokości 500 zł miesięcznie na czas powierzonych zadań. W 2018 roku, jej dochód wyniósł 44429,74 zł, co w przeliczeniu na jeden miesiąc wyniosło 3702,47 zł. Poza powódką posiada małoletniego syna, na którego otrzymuje od pozwanego alimenty w kwocie 750 zł miesięcznie.

Dowód: akt urodzenia k. 6, rachunki oraz potwierdzenia zapłaty k. 7-14,31, 39,41-50, potwierdzenia bankowe k. 6, 18, informacje lekarskie k. 33-38, 40, zeznania powódki k. 52-53,124v. zaświadczenie o dochodach matki powódki k. 60-61, 105, zeznania świadka A. K. k. 108-108, informacja UŚ k. 118, deklaracja ubezpieczenia k. 119-121

Pozwany ma obecnie 46 lat, jest funkcjonariuszem Policji. Otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w kwocie 4313,11 zł. Ponadto otrzymuje również 13-stą pensję, a także mundurówkę co nie zostało ujęte w wykazie zarobków. Świadczenie mundurowe wypłacane jest w kwocie 1800 zł rocznie, z której to kwoty, pozwany ok. 600-800 zł przeznacza na umundurowanie, a pozostałą część na swoje wydatki. Pozwany Otrzymuje także dodatek mieszkaniowy w kwocie 360 zł miesięcznie oraz zwrot za dojazd do pracy – 76 zł miesięcznie. Nie otrzymuje świadczeń z Funduszu Socjalnego. Mając zatem na uwadze dodatkowe składniki wynagrodzenia Sąd ustalił, iż dochody pozwanego oscylują w granicach 5000 zł. Jednocześnie wskazać należy, iż pozwany nie wykazał pełnych swoich dochodów pomimo tego, iż był zobowiązany do złożenia wykazu zarobków z uwzględnieniem jego dodatkowych składników wynagrodzenia, czego nie zrobił. Pozwany zobowiązany również został do złożenia informacji z urzędu skarbowego o wysokości swoich dochodów za 2018 rok, czego również nie wykazał. Wobec czego Sąd uznał, iż pozwany unika wykazania rzeczywistych dochodów, albowiem pod takim rygorem pozwany został wezwany do złożenia informacji o swoich dochodach, k. 19.

Dowód: zaświadczenie o zarobkach pozwanego k. 26, 116, zeznania pozwanego, k. 53, 124.

Pozwany mieszka wraz z matką w mieszkaniu należącym do matki pozwanego. Koszty mieszkania obciążające pozwanego przedstawiają się następująco: czynsz 250 zł, energia elektryczna 90 zł, Internet i TV 55 zł, gaz 80 zł, łącznie 475 zł miesięcznie.

Pozostałe bieżące wydatki pozwanego to m.in.:

- wyżywienie 600 zł,

- środki czystości i chemia 200 zł,

- abonament za telefony 210 zł,

- Internet 65 zł,

- paliwo 300 zł,

- odzież i obuwie 250 zł,

- ubezpieczenie i eksploatacja samochodu 100 zł.

Pozwany ma chore zatoki i na lekarstwa, w tym środki przeciwbólowe wydaje 100 zł. Pozwany uczęszcza do ortopedy raz w roku, za wizytę płaci 150-200 zł.

Bieżące koszty utrzymania pozwanego wynoszą 2300 zł.

Oprócz tego pozwany wolny czas spędza aktywnie, np. na nartach. Koszt jednego wyjazdu na narty to wydatek rzędu 200 zł.

Pozwany w grudniu 2018 roku kupił powódce telefon komórkowy w ramach prezentu na święta oraz urodziny za kwotę 999 zł.

Dowód: rachunki i bankowe potwierdzenia zapłaty k. 62-93, zeznania pozwanego, k. 53, 124.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o w/w dowody przeprowadzone
w sprawie. Podawane przez powódkę i pozwanego dane w szerokim zakresie znajdowały potwierdzenie w dokumentach przedłożonych przez nich do akt sprawy, których strony wzajemnie nie kwestionowały. Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego i świadka – matki powódki- w zakresie ich zeznań odnośnie wysokości dochodów, albowiem Sąd poczynił inne ustalenia na podstawie ich zeznań i złożonych dokumentów. Ponadto pozwany wskazał, że odległość z miejsca zamieszkania do pracy w jedną stronę to 14 km, zatem niemożliwym jest aby koszt dojazdu na tak krótkim odcinku trasy wynosił 600 zł dlatego też Sąd zmiarkował koszty paliwa na dojazdy do pracy wskazane przez pozwanego uznając je za zawyżone.

Pozostały materiał dowodowy, w tym zeznania świadka, oceniono jako spójny, logiczny i wzajemnie się uzupełniający.

Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a przeprowadzone postępowanie Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z regulacją art. 133 § 1 k.r.o. każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania
i wychowania. Należy w tym miejscu zauważyć, że zgodnie z treścią art. 133 § 3 k.r.o., rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że nie tyle wiek dziecka przesądza o istnieniu bądź nieistnieniu obowiązku alimentacyjnego, lecz możliwości dziecka do samodzielnego utrzymania się, dochody z jego majątku, a także niedostatek.

Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił w art. 135 § 1 k.r.o., uzależniając go z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć te, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Będą to zatem nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu jego zdrowia i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić.

