Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski (spr.)

Sędziowie: SO Leszek Wojgienica

SO Andrzej Żurawski

Protokolant: st. sekr. sądowy Marzena Wach

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Olsztynie Mirosława Zelenta

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2019 r.

sprawy O. K., ur. (...) w miejscowości D., córki M. i A. z domu S.

oskarżonej z art. 284§1 kk w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w K. II Wydziału Karnego z dnia 29 stycznia 2019 r., sygn. akt (...)

I utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II zasądza od oskarżonej O. K. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postepowanie odwoławcze, w tym kwotę 320 ( trzysta dwadzieścia ) zł tytułem opłaty za II instancję oraz na rzez oskarżycielki posiłkowej A. P. (1) kwotę 840 ( osiemset czterdzieści ) zł tytułem zwrotu wydatków za zastępstwo procesowe w instancji odwoławczej.

Sygn. akt VII Ka 449/19

UZASADNIENIE

O. K. z domu F. została oskarżona o to, że w okresie od 9 października 2008 r. do 30 listopada 2010r. w K., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru dokonała przywłaszczenia pieniędzy w łącznej kwocie 105.791,24 zł, należących do A. P. (1), które zostały wypłacone wymienionej przez (...) S.A. (...) w G. i przelane na rachunek w Banku (...) S.A. o nr (...) tytułem odszkodowania przyznanego jej na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w O. z dnia 28 marca 2008r. o sygn. akt (...) w ten sposób, że będąc współwłaścicielką tego rachunku wypłacała je systematycznie bez wiedzy i zgody A. P. (1), czym działała na szkodę pokrzywdzonej,

tj. o przestępstwo z art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Rejonowy w K. wyrokiem z dnia 29 stycznia 2019 r. w sprawie (...)

I oskarżoną O. K. uznał za winną popełnienia zarzucanego jej czynu i za to w oparciu o przepisy Kodeksu Karnego w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 20.02.2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 20.03.2015r., poz. 396) przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. z mocy art. 284 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. skazał ją, zaś na podstawie art. 284 § 1 k.k. wymierzył jej karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II na podstawie art. 69 § 1 k.k., art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 2 (dwóch) lat;

III na podstawie art. 33 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonej grzywnę w wysokości 100 (stu) stawek dziennych określając wysokość każdej stawki na kwotę 10 (dziesięciu) złotych;

IV na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonej O. K. obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonej A. P. (1) kwoty 105.791,24 (sto pięć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt jeden i 24/100) złotych;

V na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w całości, w tym opłatę w kwocie 320 (trzysta dwadzieścia) złotych;

VI na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonej na rzecz oskarżycielki posiłkowej A. P. (1) kwotę 13.520 (trzynaście tysięcy pięćset dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem w sprawie pełnomocnika.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył obrońca oskarżonej i zarzucił mu:

I. obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

1. art. 4 k.p.k. w zw. z art.41 § 1 k.p.k. poprzez naruszenie zasady obiektywizmu przy ocenie materiału dowodowego oraz przy dokonywaniu ustaleń faktycznych, a także w zakresie m.in. rozstrzygnięć Sądu w przedmiocie niektórych wniosków obrońców oskarżonej o odroczenie rozpraw, a także złożonych przez nich wniosków dowodowych, będące następstwem niezasadnego niewyłączenie sędzi M. K. od rozpoznania niniejszej sprawy, pomimo istnienia uzasadnionych wątpliwości co do Jej bezstronności,

2. art. 196 § 3 k.p.k., polegające na niepowołaniu innego biegłego lekarza psychiatry, pomimo tego, że w odniesieniu do biegłego lek. L. K., opiniującego w niniejszej sprawie co do stanu zdrowia psychicznego pokrzywdzone, zachodzą uzasadnione wątpliwości co do bezstronności, wynikające z faktu udzielania świadczeń lekarskich przewodniczącej składu orzekającego, a także z faktu opiniowania o stanie zdrowia psychicznego pokrzywdzonej w innej sprawie (sygn. akt (...), SO w O.);

3. art. 201 k.p.k. i art. 202 k.p.k. poprzez zaniechanie dopuszczenia dowodu z opinii zespołu biegłych psychiatrów i neurologa w celu stwierdzenia czy oskarżona może brać udział w niniejszym postępowaniu, pomimo tego, iż z przedłożonej przez nią w toku procesu licznej dokumentacji medycznej wynika, że stan zdrowia oskarżonej uniemożliwiał jej udział w niniejszym postępowaniu;

4. art. 374 § 1 k.p.k. w zw. z art. 175 § 1 k.p.k., art. 167 k.p.k., art. 405 k.p.k., art. 406 k.p.k. i art. 6 k.p.k. poprzez istotne utrudnianie oskarżonej realizacji prawa do obrony w drodze nieuzasadnionej odmowy odroczenia niektórych rozpraw, w sytuacji, gdy z przyczyn losowych lub związanych ze złym stanem zdrowia, oskarżona nie mogła w nich osobiście uczestniczyć;

5. art. 7 k.p.k. poprzez miejscami dowolną ocenę dowodów, a zwłaszcza dowodu z zeznań świadka A. P. (2), które pozostają w ewidentnej sprzeczności m.in. z dokumentacją medyczną dotyczącą tego świadka;

