Pełny tekst orzeczenia

PROTOKÓŁ

Na rozprawie dnia 05 września 2012r.

stawili się : pełnomocnik powoda adw. I. H. oraz właściciel firmy (...).

Pozwany nie stawił się pomimo należytego zawiadomienia go o terminie rozprawy, nie złożył żadnych wyjaśnień - ani też nie żądał przeprowadzenia rozprawy w jego nieobecności.

Przewodniczący ogłosił wyrok zaoczny.

Przewodniczący: Protokolant:

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 05 września 2012r.

Sąd Rejonowy w Lubaniu IV Wydział Pracy w składzie:

Przewodniczący: PSR Jerzy Miedziński,

Protokolant: kier. sek. Danuta Wowczyk,

po rozpoznaniu w dniu 05 września 2012r. w Lubaniu

sprawy z powództwa J. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) we W.

przeciwko T. R.

o odszkodowanie;

I.  zasądza od pozwanego T. R. na rzecz J. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) we W. kwotę 30.097,40,-(trzydzieści tysięcy dziewięćdziesiąt siedem 40/100)złotych wraz z ustawowymi odsetkami:

- od kwoty 28.047,40zł od dnia 29 czerwca 2012r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 2.050,00zł od dnia 31 lipca 2012r. do dnia zapłaty,

II. wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności

II.  zasądza od pozwanego T. R. na rzecz J. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) we W. kwotę 3.905,-(trzy tysiące dziewięćset pięć)złotych tytułem kosztów postępowania, w tym kwotę 2.400zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego

Sygnatura akt IVP 93/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Lubań, dnia 19 lutego 2014r.

Sąd Rejonowy w Lubaniu IV Wydział Pracy w następującym składzie:

Przewodniczący: PSR Jerzy Miedziński,

Protokolant: kier. sek. Danuta Wowczyk,

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2014r. w Lubaniu

sprawy z powództwa (...) we W. J. B.

Przeciwko T. R.

- o odszkodowanie;

I.  uchyla wyrok zaoczny z dnia 5 września 2012r.

II.  zasądza od pozwanego T. R. na rzecz powoda (...) we W. J. B. kwotę 6.840,26,-(sześć tysięcy osiemset czterdzieści 26/100)złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 31 lipca 2012r. do dnia zapłaty,

III.  w pozostałej części powództwo oddala,

IV.  zasądza od pozwanego T. R. na rzecz powoda (...) we W. J. B. kwotę 4.838,15,-(cztery tysiące osiemset trzydzieści osiem 15/100)złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 4.492zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego,

V.  zasądza od pozwanego T. R. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 485,-(czterysta osiemdziesiąt pięć)złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania,

VI.  zasądza od powoda (...) we W. J. B. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 624,-(sześćset dwadzieścia cztery)złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania

Sygn. akt IVP 93/12

UZASADNIENIE

Powód (...) J. B. we W. wniósł pozew przeciwko T. R. o zasądzenie kwoty 30.097,40zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 28.047,40zł od dnia 29 czerwca 2012r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 2.050zł od dnia wniesienia pozwu. W uzasadnieniu podniósł, że pozwany zatrudniony był na podstawie umowy o pracę na stanowisku księgowego. Do zakresu jego obowiązków należało prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz obsługa księgowa powoda. Pozwany wykonywał swoją pracę w sposób niestaranny jak i niesumienny. Prowadzona przez niego dokumentacja rachunkowa i księgowa nie odpowiadała zasadom ich prowadzenia powszechnie przyjętym w zawodzie księgowego. Poszczególne dokumenty nie były w żaden sposób pogrupowane lub uporządkowane, znajdowały się luzem. Kontrole przeprowadzane przez Urząd Skarbowy wykazywały nieprawidłowości, między innymi nieskładanie w terminie odpowiednich deklaracji i oświadczeń. Z tych względów zostały nałożone na powoda mandaty w wysokości 900zł.

