Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wniosek o wydanie wyroku łącznego złożył obrońca skazanego D. W..

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. W. został skazany następującymi prawomocnymi wyrokami:

5.  Sądu Rejonowego w B. z dnia 19 października 2010 r. w sprawie o sygnaturze akt (...) za czyn z art. 177 § 1 k.k. popełniony w dniu 1 lipca 2010 r. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata; postanowieniem Sądu Rejonowego w B. P. z dnia 20 lipca 2011 r. zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności;

6.  Sądu Rejonowego w B. z dnia 23 października 2014 r. w sprawie o sygnaturze akt (...) za czyny z art. 178a § 1 k.k. popełniony w dniu 12 stycznia 2014 r. na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności i z art. 229 § 3 k.k. popełniony w dniu 12 stycznia 2014 r. na karę 1(jednego) roku pozbawienia wolności; wobec skazanego orzeczono karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 4 (cztery) lata; na podstawie art. 42 § 2 k.k. wobec skazanego orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 (trzech) lat; postanowieniem Sądu Rejonowego w B. P. z dnia 21 lipca 2016 r. zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności; postanowieniem Sądu Rejonowego w B. P. z dnia 29 września 2016 r. zaliczono na poczet kary pozbawienia wolności zatrzymanie od godziny 03:25 w dniu 12 stycznia 2014 r. do godziny 13:35 w dniu 13 stycznia 2014 r. przyjmując, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

7.  Sądu Rejonowego w B. z dnia 18 lutego 2015 r. w sprawie o sygnaturze akt (...) za czyn z art. 178a § 1 k.k. popełniony w dniu 23 października 2014 r. na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata; na mocy art. 42 § 2 k.k. orzeczono wobec skazanego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 (trzech) lat; postanowieniem Sądu Rejonowego w B. z dnia 22 lipca 2016 r. zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności;

8.  Sądu Rejonowego w B. P. z dnia 15 kwietnia 2016 r. w sprawie o sygnaturze akt (...) za czyn z art. 178a § 4 k.k. popełniony w dniu 13 grudnia 2015 r. na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności; na mocy art. 42 § 3 k.k. orzeczono wobec skazanego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie danych o karalności D. W. (k. 10), odpisów orzeczeń (k. 16, 18-19, 21, 23) oraz akt spraw Sądu Rejonowego w B. o sygnaturach (...), (...) i (...) oraz akt sprawy Sądu Rejonowego w B. P. o sygnaturze (...).

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności, przed orzeczeniem kary łącznej wobec D. W., Sąd musiał ocenić czy do skazanego będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu karnego w brzemieniu nadanym ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 roku, poz. 396), czy też przepisy obowiązujące uprzednio. Zgodnie bowiem z art. 19 ust. 1 wspomnianej ustawy przepisów rozdziału IX ustawy (dotyczących orzekania kary łącznej), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.

Wyroki wydane wobec D. W. przez Sąd Rejonowy w B. w sprawie o sygnaturze akt (...) oraz przez Sąd Rejonowy w B. P. w sprawie (...) uprawomocniły się po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 roku, poz. 396). Jednocześnie zachodziła potrzeba objęcia orzeczonych tymi wyrokami kar karą łączną, zatem w myśl art. 19 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, należało zastosować w tej sprawie przepisy o karze łącznej w brzmieniu obowiązującym obecnie.

Zgodnie z treścią art. 569 § 1 k.p.k., Sąd wydaje wyrok łączny, jeżeli zachodzą przesłanki do orzeczenia kary łącznej. Z kolei w myśl art. 85 § 1 k.k., karę łączną orzeka się wówczas, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Przepis art. 85 § 2 k.k. stanowi wreszcie, że podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89, w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, o których mowa w § 1.

W przypadku skazanego D. W. warunki do wydania wyroku łącznego zachodzą w stosunku do kar orzeczonych w sprawach Sądu Rejonowego w B. o sygnaturach akt (...) (kara jednego roku pozbawienia wolności), (...) (kara łączna jednego roku pozbawienia wolności, na którą składają się jednostkowe kary pozbawienia wolności w wymiarze 8 miesięcy i 1 roku), (...) (kara 10 miesięcy pozbawienia wolności) oraz w sprawie Sądu Rejonowego w B. P. o sygnaturze akt (...) (kara 8 miesięcy pozbawienia wolności). Kary pozbawienia wolności orzeczone wobec D. W. w sprawach (...), (...) i (...) wymierzono z warunkowym zawieszeniem ich wykonania. Następnie jednak mocą postanowień Sądu zarządzono wykonanie powyższych kar. Są one więc karami tego samego rodzaju i co więcej, podlegają wykonaniu. W sprawach o sygnaturach akt (...), (...) oraz (...) wobec skazanego orzeczono również środki karne w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, w wymiarze odpowiednio 3 lat, 3 lat i dożywotnio. Na podstawie art. 90 § 2 k.k. wymienione środki karne również podlegają łączeniu.

W świetle brzmienia przepisu art. 86 § 1 k.k. sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 20 lat pozbawienia wolności. Zasady powyższe stosuje się również, zgodnie z brzmieniem art. 90 § 2 k.k., do wymierzonych wyrokami podlegającymi łączeniu środków karnych.