6. art. 167 k.p.k. w zw. z art. 9 § 1 k.p.k. (w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015 roku) poprzez nieprzeprowadzenie z urzędu stosownych czynności dowodowych zmierzających do ustalenia, czy w dniu 9 października 2008 roku inni pracownicy banku (...) aniżeli M. K. (1) byli obecni przy zawieraniu umowy o prowadzenie rachunku bankowego nr(...), ewentualnie czy posiadają jakąkolwiek wiedzę w tym zakresie, a nadto poprzez zaniechanie zwrócenia się do tego banku o udzielenie informacji, czy do pokrzywdzonej była wysyłana i doręczana jakakolwiek korespondencja, a także poprzez zaniechanie ustalenia czy pokrzywdzonej zostało doręczone wysłane do niej pismo (...) S.A. z dnia 7 października 2008 roku, w którym to znajduje się m.in. informacja o kwocie przyznanego pokrzywdzonej odszkodowania;

7. art. 410 k.p.k. poprzez wybiórczą ocenę materiału dowodowego przejawiającą się pominięciem niektórych, istotnych okoliczności wynikających z dokumentacji medycznej pokrzywdzonej oraz z zeznań niektórych świadków , w tym także zeznań pokrzywdzonej;

8. art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k., oraz art. 170 § 2 k.p.k. poprzez niezasadne oddalenie wniosków dowodowych obrońców:

- o dopuszczenie dowodu z opinii Instytutu (...) im. prof. dra J. S. w K., w sytuacji, gdy opinie biegłych M. L. i A. O. są niepełne, niejasne oraz częściowo sprzeczne z zasadami wiedzy z zakresu badań pisma ręcznego oraz wiedzy medycznej,

- o powołanie zespołu biegłych psychiatrów i psychologa celem wypowiedzenia się na temat stanu zdrowia psychicznego pokrzywdzonej, pomimo tego, iż opinia biegłego lekarza psychiatry J. K. (1) jest niejasna, niepełna, a ponadto częściowo sprzeczna z opinią tego samego biegłego wydaną w stosunku do pokrzywdzonej w sprawie o odszkodowanie, zawisłej przed Sądem Okręgowym w O., sygn. akt (...),

- o przesłuchanie świadków i przeprowadzenie innych dowodów wskazanych w piśmie obrońcy E. B. m.in. z dnia 16 marca 2014 roku, pomimo tego, iż okoliczności, które miały być wykazane za pomocą tych dowodów mogły mieć istotny wpływ na ocenę wiarygodności zeznań świadków, istotnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia.

II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mogący mieć wpływ na jego treść polegający na przyjęciu, iż oskarżona dopuściła się zarzucanego jej czynu, pomimo licznych wątpliwości w tym względzie, wynikających z całości materiału dowodowego, rozpatrywanego we wzajemnym powiązaniu, a także polegający na przyjęciu m. in. że:

- pokrzywdzona A. P. (2) nie znała treści wyroku zasądzającego na jej rzecz stosowne zadośćuczynienie,

- oskarżona samodzielnie założyła rachunek bankowy w banku (...), a pokrzywdzona nie brała udziału w jego zakładaniu;

- oskarżona dysponowała środkami pieniężnymi uzyskanymi tytułem zadośćuczynienia bez wiedzy i zgody pokrzywdzonej, przeznaczając je na własne potrzeby,

- pomiędzy oskarżoną a pokrzywdzoną nie doszło do ustaleń co do pokrycia przez pokrzywdzoną kosztów jej utrzymania, leczenia i rehabilitacji z uzyskanego zadośćuczynienia;

- w 2008 roku stan zdrowia pokrzywdzonej był dobry i nie występowały wówczas żadne okoliczności, które mogły zdeformować obraz graficzny jej pisma ręcznego.

Wskazując na powyższe zarzuty, w oparciu o art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 k.p.k., skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w K. do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja obrońcy oskarżonej nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie podnieść należy, iż Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń w zakresie okoliczności stanu faktycznego, jak również winy O. K.. Wbrew twierdzeniom skarżącego, dokonana przez Sąd I instancji analiza materiału dowodowego jest wnikliwa i jasna, odpowiadająca dyrektywom określonym w art. 4 k.p.k., a przeprowadzone w oparciu o tę analizę wnioskowanie jest logiczne, zgodne z przesłankami wynikającymi z art. 7 k.p.k. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji wnikliwe zweryfikował tezy aktu oskarżenia w granicach niezbędnych dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia skutkującego uznaniem winy oskarżonej. Z bardzo obszernego i wnikliwego uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynikają powody takiego rozstrzygnięcia, a Sąd Okręgowy w pełni podziela przedstawioną tam argumentację . W tej sytuacji nie ma potrzeby ponownego przytaczania całości argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, którą Sąd Okręgowy aprobuje i należy jedynie zaakcentować te elementy, które przemawiają za odmową podzielenia stanowiska obrońcy.

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego dokonania dowolnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, stwierdzić należy, iż ustalony stan faktyczny w niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości. Sąd I instancji prawidłowo, w oparciu o zebrany materiał dowodowy odtworzył przebieg zdarzenia, oceniając dowody w sposób zgodny z zasadami prawa procesowego. Tym samym ustalenia faktyczne w zakresie ustalonego zachowania O. K. nie wykraczały poza ramy swobodnej oceny dowodów albowiem poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz sędziowskim przekonaniem. Natomiast zarzut obrazy art. 7 k.p.k. jest tylko wtedy skuteczny gdy skarżący wykaże, że sąd orzekający - oceniając dowody - naruszył wskazane zasady.