Należy przy tym podkreślić, że opisane, usprawiedliwione potrzeby w przypadku dziecka uprawnionego do alimentów powinny być przy tym oceniane całościowo, a zatem nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych podmiotów zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co jednoznacznie wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15).

Konkludując powyższe, przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę zatem również usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1975 roku, III CRN 330/75, LEX nr 7777). Do możliwości zarobkowania poza podstawowym wynagrodzeniem wlicza się ponadto wszelkiego rodzaju premie, nagrody, świadczenia z funduszu socjalnego, dodatki itp. Sąd określając status zarobkowy zobowiązanego nie opiera się wyłącznie na kwotach aktualnie osiąganych dochodów, lecz przede wszystkim sprawdza jego możliwości zarobkowe oraz to czy zostały one w pełni wykorzystane. (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1959 roku, III CR 212/58). Obowiązek alimentacyjny drugiego z rodziców, również nie pozostaje bez znaczenia dla określenia kwoty świadczeń alimentacyjnych.

W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której pełnoletnia już powódka nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać. Rozpoczyna ona studia w trybie stacjonarnym. Należy przy tym podkreślić, że zarówno stanowisko judykatury i doktryny w sposób jednoznaczny określają, że obowiązkiem rodziców jest - w miarę swych sił - umożliwienie dziecku zdobycia wykształcenia stosownego do jego uzdolnień (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1976 roku, III CRN 280/76). Powódka dotychczas swoje obowiązki szkolne wykonywała sumiennie i systematycznie, czego najlepszym dowodem jest wynik rekrutacji na studia dzienne na kierunku psychologia.

W konsekwencji powyższego dalsze zabezpieczenie uzasadnionych potrzeb powódki uzależnione jest zatem od możliwości zarobkowych i majątkowych jej rodziców. Koniecznym jest także wskazanie, że ze względu na wiek powódki osobiste starania o jej wychowanie i opiekę są już niemalże wykluczone. Rodzice powinni zatem każdy według własnych możliwości przyczynić się do zabezpieczenia potrzeb materialnych córki.

Matka uprawnionej wykorzystuje w pełni swoje możliwości zarobkowe. Pracuje i osiąga dochód w wysokości 3702,47 zł. Uczestniczy ona w kosztach utrzymania córki. Nadto poza powódką posiada na utrzymaniu małoletniego syna.

Koszty utrzymania powódki wynosi nie mniej niż 1953 zł, a w związku z rozpoczęciem studiów koszty te wzrosną, chociażby o samą stancję. Koszty utrzymania powódki nie stanowią przejawu zbytku uprawnionej, a wynikają przede wszystkim ze zwiększonych kosztów związanych ze składaniem egzaminu dojrzałości i rozpoczęciem nauki na studiach wyższych. Powódka zamierzając kontynuować edukację zmuszona jest wynająć mieszkanie bądź pokój w miejscowości, w której zamierza studiować. Nie ma możliwości dojeżdżać codziennie na studia z miejsca zamieszkania z uwagi na brak bezpośrednich połączeń komunikacji państwowej. Nadto koszty codziennego dojazdu samochodem do K. bądź K. przewyższyłyby koszty wynajęcia mieszkania. Nie sposób także odmówić powódce możliwości kontynuowania leczenia ortodontycznego lub skorzystania z prywatnych konsultacji endokrynologicznych, podczas gdy powszechnie wiadomym jest, że oczekiwanie na refundowane wizyty jest wydłużone w czasie. Z tych też względów ujawnione wydatki powódki w całości zasługiwały na uznanie Sądu.

Odnosząc się do możliwości zarobkowych pozwanego wskazać należy, że osiąga on stosunkowo wysokie dochody. Przedstawione przez niego zaświadczenie wykazało podstawowy dochód na poziomie ok.5000 zł. Jego bieżące koszty utrzymania wynoszą ok. 2200 zł.

Reasumując zatem wszystkie powyższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne, Sąd doszedł do przekonania, że podtrzymane przed Sądem przez stronę powodową żądanie alimentów na rzecz powódki zasługuje na uwzględnienia w całości co do żądanej kwoty. W ocenie Sądu zasądzone kwota jest adekwatna do możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego oraz usprawiedliwionych potrzeb powódki, a nadto uwzględnia obowiązek alimentacyjny matki uprawnionej. Jednocześnie wskazać należy, iż alimenty w ustalonej wysokości pozwolą pozwanemu na zaspokojenie potrzeb swoich i swoich dzieci. Mając na uwadze rozszerzenie powództwa Sąd zasądził alimenty na rzecz powódki w kwocie 900 zł począwszy od 10 grudnia 2018 roku tj. od dnia wniesienia pozwu do 15 lipca 2019 roku, następnie w kwocie 1200 zł począwszy od 16 lipca 2019 roku tj. od dnia doręczenia pozwanemu pisma powódki rozszerzającego żądanie.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c., natomiast o natychmiastowej wykonalności punktu 1 wyroku Sąd orzekł na mocy art. 333 § 1 pkt. 1 k.p.c.

Z uwagi na wynik postępowania Sąd, na mocy art. 98 k.p.c., zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3600 zł tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego, których wysokość ustalono uwzględniając stawki opłat za czynności adwokackie przewidziane w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 roku (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800) tj. § 2 pkt 5 i § 4 ust 1 pkt 9 i ust 4, a ponadto z mocy art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 540 zł tytułem opłaty, od uiszczenia której strona powodowa była zwolniona z mocy prawa.