Ponadto pozwany przywłaszczył sobie część dokumentów. Po zakończeniu pracy pozwanego powód zmuszony był powierzyć biuru rachunkowemu uporządkowanie dokumentów, jak również odtworzenie list płac, informacji podatkowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów. Koszt ten wyniósł kwotę 18.797,40zł.

Ponadto, zgodnie z treścią art. 82 §1 kp , zdaniem powoda, pozwanemu nie przysługiwało wynagrodzenie w wysokości zawartej w umowie o pracę albowiem źle wykonywał swoje obowiązki. Pobrane w ciągu trzydziestu miesięcy wynagrodzenie w wysokości 14.800zł nie odpowiada wykonanej w rzeczywistości przez pozwanego pracy. Niezbędne jest jego obniżenie przyjmując za średnie miesięczne wynagrodzenie kwotę 493,33zł do kwoty przynajmniej 200zł. Zasadne jest wobec tego roszczenie o zapłatę kwoty 10.400zł tytułem zwrotu nienależnego pozwanemu wynagrodzenia. Łączna wysokość szkody wynosi więc kwotę 30.097,40zł. Na rozprawie w dniu 12 lutego 2014r. pozwany ograniczył żądanie pozwu do kwoty 22.420zł na co składa się kwota 17.420zł z tytułu wynagrodzenia biura rachunkowego oraz zapłaconych mandatów i kwota 5.000zł z tytułu częściowego wynagrodzenia pozwanego , które pobrał a nie wykonał swoich obowiązków pracowniczych.

Pozwany nie uznał roszczenia pozwu i wniósł o jego oddalenie w całości. Zaprzeczył , aby powód w wyniku niewłaściwego naliczenia podatku zapłacił zawyżony podatek w kwocie 50.000zł. Nie wykazywał w kosztach działalności firmy delegacji dla kierowców albowiem w rzeczywistości nie były one wypłacane. Zaprzeczył też jakoby zabrał jakieś dokumenty z siedziby firmy , a w szczególności faktury i akta osobowe pracowników.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. R. zatrudniony był w (...) J. B. we W. od dniu 19 marca 2007r. do 17 marca 2010r. na stanowisku głównego księgowego w wymiarze ¼ etatu z wynagrodzeniem 400zł miesięcznie (okoliczność bezsporna).

Do obowiązków pozwanego , jako głównego księgowego należało : dekretowanie dokumentów księgowych, księgowanie dokumentów księgowych w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów, ustalanie zaliczek na poczet podatku dochodowego z tytułu prowadzonej przez powoda działalności, prowadzenie rejestrów zakupów i sprzedaży, rozliczanie podatku VAT naliczonego i należnego wraz z rozliczaniem podatku VAT w deklaracjach dla podatku od towaru i usług, prowadzenie spraw personalnych tj. sporządzanie list płac, rozliczanie podatku dochodowego od osób fizycznych zatrudnionych przez powoda pracowników, wypełnianie związanych z tym informacji i druków PIT, ustalanie składek na ubezpieczenie społeczne zatrudnionych pracowników, ustalanie składek pracodawcy i wypełnianie związanych z tym dokumentacji ZUS.

(dowód: zeznanie powoda k.766, opinia biegłego i zeznania biegłego A. G. k.759-760).

Pozwany nie wywiązywał się należycie ze swych obowiązków. W prowadzeniu księgowości wystąpiło wiele nieprawidłowości , a mianowicie :

- błędne sporządzane były zeznania w podatku dochodowym w wysokości 19% od dochodów z pozarolniczej działalności powoda za 2007r. i 2008r.

- nie wykazywano w deklaracjach dla podatku od towaru i usług (...)-7 wewnątrzwspólnotowych nabyć towaru oraz importu usług,

- błędne przyjęcie obowiązku podatkowego w podatku od towaru i usług dla usług transportowych świadczonych przez powoda, przyjęcie obowiązku w dacie wystawienia faktury zamiast w trzydziestym dniu od daty wykonania usługi,

- w 2007r. błędnie wyliczono amortyzację podatkową dla środków trwałych przyjętych do użytkowania,

- nie numerowano dokumentów księgowych, nie zabezpieczono danych wprowadzonych do ewidencji księgowej przy użyciu programu komputerowego poprzez tworzenie kopii na zewnętrznych nośnikach zabezpieczających przed utratą danych z programu komputerowego,

- nie prowadzenie Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów w okresie zatrudnienia pozwanego u powoda.