Przede wszystkim należy podkreślić, że Sąd I instancji dokonał wręcz drobiazgowej analizy twierdzeń oskarżonej oraz pokrzywdzonej i w pełni zasadnie dał wiarę zeznaniom tej ostatniej. Zatem jedynie celem zaakcentowania doniosłości poczynionych w tym zakresie ustaleń Sądu Rejonowego wskazać należy, że całkowicie prawidłowo nie dano wiary tym wyjaśnieniom O. K., w których podnosiła, że A. P. znała ostateczny wynik postępowania w sprawie o odszkodowanie, że pokrzywdzona wspólnie z oskarżoną założyła rachunek oszczędnościowy w Banku (...), że wiedziała o przelanej na ten rachunek kwocie odszkodowania 105 791,24 zł oraz że oskarżona miała zgodę pokrzywdzonej na dysponowanie pieniędzmi z odszkodowania. Relacji oskarżonej przeczą bowiem spójne, logiczne i generalnie konsekwentne twierdzenia pokrzywdzonej, które co istotne znajdują potwierdzenie w innych dowodach tak osobowych jak i materialnych, zwłaszcza w opiniach biegłych z zakresu badań pisma ręcznego.

Sąd I instancji odniósł się do każdego aspektu sprawy, w tym także kwestii choroby pokrzywdzonej, leczenia i miejsca jej zamieszkiwania. Trafnie jednocześnie zauważono, że przedmiotem niniejszego postępowania nie było ustalenia jakie oraz w jakiej wysokości wydatki oskarżona miała ponieść w związku z opieką nad pokrzywdzoną.

W pełni zasadnie przy tym Sąd I instancji wykluczył, że pokrzywdzona wprawdzie wiedziała tak o kwocie przyznanego odszkodowania jak i o założonym wspólnie z oskarżoną koncie w Banku (...), ale ze względu na przebytą chorobę o tych faktach zapomniała. W tym zakresie w ślad za argumentacją Sądu Rejonowego wskazać należy, że ogólny stan zdrowia A. P. pozwalał jej na zdanie egzaminu prawa jazdy pod koniec 2005 r. , ukończenie szkoły czteroletniego liceum dla dorosłych w 2006 r. czy też na podjęcie pracy na początku 2006 r.

Natomiast z opinii sądowo-psychiatrycznej biegłego J. K. (1) jak na k. 866-869, który przy ustaleniu stanu zdrowia psychicznego pokrzywdzonej uwzględnił w szczególności dane z pobytów w oddziale rehabilitacji Szpitala (...) w W. w latach 2007 r. i 2008 r. i zawarte w nich wpisy konsultacji psychiatrycznych wynika, że wymieniona w okresie od września do grudnia 2008 r. cierpiała na organiczne zaburzenia (lękowo) depresyjne z obniżeniem funkcji poznawczych – mimo stwierdzonych zaburzeń w tym okresie miała zachowaną zdolność do postrzegania i odtwarzania spostrzeżeń i ma ją nadal. Biegły zauważył, iż w przebiegu sepsy w lutym 2005 r. u A. F. doszło do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN) – były objawy neurologiczne (niedowład spastyczny czterokończynowy) oraz psychopatologiczne cechy organicznego uszkodzenia OUN- obniżenie poziomu intelektualnego, okresowe obniżenie nastroju, aktywności złożonej, chwiejność emocjonalna, drażliwość, nasilone objawy lękowe, brak pewności siebie, trudności w podejmowaniu decyzji i inne- potwierdzane w trakcie kolejnych badań psychologicznych, przy czym trudno było jednoznacznie stwierdzić czy te cechy są wynikiem wyłącznie przebytej sepsy i uszkodzenia OUN czy istniały już wcześniej. Biegły również wskazał, iż nigdy nie stwierdzono u A. F. cech upośledzenia umysłowego ani objawów choroby psychicznej, stwierdzono zaś organiczne zaburzenia ( lękowo) depresyjne o charakterze niepsychotycznym a nasilenie tych zaburzeń nie było znaczne. Ponadto pomimo uszkodzenia mózgowia po chorobie sprawność intelektualną ( która nigdy nie była ona wysoka ) mieściła się w normie i choćby z tego powodu nie ma podstaw do kwestionowania zdolności pokrzywdzonej do postrzegania i odtwarzania spostrzeżeń w okresie od września do grudnia 2008 r.

Sąd Okręgowy zaaprobował dokonaną przez Sąd I instancji ocenę opinię lekarza psychiatry J. K. (1) dotyczącą stanu zdrowia pokrzywdzonej jak też jej zdolności do postrzegania i odtwarzania spostrzeżeń. Opinia biegłego została wydana po przeprowadzeniu badań i uwzględniała wskazaną w niej dokumentację medyczna mającą istotne znaczenie dla oceny stanu zdrowia psychicznego pokrzywdzonej a zarazem była spójna, logiczna i zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego. Co istotne wnioski z niej płynące, zwłaszcza w zakresie dokonywania i odtwarzania spostrzeżeń korespondują z przebiegiem niniejszego postępowania, które toczyło się szereg lat a pokrzywdzona mimo to co do istoty zeznawała w sposób zbieżny i konsekwentny o okolicznościach istotnych dla rozstrzygnięcia.