Problemem otwartym przy łączeniu kar jednostkowych była wysokość kary łącznej, którą należało orzec za zbiegające się przestępstwa. Należało zatem rozważyć, którą z zasad – absorpcji, kumulacji, czy asperacji, zastosować. Istotą zasady kumulacji jest zsumowanie wszystkich podlegających połączeniu kar jednostkowych, co oczywiście jest rozwiązaniem najmniej korzystnym dla skazanego. Zasada absorpcji zakłada natomiast wymierzenie w ramach kary łącznej, kary odpowiadającej najwyższej karze podlegającej łączeniu, co byłoby dla skazanego rozwiązaniem najkorzystniejszym.

Sąd Najwyższy zawraca uwagę w swoim orzecznictwie, iż aczkolwiek przepisy rozdziału 60 (50 d. k.p.k.) kodeksu postępowania karnego nie zawierają wprost przepisów zakazujących pogarszania sytuacji skazanego przy wymierzaniu wyrokiem łącznym nowej kary łącznej, to winno uwzględniać się, że ratio legis instytucji kary łącznej (wyroku łącznego) polega na tworzeniu korzystniejszej sytuacji prawnej dla skazanego (vide: wyrok SN z dnia 28 maja 1997 roku, sygn. akt IV KKN 123/97, Prok. i Pr. 1997/11/12 i z dnia 18 stycznia 1996 roku, sygn. akt II KRN 171/95, Prok. i Pr. 1996/7-8/6).

Sąd podziela wyrażany w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, że zasady absorpcji, czy kumulacji, jako rozwiązania skrajne, powinny być rozstrzygnięciami raczej o charakterze wyjątkowym (vide: wyrok SN z dnia 2 grudnia 1975 roku, sygn. akt Rw. 628/75, OSNKW 1976, z. 2, poz. 33).

Identyczne stanowisko Sądu Najwyższego prezentowane jest w doktrynie (patrz: komentarz do Kodeksu Karnego, Część ogólna K. Buchały, A. Zolla i innych – Kantor Wydawniczy s. c., Zakamycze 1998, str. 563).

Orzekając w stosunku do D. W. Sąd miał na względzie związek podmiotowy i przedmiotowy między zbiegającymi się przestępstwami oraz prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji ogólnej i indywidualnej.

Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że w przypadku D. W. nie zachodzą przesłanki dla zastosowania zasady absorpcji. Uwzględniając przesłanki przedmiotowe popełnionych zbiegających się przestępstw pewnym jest, że naruszały one różne dobra chronione prawem. Przestępstwo z art. 229 § 3 k.k. jest bowiem przestępstwem przeciwko działalności instytucji państwowych, natomiast przestępstwa z art. 177 k.k. oraz art. 178a k.k. za przedmiot ochrony mają bezpieczeństwo w komunikacji. Nadto art. 177 k.k., jako dalszy przedmiot ochrony - zdrowie i życie ludzkie. Uwadze nie może umknąć również fakt, że zbiegające się przestępstwa, co do zasady zostały popełnione w sporych odstępach czasu (pierwsze z przestępstw – 1 lipca 2010 r., ostatnie zaś – 13 grudnia 2015 r.), co determinuje konieczność wymierzenia kary powyżej dolnej granicy wyroku łącznego, a przy tym cechowały się one równie wysokim stopniem społecznej szkodliwości. Nie bez znaczenia w przedmiotowej sprawie jest również to, że skazany jest osobą wielokrotnie karaną. Zastosowanie wobec takiego sprawcy kary łącznej z zastosowaniem zasady absorpcji byłoby więc nadmiernie pobłażliwe i naruszałoby cele prewencji indywidualnej oraz generalnej kary pozbawienia wolności. Ponadto nie sposób postawić tezy, że któreś z popełnionych przez D. W. przestępstw wyraźnie dominuje nad pozostałymi – na tyle, aby kary za wszystkie inne czyny mogły być całkowicie pominięte przy wymierzaniu kary łącznej.

W ocenie Sądu zastosowanie w niniejszej sprawie zasady kumulacji również byłoby nieuzasadnione. Zgodnie z wypracowanym przez doktrynę i orzecznictwo poglądem, zasadę kumulacji wykorzystuje się wobec skazanych, co do których brak jest jakichkolwiek pozytywnych przesłanek prognostycznych.

W niniejszej sprawie sąd kierował się więc zasadą asperacji, polegającą na wymierzeniu kary łącznej powyżej jej dolnej granicy. Wpływ na jej wysokość miały przede wszystkim wskazane wyżej przesłanki przedmiotowe i podmiotowe. Zdaniem Sądu kara łączna w wymiarze 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności pozwoli skazanemu na uświadomienie potrzeby przestrzegania porządku prawnego, a przy tym spełni swoje zadanie na polu społecznego oddziaływania. Jednocześnie względy prewencji generalnej nakazują wymierzenie takiej kary, która będzie skutecznie odstraszała potencjalnych przestępców.

Jeżeli chodzi o wymierzony wobec skazanego łączny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, to mając na uwadze fakt, że jeden z jednostkowych zakazów podlegających łączeniu został wymierzony dożywotnio, w takim też wymiarze musiał być orzeczony łączny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych.

Na poczet orzeczonej kary łącznej, Sąd zaliczył skazanemu okresy odbytych kar w sprawach podlegających łączeniu, zaś na poczet orzeczonego łącznego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych okresy wykonania tego środka karnego w sprawach podlegających łączeniu.

W pozostałej części wyroki podlegające łączeniu pozostawiono do odrębnego wykonania.

O wydatkach poniesionych w sprawie przez Skarb Państwa Sąd orzekł w myśl art. 624 § 1 k.p.k. uznając, że uiszczenie ich przez D. W. byłoby dla niego zbyt uciążliwe za względu na jego sytuację majątkową.

Sędzia: