Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa K. F.

przeciwko (...) w W.

o odszkodowanie z tytułu wypadków komunikacyjnych

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 30 października 2013 roku, sygn. akt I C 691/12

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym sentencji w ten sposób, że zasądzoną od pozwanego (...) w W.na rzecz powoda K. F.kwotę 3.600 złotych obniża do kwoty 1.880 ( jeden tysiąc osiemset osiemdziesiąt) złotych natomiast koszty procesu między stronami wzajemnie znosi a w pozostałej części powództwo oddala;

2.  zasądza od powoda K. F.na rzecz pozwanego (...) w W.kwotę 386 ( trzysta osiemdziesiąt sześć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 66/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 października 2013 r. Sąd Rejonowy w Radomsku po rozpoznaniu sprawy z powództwa K. F.przeciwko pozwanemu (...)w W.o zapłatę kwoty 5.000,00 zł zasądził od pozwanego (...) w W.na rzecz powoda K. F.kwotę 3.600,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 29 października 2012 r. - do dnia zapłaty oraz kwotę 992,61 zł tytułem kosztów procesu ,a w pozostałej części oddalił powództwo.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Samochód marki T. (...) w dacie powstania jego uszkodzenia po kolizji z sarną drodze, wykorzystywany był do nauki jazdy,

Wartość rynkowa samochodu T. (...) w dacie kolizji z sarną tj. 22 maja 2012 wynosiła 18.700,00 zł.

Koszt naprawy tego samochodu, przy zastosowaniu oryginalnych części zamiennych logo producenta i stawkach za roboczogodzinę obowiązujących w autoryzowanych serwisach(...)w wysokości 130,00 zł - 140,00 zł netto, w wariancie fakturowym wyniósłby 16.505,00 z Natomiast przy zastosowaniu oryginalnych części zamiennych z logo producenta i stawkach z; roboczogodzinę obowiązujących w autoryzowanych serwisach (...) w wysokości 130,00 zł -140,00 zł netto, po potrąceniu 20 % w wariancie kosztorysowym, wyniósłby 13.114,00zł.

Wykorzystywanie samochodu marki T. (...) do nauki jazdy spowodowało obniżenie jego wartości o 5 % i dlatego jego wartość w dniu 22 maja 2012 r. wynosiła 17.800,00 zł.

Wartość pojazdu w stanie uszkodzonym wyniosła 8.600,00 zł.

Sąd Rejonowy zważył, iż zgodnie z przepisem art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Artykuł 23 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych. Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm. ) nakłada na posiadacza pojazdu mechanicznego obowiązek zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu.

(...)w W.przyznało, że ubezpieczało należący do powoda samochód marki T. (...)od ryzyka kradzieży i uszkodzeń, na warunkach określonych w Ogólnych Warunkach Ubezpieczeń Pojazdów Lądowych od Uszkodzeń i Kradzieży (AUTOCASCO) w wariancie standartowym, z sumą ubezpieczenia wynoszącą 22.000,00 zł.

Poza sporem między stronami była odpowiedzialność za powstałą szkodę (...) w W., które dokonało jej likwidacji, wypłacając powodowi K. F.odszkodowanie w kwocie 5.600,00 zł.

Spór między stronami bazował na przepisie art. 361 § 2 k.c. stanowiącym, że naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Powód argumentował, że wypłacone odszkodowanie nie odpowiada zasadzie pełnego odszkodowania oraz rzeczywistym rozmiarom szkody.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, nie jest warunkiem koniecznym dochodzenia odszkodowania od ubezpieczyciela z tytułu kosztów naprawy uszkodzonego samochodu jego uprzednia naprawa .

W orzecznictwie sądów powszechnych istniała rozbieżność co do wykładni przepisu art. 363 § 1 w zw. z art. 361 § 2 k.c. w sprawach o odszkodowanie za szkodę w pojeździe mechanicznym, gdy w następstwie kolizji uszkodzeniu uległy części oryginalne i zachodziła konieczność ich wymiany na nowe.

Zgodnie z aktualnym orzecznictwem Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych, poszkodowanemu przysługuje pełne prawo do odszkodowania ustalonego według cen części oryginalnych, pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu, niezależnie od wieku pojazdu, stanu jego wyeksploatowania, i tego, że w obrocie dostępne są również tzw. części alternatywne, nie będące częściami oryginalnymi.