Tym samym mimo podniesionych przez skarżącego zarzutów brak było uzasadnionych podstaw dla powołanie kolejnego biegłego na okoliczność określenia stanu zdrowia psychicznego pokrzywdzonej.

Związane z kwestią leczenia sędziego sprawozdawcy relacje z biegłym, objęte zarzutem apelacji, były objęte kontrolą w zakresie rozpoznawania wniosków o wyłączenie sędziego – porównaj k. 1171, k.1173, k.1175, k.1178, k.1730-31, k.1736-1738. W ocenie Sądu Okręgowego brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania stronniczości sędziego czy też niemożliwości dokonywania obiektywnej i swobodnej oceny dowodów w sprawie, w tym w szczególności dowodu z opinii biegłego J. K.. W ocenie Sądu Okręgowego mając na uwadze całokształt sprawy i sposób procedowanie w niej, w tej sytuacji nie doszło do naruszenia zasady obiektywizmu przy ocenie materiału dowodowego. Podkreślić należy, że Sąd Okręgowy w ramach niniejszego postępowania w istocie również dokonał własnej oceny opinii J. K. i poprzez pryzmat okoliczności z art.201 kpk nie znajduje przesłanek do uznania, że nie jest ona rzetelna. Sygnalizowane wyżej okoliczności w żaden sposób nie przełożyły się tak na treść opinii i wnioski z niej płynące jak i na analizę tego dowodu, który został przez Sąd Rejonowy oceniony zgodnie z treści art.7 kpk. W konsejwencji nie może być uznany za pozostający w jakimkolwiek realnym związku przyczynowo-skutkowym zarzut apelacji z k.2318 dotyczący tego, że powyższe okoliczności mogłyby mieć wpływ na procedowanie w zakresie zgłaszanych wnisków o odroczenie niektórych rozpraw. Analiza zapisów zawartych w protokołach rozpraw pozwala na stanowcze stwierdzenie, że Sąd instancji także i w tym wypadku nie naruszył przepisów postepowania a w szczególnosci nie pozbawił oskarżonej prawa do obrony.

W zakresie zarzutu związanego z rzekomym niezasadnym brakiem odroczeń rozpraw w sytuacji nieobecności O. K. stwierdzić należy, że nie może być on uwzględniony. „Merytoryczne” roprawy miały miejsce w dniach: 21 marca, 17 października, 7, 19 i 28 grudnia 2017 r., 15 lutego, 13 marca, 16 lipca 2018 r oraz w dniu 17 stycznia 2019 r. Analiza treści protokołów jak na k. 1295-1296, k.1543, k.1683, k. 1749, k. 1789, k. 1870, k. 1891, k. 2072 i k.2262 a przede wszystkich zapadłych tam orzeczeń w sposób jasny i czytelny pokazuje, że w każdym wypadku gdy nieobecnośc oskarżonej była usprawiedliwiona rozprawa była przerywana bądź odraczana- porównaj k. 1375, k.1435, k. 1489, k. 1566, k. 1629, k. 1815, k. 1963, k. 2010, k. 2131, k.2158, k. 2215, k. Brak natomiast takich dezyzji procesowych był jedynie konsekwencją tego, że oskarżona nie wykazała, iż niestawiennictwo było usprawiedliwione. W szczególności zwrócić uwagę należy na fakt, że Sąd I instancji bardzo wnikliwie weryfikował zwolnienia lekarskie – porównaj k. 2199-2201 oraz uwzględniał pobyty oskarżonej w szpitalach starając się z jednej strony zapewnić O. K. możliwość udziału w rozprawch a z drugiej strony dążył do spowodowania jak najbardziej sprawnego biegu postępowania. Podkreślenia wymaga, że Sąd I instancji informował oskarżona o przebiegu rozpraw podczas jej nieusprawiedliwionej nieobecności- porównaj k.1543 odw.