(dowód: opinia biegłego księgowego i zeznania biegłego A. G. k.759-760, zeznania powoda k.766, zeznania świadków A. W. k.350, G. K. k.351v-352).

Za nieterminowe złożenie deklaracji dla podatku od towarów i usług (...)-7 bądź w wyniku złożonej korekty deklaracji VAT-7 Urząd Skarbowy nałożył na powoda mandaty w łącznej kwocie 750zł.

(dowód: opinia biegłego księgowego i zeznania biegłego A. G. k.759-760, zeznania powoda k.766).

Także w czasie pracy pozwanego zaginęło wiele faktur dostarczanych przez kontrahentów powoda.

(dowód: zeznania świadka A. W. k. 350, zeznania powoda k.766).

Po rozwiązaniu umowy o pracę z pozwanym zakład pracy zmuszony był zatrudnić biuro (...) celem uporządkowania wszystkich dokumentów księgowych , aby ustalić wynik księgowy i naliczyć na tej podstawie właściwą wysokość podatków. Okazało się , że w dokumentacji brak jest wielu faktur od kontrahentów firmy i trzeba się było zwracać o dostarczenie duplikatów faktur. Z tego tytułu powód poniósł koszty, na które składają się :

- wynagrodzenie dla biura (...) za wykonanie sprawdzenia i poprawnego rozliczenia prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej w 2007r. i 2008r. poprzez dokonanie prawidłowych wpisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów na podstawie dostarczonych dokumentów, dokonanie prawidłowych miesięcznych informacji o wysokości wyliczonego podatku dochodowego, sporządzenie właściwych deklaracji podatkowych, dokonanie przeliczeń dotyczących podatku VAT i sporządzenie stosownych korekt w deklaracji – w kwotach po 3.500zł za każdy rok;

- wynagrodzenie dla biura (...) za prowadzenie podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów, prowadzenie spraw osobowych właściciela i pracowników za 2009r. w łącznej kwocie 9.670zł.

(dowód: zeznanie świadka G. K. k.351v-352, karta 27 opinii biegłego księgowego).

Łącznie wysokość poniesionej przez powoda szkody z tytułu nieprawidłowości w prowadzeniu księgowości przez pozwanego w okresie jego zatrudnienia wraz z zapłaconymi mandatami karnymi wynosi kwotę 17.420zł.

(dowód: karta 27 opinii biegłego księgowego).

Właściciel firmy (...) złożył zawiadomienie do Prokuratury Rejonowej we L. (1) o możliwości popełnienia przestępstwa przez T. R. dotyczącego nierzetelnego prowadzenia dokumentacji księgowej oraz kradzieży różnych dokumentów, w tym dokumentów osobowych. Postanowieniem z dnia 17 września 2010r. postępowanie zostało umorzone wobec braku ustawowych znamion czynu zabronionego.

(dowód: akta sprawy IDs 267/10).

Wynagrodzenie powoda obliczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło kwotę 613,42zł brutto (okoliczność bezsporna).

Sąd zważył, co następuje:

roszczenie powoda częściowo należało uznać za zasadne.

W aktach sprawy brak jest akt osobowych pozwanego, które zaginęły i dlatego też brak jest możliwości ustalenia pisemnego zakresu jego obowiązków tym niemniej nie ulega wątpliwości, że będąc zatrudnionym na stanowisku głównego księgowego do jego obowiązków należało : dekretowanie dokumentów księgowych, księgowanie dokumentów księgowych w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów, ustalanie zaliczek na poczet podatku dochodowego z tytułu prowadzonej przez powoda działalności, prowadzenie rejestrów zakupów i sprzedaży, rozliczanie podatku VAT naliczonego i należnego wraz z rozliczaniem podatku VAT w deklaracjach dla podatku od towaru i usług, prowadzenie spraw personalnych tj. sporządzanie list płac, rozliczanie podatku dochodowego od osób fizycznych zatrudnionych przez powoda pracowników, wypełnianie związanych z tym informacji i druków PIT, ustalanie składek na ubezpieczenie społeczne zatrudnionych pracowników, ustalanie składek pracodawcy i wypełnianie związanych z tym dokumentacji ZUS.