Dzięki naprawie dokonanej z wykorzystaniem części oryginalnych, stan samochodu jest pod względem technicznym, użytkowym, trwałości i estetyki najbardziej zbliżony do jego stanu sprzed kolizji, co odpowiada zasadzie pełnego odszkodowania. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi .

Warunkiem koniecznym ustalenia wysokości odszkodowania za szkodę w pojeździe według cen części oryginalnych pochodzących od producenta pojazdu, jest uszkodzenie części oryginalnych pochodzących od producenta pojazdu.

W świetle art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczenia obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm. ), odpowiedzialnością ubezpieczyciela do zasady rządzą reguły dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej posiadacza pojazdu kierującego pojazdem, w tym ogólne przepisy o wynagrodzeniu szkody ( art. 361 k.c. - 363 k.c. tą jednak istotną różnicą, że w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, wyłącznym sposobem naprawienia szkody j odszkodowanie pieniężne.

Za opiniami główną i uzupełniającą biegłego P. D.sąd uznał, że wartość samochodu dacie powstania szkody wynosi 17.800,00 zł zważywszy, że wykorzystywany był do nauki jazdy, koszt jego naprawy wyniósł przy zastosowaniu oryginalnych części zamiennych z logo producent: stawkach za roboczogodzinę obowiązujących w autoryzowanych serwisach (...)w wysokości 130,00 zł - 140,00 zł netto - w wariancie fakturowym 16.505,00 zł. Natomiast przy zastosowań oryginalnych części zamiennych z logo producenta i stawkach za roboczogodzinę obowiązujący( w autoryzowanych serwisach (...) w wysokości 130,00 zł - 140,00 zł netto, po potrąceniu 20 w wariancie kosztorysowym - wyniósłby 13.114,00 zł.

Zgodnie z § 2 pkt. 10 Ogólnych Warunków Ubezpieczeń Pojazdów Lądowych Uszkodzeń i Kradzieży ( AUTOCASCO ) szkodą całkowitą jest uszkodzenie pojazdu w takim stopniu, że przewidywany maksymalny koszt naprawy w wariancie, w którym zawarto umów ubezpieczenia, nie przekracza 70 % wartości rynkowej pojazdu w dniu zaistnienia szkody Natomiast zgodnie z § 24 ust. 1 w przypadku szkody całkowitej, odszkodowanie ustala się kwocie równej wartości pojazdu z dnia powstania szkody, pomniejszonej o wartość pojazdu stanie uszkodzonym zwaną wartością pozostałości.

Ponieważ umowa została zawarta w wariancie standartowym, koszt naprawy pojazd należy ustalić na kwotę 13.144,00 zł. Relacją między tą kwotą a wartością samochodu marki T. (...) w dacie powstania szkody wyniosła ponad 73 % i dlatego należy ocenić, że szkoda był całkowita.

Zgłoszenie szkody nastąpiło dnia 23 maja 2012 r. W dniu 22 czerwca 2012 r. minął termin 30 - sto dniowy z art. 817 § 1 k.c. oraz art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biur/ Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.).

Będąca poza sporem wartość samochodu w stanie uszkodzonym ( wartość pozostałości ) wynosi 8.600,00 zł. Wartość samochodu w dacie szkody wyniosła 17.800,00zł. Różnica między tymi kwotami wynosi 9.200,00zł. Ponieważ pozwany zakład ubezpieczeń wypłacił powodowi już kwotę 5.600,00 zł, należało zasądzić różnicę między kwotą 9.200,00 zł, a kwotą 5.600,00 zł tj. 3.600,00 zł, z ustawowymi odsetkami zgodnie z żądaniem pozwu od dnia wytoczenia powództwa tj. 29 października 2012 r. do dnia zapłaty, mimo, że mógł żądać odsetek od dnia 22 czerwca 2012 r.

O kosztach sąd orzekł po myśli przepisu art. 98 k.p.c. Na zasądzoną z tego tytułu kwotę 992,61 zł składają się kwoty: 180,00 zł opłata sądowa od zasądzonego roszczenia oraz 812,61 zł uiszczonej zaliczki na wynagrodzenie biegłego.

Apelacje od powyższego orzeczenia złożył pozwany zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w części - w zakresie pkt I, co do kwoty 1.720,00 zł. z ustawowymi odsetkami.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego - art. 353 k.c. i art. 807 k.c. - poprzez wadliwą ocenę prawną, że świadczenie z umowy ubezpieczenia majątkowego autocasco należne powodowi, będącemu przedsiębiorcą powinno być ustalane w kwocie brutto, pomimo istnienia po stronie powoda możliwości odliczenia podatku VAT, co zgodnie z § 23 ust. 3 OWU autocasco stanowi podstawę do ustalenia odszkodowania w kwocie netto.

Powołując się na powyższy zarzut wnosił o zmianę wyroku i oddalenie powództwa w zaskarżonej części, jak również o zwrot kosztów postępowania za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja jest w pełni uzasadniona.

Stan faktyczny w sprawie jest w zasadzie bezsporny i Sąd Okręgowy przyjmuje go za własny.

Skarżący błędnie zarzuca Sądowi obrazę art. 807 k.c. w sytuacji gdy Sąd nie stosował tego przepisu albowiem nie uznawał za nieważne jakichkolwiek postanowień ogólnych warunków ubezpieczenia. Nie zmienia to jednak faktu , iż apelacja w ostatecznym rozrachunku okazała się być zasadna zgodnie bowiem z art. 378 § 1 k.p.c. sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji , w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. Oznacza to , że rozpoznając sprawę w granicach w jakich wniesiono apelację otwiera się przed sądem II instancji możliwość rozpoznania i załatwienia sprawy rozstrzygniętej przez sąd I instancji.

Rozpoznanie sprawy w granicach apelacji oznacza związanie sądu II instancji granicami zaskarżenia wyznaczonymi wskazaniem przez skarżącego jakie orzeczenie i w jakim zakresie zostaje zaskarżone apelacją.

Reasumując Sąd odwoławczy po stwierdzeniu ,iż sąd I instancji naruszył przepisy prawa materialnego może dokonać korekty orzeczenia nawet wtedy gdy zarzut ten nie został podniesiony w apelacji.

Co do zasady odpowiedzialność pozwanego w ramach ubezpieczenia autocasco za szkodę w stanowiącym własność powoda pojeździe marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) pozostawała poza sporem. Wyrazem tego było stanowisko ubezpieczyciela zajęte w toku postępowania likwidacyjnego i wypłata powodowi kwoty odszkodowania ustalonego w toku tego postępowania. Nie ulega też wątpliwości , iż powód prowadzi działalność gospodarczą, powód przyznał na rozprawie w dniu 26 września 2013r. , że samochód wykorzystywał na potrzeby tej działalności gospodarczej. Nie zaprzeczył też w odpowiedzi na apelację okolicznościom przytaczanym przez pełnomocnika pozwanego przez co należy potraktować te okoliczności jako przyznane ( art. 230 k.p.c. w zw. z art. 391§ 1 k.p.c. ) . Okoliczności te w świetle art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 k.c. w zw. z § 23 ust. 3 ogólnych warunków ubezpieczenia pojazdów lądowych od uszkodzeń i kradzieży ( autocasco) obowiązujących od 1 września 2009r. wskazują , iż w takiej sytuacji właściciel pojazdu jest uprawniony do odszkodowania wartości netto, a nie brutto jak to zasądził Sąd Rejonowy.

Mając zatem na uwadze, iż bezsporna wartość pojazdu brutto wynosi 17.800 zł to wartość netto będzie wynosiła 14.471 zł a wartość pozostałości ustalona w kwocie brutto na 8.600 zł wynosi netto 6.991 zł co przy rozliczeniu szkody jako całkowitej ( co ostatecznie nie było kwestionowane) daje odszkodowanie z umowy ubezpieczenia autocasco w wysokości 7.480 zł netto , pozwany wypłacił dobrowolnie kwotę 5.600 zł zaniżył zatem odszkodowanie ale nie o kwotę 3.600 zł ( jak to przyjął Sąd Rejonowy ) ale jedynie o kwotę 1.880 zł.

Dlatego też na podstawie art. 386§1 k.p.c. należało zmienić zaskarżony wyrok i obniżyć zasądzoną kwotę do kwoty 1.880 zł jednocześnie znosząc koszty wzajemne między stronami za I instancję i oddalając powództwo w pozostałym zakresie .

Mając na uwadze , iż pozwany w całości wygrał apelację na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108§1 k.p.c. należało zasądzić od powoda na rzecz pozwanego kwotę 386 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą na którą to kwotę składa się wynagrodzenie radcy prawnego i opłata od apelacji.

Na oryginale właściwe podpisy