Wobec zgłoszonych wniosków przez obrońcę w zakresie procedowania od dnia 17 stycznia 2019 r. do wydania wyroku ( k. 2259-2260, k. 2265-2267 ) wprost odwołać się należy do w pełni przekonującej argumentacji zawartej w końcowej części uzasadnienia zaskarżonego wyroku gdzie Sąd Rejonowy trafnie zauważył co następuje: „Odnośnie nieobecności oskarżonej na rozprawie w dniu 17 stycznia 2019 r. brak było podstaw do uznania , iż stan zdrowia oskarżonej stanowi przeszkodę do jej udziału w rozprawie. Z opinii sądowo- lekarskiej T. D. z 20.02.2017 r. (k. 1261) wynika, iż oskarżona jest leczona z powodu schorzeń dotyczących różnych narządów ciała , podstawowe dolegliwości dotyczą kręgosłupa szyjnego i L/S, oskarżona podejmuje leczenie właściwe do stwierdzonych dolegliwości. Biorąc pod uwagę średni stan zaawansowania zmian oraz niewielką częstotliwość zaostrzeń brak zasadnej niezdolności oskarżonej do udziału w rozprawach . W opinii z marca 2017 r. wydanej po przeprowadzeniu badań oskarżonej biegły T. D. stwierdził przewlekłą chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa zwłaszcza L/S, przebytą chorobę wrzodową dwunastnicy. Powyższe dolegliwości w stanie stabilnym, nie uniemożliwiają udziału badanej w rozprawach. Wnioski nie uwzględniają leczenia psychiatrycznego badanej. Również schorzenia neurologiczne oskarżonej nie stanowiły przeszkody zdrowotnej do jej udziału w rozprawie. Z opinia lekarza neurologa (k. 2199-2200) z dnia 27.11.2018 r. wynika, iż biegły stwierdził u oskarżonej padaczkę w wywiadzie , naczyniak żylny w lewej półkuli móżdżku , przewlekłe zaburzenia adaptacyjne. Na podstawie badania podmiotowego , przedmiotowego oraz analizy dokumentacji medycznej zawartych w aktach sprawy biegły stwierdził, że nie ma przeciwskazań neurologicznych uniemożliwiających oskarżonej udział w rozprawie . Neurologiczny stan zdrowia oskarżonej umożliwia jej udział w postępowaniu. Sąd podzielił wydane przez w/w biegłych opinie dotyczące stanu zdrowia oskarżonej , opinie te zostały wydane na podstawie badań oskarżonej, po analizie dokumentacji medycznej oskarżonej , są spójne i logiczne , nie były kwestionowane przez strony . Sąd podzielił także wskazaną wyżej opinię psychiatryczną, z której wynika, iż aktualny stan zdrowia psychicznego oskarżonej pozwala na jej udział w rozprawie. Z przywołanych opinii wynika, iż stan zdrowia oskarżonej nie stanowi przeszkody do jej udziału w rozprawie, gdyby oskarżona rzeczywiście chciała uczestniczyć w rozprawie w dniu 17 stycznia 2019 r. nie było ku temu obiektywnych przeszkód. Wskazać przy tym należy , iż oskarżona ubiegając się u różnych lekarzy sądowych o kolejne zaświadczenia potwierdzające jej niezdolność do udziału w rozprawie nie przedstawia lekarzom sądowym opinii lekarskich czy psychiatrycznych wydanych w niniejszej sprawie , z których wynika , iż jej stan zdrowia fizycznego, neurologicznego a przede wszystkim psychicznego pozwala na jej udział w rozprawie. Tym samym oskarżona nie przedstawia lekarzom sądowym pełnej informacji o swoim stanie zdrowia i jego wpływie na zdolność uczestniczenia w rozprawie” – k.2307 odw.-2308.

Z uwagi na kolejny zarzut obrońcy oskarznej podnieśc należy, że biegli psychiatrzy M. P. i T. M. w opinii jak na k.1082-1086 u oskarżonej nie stwierdzili objawów choroby psychicznej ani cech upośledzenia umysłowego lecz jedynie rozpoznali zaburzenia adaptacyjne depresyjne. Tempore criminis biegli nie stwierdzili u niej podstaw do kwestionowania poczytalności w rozumieniu art. 31§1i2 kk a jej aktualny stan zdrowia psychicznego pozwalał na uczestniczenie w rozprawie i na prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny. Co istotne analogiczne wnioski biegli przedstawili w kolejnej opinii sądowo psychiatrycznej – porównaj k. 1476- 1480.

Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ocenę tych opinii dokonaną przez Sąd I instancji albowiem są one spójne, logiczne, sporządzone zgodnie z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego a zawarte w nich wnioski zostały przez biegłych przekonująco umotywowane. Podkreślenia wymaga, że stwierdzone u O. K. zaburzenia depresyjne są następstwem kumulacji negatywnych doświadczeń życiowych a sama oskarżona koncentruje się na problemach związanych z toczącą się sprawą karną. Biegli wykazali powody, dla których nie stwierdzili podstaw do kwestionowania poczytalności oskarżonej i swoje wnioski podtrzymali na rozprawie. W szczególności przedstawiono wówczas sposób badania O. K. oraz odniesiono się do zachowania oskarznej na sali rozpraw- porównaj k. 2305-2306. Tym samym wobec kategorycznych wnisków płynących z jasnych i pełnych opinii brak jest podstaw do uznania, że jak to postulował obrońa w apelacji na k.2319 konieczne było dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii zespołu biegłych.

Twierdzeniom O. K. co do tego, iż miała mieć ona pełnomocnictwo pokrzywdzonej do prowadzenia sprawy o odszkodowanie przed Sądem Okręgowym w Olsztynie przeczą nie tylko zeznania pokrzywdzonej ale i treść opinii biegłych z zakresu badania pisma wskazujących miedzy innymi na to, że dokument dnia 27.04.2007 r. ( k.21 odw. ) kierowany do Kancelarii (...) wskazujący oskarżoną jako osobę do kontaktu nie został podpisany przez pokrzywdzoną. Natomiast w zakresie rzekomej wiedzy pokrzywdzonej w zakresie przyznanego jej odszkodowania wskazać należy, że z treści pisma jak na k. 17 nie wynika jego wysokość. Wreszcie w tym miejscu zauważyć należy, że analiza zeznań A. P. oraz dotyczące jej wnioski płynące z opinii sądowo-psychiatrycznej w żadnym wypadku nie mogą prowadzić do ustalania, że poza okresem choroby i pobytu w szpitalach w 2005 r. mogła ona mieć takie zaburzenia pamięci aby nie mogła pamiętać faktu założenia wspólnie z oskarżoną rachunku w Banku (...) w październiku 2008 r. Nie mogą budzić wątpliwości zeznania pokrzywdzonej także co do okoliczności w jakich dowiedziała się o przyznaniu jej jako kwoty odszkodowania jedynie 3 400 zł ( w istocie 3 481,44zł ). W tym zakresie zaakcentować należy, że analiza zapisu graficznego dokumentu jak na k.7-7odw. całkowicie wspiera w tym zakresie relację A. P. albowiem w odpisie orzeczenia nie jest wskazana kwota faktycznie przyznanego je odszkodowania; kwota ta uwidoczniona była w wyroku sądu I instancji – porównaj k.6.

Z mocą również zauważyć należy, że przecież pokrzywdzona miała konto w banku (...) i tym samym nie miała żadnego powodu aby zakładać kolejne konto i to w innym banku tj . w banku (...). Przy czym znamienna jest właśnie data utworzenia tego konta tj.1 października 2008 r. tj. w krótkim czasie po otrzymaniu przez oskarżoną informacji z (...) z dnia 12 września 2008 r. o wskazaniu konta, na które ma być wypłacona kwota odszkodowania.

W świetle przeprowadzonych dowodów, w tym zeznań J. P. i B. D. na wiarę zasługują i te zeznania pokrzywdzonej, w których podawała, że o przyznaniu jej oraz o wypłacie odszkodowania w łącznej kwocie 105 791,24 zł dowiedziała się dopiero na początku 2011 r. albowiem wcześniej pozostając w zaufaniu do oskarżonej była przekonana, że wyrokiem Sądu Apelacyjnego w B. została „pozbawiona” przyznanej jej wyrokiem sądu I instancji kwoty 80 000 zł. Również w treści pisma z (...) jak na k. 17 nie była wskazana wysokość przyznanego odszkodowania , a jedynie prośba o podanie numeru rachunku. Natomiast co istotne następnie to O. K. skontaktowała się z adwokatem B. D. (2), w wyniku czego tenże skierował do ubezpieczyciela pismo, w którym między innymi wskazał adres do kontaktu pokrzywdzonej w miejscu zamieszkania O. K..

Z zeznaniami pokrzywdzonej w pełni korespondują wnioski płynące z opinii biegłych z zakresu badań pisma A. (...). Ł.. Wbrew zarzutowi skarżącego nie ma podstaw aby zakwestionować walor dowodowy tych opinii a sam fakt, że obrońca oskarżonej nie zgadza się z wyrażonymi opiniami nie może stanowić tak podstawy do ich zakwestionowania jak i do powołania kolejnych biegłych. Sąd Rejonowy również i w tym wypadku bardzo szczegółowo przeanalizował opinie pisemne i ustne wymienionych biegłych i w tym zakresie odwołać się należy do uwag i spostrzeżeń jak na k. 2288-2292. Kwestionowane przez skarżącego opinie zostały wydane niezależnie od siebie a biegłe dysponowały w części innym materiałem dowodowym. Przed przedstawieniem wniosków biegłe dokonały szczegółowych badań a na rozprawach szczegółowo wyjaśniły kwestie metodyki sporządzania opinii.

Tym samym nie powielając szerokiej argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazać należy, że swojej opinii jak na k. 205- 218 biegła A. O. stwierdziła, iż zakwestionowany podpis (...) w pozycji „Podpis posiadacza rachunku” na piątej karcie Umowy rachunku oszczędnościowo Rozliczeniowego , innych rachunków bankowych , karty (...) (...) i korzystania z kanałów bankowości elektronicznej o nr rachunku(...) zawartej w K. w dniu 01.10.2008 r. pomiędzy Bankiem (...) S.A a A. F. i O. K. ze względu na sposób wykonania (kreacja w nienaturalnym , pozbawionym znamion spontaniczności w procesie kreacyjnym) ma ograniczoną wartość badawczą i kwalifikuje się wyłącznie do badań ustalających lub wykluczających jego wykonawstwo przez osobę , która była upoważnioną do jego złożenia jednakże podpis ten nie został nakreślony przez A. P. (1) z domu F..

Wskazana biegła wydawała także opinię dotyczącą podpisu „A. F.” złożonego pod zapisem „ Z poważaniem” na piśmie datowanym „ K., dn.27.04.2007” kierowanym do Kancelarii prawniczej adw. B. D. (2) (...).10 b- 540 O. ul. (...) stanowiącym odpowiedź na pismo z dnia 4 kwietnia 2007 r. i opinii jak k. 265-274 stwierdziła, iż podpis „A. F. „ złożony na w/w piśmie ze względu na szczupłość graficzną, sposób nakreślenia oraz prostą budowę znaków w kwestionowanym podpisie można wyznaczyć ograniczony zespół cech charakterystycznych , co warunkuje go wyłącznie do badan ustalających lub wykluczających jego wykonawstwo przez osobę , która była upoważniona do jego złożenia jednakże p odpis ten nie został nakreślony przez A. P. (1) z domu F..

W tożsamy sposób co wykluczenia pokrzywdzonej jako autorki podpisu na umowie rachunku bankowego w Banku (...) opiniowała biegła z M. Ł. (1), która w swojej opinii jak na k. 506-518 stwierdziła , iż podpis o brzmieniu (...) znajdujący się tej umowie nie został nakreślony przez A. P. (1) z domu F. . Biegła w swojej opinii uwzględniła informacje o stanie zdrowia pokrzywdzonej w tym stwierdzony u A. P. (1) w grudniu 2008 r. niedowład czterokończynowy, prawostronny zespół bolesnego barku i organiczne zaburzenia depresyjne oraz diagnozę psychologiczną wskazującą na osłabienie procesu integracji wzrokowo – ruchowej w latach 2007 – 2008.