Z materiału dowodowego zebranego w sprawie , a w szczególności z opinii biegłego sądowego wynika, że pozwany nie wywiązywał się należycie z tych obowiązków.

Orzekając w niniejszej sprawie Sąd oparł się głownie na opinii biegłego księgowego A. G. oraz jej zeznań złożonych na rozprawie (k.759-760).

W celu ustalenia nieprawidłowości w prowadzeniu księgowości przez pozwanego i ich wpływu na powstanie szkody biegłą dokonała analizy dokumentów sporządzonych przez pozwanego w okresie jego zatrudnienia , tj. sporządzonych deklaracji do podatku od towarów i usług (...)-7, sporządzonych informacji o wysokości osiągniętych dochodów (poniesionej straty) PIT-36L, wydruków ewidencji i środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, tabel amortyzacji za lata 2007-2009, prawidłowości prowadzenia podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów.

W wyniku analizy tych dokumentów biegłą stwierdziła liczne nieprawidłowości w prowadzeniu księgowości opisane wyżej. W szczególności stwierdzono, że pozwany nie prowadził podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów. Biegła stwierdziła, że pozwany miał do dyspozycji licencjonowane programy komputerowe do prowadzenia księgowości lecz nie korzystał z nich prawidłowo. Według biegłej w przypadku jeżeli nie było możliwości wykorzystania istniejącego programu komputerowego należało prowadzić podatkową Księgę Przychodów i Rozchodów ręcznie z użyciem wersji papierowo-książkowej.

Biegła wyliczyła też wysokość poniesionej przez powoda szkody na kwotę 17.420zł na którą składa się wynagrodzenie biura (...) w kwotach 3.500zł + 3.500zł + 9.670zł oraz kwota 750zł tytułem zapłaconych mandatów karnych dla Urzędu Skarbowego.

Sąd uznał opinię biegłego księgowego za rzetelną , wydaną po analizie dostępnych dokumentów i należycie uzasadnioną.

Pozwany twierdził, że delegacje dla kierowców nie były w rzeczywistości wypłacane. Biegła natomiast zeznała, że zakładając, że delegacje nie były wypłacane pracownikom , to zadaniem głównego księgowego było zwrócenie się do właściciela firmy o uznanie tego dokumentu lub jego odrzucenie. Wtedy właściciel dekretuje dokument i to stanowi podstawę dla głównego księgowego o wliczenie tej delegacji w koszty uzyskania przychodów. Jeżeli pracownik podpisał delegację, to obowiązkiem pozwanego było jej wprowadzenie do Księgi Przychodów i Rozchodów. Jeśli pozwany miał jakieś wątpliwości odnośnie legalności dokumentu, to mógł zwrócić się pisemnie do właściciela firmy o wydanie pisemnej decyzji co z tym dokumentem należy zrobić lecz jak wynika z zeznań pozwanego nigdy nie zwrócił się do właściciela firmy o pisemną decyzję jeśli miał jakieś wątpliwości co do danego dokumentu, a w szczególności delegacji kierowców.

Kwestią do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie jest okoliczność czy pozwany wyrządził szkodę umyślnie, czy też wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych.

Artykuł 114 kp stanowi , iż pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w przepisach niniejszego rozdziału. Natomiast. art. 119 kp stanowi, że odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody , jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.

Zgodnie z treścią art. 122 kp – jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę jest obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości.

Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy nie można uznać, że pozwany umyślnie wyrządził pracodawcy szkodę. Pozwany w czasie zatrudnienia u powoda pracował także w innych zakładach pracy i nie można wykluczyć, iż nieprawidłowości w prowadzeniu księgowości wynikały z braku czasu lub też bałaganiarstwa w jego pracy. Nie można stwierdzić, że pozwany celowo i umyślnie nie wywiązywał się ze swych obowiązków. Nie miał on żadnego interesu , aby działać na szkodę pracodawcy. Brak jest też podstaw do przyjęcia, że pozwany umyślnie zabrał faktury lub też inne dokumenty z siedziby firmy albowiem powód nie udowodnił, aby miało to miejsce. Nie można wykluczyć, że dokumenty te zaginęły w innych okolicznościach. W szczególności z akt sprawy IDs267/10 Prokuratury Rejonowej we L. (1) wynika, że postępowanie dotyczące nieprawidłowości w prowadzeniu księgowości oraz kradzieży dokumentów zostało umorzone z uwagi na brak ustawowych znamion czynu zabronionego.

Ponadto zauważyć należy, że powód J. B. jako pracodawca w dobrze pojętym interesie własnym powinien dokonać starannego i przemyślanego wyboru odpowiedniego pracownika do obsługi księgowo-podatkowej swojej firmy uwzględniając przy wyborze kwalifikacje, umiejętności i doświadczenie zawodowe osoby zatrudnianej. Uznać zatem należało, że gdyby powód dokonał należytej staranności nie doszłoby do wyrządzenia mu tak dużej szkody.

Mając powyższe okoliczności na uwadze uznał Sąd , że odszkodowanie za wyrządzoną szkodę należało ustalić w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia powoda w dniu wyrządzenia szkody, tj. 1.840,26zł.

Zgodnie z treścią art. 82§1 kp – za wadliwe wykonanie z winy pracownika produktów lub usług wynagrodzenie nie przysługuje.

Z materiału dowodowego wynika, że pozwany nienależycie wykonywał swoje obowiązki dlatego też brak jest podstaw do przyznania mu pełnego wynagrodzenia zgodnie z umową o pracę. Pozwany w okresie swojego zatrudnienia otrzymał wynagrodzenie netto w łącznej kwocie 14.350zł. Skoro nienależycie wywiązywał się ze swoich obowiązków uznać należało, że wynagrodzenie to należy obniżyć o kwotę 5.000zł. Także na rozprawie w dniu 12 lutego 2014r. powód ograniczył w tej części żądanie do kwoty 5.000zł z tytułu częściowego wynagrodzenia pozwanego, które pobrał, a nie wykonał swoich obowiązków pracowniczych.

Sumując kwotę 1.840,26zł z tytułu odszkodowania oraz kwotę 5.000zł z tytułu częściowego potrącenia wynagrodzenia daje kwotę 6.840,26zł i taką kwotę Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu.

W pozostałej części Sąd powództwo oddalił z przyczyn opisanych wyżej.

Orzeczenie o kosztach opiera się na mocy art. 98 §1 kpc oraz §6 i § 12 pkt 1, ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity , Dz. U. z 2013 r. poz. 461). Na koszty te składają się koszty zastępstwa procesowego w wysokości trzykrotnej stawki minimalnej w kwocie 2.700zł oraz kwota 1.792zł tytułem kosztów dojazdu pełnomocnika z W. do Lubania na siedem posiedzeń Sądu – łącznie 4.492zł.

Powód dochodził od pozwanego zasądzenia kwoty 30.098zł a zasądzona została kwota 6.840,26zł. Zatem roszczenie zostało uwzględnione w 23% . Powód uiścił wpis od pozwu w kwocie 1.505zł , zatem pozwany powinien zwrócić mu kwotę 346,15zł (23% z kwoty 1.505zł). Dlatego też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda łącznie kwotę 4.838,15zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W sprawie tej występował biegły sądowy i jego koszty z tytułu wydanej opinii oraz koszty udziału w rozprawie wyniosły kwotę 2.108,55zł. Pozwany przegrał proces w 23% dlatego też należało od niego zasądzić na rzecz Skarbu Państwa kwotę 485zł (23% z kwoty 2.108,55zł). Powód uiścił zaliczkę na biegłego w kwocie 1.000zł dlatego też należało zasądzić od niego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 624zł (23% z kwoty 2.108,55zł) daje kwotę 1.624zł minus zaliczka w kwocie 1.000zł.