Sąd Okręgowy podzielił dokonaną przez Sad I instancji ocenę opinii biegłych A. (...) tak co do przeprowadzonych badań i wynikających z nich wniosków jak i doboru oraz i analizy materiału porównawczego. Co istotne i na co zwrócił uwagę Sąd Rejonowy biegła M. Ł. dysponowała już obszerniejszym materiałem porównawczym niż biegła A. O. a także uwzględniła w swojej opinii przebytą przez pokrzywdzoną chorobę w 2005 r. Wobec zarzutu skarżącego w ślad za argumentacją zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku podnieść należy, że wprawdzie „biegła nie potrafiła określić jakich wpływ mogą mieć poszczególne jednostki chorobowe stwierdzone u pokrzywdzonej czy też przyjmowane przez nią leki lecz nie podważa to mocy dowodowej opinii. Biegła wskazała w jaki sposób ból czy choroby mogą mieć wpływ na obraz pisma , mogą spowodować, że ktoś pisze w sposób spowolniony, drżący, ale nie powodują, że inaczej kształtuje znaki graficzne, według innych nawyków, ani, że nie zmienia ogólnego obrazu graficznego pisma. Biegła jednostki chorobowe dotyczące A. P. (1) w 2008r. wzięła pod uwagę o tyle, że miała ich świadomość, w związku z tym oparła się na materiale porównawczym ilustrującym możliwości graficzne A. P. (1) właśnie w tym okresie. Nie było różnicy między podpisami, przedstawiane podpisy nie wykazywały cech agrafii czyli nieumiejętności, niemożliwości pisania, zaburzeń pisma”- k2292-2292 odw.

Wobec treści opinii Sąd Rejonowy po przeprowadzeniu szczegółowej analizy dokumentacji medycznej w pełni zasadnie odrzucić możliwość, że właśnie w dniu 1 października 2008 r. nastąpiło nagłe, silne pogorszenie stanu zdrowia pokrzywdzonej , które spowodowałoby , że złożyła całkowicie odmienny podpis , pozbawiony charakterystycznych cech jej podpisu.

Za chybione należy uznać zarzuty skarżącego związane z oceną zeznań świadków, w szczególności J. H.. H. H., P. K., M. K. (1) oraz K. S. i tym samym podzielić należy w tym zakresie argumentację Sądu Rejonowego przedstawioną jak na k. 2294 odw.- (...).

Tym samym wskazać należy, że jeśli chodzi o relację męża oskarżonej to prawidłowo Sąd I instancji dał im wiarę jedynie co do faktu zamieszkiwania przez pokrzywdzoną w ich domu po chorobie, oraz sprawowanej opieki w okresie pobytu w szpitalu i bezpośrednio po wyjściu ze szpitala. Z drugiej strony trafnie nie dano wiary zeznaniom P. K., że pokrzywdzana przebywała w ich domu stale aż do początku 2010 r. oraz jej stanu zdrowia w 2008 r. , w szczególności leżenia w łóżku i konieczności leczenia, dowiedzenia się o odszkodowaniu w kwocie ponad 100 000 zł z dokumentów sądowych, wożenia jej do banku (...) albowiem zeznania te są sprzeczne tak z zeznaniami pokrzywdzonej jak i opiniami biegłych z zakresu badań pisma ręcznego oraz dokumentacją lekarską. Znamienne w zakresie zeznań P. K. jest i to, że przecież oskarżona w listach kierowanych do A. P. proponowała zwrot części przyznanych pokrzywdzonej pieniędzy w zamian za rezygnację z sądowego dochodzenia roszczeń – porównaj k. 112-113, k.314.

Z analogicznych względów nie mogły być uwzględnione co do zasady zeznania J. H. wspierające wersję oskarżonej odnośnie przebiegu zdarzeń z dnia 1 października 2008 r., w szczególności co do rzekomego pobytu pokrzywdzonej w banku (...). Wymieniony złożył zeznania kilka lat po wymienionej dacie, na jego obecność nie powoływała się sama oskarżona a jej mąż również „skojarzył” taką okoliczność w roku 2014. Zasadnie zatem Sąd Rejonowy przyjął, że w zestawieniu z zeznaniami pokrzywdzonej zeznania J. H. stanowią uzgodnioną z oskarżoną lub jej mężem linię obrony mającą potwierdzić wersję zdarzeń przedstawianą przez oskarżoną. W konsekwencji słusznie za niewiarygodne uznano również zeznania H. H. co do rzekomego zamieszkiwania A. P. u oskarżonej od 2005 do 2009 r. czy też chwalenia się przez nią uzyskaniem odszkodowania albowiem pokrzywdzona wiarygodnie zaprzeczyła takim okolicznościom.

Sąd Rejonowy również prawidłowo dał wiarę zeznaniom K. S. jedynie co do udzielonej oskarżonej pożyczki w łącznej kwocie 15 000 zł z przeznaczeniem na leczenie A. jak i zwrotu przez oskarżoną pożyczonych pieniędzy w 2009 r. Z drugiej strony zasadnie nie dano wiary tym twierdzeniom świadka, w których wymieniony wskazał, ze iż A. P. (1) była obecna przy tym jak oskarżona zwracała mu kwotę 15 000 zł w 2009 r. albowiem wymieniona temu zaprzeczyła wskazując przy tym, że w 2009 r. nie zamieszkiwała już w domu oskarżonej.

Nie może budzić żadnych wątpliwości dokonana przez Sąd I instancji ocena zeznań M. K. (1) zatrudnionej w Banku (...) co do okoliczności sporządzenia umowy Rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego o nr (...) w dniu 1 października 2008 r. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dokonano bardzo szerokiej analizy twierdzeń tego świadka. Wobec zarzutów obrońcy oskarżonej prawidłowo nie dano wiary jej zeznaniom w zakresie w jakim stwierdzała, iż pokrzywdzona A. P. (1) ( wtedy F. ) była obecna w banku razem z O. K. i złożyła podpisy pod umową rachunku. Zeznaniom tym przeczą przede wszystkim twierdzenia pokrzywdzonej oraz wnioski płynące z opinii biegłych z zakresu pisma ręcznego. Ponadto M. K. raz wskazywała, że nie pamięta okoliczności podpisania umowy by kolejny raz stwierdzić, że pamięta, iż w banku były obie panie tj. właścicielki konta oskarżona i pokrzywdzona Tym samym trafnie zauważono w uzasadnieniu, że świadek albo faktycznie nie pamięta okoliczności zawarcia umowy z dnia 1 października 2008 r., co logicznie uzasadnia upływ czasu albo wówczas nie zachowała wymaganych procedur dopuszczając do złożenia podpisu za osobę A. F. w okolicznościach pozwalających na podrobienie tego podpisu przez inna osobę – k.2302.

Wobec powyższego całkowicie niezasadny jest zarzut skarżącego co do konieczności oraz faktycznej możliwości przeprowadzenia dowodu z urzędu poprzez przesłuchanie innych pracowników banku na okoliczność zawarcia umowy w dniu 1 października 2008 r. czy też uzyskiwania innych dokumentów z banku czy też od ubezpieczyciela – pkt 6 apelacji jak na k. 2319. W sprawie zabezpieczono konieczne i możliwe dokumenty a ponadto obecnie po 11 latach od przedmiotowego zdarzenia nie jest możliwe przeprowadzenie dowodu z zeznań innych nieustalonych osób co do zawarcia umowy, w której uczestniczyła jedynie oskarżona i M. K..

W tym miejscu zauważyć także należy, że analiza akt sprawy ( tom V ) nie wskazuje na to, że drugi obrońca oskarżonej adw. E. B. w dniu 16 marca 2014 r. ( zarzut w apelacji jak na k.2320 ) zwracała się o przesłuchanie świadków i przeprowadzenie innych dowodów, których rzekomo Sąd I instancji nie przeprowadził. Z mocą podkreślić należy, że Sąd Rejonowy w pełni prawidłowo procedował tak co do zgłaszanych wniosków dowodowych jak i wykazywał bardzo szeroką własną aktywność dowodową. Zatem nie sposób jest uznać co w tym wypadku w swoim środku odwoławczym faktycznie zarzuca skarżący zapadłemu orzeczeniu.

Nie może także podważyć trafności zapadłego wyroku odowływanie się przez skarżącego do treści zawiadomienia pokrzywdzonej i zawartego tam stwierdzenia, iż miała się zainteresować treści wyroku Sądu Apecyjnego w B. po tym jak zauważyła, że oskarżona zaczęła kupować sobie drogie rzeczy a świadkowie A. S. i J. P. mieli stwierdzić, że o przyznaniu odszkodowania A. P. dowiedziła się od innych osób. Wbrew pozorom pomiędzy takimi okolicznościami nie ma sprzeczności ale faktycznie obrazuje chronologię zdarzeń związaną z tym jak późno w istocie A. P. dowiedziała się o przyznanym jej odszkodowaniu. Jak wynika z relacji A. S. z dnia 27 czerwca 2012 r. pokrzywdzona miała jej powiedzieć, że odszkodowania nie udało się uzyskać oraz gdy ktoś powiedział, że otrzymała odszkodowania to postanowiła się tym zainteresować- k.344-344 odw. Natomiast J. P. w czasie tej samej rozprawy podał, że początkowa jego żona nie miał wiedzy o przyznanym odszkodowaniu a gdy się o tym dowiedziała była zszokowana i miała o to pretensje wobec ciotki, która przed nią to zataiła. Tym samym wskazane relacje w żaden sposób nie mogą skutecznie podważyć zeznań pokrzywdzonej, albowiem z dokonanych ustaleń właśnie wynika, że oskarżona faktycznie już mogła korzystać z przyznanego A. P. odszkodowania zanim o tej okoliczności ta ostatnia o powyższym się dowiedziała.

Wreszcie chybiony jest zarzut przedstawionyw uzasadniuniu apelacji co do rzekomej obrazy tresci art.12 kk. Wbrew stanowiku skarżacego Sąd I instancji zasadnie czas przywłszczenia odszkodowania przyjął od chwili przelania go na konto w banku (...) albowiem A. P. przeciez nie miała wówczas świadomości tak co do samego odszkodowania jak i miejsca zdeponowania należnych jej środków, z których sukcesywnie korzystała oskarżona.

Mając powyższe na uwadze zaskarżony wyrok jako prawidłowy także w zakresie orzeczonej utrzymano w mocy- art.437§1 kpk, art.438pkt2-4 kpk.

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 636§1 kpk w zw. z art. 2ustpkt2, art.3ust. w i art.8 ustawy o opłatach w sprawach karnych mając na uwadze wniosek pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej oraz możliwości majątkowe oskarżonej.